PowerPoint Sunusu

03.05.2016
İÇERİK
Tanım ve prevalans
Ölçüm
Fizyopatoloji
Etiyoloji
Klinik ve laboratuvar
Organ Tutulumu
Tedavi ve bakım
HİPERTANSİYON
Prof. Dr. Sevin ALTINKAYNAK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
1 / 26
2
HİPERTANSİYON
Hipertansiyon
Çocuk yaşta başlayıp; sonuçları genellikle erişkin
yaşta (görülebilir) görülür.
• Yaşlı hastalığıdır !!!
İnme
ÇOCUK
mıdır?
ERİŞKİN
% 25 - 30
%1–3
(ergen % 5)
Aterosklerotik
kalp hast.
KBY
3 / 26
Primer:
Sekonder
%10
% 90
%80-90
% 10-20
4 / 26
Hipertansiyon
Genel bilgiler
• Kanın arter duvarına yaptığı basınç
Ölçüm Tekniği
Çocuk ölçümden en az 5 dk. dinlenmiş sakin olmalı
Oturur veya yatar pozisyonda olmalı
Uygun alet olmalı. Manşon sağ kolun 2/3’ünü kaplamalı
Kolu sıkı saran giyisiler çıkarılmalı
Brakial arter kalp hizasına gelecek şekilde pozisyon verilmeli
Kol abdüksiyon, hafif dış rotasyon ve ön kol hafif fleksiyona getirilir
Manşon antekubital fossadan 2-2.5 cm yukarıda sarılmalı
Radial arter palpe edilir, nabız koybolana kadar manşon şişirilir.
Stetoskobun diaframı brakial arter üzerine yerleştirilir
Basınç 2-3mmHg/sn azalacak şekilde indirilir
İlk duyulan ses sistolik basıncı, ses koyboldugunda diastolik basınc
•Hipertansiyon (HT) çocuk ve adolesana
göre erişkinde daha sık.
Çocukta %1-3
• Prevalansı yaşla artar
• Genç adultlarda %15, 65 yaş üzerinde %60
• FM’de kan basıncı (KB) mutlaka ölçülmeli
5 / 26
6
1
03.05.2016
Hipertansiyon
Genel bilgiler
KB; yaş, cins, ağırlık, boy faktörlerinden
etkilenmekte
HT tanısında persentil eğrileri dikkate alınmalı
Esansiyel HT çocuk yaşlarında başlamakta
Sekonder HT sık
Erken tanı,izlem ve tedavi organ tutulumunu engel
7 / 26
8
Hipertansiyon
Kan Basıncı
Ölçümü
Çocuklarda Sistemik Arteriyel Kan
Basıncının Yaklaşık 95. Persentil Değerleri
Yaş
• 7. güne kadar
• 8-30 gün
• ≤ 2 yaş
• 3-5 yaş
• 6-9 yaş
• 10-12 yaş
• 13-15 yaş
• 16-18 yaş
Kan bas›nc› (mmHg)
95/
105/
110/75
115/75
120/80
125/80
135/85
9
140/90
•
1-Direk intra- arteriyel ölçüm: Herhangi bir periferik arter
İçerisine konan kateter yardımı ile en doğru sonuç, yoğun bakım
şartları ve deneyimli ekip gerektirmesi nedeniyle kullanımı kısıtlı
2-Mekanik yöntem: Sfigmomanometre cihazı ile ölçüm yapılır, cıvalı,
yaylı veelektronik tipleri mevcut
3-Doppler ya da oscillometrik yöntem: Prematürelerde doğru ölçüm
yapar, pahalı cihazlardır
4-Flash yöntemi: El yukarı kaldırılır, distal kısım beyazlaşana kadar
monometre 150-200 mmHg ‘ya kadar şişirilir, sonrasında kol aşağıya
indirilir basınç yavaşca indirilir,kolun ilk pembeleşmeye başladığı
basınç bize sistolik kan basınç değerini yaklaşık olarak verir.
5-Kan basıncı monitörizasyonu: Uyanıkken 20dk, uyurken 30dk
ülçüm yapılmalı, ölçüm sonucunu hasta görmemeli ( beyaz önlük
hipertansiyonu), hipotansif ataklar, gün içinde değişiklik gösteren10
hipertansiyon da sıklıkla kullanılır.
Hipertansiyon
Çocuklarda kullanılacak
manşonların boyutları
Yaş grubu
• Yenidoğan
• Süt çocuğu
• Çocuk
• Erişkin
• Şişman
• Uyluktan ölçüm
En(cm)
2.5-4
4-6
7,5-9
11,5-13
14-15
18-19
Tanımlar
• Normal KB: Sistolik ve diastolik KB’nın
yaş ve cinse göre 90. persentilin altında olması
Boy(cm)
5-9
11,5-18
17-19
22-26
30,5-33
36-38
• Sınır HT: Ortalama sistolik yada diastolik KB’ının
yaş ve cinse göre 90-95 arası persentil değerinde
olması
• Hipertansiyon: 3 kez yenilenen KB değerinin 95.
persentil üzerinde olması
11
• Ağır HT: KB’nın yaş ve cinse göre 99. persentilin
12 / 26
üzerinde olması
2
03.05.2016
• Normal KB  Doku ve organların
yeterli perfüzyonu için gerekli
Hipertansiyon
Hipertansiyon
Fizyopatoloji
Fizyopatoloji
• KB;
- Kalp debisi
- Periferik damar direnci
- Dolaşan plazma volümü ile doğrudan ilişkili
• Kalp debisi ve periferik direnç  Nöronal-Hormonal
Plazma volümü  Böbrek-Hipofiz fonksiyonları
KONTROLÜ ALTINDADIR.
• Bu mekanizmaların birinde bozukluk HT nedeni
13 / 26
14 / 26
• Böbrekler KB kontolünde önemli bir role sahip
Hipertansiyon
• Renovasküler hastalıklar: Renal
perfüzyonda (), RAA ()
• Çocukluk HT’nun %75-80’inde neden
bulunabilir. Akut-Kr ayırım önemli
• Renal parankimal hastalıklar: Hiperreninemi+Na ()
• Aort koarktasyonu: Renal perfüzyonda azalma, RAA ()
• Feokromasitoma, Nöroblastom: Katekolamin ()
• Cushing sendromu: Glıkokortikoid (),
Na ve anjiotensin (), katekolaminlere vasküler duyarlık
()
• Esansiyel HT: Böbreklerin KB ile total vücut Na’u
15 / 26
arasındaki dengeyi sağlamasındaki yetersizlik
• 6-10 yaş çocuklar
- Renal arter stenozu
- Renal parankimal hastalıklar
- Esansiyel HT
Hipertansiyon
Etyoloji
Etyoloji
• %80’nde neden renal parankimal ve/veya renovasküler
patolojiler
• Yenidoğanda
• Süt çocuğu – 6 yaş
- Renal arter trombozu
- Renal arter stenozu
- Kong.renal malformasyonlar
- Aort korktasyonu
- Bronkopulmonel displazi
- Renal arter trombozu
- Renal arter stenozu
- Aort koarktasyonu
16
• Akut HT
- AGN
- HSV nefriti
- Akut hipervolemi
- ABY
- NS’da steroid tedavisi
- Ürolojik operasyon sonrası
- Transplantasyon sonrası
Hipertansiyon
Etyoloji
- SSS bozuklukları
- Gullian-Barre sendromu
• Kronik HT
• Adolesan dönem
- Esansiyel HT
- Renal parankimal hastalıklar
A-Böbrek parankim hastalığı
• Sıklık sırasına göre HT
- AGN
- KBY
- VUR
- Pyelonefrit
- Kr. GN
- Alport sendromu
- Polikistik böbrek
Hipertansiyon
Fizyopatoloji
17 / 26
B-Böbrek tm endokrin nedenleri
- Kr.GN
- Böbrek displazsi
- Nöroblastom
- Cushing send
- KPN
- Herediter nefropati
- Sürrenal tm
- Hipertiroidi
- Reflü nefropatisi - IgA nefropatisi
- Feokromasitoma
- Obstürüktif üropati - KBY
- Pr. hiperaldesteronizm
- Polikistik böbrek
- Hiperparatiroidi
C-Renovasküler hastalıklar
D-Kardiovasküler
E-Nörolojik
- Renal arter stenozu
- AK
- Nörofibromatoz
- Renar arter/ven trombozu
- AV fistüller
- İK basınç ()
- Renal arter anevrizması
- Takayasu arteriti
- Gullian-Bare send.
- PN
- SLE
G-İlaçlar
F-Metabolik
- KS
- Amfetamin
18 / 26
- DM / Akut intermittant porfiri - Ağır metaller - Sempatomimetikler
- Mene
3
03.05.2016
Hipertansiyon
Klinik
• Klinik bulgular değişken (tesadüfen
veya ensefalapati ile)
• Süt çocukluğunda  KKY, solunum sıkıntısı, büyüme
gelişme geriliği, kusma, irritabilite ve konvulziyon
• Büyük çocuklarda  Baş ağrısı, bulantı, kusma, poliüri
polidipsi, görme bozuklukları, kalp yetmezliği, burun
kanaması, fasial paralizi
• Kardiomegali, retinopati,
nörolojik bulgular
19 / 26
Hipertansiyon
Altta yatan hastalığa özgü bulgular
Klinik
- Renal parankimal hastalık  ödem
- KRY  Büyüme geriliği, solukluk
- AK  Femoral nabızsızlık, üst-alt ekstremite KB
farkı
- Renavasküler hastalıklar  Sırtta- belde üfürüm
- Feokromasitoma  Terleme, flushing, taşikardi
- Cushing send.  Gövdede yağlanma, aydede yüz
aşırı kıllanma, strialar
Hipertansif Ensefalopati
- Kan basıncında ani()  Baş ağrısı, kusma, apati,
görme bozukluğu, ajitasyon
- KB ()+Bradikardi  Ensefalopati habercisi20 / 26
Hipertansiyon
Laboratuvar
Hedef Organ Tutulumu
• Tam idrar
• Böbrek fonksiyonları
• Elektrolitler
• EKG, Tele, ECHO
• Böbrek USG
• Böbreğin sintigrafik incelemeleri
• Spesifik etyolojiye yönelik incelemeler
- MSUG
- Anjiografi
- MIBG (meta iyodobenzil guanidin sintigrafi)
- Plazma kortizol profili
- Tiroid fonksiyonları
Kalp:Kardiomegali, sol ventrikül hipertrofisi
Böbrek: Böbrek hastalığı (proteinüri)
Göz: Hipertansif retinopati
Beyin:Ansefalopati
21
Hipertansiyon
Tedavi
• Hipertansif Krizde:
- Diazokside, 5 mg/kg, IV
- Frusemid, 1-5 mgKkg, IV
- Hidralazin, 0.15 mg/kg, IV
- Sodyum nitroprusit, 0.5-8 g/kg/dk, infüzyon
- Ca kanal blokörü, 0.5-1 mg/kg/doz, sublingual
• HT nedeni volüm artışı  ilk seçenek Frusemid
• HT nedeni volüm artışı değil  ilk seçenek Diazoksid
23 / 26
22 / 26
• A) Non farmakolojik tedavi
- Kilo azaltılmalı
- Diyet, ekzersiz
- Relaksasyon tedbirleri
Hipertansiyon
Tedavi
• B) Tıbbi tedavi
- Diüretik: Diüretik tedavisine yanıt alınamazsa
ikinci ilaca geçilir
- ACE inhibitörleri: Tek yada diüretikle kombine
0.5-2 mg/kg7gün, PO, 12 saat ara ile
- Ca kanal blokötleri: Nifedipin: 0.2-0.5 mg/kg/doz
Verapamil: 4-8 mg/kg/gün, 8 satte bir PO
24 / 26
- Beta bloker: Propranolol: 0.25-1 mg/kg/doz, PO
4
03.05.2016
KB Persentil
Değeri
Hipertansiyon
Yaklaşım
> %90
Ölçüm
Tekarlanır
> %90
Obez
Değil
Obez
Ağırlık
KB
Kontrolü
Laboratuvar
İncelemesi
Tedavi
KB > %95 ise
Laboratuvar
Tedavi
%90-95
HT Kilo ve Boy ile
Açıklanabilir
Hasta Yaşına Göre
Uzun Boylu ise
Açıklanamaz
6 ayda bir
KB Kontrolü
Normal Sağlık
Kontrolüne
25 Alınır
/ 26
26 / 26
5