2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI II. DÖNEMİ ................................................. LİSESİ 12.SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ III.YAZILI SINAVI Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca bu cümleye en yakındır? 1. Bu sanatçı dile kilit vurmayacak kadar cesurdur. A) Yazar, dili kendi duygu ve düşüncesiyle yoğurarak kullanan kişidir Bu cümlede geçen “dile kilit vurmamak” sözüyle anlatılmak istenen B) Yazar, dili işleyen onu uygun bir şekilde kullanabilen kişidir. C) Yazar, dili en güzel şekilde kullanan kişidir. aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşamı en ince ayrıntısına kadar anlatma D) Yazar, dili canlı ve etkili bir biçimde kullanan kişidir. B) İnsanın duygu dünyasını etkilemeye çalışma E) Yazar, herkesin kullandığı kelimelerle yetinmeyen yeni çağrışımlar C) içinden geldiği gibi yazma oluşturan kişidir. D) Okuyucuda merak duygusu uyandırma E) Dili etkili bir biçimde kullanma 10. Aşağıdakilerin hangisinde yazara ilişkin açıklamayla ayraç içinde verilen nitelik birbiriyle uyuşmamaktadır? 2. Ceyhun Atuf Kansu sevgiyi dile getiren A) Az sözle çok şey ifade eder. (yoğunluk) en güzel sözcüklerin Türkçedebulunduğunu bize göstermiş B) Gündelik konuşma dilinin rahatlığıyla anlatımı oldukça içtendir. (doğallık) ve Türkçenin gücünü kanıtlamıştı. Bunun için onun şiiri rengini yitirmeyen C) İçeriği iyi olan eserler yazarak okuyucuda merak uyandırıp sürekli kendini bir gül gibi kalacaktır. okutturur. (açıklık) D) Kimseye benzemez, kendi özelliklerini kendisi belirler. (özgünlük) Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden E) Olayları, insanları, hatta cansız varlıkları duygulu, renkli bir biçimde dile hangisidir? A) Ölümsüzlüğü yakalama getirir. (anlatımsal etkileyicilik) B) Yoğun bir anlatıma sahip olma C) Toplumun her kesimini kucaklama 11. Dilimiz Türkçenin bitkileri adlandırma açısından ilginç özellikleri vardır. D) Özgünlüğü yakalama Bu özelliklerin başında da somutlama gelir. Bunun için de doğadaki benzer E) Yaşadığı dönemin havasını yansıtma nesnelerle bitkiler arasındaki ilişki adlandırmada çıkış noktası olur. Çiçeğinin biçimi aslan ağzına benzediği için o çiçeği aslanağzı diye adlandırırız. 3. Bazı şairlerin durgun olmayan, devingen bir şiir yapıları vardır. Bu Greyfurta biçimsel özelliğinden dolayı altın top denmiştir. Dokunduğunda şairlerşiirlerinin toprağını yaşamla besleyip zenginleştirirler. yaprakları porsuyup içine çekilen bitkiye küstümotu denmiştir. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine hangisidir? başvurulmuştur? A) Okurların beğenisini dikkate alma A) Tanık gösterme B) Tanımlama B) Geleceğe kalma düşüncesi taşıma C) Tartışma D) Betimleme C) Yeniliklere açık olma E) Örneklendirme D) Farklı konuları işleme E) Eleştiriye açık olma 12. Hemite dağıyla Anavarza arası, düz geniş bir ovadır. Savrun çayı Ceyhan üzerine tam Anavarza’nın dibinde karışır. Çayın Ceylan’a karıştığı yerden 4. Bu yazarımız bir konuyu ele alırken onu her yönüyle, bütün olasılıkları göz Vayvaylı köyüne kadar yeşil yeşil bir sazlık uzanır. Buraya günün her vaktinde önünde bulundurarak işlerdi. bir boz duman çöker. Daha doğrusu incecik bir sis… Yollarda toz diz boyudur. Toz kırmızı demir gibi yanar. Nehrin kıyılarında pırıl pırıl sazlar vardır. Kendisinden böyle söz edilen bir sanatçı aşağıdaki deyimlerden hangisiyle nitelendirilebilir? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisisöylenemez? A) İşine dört elle sarılan A) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. B) Enine boyuna düşünen B) Gözlem gücünden yararlanılmıştır. C) içi kan ağlayan C) Kişileştirmeye yer verilmiştir. D) Her şeyi göze alan D) Yinelemelere yer verilmiştir. E) Sözü ağzında gevelemeyen E) Benzetme sanatından yararlanılmıştır. 5. Edebiyat, insanı etnik ve kültürel farklılıklardan kurtarıp insan olma paydasında birleştiren bir güçtür. Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır? A) Edebiyat insanın yaşama bakış açısını değiştiren bir güçtür. B) Edebiyat değişik kültürleri tanımamızı sağlayan bir araçtır. C) Edebiyat insana yaşama sevinci aşılayan, ona farklı duygular tattıran bir güçtür. D)Edebiyat çeşitli uluslardan insanları ortak değerler çevresinde toplar. E) Edebiyat insanı ve hayatı en iyi biçimde anlatan bir güçtür. 6. Bir yazı yazacaksan aklımdan kalbime oradan da kalemime akan duygularımı yazarım. Bu cümle aşağıdakilerden hangisine anlamca en yakındır? A) Okurlarımın duymak istediklerini yazarım. B) Düşüncelerimi duygularımla birleştirerek yazarım. C) Düşüncelerimi kendime ait bir tarzla kaleme alırım. D) Yazılarımı oluştururken benimsemediğim hiç bir düşünceyi anlatmam. E) Yazılarımda duygusal konuları işlemekten kaçınmam. 7. (I) Okumak kelime hazinesini geliştirir, dili öğretir. (II) İmla kurallarının nerede ve nasıl uygulanacağına dair pratik bilgiler verir. (III) Cümlenin nasıl kurulduğunu, paragrafın nasıl oluşturulduğunu, bir yazıyı etkili hale getiren şeylerin neler olduğunu sezmemizi sağlar. (IV) Kitap okuyanlar güzel konuşmak ve doğru yazmakta büyük mesafeler aldıklarını görürler. (V) Okunacak o kadar çok ürün var ki bunlar arasında seçici olmak gerekir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde okumanın yararlarına yer verilmemiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 8. (I) Birçok gerçek sanatçı gibi bu sanatçımız da geç anlaşılmıştır. (II) Tamamı yetmiş altı sayfa tutan şiirleri de ölümünden tam yirmi beş yıl sonra yayımlanmıştır. (III) Onun şiirlerini okuduğunuzda kendinizi birden rüyalarla, efsanelerle örülmüş bir dünyada bulursunuz. (IV) Hint kültüründen Anadolu’ya kadar uzanan inanılmaz zenginlikte bir kültürel arka plan vardır şiirlerinde. (V) Ne var ki çağdaşları gibi o da modernliği geçmişe sırt çevirmek olarak algılanmıştır. Yukarrdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde olumsuz bir eleştiri vardır? A) I B) II. C) III. D) IV. E) V. 9. Yazar, dilin soluğunu kendi soluğuyla bütünleyen kişidir. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Kütüphaneye gidelim, kitaplarım orada kaldı. B) Herkes işine saygı duymalı ve severek yapmalıdır. C) Teknoloji alanındaki gelişmeler yaşamımızı kolaylaştırıyor. D) Anadolu’nun her yerinde bir tarihi esere rastlamak mümkün E) Sıcak yaz günlerinde insanlar şelalenin serinlettiği vadiye gelmişlerdi. 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Sanatçının çalışmalarını bırakın araştırmacıları sokaktaki vatandaşlar bile bilmiyor. B) Babam kararını açıklamadan önce biraz daha düşündü. C) O zamanlar ülkemizde büyük bir ekonomik kriz vardı. D) Arkadaşlarımı telefonla aradım, onlara bu konuyu anlattım. E) Sanatçı duygu ve düşüncelerini sözcükleri etkili bir şekilde kullanarak dile getiriyor. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Onu öğretmenimizin düğününde görmüştüm. B) Lise öğrenimini Ankara’da üniversiteyi de Konya’da okumuş. C) Askerliğini bitirince bu okulda öğretmenlik yapacaktı D) Genç tiyatrocuların ödüllerini vermek için buraya gelmiştim. E) Düzenli çalışmazsan hiçbir işte başarılı olamazsın. 16. Aşağıdaki cümlelerden hangisi tek öğelidir? A) Yılın her mevsimi onları Boğaziçi’nde görebilirsiniz B) Herkesin sevip saydığı iyi bir yazardı. C) Trabzon evlerini ilk olarak araştıran kişiyi buldum. D) Yazdıklarımı elime aldığımda hüzünleniyorum. E) Çeşitli konularda yazılmış makaleleri büyük bir dikkatle okuyordu. 17. Sanatçı Adapazarı’nda 23 Kasım 1905’te doğdu. Varlıklı bir I II III ailenin çocuğuydu. Okulu pek sevmezdi. İstanbul Erkek lisesinden IV yaramazlıkları nedeniyle on bir arkadaşıyla birlikte gönderildi. V Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) dili etkili bir biçimde kullanmaya çalışmalıdır. E) kendi söyleyişini yakalamalıdır. 18. Dünyanın en uzun hüznü yağıyor Yorgun ve yenilmiş insanlığımızın üstüne Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünsüz yumuşaması B) Ünsüz benzeşmesi C) Ulama D) Koruyucu ünsüz E) Ünlü düşmesi 25. (I) Bilim adamı olmak, toplumun öteki mesleklerinden olanlarla araya sınır çizmeyi gerektirir. (II) Çünkü bilim adamı, sadece bugün için yaşamaz, geleceği de düşünür. (III) Öyle her baba yiğidin harcı değildir bilim adamı olmak. (IV) Gelecekten sorumlu hisseder kendini, kendisine devredilen mirası alır, işler, yetkinleştirir, yeni kuşaklara armağan eder (V) O bilir kendisinin sınırlı bir gücü olduğunu, ama çalışmaya devam eder. Yukarıdaki parçada A B C D E numaralanmış cümlelerden hangisi düş 1 O O O O O üncenin akışını bozmaktadır? 2 O O O O O A) I. 3 O O O O O B) II. C) III. D) IV. E) V. 4 O O O O O 19. Karşıda sapsarı bir ova (I) Ovanın tam ortasında da kıvrıla kıvrıla akan bir çay (II) Çayın kıyıları koyu yeşil söğüt ve kavak ağaçları (III) Dışarıya doğru tarlalar (IV) Daha ileride uzanıp gidiyor bembeyaz sonsuz kır (V) Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? A) I. B) II C) III. D) IV. E) V. 20. Dört uzun yıl boyunca Dışarıda koskoca bir dağa Baştan çıkaran kokularıyla doldurdu yollan Her bahar göğün kapılarından Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) “koskoca” sözcüğü niteleme sıfatıdır. B) “dışarıda” sözcüğü yer – yön zarfıdır. C) “doldurdu” sözcüğü hem yapım hem çekim eki almıştır. D) “çıkaran” sözcüğü sıfat – fiil eki almıştır. E) Belirtili ad tamlaması kullanılmıştır. 21. (I) Irmak etrafı dağlarla çevrili olan köyün içinden kıvrıla kıvrıla geçiyordu. (II) Kenarındaki söğütler üzerine doğru eğilebildiği kadar eğiliyor. (III) Irmak da karların eridiği günlerde adeta onlarla konuşmak istercesine yükseliyordu. (IV) Yatağındaki bazı taşlara çarparak beyaz köpükler çıkarıyordu. (V) Şırıltısı kuşların sesiyle birleşip yeni besteler yapıyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I cümlede ikileme zarf görevinde kullanılmıştır. B) II. cümlede birden fazla ilgeç kullanılmıştır. C) III. cümlede “onlarla” sözü zamir görevinde kullanılmıştır, D) IV. cümlede belirtme sıfatı kullanılmıştır. E) V. cümlede yüklem şimdiki zamanın rivayetiyle çekimlenmiştir. 22. (I) Taba rengi bir örtüye bürünüyor istasyonun kuleleri. (II) İlkbahar akşamlarını hatırlatan bir neşe var havada. (III) Çimen ve ağaç kokularına deniz ve yosun kokuları karışıyor, onlara bir mimoza kokusu ekleniyor (IV) iskeleye beyaz vapurlar yavaş yavaş yanaşıyor (V) Sadece şu anı yaşayabilme talihine ermiş olmak bile insanı mutlu ediyor Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede belirtili ad tamlaması vardır. B) II. cümlede “hatırlatan” sözcüğü hem yapım hem çekim eki almıştır. C) III. cümlede işaret zamiri kullanılmıştır. D) IV. cümlede ikileme zarf görevindedir. E) V. cümlede işaret sıfatı kullanılmıştır. 23. (I) Solgun bir maviliğin içine incecik pembelik dalga dalga koyulaşarak yayılıyor. (II) Tam tepede gümüşi bir hilal var. (III) Gecenin geldiğini hisseden deniz hafiften mora çalıyor. (IV) Minareleri ve kubbeleriyle şehrin zarif silueti lacivert ufkun koynuna uzanmış, zorlukla seçiliyor. (V) Haydarpaşa’nın kara kahverengi taş binasına lambaların turuncu ışıkları vuruyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümle bileşik fiil cümlesidir. B) II. cümle kurallı isim cümlesidir. C) III. cümle birden fazla yan cümleciği olan bileşik bir cümledir. D) IV cümle bağımlı sıralı bir cümledir. E) V. cümle dolaylı tümleç, özne ve yüklemden oluşan bileşik bir cümledir. 5 O O O O O 6 O O O O O 7 O O O O O 8 O O O O O 9 O O O O O 10 O O O O O 11 O O O O O 12 O O O O O 13 O O O O O 14 O O O O O 15 O O O O O 16 O O O O O 17 O O O O O 18 O O O O O 19 O O O O O 20 O O O O O 21 O O O O O 22 O O O O O 23 O O O O O 24 O O O O O 25 O O O O O AD-SOYAD: SINIF-NO: SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR BAŞARILAR DİLERİM ........................................... TDE ÖĞRETMENİ 24. Zamanlarındaki olaylarla yetinen romancıların bu olaylar değişince romanları er geç bir köşeye atılır. Hele romancı içinde yaşadığı toplumu yönetmeye kalkışırsa sonuç daha acıdır, sağlığında unutulur. O halde sanatçı…… Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) içinden çıktığı toplumu yansıtmamalıdır. B) topluma ışık tutmamalıdır. C) her devirde değişmeyen konuları işlemelidir. 2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI II. DÖNEMİ .................................................. LİSESİ 12.SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ III.YAZILI SINAVI 1. Ünlü tarihçinin son yayımlanan kitabı tarihin kılcal damarlarına ışık tutuyor. Bilinmeyene meraklı olan ve kitaplarını evladiyelik eserlerle zenginleştirmek isteyen okurlara yazarın bu kitabını mutlaka edinmelerini öneririz. Parçadaki altı çizili bölümle sözü edilen eserin hangi yönü vurgulanmıştır? A) Gerçekleri nesnel biçimde ortaya koymak B) Yoğun bir anlatıma sahip olmak C) Konulara farklı bakış açısıyla yaklaşmak D) Olayları yüzeysel ele almak E) Ayrıntılara yer vermek Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisiyanlıştır? A) I. cümlede, benzetme yapılıyor. B) II. cümlede, üslupla ilgili açıklamalar yapılıyor. C) III. cümlede, okuyucunun durumuyla ilgili bir sonuca varılıyor. D) IV. cümlede karşılaştırma yapılıyor. E) V. cümlede bir tahmin yapılıyor. 2. Bir gazeteci yaşamdan kopuk, kullanıla kullanılan aşınmış sözcüklerin gölgesine sığınan bir kişi değildir. Bu parçada geçen "aşınmış sözcüklerin gölgesine sığınmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sözcük seçiminde titiz davranmak B) Okuyucuyu etkileyen sözcükler kullanmak C) Sözcükleri bilinen anlamlarıyla kullanmak D) Eski sözcüklerle yazmak E) Sıradan anlatımların dışına çıkmak 10. (I)Sait Faik'in (II)birkaç öyküsünü (III)okuduktan sonra (IV)anladımki okyanusu bilmeden yaşıyormuşum. Onun kitaplarını okuyunca (V)ben de onun rüzgârına kendimi kaptırdım. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 3. “Herhangi bir romanın karakterlerinden hangisinin ideal olduğuna, yazarın sesinin en çok hangisinde duyulduğuna karar vermek güçtür.” cümlesinde geçen "yazarın sesinin duyulması" ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçının kişiliğini yansıtmak B) Yazdığı romanın hakkını vermek C) Okurla sıkı bir bağ kurmak D) Sanatçının sanat görüşünü dile getirmek E) Okuru içtenliğine inandırmak 4. Bu sanatçımız hiçbir özveriden kaçınmayarak bütün yorgunluklara katlanarak bu şiir antolojisini bitirmeyi başarmıştı. Kendisinden böyle söz edilen bir sanatçı aşağıdaki deyimlerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) Burnunun ucunu göremeyen B) İşini sağlama bağlayan C) Bire bin katan D) Kendi derdine düşen E) Canla başla çalışan 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içinde verilen sözün getirilmesi anlamca uygun olmaz? A) Bu eser uzun yıllar önce yazılmasına rağmen değerinden bir şey yitirmemiş —- niteliği kazanmıştır. (klasik) B) Şair şiirlerinde okuyucuyu yormayan, oldukça sade bir —- kullanıyor. (üslup) C) Sanatçının kendinden önce yazılanlara hiç benzemeyen kendine ait —- bir anlatımı var. (sıradan) D) Bu sanatçımız sadece kendi ülkesine değil bütün insanların ortak sorunlarını dile getirerek eserine —- bir nitelik kazandırmıştır. (evrensel) E) Sanatçı az sözle çok şey anlatmayı başarmış eserlerinde —- bulunan ender sanatçılardandır. (yoğunluk) 6. İnsan, kâğıda basılmış bir metni ister okur, ister çözümler, ister sosisli sandviç sarmak üzere kullanır. Bu nedenle —Bu cümlenin sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) sanatçı yazarken okura göre kendini kısıtlamaz. B) yazar eserini bitirdikten sonra okura müdahale edemez. C) eser yayımlandıktan sonra yazarın kontrolünden çıkmıştır. D) eserin okur üzerindeki etkisinin standardı yoktur. E) sanatçının yazarken okura odaklanması başarısını artırır. 7. Dilciler, dilbilimciler şöyle der: "Bir insanın söz varlığı onun duygu ve düşünce evreninin sınırlarını çizer." Bu cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir insan ne kadar sözcük biliyorsa ancak o kadar duygu ve düşüncelerini geliştirebilir. B) Duygu ve düşünceleri anlatmak önemli değil, önemli olan bunları doğru sözcüklerle aktarmaktır. C) Sözcükleri etkili kullanmak her sanatçının tek arzusudur. D) Bir insan duygu ve düşüncelerini aktardığı için yazar olmaz, bunları etkili bir biçimde aktardığı için yazar olur. E) Az sözle çok şey anlatabilmek kelime hazinesiyle ilgili bir durumdur. 8. Başarılısı da, başarısızı da hiçbir şair gökten düşmez. Bu cümleden aşağıdakilerden hangisine varılabilir? A) Şiir yazmak doğuştan gelen bir yetenek gerektirir. B) Şiir yazmak diğer edebi türleri yazmaktan daha zordur. C) Şiir yazmak okurun duygularına seslenmek demektir. D) Şiir yazmak çok çalışmayı gerektiren bir iştir. E) Şiir yazmak gerçek yaşamla bağları koparmaktır. 9. (I) Bu sanatçımız insanı içine çeken uçurumlar gibi yazıyor öykülerini. (II) Yalın ama sarsıcı, insanı ortadan yarıverecek gibi irkiltici bir anlatımı var. (III) Böyle olunca da okur yakalandığı büyünün ayırtına ancak sonradan varıyor. (IV) Bu sanatçının öykücülüğü Sabahattin Ali'yle Orhan Kemal'den çok, Yaşar Kemal'le Necati Güngöre'ye benziyor. (V) Yaşar Kemal anlatı geleneğinin yazınsal sarmalından öyküyü kaleme alıyor da ondan. 11. Naranya, pina (I), mango ve papaya meyveleri (II)… O muhteşem, tatil çağrıştıran (III), hindistan cevizi ağaçları (IV)… Burası alabildiğine bir kumsala sahip olan Dominik Cumhuriyeti'ydi. Kristof Colomb Hint Okyanusu'na doğru yola çıkmıştı (V); ama kader onu buraya sürüklemişti. Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 12. J. Shaw'ın dediği gibi (I): "Buhran anlarında III. Selim (II), kendini korumak için ıslahatçılara ihanet etmiş olsa da hayatta kalanlar ıslahatı yeniden başlatacak (III); hatta daha da ileri götüreceklerdi (IV). Nitekim II. Mahmut döneminde ıslahatlar devam etti hiç hız kesmeden (V)… Bu parçadaki noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır? A) Karacaoğlan / halk dilinin bütün inceliklerini bilen bir ozandır. B) Sanatçı / bütün şiirlerinde / halk şiirinin özelliklerini / aktardı. C) Bilinçli okurlar / sanatçıların / birçok eserini / yorumlayabilirler. D) Her sanatçı / eserine / kendi hayatını / yansıtır. E) Sanatçı / Anadolu insanının sıkıntılarını / başarıyla/yansıttı. 14. I. Denizle doğanın kaynaştığı bu manzara, insanı büyülüyor. II. Yaşlı kadın her sabah çiçeklerini sulardı. III. İskelede bekleyen adam bizi çağırdı. IV. Her sorunun bir çözümü olduğunu biliyordu. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri öğeleri ve öğelerinin sıralanışı yönüyle aynıdır? A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve III. D) III. ve IV. E) II. ve IV. 15. Çağdaş Türk öykücülüğünün en önemli kilometre taşlarından biri olan Sait Faik, hem kendi kuşağını hem de sonraki kuşakları derinden etkilemişti. Bu cümle ve cümlede kullanılan sözcükler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Farklı türden zarflar kullanılmıştır. B) Türemiş yapıda sözcüklere yer verilmiştir. C) İsim tamlaması ve sıfat tamlaması kullanılmıştır. D) İlgi adılına yer verilmiştir. E) Cümlenin yüklemi öğrenilen geçmiş zamanın hikâyesiyle çekimlenmiş bir fiildir. 16. (I) Araba; inişli çıkışlı dağ yollarına girmişti. (II) Bazen kurumuş sel çukurlarından geçiyor bazen boş tarlaların kenarından gidiyordu. (III) Bu yollarda yorgunluktan inler gibi sesler çıkaran kağnılara, çıplak ayaklı kadınlara rastlıyorduk. (IV) Yıkık bir değirmenin önünde yaşlı bir adama rastladık. (V) Birkaç kelimeyle kim olduğumu anlattım. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede niteleme sıfatı kullanılmıştır. B) II. cümlede "-mış" ekiyle türetilmiş sıfat-fiil kullanılmıştır. C) III. cümlede işaret zamiri kullanılmıştır. D) IV. cümlede hem niteleme hem belirtme sıfatı almış sözcük kullanılmıştır. E) V. cümlede soru zamiri kullanılmıştır. 17. (I) Yeni açılan tünellerle Arhavi'ye giden yol kısalmış. (II) Trabzon veya Batum üzerinden hava yoluyla ulaşım daha rahat. (III) Artvin'in Karadeniz kıyısındaki iki ilçesinden biri olan Arhavi engebeli arazi üzerine kuruludur. (IV) Eskiden ekilen pirincin yerine şimdi çay yetiştiriliyor. (V) Büyük baş hayvancılık ve süt ürünleri de halkın geçim kaynakları. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümle bileşik bir cümledir. B) II. cümle bağlı bir cümledir. C) III. cümle isim cümlesidir. D) IV. cümle kurallı bir cümledir. E) V. cümle basit bir cümledir. 18. (I) Gökten kapkara bir kavis ve o kavisten bir yağmur perdesi sarktı. (II) Denize kaynayan beyaz bir çizgi çekti. (III) Bu perdenin arkasından keskin mavi kıvılcımların denize sıçradıklarını görüyorduk. (IV) Yağmurun önünde kaçıyorduk hızla. (V) Damlalar güvertede cevizler gibi şakır şukur kırılıyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle basit, kurallı bir fiil cümlesidir. B) II. cümle bileşik bir cümledir. C) III. cümle dolaylı tümleç, nesne ve yüklemden oluşan kurallı bir cümledir. D) IV. cümle bileşik, devrik, fiil cümlesidir. E) V. cümle basit bir fiil cümlesidir. 19. Söyle sevda içinde türkümüzü Aç bembeyaz bir yelken Neden herkes güzel olmaz Yaşamak bu kadar güzelken? Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ekfiil vardır. B) Niteleme sıfatı vardır. C) Belgisiz zamir vardır. D) Soru zarfı vardır. E) Adeylem (isim – fiil) vardır. 20. Çocuğun yaşı çok ufak ama bilgisi gerçekten fazlaydı. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir? A) "çok" sözcüğü cümleden atılarak B) "fazlaydı" yerine "inanılmazdı" sözü getirilerek C) "ufak" yerine "küçük" sözü getirilerek D) "ama" bağlacı cümleden atılarak E) "bilgisi" yerine "bilgileri" sözü getirilerek 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Onunla konuştuktan sonra herkese çok iyi davranmaya başladı. B) Birçok yayınevi kitap satışlarını artırmak için yeni kampanyalar düzenliyor. C) Sadık'ın babasına böbrek yetersizliği teşhisi konmuştu. D) Köyün girişinde balıkçı teknelerinin bağlandığı bir liman bulunuyordu. E) Yağmurlu günlerde sıcacık bir odanın penceresinden dışarıyı seyrediyordum. 22. Bir romancının sadece çağdaşlarının değil, kendinden öncekilerin de eserleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Gereksiz sözcük kullanılması B) Tamlama yanlışlığı C) Özne eksikliği D) Çatı uyumsuzluğu E) Nesne eksikliği 23. Buralarda ara sıra ne sürekli ne inatçı bir kış olurdu. Bembeyaz, dümdüz ova ortasında kasaba her gün biraz daha karlara gömülürdü. Nisan yağmurlarına kadar karlar altındaki kasabanın dar sokaklarında dört beş ay hayat hareket kesilir; ne kağnılar geçer, ne manda sürüleri dolaşır, ne at şakırtıları duyulurdu. Yalnız bazı günler bir tabut arkasında mezarlığa yollanan ufak bir kalabalık karları hışırdatarak, öksüre öksüre isteksiz, konuşmaksızın geçip giderdi. Sonra gene sessizlik, karların büsbütün derin, korkunç ettiği bir durgunluk, deniz gibi gelir, bu sisli izi çarçabuk örterdi. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kişisel duygulara yer verilmiştir. B) Bir düşünce örneklerle açıklanmıştır. C) Benzetmeye başvurulmuştur. D) Farklı duyu organlarından yararlanılmıştır. E) Öyküleme anlatım biçimi kullanılmıştır. 24. (I) Her öykü bir olaya, bir duruma ya da olay ve durumlar zincirine yaslanır. (II) Bu olay ve durumların belli bir yerde ve zaman diliminde geçmesi gerekir. (III) Yer ve zaman öğesi dışında hiçbir olay düşünülemez. (IV) Bu yönden öykülenen olay ve duruma bağlı olarak yer de zaman da bir öyküde önemlidir. (V) Her öyküde bir olayın ortaya çıkışı, bir gelişmesi bir de sona ermesi vardır. (VI) Bir öyküde anlatılan olayın nerede ve ne zaman geçtiği mutlaka okuyucuya bildirilmelidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi akışı bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 25. (I) Bir ozanın, daha doğrusu bir dil işçisinin düşün ve duygu evrenini tanımada en kısa yol onun sözlüğüne bakmaktır. (II) Onun kullandığı kelimeler sanatçıyı ele verir. (III) Yaşamıyla şiiri arasında tam bir denge kurmuş ozanların sayısı azdır. (IV) Şiirlerini sevgiyle soluduğumuz bazı ozanları yakından tanıyınca ürpermemiz bundandır. (V) O güzelim dizeleri bu mu yazmış gibisinden A B C D E kuşkuya düşersiniz. (VI) Artık eskisi gibi o şiirden 1 O O O O O tat almaz olursunuz. 2 O O O O O Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci 3 O O O O O paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle 4 O O O O O başlar? A) II. B) III. C) IV. D) V. 5 O O O O O E) VI. 6 O O O O O 7 O O O O O 8 O O O O O 9 O O O O O 10 O O O O O 11 O O O O O 12 O O O O O 13 O O O O O 14 O O O O O 15 O O O O O 16 O O O O O 17 O O O O O 18 O O O O O 19 O O O O O 20 O O O O O 21 O O O O O 22 O O O O O 23 O O O O O 24 O O O O O 25 O O O O O AD-SOYAD: SINIF-NO: SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR BAŞARILAR DİLERİM ........................................... TDE ÖĞRETMENİ 2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI II. DÖNEMİ ...............................................LİSESİ 12.SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ III.YAZILI SINAVI B) Sinemanın öteki sanat dallarından farklı olarak toplumsal yönünün 1. İyi bir resmin sadece renklerle, nitelikli bir müzik eserinin sadece seslerle bulunduğu oluşturulmayacağım bilenler, iyi bir şiirin de yalnız kelimelerle C) Sinemanın, gerçekleri anlatarak izleyiciyi yaşama hazırladığı yazılamayacağını, buna bir de —- katmak gerektiğini de kabul ederler. D) Toplumu yansıttığı için Türk sinemasının eksiklerine rağmen ilgi gördüğü E) Türk sinemasının başarısızlıklarının vurgulanarak olumlu yönlerinin Bu parçada boş bırakılan yere anlam akışına göre aşağıdakilerden hangisi görmezden gelindiği getirilemez? A) atan bir yüreğin sesini B) sanatçılara özgü duyuş ve duyarlılıkları 9. Şiir sürekli bir araştırma, bir deney işidir. Deneylerin birbirini izlediği C) okurların yorum gücünü laboratuar da dildir. Şair, sözcüklerle, dizelerle sonsuz bir kavgaya D) "ilham" denilen iksiri tutuşmuştur. Yeryüzü varlıklarının hepsinde birer dizeyle bulunabilmek gibi, E) toplumun duyurmak istediği sesini neredeyse imkânsız bir düşün peşindedir. Ne var ki şair, ancak böylesine olanaksız düşler kurabildiği, kendini böylesi düşleri gerçekleştirmeye adadığı 2. Her basamağı ayrı bir sesle gıcırdayan uzun bir merdivendi. zaman büyük şiirin yolunu açabilir. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yüklemi ek eylemin geçmiş zamanıyla çekimlenmiştir. A) Öznel bir anlatım benimsenmiştir. B) Sıfat-fiil kullanılmıştır. B) Sözcükler genellikle gerçek anlamlarında kullanılmıştır. C) Özne, nesne ve yüklemden oluşmuştur. C) Benzetmeden yararlanılmıştır. D) Niteleme ve belirtme sıfatları kullanılmıştır. D) Anlatım örnekler yoluyla zenginleştirilmiştir. E) Türemiş sözcükler vardır. E) Yargılardan biri, bir koşula bağlanmıştır. 3. "Uzun yaz günlerinde evde sıkılıyordu; —-." cümlesi aşağıdakilerin hangisiyle sürdürülürse sebep ya da sonuç yönünden tamamlanmış olmaz? A) sık sık arkadaşlarını ziyaret ediyordu B) günlerinin verimsiz geçmesinden şikâyetçiydi C) bir kursa katılmaya karar verdi D) evde ondan başka kimse olmuyordu E) daha çok kitap okumaya başladı 4. (I) Meteoroloji uzmanları, yeni bir yağışlı hava kütlesinin tüm bölgeyi etkileyeceğini söylüyorlar. (II) Üstelik bir ay önceki sel felaketinin verdiği zararlar giderilemeden… (III) O yağışlarda onlarca insan yaralanıp, yüzlerce ev sulara yenik düşülmüştü. (IV) Bölgede, hâlâ, su baskını tehlikesi ile karşı karşıya olan evler var. (V) Henüz hiçbir tedbirin alınmamış olması insanı hayrete düşürüyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 5. Ver benim nasibimi avuçlarından Arzular içinde gezen çocuk Ver benim hatıralarımı Sabahlarla başlayan yolculuk Gün kararmakla korkuyorum Ver benim kuşlarımı saçaklar Ey gök sonsuz dualarımı Ver benim ki azad olacaklar Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünlü daralması C) Ünsüz yumuşaması D) Ulama E) Kaynaştırma ünsüzü 6. Bir tasarının karara bağlanması kısa sürede gerçekleşmiyor (I) uzun incelemeler (II) çeşitli öneriler (III) ekleme ve çıkarmalar… Eleştiriler (IV) tasarının son hale gelmesinde etkili oluyor. Bütün bunlar (V) tasarının karara bağlanma aşamasını uzatıyor. Bu parçada, numaralanmış yerlerin hangisinde farklı bir noktalama işareti kullanılmalıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 7. Bir eleştirmen olarak en çok, bugünü yazmakta ısrar eden, ne düne ne yarına bakmayan yazarları eleştiriyorum. Araf; bu dünya ile öteki dünya arasında bir yerdir ve derler ki kimi ruhlar Araf'ta kalır; ne buraya dönebilir, ne öte tarafa geçebilirmiş. Ben, bu yazarlarımızı Araf'ta sıkışıp kalan ruhlara benzetiyorum; daracık, derinliksiz bir alanda hapsolmuşlar adeta. Bu parçada, "Araf’ta sıkışıp kalan yazarlar" benzetmesiyle söz konusu yazarların hangi özelliği anlatılmak istenmiştir? A) Gerçekçilik konusunda aşırılığa kaçtıkları B) Evrenselliği önemsemeden yazdıkları C) Geçmişi günümüze ve yarına taşıyamadıkları D) Yalnızca güncel konularda yazdıkları E) Olayları tüm yönleriyle ele almadıkları 8. Eski Türk sinemaları, genel sanat ölçütleriyle değerlendirildiğinde başarısız bulunabilir. Bunlarda sinema sanatına ait kültür ve birikimden yoksun olmaktan kaynaklanan bir acemilik hemen sezilir. Bununla birlikte bu sinemalar o gün ilgiyle izlendiği gibi bugün de defalarca izleniyor. Bunun nedeni, tüm sanatlarda aranan bir niteliğe sahip olmaları: Seyirci kendinden bir şeyler buluyor bu sinemalarda ve o içten anlatıma kaptırıyor kendini. Yaşamının hüzünlü ya da komik kesitlerini izliyor ekranda. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Ülkemizde, sinemanın geç gelişen sanat dalları arasında yer aldığı 10. Gençliğimde sara tedavisi gördüğümden, yasaklarla, kısıtlamalarla dolu bir hayatım vardı. Denize girmem, güneşte dolaşmam, koşmam, spor yapmam yasaktı. İçimdeki gençlik hareketliliğini dizginlemem gerekiyordu. Kitap benim için tek sığınaktı. Okuduğum romanların kahramanlarıyla koşuyor, dolaşıyordum. Okumak, doğal olarak yazmayı da getirdi beraberinde. Bu kaçış bir doğuş oldu benim için; yazarlığa uzanan bir yolun başlangıcı. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazarın gençlik hayatı B) Okuma tutkusu ile yazarlık arasındaki ilişki C) Yazarın yazarlığa başlama süreci D) Yazarların yaşamları ile eserlerinin konuları arasındaki bağ E) Hastalıkların gençleri nasıl etkilediği 11. Ahmet Uluçay, Tavşanlı'nın küçücük bir köyünde gördüğü çocukluk düşlerini yıllar sonra dünyaya duyurmayı başardı. O tertemiz, sevgi dolu filmi "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak", kendisi gibi büyük ırmaklara karışmak arzusuyla yanıp tutuşan köy çocuklarının düşlerini kucaklayıp dünyaya taşıyor şimdi. Uluçay, yazmaya ilk başladığım günlerden beri hiç görmeden, tanımadan sevdiğim dostlarımdan biridir benim. Dost olmak için birbirini görmeye gerek var mı? Yıllar var ki yaptığımız işlerle, sımsıcak selamlar gidip gelir aramızda. Ben onun dünyasını tanırım, o benimkini. Belli ki hayallerimiz aynı sularda yüzüyor. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sanatçılar, eserleri aracılığıyla iletişim kurabilirler. B) Yazarlar, en çok kendi yazdıklarını beğenirler. C) Sanatla uğraşanlar, birbirlerini eleştirmekten hiç hoşlanmazlar. D) Yönetmenler ve yazarların dünyaya bakışları çoğu zaman birbirine benzer. E) Kimi zaman dostluklar küçücük olaylardan çıkan kıvılcımlarla başlar. 12. Büyük kültür eserlerini okumak insanın duygu ve düşünce dünyasını, bilimsel araştırmalar bilgi ve maharetini geliştirir. Okulu bitirdikten sonra kitap okumayanlar belli bir noktada durmuş saate benzerler. Zaman ilerledikçe onlar gerilerler. Meslek hayatının ve günlük zorunlulukların çemberinden bizi ancak kişiliğimize yeni bir şeyler katan kitaplar kurtarır. Güzel ve iyi bir kitap, insan için, gidilmemiş yeni bir ufuktur. Bu parçada vurgulanmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğrenmenin ve kendini geliştirmenin sonu yoktur. B) Kişisel gelişimde okulu tek yol olarak görmek yanlıştır. C) Kitap okumak zamanı değerlendirmek için en iyi yoldur. D) Okumak, kişisel gelişimi sürdürmenin önemli bir yoludur. E) Kültürel alanlarda uğraşanların farklı becerileri vardır. 13. Alaca karanlık gittikçe koyulaştı. Arkalarında, aşağıdaki ağaçların arasında bir sis, vadinin soluk sınırları üzerine serildi. Yıldızlar belirmesine rağmen gökyüzü berraktı. Yükselmekte olan ay batıya doğru ilerliyordu. Kayalık tepelerin etekleri gölgeler nedeniyle simsiyahtı. İzleri takip etmek artık çok güç olduğundan hızları azalmıştı. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden faydalanılmıştır? A) Öyküleme – karşılaştırma B) Betimleme – öyküleme C) Karşılaştırma – betimleme D) Tartışma – açıklama E) Benzetme – tartışma 14. Yorulmuşum; canım, su, yeşil erik, soğuk ayran istiyor. Bir ağaç gölgesine oturuyorum. Yürüdüğüm yerden bir iki başak koparıp avucumda ufalıyorum. Taneler kabuktan kurtulup biriktikçe içime bir sevinçtir doluyor. Bir heyecan işte. Üfleyip sapı samanı ayırıyorum. İşte bir avuç buğday tanesi! Sıcak, dolgun, sarışın. Eğilip kokluyorum. Ne var bunda acaba? İnsanoğlunun kaç bin yıllık dostu! Toprak bir, buğday iki. Birkaçını ağzıma atıp çiğniyorum; nasıl da lezzetli, Bu parçada aşağıdaki duyulardan hangisine yer verilmemiştir? A) Görme B) Tatma C) Koklama D) Dokunma E) İşitme 15. I. Verdiğim harçlığın çoğunu çarçur etmiş, II. Yaşlı çobanın oğlu üniversiteyi kazanmış. III. Annesinin aldığı yeşil elbise ona çok yakışıyor. IV. Dün geceden beri tavan arasından tıkırtılar geliyor. V. Çocukluğumdan beri sebze yemeklerinden çok hoşlanmıyorum. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde tamlayanı bir sıfatla nitelenmiş isim tamlaması vardır? A) I. ve II. B) I. ve V. C) II ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V. 16. (I) Bir sivrisinek dolaşıyor odamda. (II) Sürekli, vızıltı makamındaki şarkısını seslendiriyor. (III) Tavanda geniş daireler çizerek uykuya yenik düşmemi bekliyor. (IV) Zavallı sivrisinek, birazdan etkisini gösterecek sinek ilacından habersiz. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri, öğelerinin sıralanışı yönüyle özdeştir? A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV. 17. (I)İki aylık bir (II)çalışmanın ürünü olan seminer (III)yeterli katılım sağlanamadığı için bir(IV)ay (V)sonraya ertelendi. Numaralanmış sözcüklerin hangisi çıkarıldığında cümlenin anlamında daralma ya da bozulma olmaz? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 18. Aşağıdakilerin hangisinde her iki dizede de insana özgü nitelikler diğer varlıklara aktarılmıştır? A) Ne uçmayı bilirim, ne gökten haberdarım Bir karış bile fazla yükselemem yerimden B) Köyler, ufukta dizilen tozlanmış birer resim Yollar, köyleri saran eskimiş çerçeveler C) Ufak saksılar gibi görünüyor uzaktan Pencere camlarında kurutulan sabunlar D) Kızıl bir şerit gibi yolların ucu yandı Sular olduğu yerde bir defa halkalandı E) Güneş vurdu başını bir kale kemerine Akşam, attı kendini Yedikule surundan 19. "Herkesin, bir tarafını eksik bulduğu on eser yazmaktansa, kimsenin kusur bulamayacağı tek eser yazmayı yeğlerim." diyen bir yazar aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır? A) Romancı her romanında yeni bir dünyanın kapılarını aralamalıdır. B) Özgünlük ve değinilmeyene ulaşmak temel ilke olmalıdır. C) Her eserde farklı yöntem ve içerik arayışları içinde olunmalıdır. D) Kalıcı ve başarılı olmak için daha çok yazmak gerekir. E) Başarı sayıda değil nitelikte aranmalıdır. 20. I. Deniz gözlerini aydınlatırdı, gözlerin denizi II. Başka cennet düşleyemez III. İstanbul'a sevdalanan kişi IV. Vurguna uğrasa da denizlerinde V. Bir kara sevda olsa da hikâyesi Numaralanmış dizelerin hangisinde, çekimli eylem yoktur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 21. Yorgun ve silik bir sesin peşine kimse düşmez. Bu, müzikte böyle olduğu gibi, sanatın diğer dallarında da değişmez bir kuraldır. Örneğin, şiir bu geleneği hep korumuştur. Yeni ortaya çıkan dizeler, neden söz ederse etsin, hangi mesajı vermek isterse istesin, hangi ünlü şairin kaleminden çıkarsa çıksın, onda aranan ilk nitelik; okurda bir coşku ve heyecan uyandırması, içinde bir şeyleri kıpırdatmasıdır. Kişiliği gereği sessiz olan, yürüdüğü bile hissedilmeyen bir kişinin bu hali yadırganmayabilir; ama gürül gürül akmayan ve bu etkiyi, dinleyicisinde, okurunda yaratmayan, bir müzik eseri veya şiir için bu bekleyiş boşunadır. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçılar, ürün verirken, toplumdaki etkin sesleri dikkate almalıdır. B) Müzik ve şiir arasında dikkate değer ortak özellikler vardır, C) Sanat eserinin insanın duygularını en üst seviyede harekete geçirmesi gerekir. D) Sanatın beklenen etkiyi uyandırabilmesi çok yönlü, çok sesli olması ile mümkündür. E) Kitleler, ancak mesajını benimsediği eserleri heyecan ve coşkuyla karşılar. 22. Öncelikle, şiirsiz duramam, onun için. Sonra, öteki kitaplardan daha kolay okunur şiir kitabı. Sık sık bölünmez dikkatiniz. Örneğin üç dört saatlik bir otobüs yolculuğunda güzel bir oyunu, bir romanı kesintisiz okuyamazsınız. Oysa şiiri çabucak okursunuz. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı olabilir? A) Niçin şiiri bu kadar çok seviyorsunuz? B) Niçin şiir yazıyorsunuz? C) Niçin şiir kitapları daha kolay okunur? D) Niçin yola çıkarken yanınıza kitap alıyorsunuz? E) Niçin yolculukta şiir kitaplarını tercih ediyorsunuz? 23. Gökyüzünün başka rengi de varmış Geç fark ettim taşın sert olduğunu Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İyelik eki almış isim B) Bağlaç C) Ek eylem almış sözcük D) İsim tamlaması E) Birleşik çekimli eylem 24. Yanılmaktan, hele hele yanılıp haksızlık yapmaktan çok korkarım. Bu sebepten, eleştiri yazılarımı kaleme alırken çok uğraşırım. Ele aldığım eseri dikkatlice okur, titizlikle inceler ve onunla ilgili yazılmış tüm değerlendirmeleri toplarım. Yazımı yazmaya başlamadan önce gerekirse yapıtın yazarıyla da konuşurum. Eleştiri yazısını bitirdikten sonrası daha zordur benim için. Yazdıklarımı yüzlerce kez okuyup düzeltirim. Bu parçanın yazarını aşağıdakilerin hangisi en iyi tanımlar? A) Yanlış anlaşılmaktan çekinen B) Eleştirilerini titizlikle kaleme alan C) Yapıtların değerini kendi başına belirleyen D) Nitelikli eleştiri yapamayan E) Yaptığı işten zevk almayan 25. (I) Kitap koleksiyonuna ayrılan bölüm, İskenderiye Kitaplığı'nın kalbiydi. (II) Koleksiyon uzmanları, dünyanın birçok kültür ve diline ait kitapları toplardı. (III) Yabancı ülkelere adamlar gönderip kitapçılardaki kitapları toptan satın alırlardı. (IV) İskenderiye'de demirleyen yabancı gemiler, kaçak eşya için değil, kitap kaçırıp kaçamadıklarını anlamak için aranıp taranırdı. (V) Her biri elle yazılmış papirüs tomarı olmak üzere kitaplıkta o zamanlar yarım milyon kitap bulunduğu sanılıyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde benzetme söz konusudur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A B C D E 1 O O O O O 2 O O O O O 3 O O O O O 4 O O O O O 5 O O O O O 6 O O O O O 7 O O O O O 8 O O O O O 9 O O O O O 10 O O O O O 11 O O O O O 12 O O O O O 13 O O O O O 14 O O O O O 15 O O O O O 16 O O O O O 17 O O O O O 18 O O O O O 19 O O O O O 20 O O O O O 21 O O O O O 22 O O O O O 23 O O O O O 24 O O O O O 25 O O O O O AD-SOYAD: SINIF-NO: SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR BAŞARILAR DİLERİM ......................................... TDE ÖĞRETMENİ 2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI II. DÖNEMİ .................................................LİSESİ 12.SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ III.YAZILI SINAVI 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde insana ait bir özellik doğaya aktarılmamıştır? A) Dinle bakalım işitebilir misin? Türküsünü damların, bacaların B) İnsan nasıl konuşur kendisiyle Nasıl koşar gülen aynalara. C) Hatırlattı bana, bayram sabahım Gökyüzüne kaçırdığım balonlarımı D) Kendi bahçesidir onun içinde gördüğüm Yollar yine her günkü gibi yaz uykusunda. E) Gün olur, alır başımı giderim Denizden yeni çıkmış ağların kokusunda. 2. Soyut kavramların somut kavramlar yardımıyla anlatılmasına somutlama denir Buna göre aşağıdakilerin hangisinde “somutlama” yoktur? A) Yüreklerine zincir vuran gurbetçiler yavaş yavaş gidiyor. B) Kar gibi çamaşırları balkona serip içeri girdi. C) Artık, olumsuz düşünceleri bir kenara atma vakti geldi. D) Tüm gün, omuzlarında pişmanlığın ağır yükünü taşıdı. E) Kurtuluş Savaşı Atatürk’ün çelik iradesinin sonucudur. 3.Yazar, son kitabında altmış yıllık ömrünü kaleme aldığını söylüyor. Ben de bu değerli dostumun kitabını merakla okudum, hayatını çok iyi bilmeme rağmen. Kitapta hafif acılar, konuşmuş; ama derin acılar dilsizdi. Altı çizili söz öbeğinin parçaya kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazarın, kitabın her satırında bir sırrını açıklaması B) Kitapta anlatılan bazı olayların kurmaca olduğu C) Yazarın kendini derinden etkileyen üzücü durumlardan ziyade diğer mutsuzluklarını anlatması D) Kitabı okuyan kişinin aslında yazarı iyi tanımaması E) Kitabın yaşamöyküsünden çok bir hayal ürünü olduğu 4. “Gitmek” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde “Sarı saç yüzünün rengine iyi gitti.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır? A) Borçlar yüzünden alttaki dükkân da elimizden gitti. B) Bu yol nereye gider, diye sordu. C) Senin yaşındaki kadına böyle bir etek gider mi hiç? D) Bu tartışmaların sonu nereye kadar gidecek, anlamadım. E) iki ton kömür bize üç ay gider 5. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi karşısında verilen deyime uygundeğildir? A) Bir kimsenin çok sinirlenerek sabrının taşması : çileden çıkmak. B) Bir işin yapılmasında yardımcı olmak :emeği geçmek. C) Geçmişte olmuş bir konudan ikide bir söz açmak : ısıtıp ısıtıp önüne koymak. D) Bir yere çok sık gidip gelmek : ayağı eksik olmamak. E) Bütün güzellikleri detaylarıyla ortaya koymak : ayaklar altına almak. 6. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi temel anlamıyla kullanılmıştır? A) Kayalar ufalanarak yukarıdan aşağıya düşüyordu. B) Adam, bahçede top oynayan çocukları fena hastalandı C) Dizimdeki yara çok geçmeden kapandı. D) Mağaranın ağzında büyük bir şelale varmış. E) Çocuktan adeta zeka fışkırıyordu. 7. Bizde sanatı ustadan görmeyenlerin başarıları alkışlanmaya değer. Bu cümledeki altı çizili sözün anlamı aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) Veysel, bağlama çalmayı atadan kalma usulle kendi kendine öğrenmiştir. B) Sevgi, kurslar sayesinde teknik resim çizmeyi öğrendi. C) Hayatın her devresinde bir kılavuza ihtiyacımız vardır. D) Aynı hatalara düşmemek için arkadaşına tekrar danıştı. E) Ünlü şairin eserlerini okuyarak üslubumu oluşturdum. 8. Bir mum diğer bir mumu tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez. Bu cümlede anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir konuyu bilmemek değil başkasına sormamak cahilliktir. B) insanlar ne kadar bilgili olursa olsun yakın çevrelerine faydalı olamazlar. C) Bir konuyu çok iyi bilsek de mutlaka bir kişiye daha sormalıyız. D) Bilgiler başkalarıyla paylaşıldıkça faydalı hale gelir. E) Bir insanla bildiğini paylaşan kişinin bilgisinde eksilme olmaz. 9. (I) Sthendal, 19. yüzyılda yaşamış Fransız yazardır. (II) Gençliğinde orduya katılmış askerlik yaşamının kendine göre olmadığını anlayıp Paris’e dönmüştür. (III) Tiyatro ve felsefeyle de ilgilenen yazar, İtalya’da yazın çalışmalarına başlamıştır. (IV) Çağdaşları tarafından önemi anlaşılamamış olsa da adı psikolojiyi ön plana çıkaran başarılı isimlerin başında anılır. (V) Armanece, Roma’da Gezintiler. Kızıl ve Kara eserlerinden birkaçıdır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde kişisel düşünceye yer verilmiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 10. Edebiyatımızın mihenk taşları olarak kabul ettiğimiz Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Haşim, Tevfik Fikret gibi sanatçıların hayatlarına bakarsak ulu çamların fırtınalı diyarlarda yetiştiğini söyleyebiliriz. Bu parçada geçen “ulu çamlar, fırtınalı diyarlarda yetişir” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşamlarında sorunlarla karşılaşan insanlar, hayatta büyük ve başarılı işler yapar. B) Zor koşullarda yaşamaya çalışmak insanı hayattan soğutur. C) Yaşam koşulları güçleştikçe insanlar da zayıf düşer. D) İnsan kişiliğinin gelişiminde tabiatın etkisi oldukça fazladır. E) Başarılı edebiyatçılar, bu başarıyı aile hayatlarına da yansıtırlar. 11. Yunus Emre’nin şiiri, odağında kendisinin bulunduğu iç içe dairelerle genişleyen, ölümsüz dizelerden oluşmuştur. Bu cümlede altı çizili söz öbeğiyle anlatılmak isteneni aşağıdakilerden hangisi en iyi karşılar? A) Düşüncelerinin öğretici yanı ağır olan B) Allah aşkını sade bir dille veren C) Duygularını kimseyle paylaşamayan D) Kendi dünyasından insanlığa açılan E) Kendini sadece şiirle ifade eden 12. Günümüzde çoğu genç yazarın tek hatası kendilerinden bir adım öncekilerle dirsek temasını yitirmiş, olmalarıdır. Yukarıdaki cümlede altı çizili söz öbeğinin yerine aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) bağlantı sağlamış B) ilişkiyi kesmiş C) tartışma yaşamış D) tanışmamış E) eleştiriye girmemiş 13. (I) Dans, belli bir disiplin allında yapılırsa ruhumuzun bütün boşluklarına yavaş yavaş nüfuz eder. (II) Her seferinde ritmi, figürü, coşkuyu, biraz daha harmanlayarak özümseyeceğiniz bir durum haline gelir. (III) Belli bir zaman sonra dans etmek hayatınıza iyice yerleştiği için otobüs beklerken bile ayaklarınıza hakim olamadığınız anlar yaşarsınız. (IV) Zor bir hareketi, figürü çalıştıysanız adım atamayacak halde bulursunuz kendinizi. (V) Sahnede sağdan sola dönerken saçlarınızdan savrulan terler, duyduğunuz alkışlar en büyük gururunuz olur Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 14. (I) Güneş ışınlarına fazla maruz kalmanın sağlık açısından ciddi sorunlar getirdiğine yönelik uyarılar devam ediyor. (II) Dünya Sağlık Örgütü’nün yayımlanan son raporunda her bireyin ultraviyole ışınlara maruz kaldığı açıklanıyor. (III) Bu sebeple gün içinde özellikle 12 – 16 saatleri arasında dışarı çıkılmaması öneriliyor. (IV) Diyelim ki çok acil bir işi olan vatandaş dışarı çıkıyor, o zaman bir şapka, güneş koruyucu krem ve su almalı yanına. (V) Uzmanlar, ışınlara aşırı maruz kalmanın başta cilt kanseri, katarakt olmak üzere pek çok ciddi hastalığa yakalanma riskini arttırdığını belirtiyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir “varsayım” söz konusudur? A) I. B) II. C) III D) IV. E) V. 15.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı bir düşünce dile getirilmiştir? A) Başarılı şairlerden hiçbiri, farklı dillerin rüzgarına kapılıp şiir yazmaz. B) Bir şairin hamurunda, kendi dilinin özelliği azsa o iyi bir şair değildir. C) Evrensel olmak için kendi toprağından başka memleketlere açılan şair. her dilde eser üretmelidir. D) Bir ozan, eserinde kendi dilindeki sözcükleri gül gibi dermezse ölümsüz olamaz. E) Vatan ve millete hediye edilen şiirlerde mutlaka anadil kullanılmalı yoksa başarılı olunamaz. 16. Eğer güneşi kaçırdım diye gözyaşı dökersen yıldızları da kaçırırsın. Bu cümlede anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisiolamaz? A)İnsanlar kaybettiklerinin ardından ağlamak yerine elindekilerle mutlu olmalıdır. B)Elden giden fırsatlara üzülmemek, elde kalanlarla yetinmek gerekir. C)Pişmanlık, hayatın her döneminde insanlara yol gösteren büyük bir derstir. D)Hayatta kaçırdığımız büyük fırsatlara hayıflanmak, küçük fırsatları da kaybetmemize neden olur. E) Geçmişte yaşanmış olumsuz olayları düşünerek gelecekteki günlerimizi de kötü geçirmemeliyiz. 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşula bağlılık” söz konusudur? A) Çocuklar, Ankara’ya otobüsle değil de uçakla gelse. B) Bu ilaçları düzenli olarak kullanmadıkça iyileşemezsin. C) Çocukluğunda iyi bir eğitim almadığı için çok üzgündü. D) Bu kitabın dil ve anlatım özelliklerini bir daha anlatacağım E) Telefon çaldığında babam arıyor zannettik. 18. Ne söyleyeyim diye başta düşünmek, niçin söyledim diye sonunda pişman olmaktan iyidir Aşağıdakilerden hangisi bu cümlenin anlamına en yakındır? A)İnsanlar, söyleyeceklerini düşünerek ifade ederlerse, pişmanlık duyacak sözler sarf etmemiş olurlar. B)Konuşmak özgürce yapılan bir eylem olduğundan herkes istediğini söyleyebilir C)Konuşma sırasında ne söylediğiniz önemli değil, asıl önemli olan verdiğiniz mesajdır. D) Konuşmak da bir sanattır, çok okuyanlar güzel konuşurlar, E)Bir olayın sonunu sözün başında söylemek dinleyicilerin merakını azaltır. 19. Şehrin merkezine toplanan kalabalık… Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa cümlenin öğeleri sırasıyla “özne – zarf tümleci -dolaylı tümleç – yüklem” olur? A) onu karşılamak için heyecanla bekliyordu. B) bir süre bekledikten sonra muhtarın dükkanına yöneldi. C) olaydan sorumlu olanları öfkeyle bekliyordu. D) onu görebilmek uğruna birbirlerini tepeliyordu. E) sorunlarının halledilmesi için yetkilileri soruyordu. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, işlevi bakımından ötekilerden farklı bir ek almıştır? A) Söyleyecek sözü olmayanlar her şeye onay verir. B) Gülüp duruyoruz ağlanacak halimize. C) Evde mutlaka yapacak bir iş bulur kendine. D) Yarım kalan işleri bitirmek için erken kalkacak. E) Olmayacak duaya amin denmez. 21. Ne giysiler biçtim acıdan, I Her cebinde yüz kuş ötüşür, II Bir elinle vurulup düşüp III Bir elinle dirilir yaşat IV V Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangisinde yalnızca yapım eki vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 22. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde diğerlerindenfarklı bir ses olayı vardır? A) Dilsiz kız beni kucağına almıştı. B) Yavaşça yerinden kalkıp pencereye gittiC) Babamla birlikte vagon evimize geldik. D) Emret fındık kabuğuna gireyim. E) Paltosuna bürünüp kendisini dışarı attı 23. Balzac () “Vadideki Zambak” romanı için şöyle der ( ) ( ) Benim her gün olup biten gizli ya da açık olaylara tarihçilerin verdiği kadar önem verdiğimi göreceksiniz ( ) ( ) Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri gelmelidir? A) (.) (:) (” ) (.) (“) B) (;) (;) (“) (.) (“) C) (!) (,) (“) (.) (“) D) (,) (;) (“) (.) (“) E) (,) (:) (-) (,) (-) 24. (I) Adamı ağacın altında dikilirken görünce şaşırdı. (II) Elindeki havluyu bir kenara atıp içeri girdi. (III) Kendisini dolabın arkasına iyice saklayıp öylece bekledi. (IV) Babası gelene kadar burada bekleyemezdi. (V) Kalbi, heyecandan yerinden fırlarcasına çarpıyor, nefesi kesiliyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümledeki “dikilirken, görünce” zarf – fiildir. B) II. cümledeki “içeri” sözcüğü yer – yön zarfıdır. C) III. cümlenin yüklemi geçişsiz bir fiildir. D) IV. cümlenin yüklemi birleşik zamanlı bir fiildir. E) V. cümle sıralı bir cümledir. 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Bu koşullar altında toplantının iki saat daha uzaması kaçınılmaz. B) Milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması Meclis’te görüşüldü. C) Millet iradesinin yansıtılması, demokrasinin bir gereğidir. D) Milletvekilini ayakta alkışladık, o yerine geçtiğinde isteklerimizi ilettik. E) Milletvekilleri grup toplantısını bitirdikten sonra oy kullanacak. A B C D E 1 O O O O O 2 O O O O O 3 O O O O O 4 O O O O O 5 O O O O O 6 O O O O O 7 O O O O O 8 O O O O O 9 O O O O O 10 O O O O O 11 O O O O O 12 O O O O O 13 O O O O O 14 O O O O O 15 O O O O O 16 O O O O O 17 O O O O O 18 O O O O O 19 O O O O O 20 O O O O O 21 O O O O O 22 O O O O O 23 O O O O O 24 O O O O O 25 O O O O O AD-SOYAD: SINIF-NO: SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR BAŞARILAR DİLERİM .............................................. TDE ÖĞRETMENİ