Egilim Anketi 2011 1 inci ceyrek2,80 MB
advertisement
İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları Mayıs 2011 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran Beklentileri 1 Mayıs 2011 İçindekiler İçindekiler 2 2 Genel bilgiler 3-11 Yönetici Özeti 12-18 Temel bulgular 19-78 Mayıs 2011 Genel Bilgiler 3 Mayıs 2011 Araştırmanın Amacı Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir. Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir. Bu kapsamda, 2009 ve 2010 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir. 4 Mayıs 2011 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: • Ocak-Mart döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık gerçekleşmeleri, ihraç düzeyi • Nisan-Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, • Kullanılan enerji türlerinde Ocak-Mart dönemi gerçekleşmeleri, • Ocak-Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, • Ocak-Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Nisan-Haziran döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, • Kuzey Afrika ve/veya Ortadoğu ülkelerine ihracat durumu, • Kuzey Afrika ve Ortadoğu’daki gerginlikler ve krizin söz konusu ülkelere olan ihracata etkisi, • Ocak-Mart döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, 5 Mayıs 2011 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Ocak-Mart cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, • Ocak-Mart döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar, • Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı, • Nisan-Haziran döneminde dış finansman talebi, • Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı, • Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar, • Döviz kuru riskinden korunmak herhangi bir araç kullanmama nedenleri, • Ocak-Mart döneminde yararlanılan devlet destekleri / Nisan-Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri, • 6 Nisan-Haziran döneminde kapatılması / yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içerisindeki payı, Mayıs 2011 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Ocak-Mart döneminde toplam çalışan sayısı / yeni istihdam edilen çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılan çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, • Nisan-Haziran döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu • 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı • Ocak-Mart döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, • Nisan-Haziran döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, • Nisan-Haziran döneminde yurt içi / yurt dışı yatırım yapmama kararına etki eden unsurlar, • Nisan-Haziran dönemi ve 2011 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, • 2011 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, • Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Mart’a göre, Mayıs ve 2011 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği, 7 Mayıs 2011 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların / en acil ve güncel sorunun tespiti, • Ocak-Mart döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet, • TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasının bilinirliği, • TİM’in yenilenen logo ve web sitesinin bilinirliği / logo ve web sitesine ilişkin beğeni düzeyi, • TİM yönetiminden yeni dönemde beklentilerin tespiti, 8 Mayıs 2011 Metodolojik Bilgiler Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir. Araştırmanın anakütlesini 2009 ve 2010’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.985 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2010 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir. Soru formu programlanarak 1 Nisan tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 531 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 500 firmanın 150’si ilk 500, 120’si ise ikinci 500’de yer almaktadır. Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır. Projenin bilgi toplama süreci 28 Nisan Perşembe günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 29 Nisan- 4 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. 9 Mayıs 2011 Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 10 Mayıs 2011 Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır giyim, Deri ve Halı 142 26,7% Bitkisel Ürünler 74 13,9% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 58 10,9% Hububat- Bakliyat 44 8,3% Otomotiv Sanayi 44 8,3% Toprak Ürünleri ve Madencilik 39 7,3% Makine, Elektrik-Elektronik ve Bilişim 37 7,0% Ağaç Orman Ürünleri 34 6,4% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,2% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 15 2,8% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 11 2,1% 531 100,0% Toplam Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 11 Mayıs 2011 Yönetici Özeti 12 Mayıs 2011 Yönetici Özeti 2011 yılının ilk çeyrek değerlendirmelerinin yer aldığı İhracatçı Eğilim Araştırması Nisan ayı içerisinde 531 ihracatçı firmanın orta ve üst düzey yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 2011 yılının ilk çeyrek çalışması 2010 yılı içerisindeki diğer 4 çalışma ile karşılaştırıldığında en yüksek sayıda katılımın (örneklem büyüklüğü) görüldüğü dönemdir. Dönemsel katılım oranı da %26,8 olarak hesaplanmaktadır. 2011 yılının ilk çeyreği bir önceki dönemle kıyaslandığında, istatistiki açıdan anlamlı değişimler girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatları, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatlarında gözlemlenmektedir. Ekim-Aralık 2010 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre üretimin arttığını beyan eden firmaların oranı %56,2 iken, 2011 yılının ilk çeyreği karşılaştırmasında bu oran %54,2’ye düşmektedir. Kapasite kullanım oranı da 2010 yılının son çeyreğine göre %50,1’den %48,8’e düşmektedir. İhracatın da %0,6 oranında azaldığı gözlemlenmektedir. Bununla birlikte maliyet kalemleri olarak düşünülebilecek girdi maliyetleri bir önceki döneme kıyasla %74,6’dan, %81,3’e, hammadde birim ithalat fiyatı ise %57,5’ten, %63,3’e yükselmektedir. Ayrıca ihracatçıların 2011 yılının ilk çeyreğinde ithal girdi kullanım oranlarında da artış gözlemlenmektedir. Bu bulgularla paralel olarak, 2010 yılının son çeyreğinde cironun %60,3’ü ihracattan elde edilirken, 2011 yılının ilk çeyreğinde cironun %59,9’u ihracattan, %40,1’i ise iç piyasa satışlarından elde edilmektedir. 13 Mayıs 2011 Yönetici Özeti 2010 yılının son çeyreği ile karşılaştırıldığında enerji tüketimi üretimle doğru orantılı biçimde azalmaktadır. Bu bağlamda elektrik %59,9’dan %56,0’ya, LPG ise %21,1’den %17,1’e düşmektedir. Doğalgaz, fuel oil ve su kullanımında ise artış olduğu gözlemlenmektedir. İhracatçı firmaların %30,9’u 2011 yılının ilk çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini söylemektedir. Geçen yılın aynı döneminde bu oran %41,9 iken, 2010 yılının son çeyreğinde %31,5 olarak gözlemlenmişti. 2011’in 2. çeyreğinde ilk kez girilmesi hedeflenen ülkeler sıralamasının ilk 3 ülkesi, ilk çeyrekte girilmesi hedeflenen ülkeler ile aynıdır. Türkiye’nin sınır komşuları olan Rusya, Irak, İran’dır. İlk çeyrekte 3. ve 4. sırada bulunan Suriye ve Almanya, 2. çeyrekte yerini Brezilya ve Çin’e bırakmaktadır. Ortadoğu-Kuzey Afrika ülkelerine ihracatı olduğunu belirten firmaların oranı %56,9 olarak gözlemlenmektedir. Ancak söz konusu ülkelerdeki gerginlik ve krizlerden dolayı, bu firmaların %63,6’sı ihracatlarının azaldığını, %26,5’i ihracatlarının sabit kaldığını %19,5’i ise müşteri kaybettiklerini ifade etmektedir. İhracatçı firmaların %55,9’u 2011 yılının ilk çeyreğinde mevcut pazarlardan yeni sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ihracatta ilk 500 firma kırılımında incelendiğinde %64’e yükselmektedir. Öte yandan, yılın aynı döneminde mevcut pazarlarda müşteri kaybeden firmaların oranı ise %40,1’dir. Bu oran ilk 500 firma nezdinde %35,3’e düşerken, ikinci 500 tasnifinde %43,3’e yükselmektedir. 14 Mayıs 2011 Yönetici Özeti 2011 yılının ilk çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %32,2’dir. Dış finansman ihtiyaçları büyük ölçüde özel bankalarca karşılanmaktadır. (%84,2) Kamu bankalarının dış finansman ihtiyacını karşılama oranı ise %33,9 iken, Eximbank desteğini ise ihracatçıların %35,1’i tercih etmektedir. Yılın 2. çeyreğinde finansman ihtiyacı olacak firmaların oranı ise %38,0 olarak tespit edilmektedir. 2011 yılının ilk çeyreğinde firmaların %57,6’sı döviz riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmadığını belirtirken, bu firmaların %31,4’ü ithalarının da olması, %21,6’sı ise dövizde artış beklentisinden dolayı herhangi bir araç kullanmadığını belirtmektedir. Araştırmaya katılan ihracatçı firmaların ortalama çalışan sayıları 174 olarak hesaplanmaktadır. İhracatçı firma çalışanları mavi yakalılar (140), beyaz yakalılar (30) ve ar-ge çalışanları (4) kırılımında dağılmaktadır. Geçen yılın aynı döneminde sektörde ortalama çalışan sayısı 160 iken, bu sayı 2010 yılının son çeyreğinde 139 olarak gerçekleşmişti. 15 Mayıs 2011 Yönetici Özeti 2011 yılının ilk çeyreğine ilişkin istihdam verileri değerlendirildiğinde, firmaların %49’unda dönemdeki istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olduğu tespit edilmektedir. İhracatta ilk 1000 firma nezdinde değerlendirildiğinde ise bu oran %54’e yükselmektedir. Çalışan sayısı azalan firmaların oranı %19,4 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 19 olup, yeni çalışanların büyük bir çoğunluğunu mavi yakalılar oluşturmaktadır. Dönemde istihdam edilen ortalama çalışan sayısı firmaların ihracat büyüklükleri nezdinde değerlendirildiğinde; ilk 500’ün ortalama 26, ikinci 500’ün 27 ve diğer ihracatçı firmaların ise 11 yeni kişi işe aldıkları görülmektedir. Nisan-Haziran döneminde %27,5 beyaz yakalı, %32,4 mavi yakalı, %12,4 Ar-Ge personeli istihdam edileceği tespit edilmektedir. 2011 yılında istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı 11 olarak gözlemlenmektedir. 16 Mayıs 2011 Yönetici Özeti İhracatçı firmalar 2011 yılının ilk çeyreğindeki yatırım hamleleri açısından da değerlendirilmiştir. Bu dönem içerisinde yurt dışında yatırım yaptığını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %20,2, yurt içinde yatırım yapan firmaların oranı ise %52,7’dir. Bu zaman zarfında yurt içinde yatırım yaptığını söyleyen firmaların modernizasyon (%34,1), kapasite arttırımına (%28,4) öncelik verdikleri görülmektedir. 2011 yılının 2.çeyreğinde yurt dışında yatırım yapacağını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %21,1, yurt içinde yatırım yapacağını belirten firmaların oranı ise %51,0’e düşmektedir. Yurt içinde yatırım planı yapmama nedeni olarak piyasada yetersiz talep (%39,6), kurulu fazla kapasite (39,2), dünya ekonomisindeki istikrarsızlık belirtilirken, yurt dışında yatırım planı yapmama nedeni olarak da ilk 3 sırada aynı nedenler bulunmaktadır. İhracatçı firmaların piyasa beklentileri incelendiğinde, 2011 yılı sonu itibarıyla USD / TL kuru 1,60, Euro / TL kuru ise 2,22 olarak tahmin edilmektedir. İhracatçıların 2011 yılı enflasyon beklentisi %7,73, büyüme beklentisi ise %8,29’dur. 2010 yılının son dönemine göre enflasyon beklentisi artarken, büyüme beklentisinin düştüğü gözlemlenmektedir. Bu eğilim, çalışmanın genel ekonomik beklentiler bölümündeki bulgularla da desteklenmektedir. Faaliyet gösterilen sektörün ve Türkiye ekonomisinin 2011 yılı sonu itibarıyla bugünden daha iyi olacağını tahmin eden firmaların oranı 2010 yılının son çeyreğinde yapılan çalışmanın bulgularına göre azalış göstermektedir. 2010 yılının son çeyreğindeki çalışmada 2011 yılı sonu itibarıyla sektörün daha iyi olacağını düşünen firmaların oranı %57,9 iken, 2011 yılının ilk çeyreğinde %52,4 olarak gözlemlenmektedir. Aynı şekilde Türkiye ekonomisinin durumunun daha iyi olacağını belirten firmaların oranı %56,7’den %49,9’a düşmektedir. 17 Mayıs 2011 Yönetici Özeti TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasının %73,3 oranında bilindiği tespit edilmektedir. Buna karşılık, TİM’in logosunun yenilenmesinin bilinirliği %62,0 iken, web sitesinin yenilenmesinin bilinirliği %51,6’dır. Televizyon reklamlarının kampanya ve logonun bilinirliğinde etkili olduğu görülmektedir. Ancak bununla beraber yenilenen web sitesinin logoya göre daha fazla beğenildiği gözlemlenmektedir. Firmalar tarafından sektörün öncelikli sorunları olarak ilk üç sırada; döviz kurları (%68,2), hammadde ve aramal fiyatları (%58,8) ve enerji maliyetleri (%58,6) görülmektedir. 2011 yılının ilk çeyreğinde firmalar, rekabetçi fiyat sunamama (%63,8), hedef ülkedeki ekonomik koşullar (%47,6) ve finansman (%34,3) gibi sorunlarla en fazla karşılaştıklarını beyan etmektedir. Ayrıca, bu firmalar, yeni dönemde TİM’den, destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması ve 2023 hedefleri doğrultusunda gerekli alt yapının oluşturularak, 2023 stratejisi kapsamında sürekli bir bilgi akışı sağlanmasını beklemektedir. 18 Mayıs 2011 Temel Bulgular 19 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak-Mart 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Arttı 100% 6,0% 2,6% 6,2% 17,7% 21,7% 16,5% 80% 22,1% 19,4% 60% 3,5% 2,7% 2,1% 4,1% 13,8% 10,5% Aynı kaldı 18,5% 19,0% 7,7% 2,1% 27,1% 39,4% 54,2% 56,3% 20% 1,7% 3,6% 42,2% 42,0% 36,7% 35,0% 19,4% 19,4% 48,8% 81,3% 40% Bu alanda verimiz yok 15,6% 36,5% 28,5% Azaldı 63,3% 48,8% 48,8% 30,0% 25,0% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat Hammadde Ge ne l kârlılık oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 520’dir. 20 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 531 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 54,2% 66,0% 55,1% 47,5% İhracat 56,3% 71,3% 60,8% 45,6% Kapasite kullanım oranı 48,8% 60,3% 47,5% 43,3% Stok durumu 30,0% 33,3% 33,1% 26,8% Girdi maliyetleri 81,3% 80,9% 86,4% 79,3% Birim ihraç fiyatı 48,8% 57,3% 45,8% 45,2% İthal girdi kullanım oranı 25,0% 21,3% 29,7% 24,9% Hammadde birim ithalat fiyatı 63,3% 70,2% 69,5% 56,7% Genel kârlılık düzeyi 19,4% 30,7% 21,7% 11,9% İhracatta kârlılık düzeyi 19,4% 30,7% 21,7% 11,9% 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 520’dir. 21 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Nisan-Haziran 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Artar 100% 5,0% 1,7% 14,8% 18,3% 6,0% 14,6% 80% 60% 4,2% 3,1% 3,8% 28,8% 10,7% 18,7% 18,1% 5,8% 3,8% 21,5% 37,5% Azalır 4,1% 35,8% 32,5% Aynı kalır 54,4% 40% 20% 47,7% 51,2% 1,7% 2,4% 29,0% 29,9% 49,7% 47,1% 19,6% 20,5% 33,7% 53,7% 52,3% Bu alanda verimiz yok 57,3% 44,4% 41,9% 31,5% 21,9% 21,2% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi Hammadde Ge ne l kârlılık maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 520’dir. 22 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 531 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 47,7% 53,2% 57,6% 40,2% İhracat 51,2% 59,3% 62,5% 41,4% Kapasite kullanım oranı 41,9% 47,5% 48,3% 36,0% Stok durumu 21,9% 24,8% 25,4% 18,8% Girdi maliyetleri 57,3% 55,3% 61,9% 56,3% Birim ihraç fiyatı 31,5% 39,3% 33,3% 26,1% İthal girdi kullanım oranı 21,2% 19,1% 26,3% 19,9% Hammadde birim ithalat fiyatı 44,4% 41,8% 50,8% 42,9% Genel kârlılık düzeyi 19,6% 27,3% 22,5% 13,8% İhracatta kârlılık düzeyi 20,5% 29,3% 22,5% 14,6% 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 520’dir. 23 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim S Kullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Ocak-Mart gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız. Arttı 100% Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım 3,5% 13,1% 9,2% 6,9% 33,7% 80% 31,3% 60,8% 59,0% 5,6% 60% 43,5% 25,6% 40% 3,5% 56,0% 20% 18,7% 3,7% 16,2% 36,5% 35,2% 17,1% 21,2% 0% Ele ktrik Doğalgaz LPG Fue l Oil Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 24 Su Baz: 520 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 63,1% 60% 56,0% 54,2% 52,9% 48,9% 45,4% 40% 35,2% 36,5% 34,7% 28,0% 20% 35,6% 28,0% 21,3% 17,1% 16,9% 12,7% 22,6% 21,2%21,3% 17,8% LPG Fue l Oil 0% Ele ktrik Doğalgaz Su Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 25 Baz: 520 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 100 80 34,5 28,9 41,6 38,3 58,4 61,7 İlk 500 İkinci 500 60 40 65,5 71,1 20 0 Ge ne l Diğe r Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %58,4 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran yaklaşık 13 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 26 Baz: 520 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar S Ocak-Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 50% 41,9% 40% 35,6% 34,4% 31,5% 30,9% 2010-Q4 2011-Q1 30% 80% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 20% 2010-Q1 60% 40% 2010-Q2 2010-Q3 35,3% 31,7% 30,9% 28,0% 20% 0% Eve t 27 Baz: 531 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler S Nisan-Haziran döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır. 28 Baz: 531 Mayıs 2011 Yılın 2.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler 67,0% AB ülke le ri 62,1% Orta doğu 37,9% Ame rika 32,0% Afrika 22,2% Uzak Doğu 18,3% Rusya/Be larus 13,0% Orta asya 10,4% Balkanlar 9,0% Hint yarımadası Pasifik adaları 7,9% Diğe r Avrupa Ülke le ri 3,8% He de f ülke yok 16,0% Ce vap Yok 2,4% 0% 20% 40% 60% 80% Baz: 531 29 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [18,3%] Rusya [18,0%] Rusya [17,5%] Rusya [18,8%] Irak [13,6%] Irak [15,3%] Irak [14,2%] İran [13,0%] İran [12,2%] İran [14,0%] Brezilya [12,5%] Irak [12,3%] Brezilya [10,0%] Brezilya [10,0%] Çin [9,2%] Çin [9,6%] Çin [9,6%] Çin [10,0%] ABD [9,2%] ABD [9,6%] BazGenel: 531; Bazİlk 500:150; Bazİkinci 500:120; BazDiğer:261 30 Mayıs 2011 Ortadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracat S Kuzey Afrika ve/veya Ortadoğu ülkelerine ihracatınız var mı? Yukarıdaki grafikte; Ortadoğu ve/ veya Kuzey Afrika ülkelerine ihracatı olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 31 Mayıs 2011 Ortadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracat S Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki gerginlikler / kriz söz konusu ülkelere olan ihracatınızı nasıl etkiledi? 63,6% İhracatımız azaldı İhracatımız sabit kaldı 26,5% Müşteri kaybettik 19,5% Ödemeler azaldı, alacaklarımızda sorun yaşıyoruz 18,2% İhracatımız arttı 2,6% Siparişer iptal oldu/stoklar arttı 2,0% Eximbank limitleri iptal edilince riskimiz arttı Ciddi oranda bir etkisi olmadı 0% 1,3% 1,0% 15% 30% 45% 60% 75% Soru; söz konusu ülkelere ihracatı olduğunu belirten firmalar yöneltilmiştir. Baz: 302 32 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ocak-Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 33 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ocak-Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 34 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ocak-Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 35 Mayıs 2011 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 80% 60% 71,2% 64,8% 44,0% 63,0% 63,0% 60,7% 58,1% 61,1% 60% 47,0% 59,7% 56,5% 44,4% 64,0% 39,6% 40% 58,3% 55,9% 38,1% 42,3% 40,0% 37,0% 33,8% 40,1% 43,3% 41,4% 35,3% 53,5% 50,2% 25,3% 40% 20% 2010-Q1 2010-Q2 Genel 36 2010-Q3 İlk 500 2010-Q4 İkinci 500 2011-Q1 Diğer 2010-Q1 2010-Q2 Genel 2010-Q3 İlk 500 2010-Q4 İkinci 500 2011-Q1 Diğer Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı S Ocak-Mart 2011 cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 100 80 40,1 32,5 36,2 46,2 60 40 59,9 67,5 63,8 53,8 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 37 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar S Ocak-Mart döneminde, ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri karşılaştınız? (Çok Cevap) 63,8% Re kabe tçi fiyat sunamama 47,6% He de f ülke de ki e konomik koşullar 34,3% Finansman He de f ülke de ki bürokratik e nge lle r 27,3% He de f ülke de ki siyasi e nge lle r 26,6% 14,7% Nite likli pe rsone l ye te rsizliği Ürün kalite si 5,8% He de f ülke nin dili 2,4% He rhangi bir sorun yaşamadım 0% 13,6% 20% 40% 80% 60% Baz: 531 38 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi S Ocak-Mart döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 39 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 100% 85,1% 84,2% 81,1%85,1% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 60% 43,2% 35,1% 40% 34,0% 32,2% 36,2% 33,9% 35,6% 27,0% 25,5% 27,0% 18,9% 18,1% 20% 10,3% 9,4% 10,6% 4,6% 6,4% 3,5% 2,7%2,3% 6,9% 5,3%4,3% 2,7% Yurtdışı Finans Diğer kaynaklar 0% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları Faktoring Leasing (Eximbank hariç) Kurumları Soru, Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 171; Bazİlk 500:47; Bazİkinci 500:37; BazDiğer:87 40 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi S Nisan-Haziran döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Nisan-Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 41 Mayıs 2011 Kredi Kullanımı S Halihazırda kredi kullanıyor musunuz? Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 42 Mayıs 2011 Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı S Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız? Kamu Özel 100 80 60 76,2 77,5 78,4 74,6 23,8 22,6 21,6 25,4 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r 40 20 0 Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 391; Bazİlk 500:104; Bazİkinci 500:93; BazDiğer:194 43 Mayıs 2011 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 64,8% 57,6% 60% 52,0% 49,2% 40% 33,3% 35,0% 27,7% 21,7% 21,1% 17,3% 18,7% 20% 14,6% 8,3% 10,7% 6,7% 7,7% 3,0% 4,7%3,3% 1,9% 0% Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri Baz: 531 44 Mayıs 2011 Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) 31,4% İthalatımız da olduğundan 21,6% Dövizde artış be kle ntiside n dolayı Araçlar hakkında bilgim yok 17,6% Araçların pahalı olması 17,3% 10,8% Kre di limiti ye te rsizliği 10,1% Daha önce ki kötü te crübe 7,2% Alış-satışlarımız döviz cinsinde n Döviz riski me rke z/grup kararı 2,6% Diğe r 3,9% Fikrim yok/Ce vap yok 3,6% 0% 10% 20% 30% 50% 40% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 287 45 Mayıs 2011 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu Ocak-Mart Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Nisan-Haziran Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 49,2% 50,1% Fuar Teşvikleri 36,2% 44,1% Yatırım Teşvikleri 24,5% 31,6% İstihdam Destekleri 15,3% 20,7% Ar-Ge destekleri 13,0% 21,7% KOSGEB destekleri 11,5% 18,5% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 11,1% Diğer 4,0% 6,8% Hiçbiri 24,9% 16,2% 531 531 Destekler BAZ 46 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 49,2% 64,7% 50,8% 39,5% Fuar Teşvikleri 36,2% 34,7% 49,2% 31,0% Yatırım Teşvikleri 24,5% 34,7% 25,0% 18,4% İstihdam Destekleri 15,3% 18,0% 20,0% 11,5% Ar-Ge Destekleri 13,0% 23,3% 9,2% 8,8% KOSGEB Destekleri 11,5% 1,3% 5,8% 19,9% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 5,3% 8,3% 3,8% Diğer 4,0% 4,7% 3,3% 3,8% Hiçbiri 24,9% 16,7% 24,2% 29,9% 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 47 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 50,1% 64,7% 51,7% 41,0% Fuar Teşvikleri 44,1% 40,0% 51,7% 42,9% Yatırım Teşvikleri 31,6% 42,7% 26,7% 27,6% İstihdam Destekleri 20,7% 19,3% 25,8% 19,2% Ar-Ge Destekleri 21,7% 32,7% 18,3% 16,9% KOSGEB Destekleri 18,5% 2,0% 9,2% 32,2% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 11,1% 12,0% 15,0% 8,8% Diğer 6,8% 9,3% 6,7% 5,4% Hiçbiri 16,2% 11,3% 16,7% 18,8% 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 48 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı 49 Nisan-Haziran Döneminde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Nisan-Haziran Döneminde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı 0 33,0% 38,6% 1-10 18,6% 18,5% 11-20 16,2% 13,7% 21-30 12,6% 13,4% 31-40 7,5% 6,8% 41-50 3,8% 4,0% 51-60 2,3% 2,3% 61-70 0,9% 0,4% 71-80 1,5% 0,9% 81-90 0,8% 0,6% 91-100 2,8% 0,9% BAZ 531 531 Ortalama Pay 17,2% 14,0% Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Kredilerin Oranı (%) 50 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 0 33,0% 35,3% 27,5% 34,1% 1-10 18,6% 24,7% 14,2% 17,2% 11-20 16,2% 12,0% 24,2% 14,9% 21-30 12,6% 13,3% 11,7% 12,6% 31-40 7,5% 4,0% 6,7% 10,0% 41-50 3,8% 4,0% 6,7% 2,3% 51-60 2,3% 2,0% 2,5% 2,3% 61-70 0,9% - 3,3% 0,4% 71-80 1,5% 0,7% 3,3% 1,1% 81-90 0,8% 0,7% - 1,1% 91-100 2,8% 3,3% - 3,8% Ortalama Kredi Kullanımı 17,2% 14,9% 18,6% 17,8% Baz 531 150 120 261 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Kredilerin Oranı (%) 51 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 0 38,6% 43,3% 34,2% 37,9% 1-10 18,5% 22,7% 13,3% 18,4% 11-20 13,7% 13,3% 14,2% 13,8% 21-30 13,4% 11,3% 15,0% 13,8% 31-40 6,8% 2,7% 9,2% 8,0% 41-50 4,0% 2,0% 7,5% 3,4% 51-60 2,3% 2,0% 4,2% 1,5% 61-70 0,4% - 0,8% 0,4% 71-80 0,9% 0,7% 1,7% 0,8% 81-90 0,6% 0,7% - 0,8% 91-100 0,9% 1,3% - 1,1% Ortalama Kredi Kullanımı 14,0% 11,2% 17,2% 14,2% Baz 531 150 120 261 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri S Ocak-Mart döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz? Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim 200 Beyaz Yakalı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 30 (n:531) 70 (n: 150) 44,5 (n: 120) 15 (n: 261) Mavi Yakalı 140 (n: 486) 350 (n: 131) 175 (n: 113) 50 (n: 242) Ar-Ge Personeli 4 (n: 308) 6,5 (n: 92) 5 (n: 77) 2 (n: 139) 174 150 130 140 110 100 100 35 29 25 Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 25 0 5 4 3 2010-Q1 Genel 52 139 132 120 50 2011 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 174 olarak hesaplanmaktadır. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. 159 160 2010-Q2 2010-Q3 Beyaz Yakalı 30 4 2010-Q4 Mavi Yakalı 4 2011-Q1 Ar-Ge Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri S 1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Aynı dönemde; emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişi işten ayrıldı? Dönemde İstihdam Edilen Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 100% +19 80% Genel 60% 54,0% İlk 500 İkinci 500 Diğer 54,2% 49,0% 43,7% 40% 39,1% 31,6% 26,0% 22,5% 19,4% 20% 20,0% 23,3% 17,2% 0% + Sabit Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde firmaların yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişimleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Baz: 531 53 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri S 1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Aynı dönemde; emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişi işten ayrıldı? GENEL İLK 500 İKİNCİ 500 DİĞER Değişim Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge + 8,6 24,8 1,3 - 3,7 11,7 0,3 Net 4,9 13,1 1,0 + 13,3 31,4 3,2 - 5,9 15,2 0,8 Net 7,4 16,2 2,4 + 9,6 46,5 0,5 - 4,7 24,6 0,1 Net 4,9 21,9 0,4 + 5,4 11,0 0,5 - 2,0 3,8 0,1 Net 3,5 7,2 0,4 19 26 27 11 NOT: Bu slaytta yer alan istihdam verileri sorgulama ve hesaplama yöntemindeki değişiklikler nedeniyle önceki dönem sonuçları ile karşılaştırılamamaktadır. Bulguları değerlendirirken bu hususu dikkate almanızı önemle rica ederiz. 54 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi 2011 yılının ilk çeyreğine ilişkin istihdam verileri değerlendirildiğinde, firmaların yaklaşık olarak yarısının (%49) dönemdeki istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olduğu tespit edilmektedir. İhracatta ilk 1000 firma nezdinde değerlendirildiğinde ise bu oran %54’e yükselmektedir. Çalışan sayısı azalan firmaların oranı %19,4 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 19 olup, yeni çalışanların büyük bir çoğunluğunu mavi yakalılar oluşturmaktadır. Dönemde istihdam edilen ortalama çalışan sayısı firmaların ihracat büyüklükleri nezdinde değerlendirildiğinde; ilk 500’ün ortalama 26, ikinci 500’ün 27 ve diğer ihracatçı firmaların ise 11 yeni kişi işe aldıkları görülmektedir. Ancak ilk 500’de yer alan firmaların istihdam gibi indikatörler açısından kendi içindeki değişkenliğinin diğer segmentlere kıyasla fazla olduğu varsayımından hareketle elde edilen istihdam bulgularının eğilim yönünde değerlendirilmesi ve bu rakamlardan hareketle bir tümevarım yöntemi işletilmemesi gereği önemle vurgulanmaktadır. Raporun ilerleyen bölümlerinde görüleceği üzere ihracatçı firmaların dönemdeki istihdam eğilimi 2011 yılı sonu istihdam öngörüleri ile de paralellik göstermektedir. İhracatçı firmalar 2011 yılı içerisinde ortalama 11 yeni çalışan istihdam etmeyi planlamaktadır (İlk 500-12,6; İkinci 500-21,1; Diğer- 5,3). İkinci 500’de yer alan firmaların diğerlerine kıyasla görece yüksek istihdam eğilimi büyüme planlarının bir göstergesi olarak da yorumlanabilir. Ortalama rakamlar; yeni işe alım ve işten ayrılmalar sonucu gerçekleşen mutlak çalışan sayısını göstermektedir. 55 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi Ocak-Mart döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? S Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli 80% 59,9% 60% 45,0% 41,2% 40% 37,1% 34,8% 20% 19,4% 17,1% 16,9% 13,2% 3,8% 4,7% 6,8% 0% Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorum Baz: 531 56 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 37,1% 44,0% 42,5% 30,7% Mavi Yakalı 41,2% 42,0% 43,3% 39,8% Ar-Ge Personeli 16,9% 19,3% 19,2% 14,6% 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 57 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi Nisan-Haziran döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? S Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli 80% 56,7% 60% 49,9% 44,6% 40% 32,4% 30,9% 27,5% 22,6% 20% 23,0% 12,4% 0% Eve t Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok Baz: 531 58 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 27,5% 32,7% 33,3% 21,8% Mavi Yakalı 32,4% 34,0% 36,7% 29,5% Ar-Ge Personeli 12,4% 16,0% 12,5% 10,3% 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 59 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? 2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 100% +11 80% Genel 60% 41,4% 45,0% 43,3% 38,7% 40% 41,7% 42,4% Diğer İkinci 500 İlk 500 44,4% 39,3% 16,2% 20% 17,3% 13,3% 16,9% 0% + Sabit - Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını Baz: 531 öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %16,2’dir. 60 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer + 22,5 35,6 32,7 10,2 - 11,5 23,0 11,6 4,9 10,9 12,6 21,1 5,3 NET Yukarıdaki tabloda; firmaların 2011 yıl sonuna kadarki istihdam öngördükleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Tablodaki veriler 2011 sonuna kadar yeni istihdam edilmesi planlanan (+) ya da işten ayrılacağı öngörülen (-) ortalama kişi sayısını göstermektedir. NOT: Bu slaytta yer alan istihdam verilerinin sorgulama ve hesaplama yöntemindeki değişiklikler nedeniyle önceki dönem sonuçları ile karşılaştırılamamaktadır. Bulguları değerlendirirken bu hususu dikkate almanızı önemle rica ederiz. 61 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar S Ocak-Mart döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 79,8% 80% 60% 47,3% 40% 34,1% 28,4% 17,7% 20% 9,8% 14,9% 9,6% 4,9% 4,9% 1,1%1,1% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 531 62 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 34,1% 40,0% 34,2% 30,7% 9,8% 13,3% 16,7% 4,6% Kapasite artırımı 28,4% 32,7% 30,8% 24,9% 9,6% 16,0% 10,0% 5,7% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 17,7% 23,3% 20,8% 13,0% 4,9% 5,3% 7,5% 3,4% Yeni tesis kurma/ Satın alma 14,9% 16,0% 13,3% 14,9% 4,9% 2,7% 5,8% 5,7% Şirket satınalma 1,1% 0,7% 0,8% 1,5% 1,1% 2,0% 0,8% 0,8% Hiçbir yatırım yapılmadı 47,3% 41,3% 45,8% 51,3% 79,8% 75,3% 75,0% 84,7% 531 150 120 261 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 63 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar S Nisan-Haziran döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 78,9% 80% 60% 40% 20% 49,0% 29,9% 25,8% 14,5% 8,7% 9,0% 13,2% 6,0% 4,9% 1,1%0,9% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak Baz: 531 64 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 29,9% 36,7% 30,8% 25,7% 8,7% 9,3% 14,2% 5,7% Kapasite artırımı 25,8% 30,0% 26,7% 23,0% 9,0% 14,0% 9,2% 6,1% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 14,5% 17,3% 16,7% 11,9% 6,0% 6,7% 10,0% 3,8% Yeni tesis kurma/ Satın alma 13,2% 16,0% 10,0% 13,0% 4,9% 1,3% 7,5% 5,7% Şirket satınalma 1,1% 1,3% - 1,5% 0,9% - 0,8% 1,5% Hiçbir yatırım yapılmadı 49,0% 41,3% 49,2% 53,3% 78,9% 77,3% 70,8% 83,5% 531 150 120 261 531 150 120 261 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 65 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yapmama Nedenleri S Nisan-Haziran döneminde, yurt içinde herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Piyasada yetersiz talep 39,6% Kurulu fazla kapasite 39,2% Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık 38,5% 15,8% Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık Finansman yetersizliği 1,5% Yönetim kararı/planlamada yok 1,5% Diğer Cevap yok 0% 5,4% 5,0% 10% 20% 30% 40% 50% Soru; Nisan-Haziran döneminde yurt içinde herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir. Baz: 260 66 Mayıs 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yapmama Nedenleri S Nisan-Haziran döneminde, yurt dışında herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) 40,3% Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık Piyasada yetersiz talep 33,9% Kurulu fazla kapasite Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık Yönetim kararı/planlamada yok Finansman yetersizliği Diğer Cevap yok Cevap yok 0% 24,3% 11,2% 7,4% 2,6% 1,9% 8,8% 13,1% 10% 20% 30% 40% 50% Soru; Nisan-Haziran döneminde yurt dışında herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir. Baz: 419 67 Mayıs 2011 Piyasa Beklentileri 2011 Nisan Haziran Dönemi Beklentileri USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini Nisan-Haziran Dönemi 2011 Yılı Sonu 1,55 1,60 n: 531 n:531 2,18 2,22 n: 531 n:531 1,42 1,40 n: 513 n:514 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) 68 7,73 n:510 7,37 n:492 5,70 8,29 n: 466 n:483 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,19 ( n: 488) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,63 ( n: 514) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,22 ( n: 512) Mayıs 2011 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak 100% 9,8% Değişmeyecek Daha kötü olacak 7,0% 26,7% 21,3% 80% 37,9% 43,1% 60% 53,5% 55,6% 40% 52,4% 49,9% 20% 17,7% 25,2% 0% Se ktör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Baz: 531 69 Mayıs 2011 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 61,7% 60% 52,4% 56,0% 49,9% 52,7% 50,8% 47,9% 46,0% 40% 17,7% 18,0% 20% 25,2% 21,7% 27,3% 27,5% 23,0% 15,7% 0% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 531 70 Mayıs 2011 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi S Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ 100% TARIM 6,8% 11,1% 8,3% 39,0% 25,8% 35,6% 80% 9,6% 26,6% 60% 40% 54,2% 63,1% 56,1% 63,8% 20% 0% Mayıs Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle Artar Mayıs Sonu İtibariyle Aynı kalır 2011 Sonu İtibariyle Azalır Baz: 531 71 Mayıs 2011 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. S Sanayi Genel İlk 500 Tarım İkinci 500 Diğer Genel Mayıs Sonu İtibariyle İkinci 500 Diğer Mayıs Sonu İtibariyle Artar 54,2% 59,3% 61,7% 47,9% 56,1% 60,0% 60,8% 51,7% Aynı kalır 39,0% 30,7% 35,8% 45,2% 35,6% 30,7% 33,3% 39,5% Azalır 6,8% 10,0% 2,5% 6,9% 8,3% 9,3% 5,8% 8,8% 2011 Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle Artar 63,1% 68,7% 64,2% 59,4% 63,8% 70,7% 61,7% 60,9% Aynı kalır 25,8% 21,3% 25,8% 28,4% 26,6% 20,7% 29,2% 28,7% Azalır 11,1% 10,0% 10,0% 12,3% 9,6% 8,7% 9,2% 10,3% 531 150 120 261 531 150 120 261 BAZ 72 İlk 500 Mayıs 2011 İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) 68,2% Döviz kurları Hammadde ve aramal fiyatları 58,8% Ene rji maliye tle ri 58,6% 44,8% İstihdam maliye tle ri 42,2% Ve rgi maliye tle ri Finansman maliye tle ri 39,7% Te şvikle rin ye te rsizliği 39,2% 32,4% Kayıtdışı ticare t 30,3% Lojistik maliye tle ri Bürokratik e nge lle r 28,2% Dış pazarlardaki yükse k ithalat ve rgile ri 27,5% 23,2% Vasıflı e le man sıkıntısı 13,6% Tanıtım sorunu Diğe r 4,3% 0% 15% 30% 45% 60% 75% Baz: 531 73 Mayıs 2011 Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet Ortalama Memnuniyet 3,6 KURUMLAR KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 4,0 Gümrük İdareleri 3,5 Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,8 Ulaştırma Bakanlığı 3,5 KOSGEB 3,7 TÜBİTAK 3,5 Hazine Müsteşarlığı 3,7 Kamu Bankaları 3,5 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 3,7 Türk Patent Enstitüsü 3,4 Ticari Bankalar 3,7 TSE 3,4 Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,7 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 3,4 Çevre ve Orman Bakanlığı 3,3 Merkez Bankası 3,7 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,3 ORTALAMA 3,6 Maliye Bakanlığı 3,6 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,6 Eximbank 3,6 Baz: 531 74 Mayıs 2011 «2023 İhracat Stratejisi» Kampanyası Bilinirlik S TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasını biliyor musunuz? Evet, biliyorum 73,3% Hayır, hiç duymadım 26,7% Baz: 531 75 Mayıs 2011 TİM Yeni Logo Bilinirlik ve Beğeni Düzeyi S TİM’in logosunu yenilediğini biliyor musunuz? Yenilenen logoya ilişkin beğeni düzeyinizi 5’li ölçek üzerinde değerlendiriniz. Beğeni Ortalaması Bilinirlik 3,8 100% 75,3% Evet 62,0% 80% 63,8% 60% 40% 5,5% 19,2% Hayır 20% 11,5% 4,1% 38,0% 1,3% 0% Çok beğendim TİM’in logosunu yenilediğini bilmeyen firma yetkililerine yenilenen logo gösterilmiş, takiben logoya ilişkin beğeni düzeylerini belirtmeleri beklenmiştir. 76 Hiç beğenmedim Baz: 531 Mayıs 2011 TİM Yeni Websitesi Bilinirlik ve Beğeni Düzeyi S TİM’in websitesini yenilediğini biliyor musunuz? Yenilenen siteye ilişkin beğeni düzeyinizi 5’li ölçek üzerinde değerlendiriniz. Beğeni Ortalaması Bilinirlik 3,9 100% 80,2% Evet 51,6% 80% 67,8% 60% 40% 1,3% 18,5% Hayır 20% 12,4% 48,4% 0,9% 0,4% 0% Çok beğendim TİM’in sitesini yenilediğini bilmeyen firma yetkilileri yenilenen siteye yönlendirilmiş, takiben siteye ilişkin beğeni düzeylerini belirtmeleri beklenmiştir. 77 Hiç beğenmedim Baz: 531 Mayıs 2011 TİM Yönetiminden Yeni Dönemde Beklentiler S TİM yönetiminden yeni dönemde beklentileriniz nelerdir? Kısaca belirtiniz. Oran Destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması 8,3% 2023 stratejisi kapsamında sürekli bilgi akışı sağlamak (forum vb.) 4,7% 2023 hedefleri doğrultusunda gerekli altyapıyı oluşturmak 4,9% Hükümet nezdinde sorunlara çözüm bularak çalışmaların hızlandırmak 4,1% Rekabetçi döviz kuru 4,0% Bürokratik ve siyasi engellerin azaltılması Üretimin önündeki engellerin aşılması (yüksek hammadde fiyatı, yüksek vergiler, enerji maliyetleri vb.) İhracatçı firmaların sorunlarının sektörel bazda belirlenerek çözüm odaklı yaklaşım geliştirilmesi 4,1% Hedef ülkeler/yeni alternatif pazarlar ilgili güncel ve detaylı bilgi paylaşımı 2,4% Pazar araştırmaları/sektörel analiz sonuçlarını ilgili firmalarla zamanında paylaşmak Gümrüklerdeki sorunların çözümü ve modernize edilmesi 1,3% Yurtdışı ticari heyet seyahatlerinin daha efektif olması 1,3% Diğer Memnunum, başarılar dileriz Cevap yok 4,5% 6,8% 3,2% 3,2% 1,3% 58,4% BAZ 78 531 Mayıs 2011
