1 İhracatçı Eğilim Araştırması 3. Çeyrek Sonuçları Temmuz- Eylül Gerçekleşmeleri Ekim-Aralık Dönemi Beklentileri İSTANBUL // Kasım 2013 ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (1/3) 2 Araştırmanın 3. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: Temmuz - Eylül 2013 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, Ekim - Aralık 2013 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, Temmuz -Eylül 2013 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri Ekim- Aralık 2013 döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, Temmuz - Eylül 2013 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, Temmuz – Eylül 2013 döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar, Temmuz – Eylül 2013 ile Ekim- Aralık 2013 dönemlerinde dış finansman talebi, Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar / Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenleri, ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (2/3) 3 Temmuz – Eylül 2013 döneminde yararlanılan devlet destekleri / Ekim – Aralık 2013 döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri, Ekim – Aralık 2013 döneminde kapatılması / yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içerisindeki payı, Temmuz – Eylül 2013 döneminde toplam çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, Dönemde istihdam edilen yeni çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılan çalışan sayısı, Ekim- Aralık 2013 döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu/ istihdam öngörüleri Temmuz- Eylül 2013 döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Ekim- Aralık 2013 döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Ekim- Aralık 2013 dönemi ve 2013 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, 2013 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (3/3) 4 Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Eylül’e göre, Kasım ve 2013 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği, Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti, Temmuz – Eylül 2013 döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet, İhracatta takas kullanım durumu, takasın ihracata etkisi, Merkez Bankası reeskont kredi limit arttırımının kredi kullanım eğilimine etkisi, İhracat/ ithalat gelir ve giderlerinin para birimine göre dağılımı, Demokratikleşme Paketi’nin orta ve uzun vadede ekonomi ve ihracata etkisine ilişkin görüşler, Temmuz- Eylül 2013 döneminde yurtdışına yapılan gönderilerde kullanılan taşımacılık yöntemleri, Yeni pazarlara açılırken uluslararası hızlı hava taşımacılığı firmalarından talep ve beklentiler, Temmuz- Eylül 2013 döneminde uluslararası hava taşımacılığına ayırılan bütçe, Hızlı hava taşımacılığı ile gönderim yapılan ülkeler, ANKETE KATILIM ORANLARI // 5 N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2012) 507 %25,5 28,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2012) 508 %25,5 26,15 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2012) 505 %25,5 25,81 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2012) 505 %25,5 26,65 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2013) 502 %25,2 25,40 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2013) 500 %23,0 26,57 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2013) 471 %21,6 25,19 dk. GÖRÜŞÜLEN FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI // Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 131 28% Demir çelik ve Demir dışı Metaller 61 13% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 45 10% Otomotiv Sanayi 42 9% Bitkisel Ürünler 42 9% Toprak Ürünleri ve Madencilik 35 7% Hububat- Bakliyat 34 7% Ağaç Orman Ürünleri 29 6% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 23 5% Su Ürünleri ve Hayvansal Ürünler 13 3% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 16 3% TOPLAM 471 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 6 7 YÖNETİCİ ÖZETİ// 8 TEMEL BULGULAR// Yılın 3. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”// S Geçen yılın aynı dönemine göre, geçtiğimiz 3 aylık dönemdeki (Temmuz-Eylül 2013) gelişmeyi belirtiniz. Arttı 5,7% 2,8% 18,2% 21,0% 6,6% 4,6% 19,1% 18,9% 4,0% 6,2% Aynı kaldı Azaldı 5,7% 15,5% 28,6% 33,2% 9 19,6% 19,1% 8,8% 8,1% Bu alanda verimiz yok 4,5% 5,5% 38,2% 31,0% 27,8% 36,9% 44,4% 31,6% 50,5% 52,5% 39,7% 42,5% 61,3% 42,9% Üretim 48,4% 37,4% İhracat Kapasite kullanım oranı 41,1% 32,1% Stok durumu 28,2% Girdi maliyetleri Birim ihraç fiyatı 17,6% İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık İhracatta birim ithalat düzeyi kârlılık düzeyi fiyatı Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 455’tir. Baz: 471 21,0% 19,1% Yılın Son Çeyreğinden “Beklentiler”// S 10 Geçen yılın aynı dönemine göre, önümüzdeki 3 aylık dönem (Ekim-Aralık 2013) için beklentinizi belirtiniz. Artar 5,7% 2,5% 15,6% 17,0% 6,6% 4,6% 17,1% 20,7% 4,4% 4,2% Aynı kalır Azalır 5,5% 10,8% 19,8% 19,1% 5,3% 4,2% Bu alanda verimiz yok 4,9% 5,7% 29,1% 27,4% 50,5% 48,2% 18,7% 45,1% 41,8% 39,1% 44,4% 52,3% 36,9% Üretim 41,4% İhracat 45,1% 63,5% 57,1% 46,4% 31,9% Kapasite kullanım oranı 31,6% 22,4% Stok durumu Girdi maliyetleri 20,2% 17,8% 15,5% Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık İhracatta birim ithalat düzeyi kârlılık düzeyi fiyatı Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 455’tir. Baz: 471 Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri // S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi 34,4 65,6 Genel Yurt dışı 40,4 37,8 59,6 62,2 İlk 500 İkinci 500 29,1 70,9 Diğer Yukarıdaki grafikte; Temmuz- Eylül döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama %59,6 iken diğer firmalarda bu oran 11 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 455 11 Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri // Yurtiçi Yoğun 8,5 91,5 Bitkisel Ürünler 19,0 81,0 20,3 79,7 Yurtdışı Yoğun 26,2 73,9 Toprak Hububat Su Ürünleri Ürünleri ve Bakliyat ve ve Madencilik Mamulleri Hayvansal Mamuller 34,4 65,6 GENEL 34,9 65,1 36,9 63,1 Makine Agaç Orman Elektrik Ürünleri Elektronik ve Bilişim Yurt içi 39,7 60,3 Tekstil 42,1 57,9 44,2 55,8 Yurt dışı Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 56,6 43,4 Otomotiv Demirçelik Kimyevi Sanayi ve Demirdışı Maddeler Metaller ve Mamulleri Yukarıdaki grafikte; Temmuz- Eylül döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür. Bunu demirçelik ve demirdışı metaller sektörleri ile otomotiv sanayi ile izlemektedir. Baz: 455 12 Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// Trend Yurt içi 13 Yurt dışı 65,5 65,5 66,1 67,1 66,5 67,7 67,1 64,9 64,2 63,1 65,6 34,5 34,5 33,9 32,9 33,5 32,3 32,9 35,1 35,8 36,9 34,4 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1 2012-Q2 2012-Q3 2012-Q4 2013-Q1 2013-Q3 Yurt içi 65,5 65,5 66,1 67,1 66,5 67,7 67,1 64,9 64,2 63,1 65,6 Yurt dışı 34,5 34,5 33,9 32,9 33,5 32,3 32,9 35,1 35,8 36,9 34,4 Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar// S 14 Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 2010 - 35,9% 42% 36% 34% Genel 33,5% Baz: 471 İlk 500 İkinci 500 36,4% 2011 - 30,5% 2012 - 33,6% 32% 31% 30% 31% 31% 34% 34% Diğer 35,2% 30,9% 33% 34% 34% 32% 34% Grafikte TemmuzEylül döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler// 15 Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ekim- Aralık) ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. S 18,0% 16,1% 11,3% 11,9% 10,4% 7,9% 7,9% 7,4% 6,8% 6,4% 5%’in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır. Baz: 471 5,9% 5,9% 5,7% 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% 5,1% Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? 67,6% 64,5% 68,6% 60,5% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Temmuz- Eylül döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 471 16 Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? 33,6% 33,8% 32,9% 35,2% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Temmuz- Eylül döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 471 17 Yılın 3. Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül), ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri ile karşılaştınız? (Çok Cevap) Rekabetçi fiyat sunamama 56,9% Hedef ülkedeki ekonomik koşullar 48,0% Finansman 27,4% Hedef ülkedeki bürokratik engeller 27,4% Hedef ülkedeki siyasi engeller 27,2% Nitelikli personel yetersizliği Ürün kalitesi 5,9% Hedef ülkenin dili 3,6% Herhangi bir sorun yaşamadım Baz: 471 18,9% 16,8% 18 Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Talebi// S 19 Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül), dış finansman talebiniz oldu mu? 2010 – 30,0% 2011 – 36,6% 2012 - 40,4% 29% 30% 33% 32% 41% 39% 43% 39% 40% 39% 34% 27% 41,8% 40,7% 44,4% 41,3% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Temmuz- Eylül döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 471 42% 41% 42% Yılın Son Çeyreğinde Finansman Talebi// S 20 Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ekim- Aralık), dış finansman talebiniz olacak mı? 46,3% 42,7% Genel 40,7% İlk 500 İkinci 500 42,2% Diğer Yukarıdaki grafikte; Ekim- Aralık döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 471 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar// 21 Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan/hedging yöntemlerinden hangilerini kullanıyorsunuz? S (Çok Cevap) Genel 38,6% İlk 500 38,9% İkinci 500 Diğer 43,3% 40,7% 35,4% 37,2% 48,9% 46,3% 32,1% 30,1% 25,9% 25,6% 16,4% 12,0% 10,0% 4,9% Döviz kredisi / Vadeli işlemler Baz: 471 Forward işlemler Opsiyon 14,3% 10,2% 7,6% 2,2% SPOT Piyasalar 10,7% 5,7% 6,5% 2,2% 7,1% 3,4% 2,8% 1,3% SWAP Future işlemler Hiçbiri Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri// S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Döviz kurlarında artış beklentisinden dolayı 29,4% İthalatımız da olduğundan 26,5% Araçlar hakkında bilgim yok 16,7% Araçların maliyetinin yüksek olması 10,3% Daha önceki kötü tecrübe (zarar ettim) 9,3% Gerek duyulmadı/Risk yok Kredi limiti yetersizliği Döviz ile alıp satıyoruz Diğer 6,4% 3,9% 2,5% 6,4% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 204 22 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu// 23 Temmuz- Eylül Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Ekim- Aralık Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 50,5% 51,2% Fuar Teşvikleri 37,8% 41,0% Yatırım Teşvikleri 29,1% 31,8% İstihdam Destekleri 19,1% 22,9% Ar-Ge Destekleri 17,0% 21,0% KOSGEB Destekleri 8,3% 12,5% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 7,2% 10,4% Diğer 6,8% 8,1% Hiçbiri 21,0% 17,0% 471 471 Destekler BAZ Yılın 3. Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Kredilerin 24 Toplam Krediler İçerisindeki Payı// Ekim- Aralık Döneminde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Ekim- Aralık Döneminde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı 0 29,7% 36,5% 1-10 22,9% 21,0% 11-20 16,8% 15,1% 21-30 16,3% 15,5% 31-40 4,7% 5,7% 41-50 3,0% 2,3% 51-60 2,3% 1,5% 61-70 1,1% - 71-80 0,6% 0,6% 81-90 0,4% 0,4% 91-100 2,1% 1,3% BAZ 471 471 Ortalama Pay 15,6% 13,1% Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam Verileri// S 25 Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz? Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 200 174 Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli 35 (n:471) 119 (n: 471) 5 (n: 249) 83 (n: 140) 276 (n: 140) 10 (n: 77) 50 (n: 108) 201 (n: 108) 9 (n: 60) 15 (n: 223) 160 150 50 (n: 223) 2 (n: 112) Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 2013 yılı 3. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 159 olarak hesaplanmaktadır. Bu dönemde ikinci 500’de yer alan firmalarda mavi yakalıların sayısı 158’den 201’e yükselmiştir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. 3. Çeyrekte firmalar ortalama 7 ek personel istihdam etmişlerdir. 165 162 159 130 132 139 140 139 142 120 100 110 130 176 136 123 169 166 147 152 129 125 105 110 107 159 118 119 100 50 0 25 29 5 3 35 35 35 35 36 35 30 35 25 30 30 30 30 4 4 Genel 4 4 2 5 Beyaz Yakalı 4 5 5 5 Mavi Yakalı 5 4 5 Ar-Ge Yılın 3. Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 38,2% 39,3% 46,3% 33,6% Mavi Yakalı 41,2% 35,7% 51,9% 39,5% Ar-Ge Personeli 15,1% 15,0% 21,3% 12,1% BAZ 471 140 108 223 62,4% 38,2% Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 43,3% 41,2% 34,8% 15,1% 13,0% 19,1% 16,8% 3,4% Arttı Aynı kaldı Beyaz Yakalı Baz: 471 26 Azaldı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli 5,5% 7,2% Cevap vermek istemiyorum Yılın Son Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi// S 27 Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ekim- Aralık) yeni çalışan istihdam edecek misiniz? 62,6% 51,2% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 30,4% 34,3% 35,2% 25,6% Mavi Yakalı 35,7% 35,0% 41,7% 33,2% Ar-Ge Personeli 11,7% 17,1% 11,1% 8,5% BAZ 471 140 108 223 Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 45,9% 35,7% 30,4% 25,7% 18,5% 18,5% 11,7% Evet Hayır Beyaz Yakalı Baz: 471 Mavi Yakalı Bilmiyorum / Fikrim yok Ar-Ge Personeli Yılın Son Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi// S Genel → 0,9% Artış İlk 500→ 0,6% Artış İkinci 500→ 1% Artış Diğer → 1,1% Artış Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ekim- Aralık) çalışan sayınızda yüzde kaç artış/ azalış bekliyorsunuz? Genel Ortalama Artış 5,7% İlk 500 Ortalama Azalış 9,8% 4,3% İkinci 500 İlk 500 60,9% İkinci 500 63,7% 63,6% İlk 500 4,9% 51,9% 10,3% Diğer İkinci 500 7,1% 7,2% 37,0% 30,8% 30,0% Diğer 28,3% 11,2% 8,3% Artış bekliyorum BazGenel: 471; Bazİlk 500:140; Bazİkinci 500:108; BazDiğer:223 11,1% 6,4% Azalış bekliyorum 8,1% Değişmeyecek 28 Diğer Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar// S 29 Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) yaptığınız yurt içi/ yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz. (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 77,3% 48,8% 25,3% 11,5% Yeni yatırım Modernizasyon Baz: 471 23,6% 21,0% 13,6% 7,2% 5,9% 4,2% Mevcut Mevcut Mevcut yatırımı yatırımı yatırımı genişletme - genişletme - genişletme Kapasite Modernizasyon Tesis yatırımı artırımı 12,1% 3,8% 7,9% 3,4% 3,4%1,5% 2,5%1,3% Yeni yatırım - Yeni yatırım - Yeni yatırım - Yeni yatırım - Hiçbir yatırım Ar-Ge / Tesis kurma / Marka yatırımı Şirket yapılmadı İnovasyon satınalma / marka satınalma yatırımı satınalma Yılın Son Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar// S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ekim- Aralık) yurt içi/ yurt dışı yatırımlarınız hangi alanda olacak? (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 78,3% 50,7% 22,1% 9,6% Yeni yatırım Modernizasyon Baz: 471 19,5% 18,5% 11,5% 5,9% 6,4% Mevcut Mevcut yatırımı yatırımı genişletme - genişletme Modernizasyon Kapasite artırımı 4,2% Yeni yatırım Ar-Ge / İnovasyon yatırımı 10,8% 3,4% Mevcut yatırımı genişletme Tesis yatırımı 8,5% 3,0% 3,2%1,5% 1,9%1,1% Yeni yatırım - Yeni yatırım - Yeni yatırım - Hiçbir yatırım Tesis kurma / Marka yatırımı Şirket yapılmayacak satınalma / marka satınalma satınalma 30 Piyasa Beklentileri// 31 2013 Ekim- Aralık Dönemi Beklentileri USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini Ekim- Aralık Dönemi 2013 Yılı Sonu 2,00 2,02 n: 471 n:471 2,68 2,70 n: 471 n:471 1,34 1,33 n: 471 n:471 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 7,9 n:471 5,9 n:471 3,4 4,8 n: 444 n:448 1,95 ( n: 471) 2,57 ( n: 471) 2013 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// S 32 2013 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak 9,6% 12,7% 62,4% 60,5% 28,0% 26,8% Sektör Türkiye Ekonomisi Değişmeyecek Daha kötü olacak 19,1% 18,3% 61,8% 60,7% 19,1% 21,0% Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Önceki çeyrekle kıyaslandığında, sene sonu itibariyle ekonomik gidişatın daha iyi olacağına dair beklentide olan ihracatçıların payı %10 artmıştır. Baz: 471 2013 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi// S 33 Dünya geneli emtia fiyatları Eylül ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ TARIM 5,3% 6,4% 51,6% 48,2% 39,7% 43,1% 45,4% 2013 Sonu İtibariyle Kasım Sonu İtibariyle 2013 Sonu İtibariyle 7,0% 10,4% 60,5% 49,9% 32,5% Kasım Sonu İtibariyle Artar Baz: 471 Aynı kalır Azalır İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları// S 34 Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) Enerji maliyetleri 60,9% Döviz kurları 47,6% Hammadde ve aramal fiyatları 47,6% Finansman maliyetleri 41,6% İstihdam maliyetleri 41,2% Vergi maliyetleri 40,6% Lojistik maliyetleri 34,6% Teşviklerin yetersizliği 34,6% 32,5% Kayıtdışı ticaret Bürokratik engeller 27,4% Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri 27,2% Vasıflı eleman sıkıntısı Tanıtım sorunu Diğer Baz: 471 26,5% 9,6% 1,3% 35 GÜNDEM BÖLÜMÜ// İhracatta Takas Kullanımı ve İhracata Etkisi// S 36 İhracatta takas kullanıyor musunuz? Az önce ihracatta takas kullandığınızı belirttiniz. Peki, ihracatınızı ne yönde etkiledi? Genel 97,5% İlk 500 95,9% İkinci 500 97,1% Diğer 98,6% Olumlu etkiledi 27,3% Etkilemedi 72,7% Baz: 11 2,5% 4,1% 2,9% Evet, kullanıyorum 1,4% Hayır, kullanmıyorum İhracatta takas kullanan ihracatçıların oranı nispeten düşük olmasına rağmen kullananlar arasında olumlu etkilenenlerin yüzdesi oldukça yüksektir (%73). Baz: 438 Merkez Bankası Reeskont Kredi Limiti Arttırımının Etkisi// S Merkez Bankası’nın ihracatçılara yönelik reeskont kredi limitini 6 milyar dolardan 12 milyar dolara yükseltmesinin bundan sonraki kredi kullanım eğiliminizi nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz? Genel İlk 500 İkinci 500 39% 38% 35% 34% 28% Diğer 40% 37% 27% 21% 20% 14% 15% 17% 12% 12% 13% Zaten kullanıyorum, aynı Zaten kullanıyorum, daha fazla Kullanmıyorum, ama kullanmayı miktarlarda kullanmaya devam kredi kullanacağım. düşünüyorum. edeceğim. Baz: 434 37 Kullanmayı düşünmüyorum İhracat Gelirleri // İthalat Giderleri 38 İhracat gelirleriniz içerisinde Dolar, Euro ve TL’nin payını aşağıdaki boşluğa yazar mısınız? İthalat giderleriniz içerisinde Dolar, Euro ve TL’nin payını aşağıdaki boşluğa yazar mısınız? S İHRACAT GELİRLERİ Dolar Euro İTHALAT GİDERLERİ TL Dolar 7,7% Euro 16,3% 46,6% 50,4% 45,7% 33,4% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dolar 46,6% 48,4% 45,2% 46,4% Euro 45,7% 46,3% 50,4% TL 7,7% 5,2% 408 107 BAZ TL Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dolar 50,4% 50,0% 52,1% 49,7% 43,1% Euro 33,4% 39,1% 32,0% 30,5% 4,4% 10,6% TL 16,3% 11,0% 15,9% 19,8% 97 204 300 87 75 138 BAZ Yurtdışı Gönderilerinde Kullanılan Taşımacılık Yöntemleri// S 39 Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) yurtdışına yaptığınız gönderilerde hangi taşımacılık şeklini/şekillerini kullandınız? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 90,2% 80,7% 82,0% 75,6% 73,8% 68,6% 65,1% 58,5% 51,0% 43,5%43,4% 40,1% 24,5% 19,3%19,7% 16,6% Karayolu Baz: 441 Deniz Hava kargo Uluslararası hızlı hava taşımacılığı Uluslararası Hızlı Hava Taşımacılığı Firmalarından Beklentiler// S Yeni pazarlara açılırken Uluslararası Hızlı Hava Taşımacılığı firmalarından talepleriniz nelerdir? Gümrük, ithalat, ihracat bilgilendirmesi 72,5% Online destek 57,5% Ülke spesifik Pazar bilgilendirmesi 45,0% Sektörel bilgilendirme 45,0% Diğer 6,3% Soru, yurtdışına yaptığı gönderilerde uluslararası hızlı hava taşımacılığını kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 80 40 Hızlı Hava Taşımacılığı ile Gönderim Yapılan Ülkeler// S 41 Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Temmuz- Eylül) uluslararası hızlı hava taşımacılığı ile gönderim yaptığınız 5 ülke hangileridir? 45,1% 42,7% 32,9% 30,5% 23,2% 18,3% 17,1% 9,8% 8,5% 7,3% 6,1% 6,1% 6,1% 6,1% Soru, yurtdışına yaptığı gönderilerde uluslararası hızlı hava taşımacılığını kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. 5%’in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır. Firmalar 55 farklı ülke belirtmiştir. . Baz: 82 4,9% 4,9% Demokratikleşme Paketi’nin Orta ve Uzun Vadede Etkileri// S Eylül ayı sonunda açıklanan Demokratikleşme Paketi’nin orta ve uzun vadede ekonomimiz ve ihracatımıza katkısıyla ilgili öngörünüz nedir? 8,4% Olumlu etkisi olacaktır 47,0% 44,6% Baz: 453 Ekonomiye olumlu ya da olumsuz etkisi olmaz Olumsuz etkisi olacaktır 42 43 TEŞEKKÜRLER... www.tim.org.tr www.timtv.com.tr