Marie Henri-Beyle Stendhal

advertisement
Doğum 1783
Grenoble, Fransa
Ölüm
1842 (59 yaşında)
Paris, Fransa
Milliyet Fransız
Meslek Yazar
Dönem 19. yüzyıl
Tür
Roman, Deneme, Gezi Yazısı, Biyografi
Akım
Realizm, Romantizm
KONU BAŞLIKLARI
1 Hayatı
 2 Eserleri

 2.1
Roman
 2.2 Deneme
 2.3 Biyografi
 2.4 Otobiyografi
 2.5 Gezi Yazısı

2.6 Diğerleri
HAYATI
Marie-Henri Beyle, Grenoble'da 23 Ocak
1783 tarihinde burjuva bir ailenin çocuğu
olarak dünyaya geldi. Babası avukat Cherubin
Beyle, annesi Hanriette Gagnon'dur. Çok
sevdiği annesi 1790 yılında, Stendhal henüz
yedi yaşındayken öldü. Stendhal, disiplinli ve
muhafazakar kimseler olan teyzesinin
babasının etkisi altında büyüdü.
1796'da Grenoble'da bir okula girdiyse de,
30 Ekim 1799'da askeri okulun giriş sınavına
katılmak için Paris'teki, kuzeninin de çalışıyor
olduğu Savaş Bakanlığı'na gitti. Ertesi yıl ağır
süvari birliğinde teğmen olarak İtalya'ya gitti. Bu
seyahati sırasında Dimenico Cimarosa ve
Gioachino Rossini'nin müziğini ve Vittorio
Alfieri'nin eserlerini tanıması için bir fırsat oldu.
1801'de ise Napolyon Bonapart'ın
ordusunda görev alarak İtalya seferine çıktı.
Bu sefer sırasında bir komutanın asistanı
olarak Brescia'da üç ay kaldı ve bu sırada
soylu ailelerin evlerinde bulundu; ki bu
sürenin onun hayatında ne kadar önemli bir
yer tuttuğu, sonradan yayınlanan
günlüklerinden anlaşılmaktadır. Yine bu
zamanlarda yerel dergilerin yazarlarıyla
tanışıp Romantik edebiyatı öğrendi.
1802'de bu bölgeden ayrılarak Almanya,
Avusturya ve Rusya'da bazı askeri görevlerde
bulundu, ama asla savaşa katılmadı. Aynı yıl,
hayatı boyunca aşık olduğu onlarca kadından ilki
olan Madame Rebuffel'in peşinden Marsilya'ya
gitti. Orada ticarete atıldıysa da başarısız oldu. Bu
ve bunu takip eden olayların ve yılların, Kırmızı ve
Siyah romanının baş karakteri Julien Sorel'in
karakterinin detaylarının çizilmesine büyük katkı
sağladığı düşünülmektedir.
1812'de Napolyon ile birlikte Rus seferine
katıldı ve Moskova'nın baştan sonra yanışına şahit
oldu. Napolyon'un büyük ordusundan sağ kalmayı
başaran az sayıdaki askerden olan Stendhal,
notlarının önemli bir kısmını, ordu Rusya'dan geri
çekilirken kaybetti. Ayrıca o zamana kadar
yüzlerce takma isim kullanan yazar, Stendhal
ismini bu sıralarda seçmiştir.
1814'te Napolyon'un düşüşünden sonra
Milano'ya yerleşmiş ve burada da Angéla
Pietragrua'ya aşık olmuştur. Ertesi yıl Parma'yı
ziyaret etmiş ve bu seyahati, üçüncü romanı olan
Parma Manastırı'na ilham kaynağı olmuştur.
1817'de ise İtalya'daki izlenimlerini anlatan ve
İtalya'ya olan hayranlığının simgesine dönüşen
Roma, Napoli ve Floransa kitabını yazmıştır.
1818'de Napolyon'un Hayatı'nı yazmaya
başlamıştır. Bu sırada da mutsuz bir aşk
yaşayacağı Mathilde Dembowski ile tanışmıştır.
1821'de ise yasadışı bir İtalyan örgütüne üye
olduğu suçlamasıyla Milano'dan uzaklaştırılmıştır.
Stendhal bunun üzerine Batı Avrupa'yı dolaşmaya
başlamıştır. Bu yolculuklar sırasındaki tecrübeleri,
düşünceleri ve hisler, sonradan yazacağı
romanların ana şeklini oluşturmuştur.
1827'de ilk roman Armance'ı, üç yıl sonra da
Kırmızı ve Siyah'ı yazmıştır. 1831'de ise Trieste'ye
giderek bir süre konsolosluk yapmıştır.
1839'da Parma Manastırı'nı yazmayı
bitirdikten sonra, gençliğinde yaptığı İtalya
seyahatlerinden birinde kaptığı frengi hastalığı
etkilerini göstermeye başlamıştır.
1841'de geçici bir felce uğramış, daha
sonradan da birçok benzer sıkıntılar yaşamıştır. Ve
Paris sokaklarında yürürken bayılıp kaldırım
kenarına yığılmasından birkaç saat sonra, 1842
yılının 22 Mart'ı 23 Mart'a bağlayan gecesinde
vefat etmiştir. Mezarı Montmarte Mezarlığı'ndadır.
Kırmızı ve Siyah
(1830)
Parma Manastırı
(1839)
KIRMIZI VE SIYAH ÖZETI
Verrieres (Veryer) şehrinin belediye başkanı.
Bay de Renal (dö Renal), kaba saba, gösterişe
düşkün yaratılışta bir insandır. Karısı de Renal ise,
kocasına göre daha anlayışlı, evine bağlı, bir
kadındır. Şehrin uzağında biçki (hızar)
makineleriyle işlerini yürüten okumamış, ama her
şeyi sezebilen Sorel ile, onun, Julien adındaki ,
zayıf yaratılışlı oğlu, Renal’lerin ilgilerini çekmiştir.
Zira Julien, papazdan din dersleri , zeki, gururlu bir
çocuktur. Romandaki ana olay böyle başlar.
Çocuklara verilen dersler julien’le Bayan de
Renal arasında karşılıklı bir baş gösterir. Bir süre
sonra Yoksullar Yurdu Müdür M. Valenod’un
yazdığı bir mektup her şeyi ortaya koyar. Bunun
üzerine Bay de Renal, Julien’i Basançon
seminerlerine gönderir. Julien, seminerdeki
arkadaşı Abbe Pirard’in aracılığıyla Paris’te Marki
de La More’ün sekreteri olur. Marki’nin kendini
beğenmiş Mathilde (Matild) adlı güzel bir kızı
vardır. Julien’le Mathilde birbirlerini severler. Marki
bunu duyunca çok kızar.
Fakat kızının baskısı altında, Julien’i zengin ve
şanlı bir kişi yapmaya çalışır. Ama Julien;
Mathilde’i unutmaya başlar. Bir Marki, Bayan de
Renel’dan bir mektup alır. Bu mektupta Julien’le
ilgili her şey yazılıdır. Kızını onunla evlendirmekten
vaz geçer. Julien, Verriere’e giderek Bayan Renal’i
tabancayla vurur, ama öldüremez; tutuklanır.
Bütün çabalara rağmen suçunu gizlemez;
sonunda giyotine gönderilir. Mathilde, Julien’i
kendi elleriyle gömer. Bayan Renal da üç gün
sonra ölür.
DİĞER ESERLERİ
 Armance
(1827)
 Lucien Leuwen (tamamlanmamış
kitap, 1835'te yazıldı, 1894'te
yayınlandı)
 Lamiel (tamamlanamamış kitap,
1839-1842 yıllarında yazıldı,
1889'da yayınlandı)
Biyografi
Haydn, Mozart ve Metastasio'nun Hayatları
(1815)
 Napolyon'un Hayatı (1817-1818)
 Rossini'nin Hayatı (1823)

Otobiyografi
Henri Brulard'ın Hayatı (1890'da yayınlandı)
 Bir Bencilin Anıları (1892'de yayınlandı)

Deneme

Aşk Üzerine (1822)
Gezi Yazısı
Roma, Napoli ve Floransa (1817)
 Roma'da Gezintiler (1829)
 Bir Turistin Anıları (1838)

Diğerleri

İtalyan Resim Sanatının Tarihi (1817)
Download