Üretim artışı başlıyor gibi
advertisement
Milli gelirdeki gerileme hız kesti Tevfik GÜNGÖR 11.12.2009 Yılın 3'üncü 3 aylık döneminde (Temmuz-Ağustos-Eylül aylarında) Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH)/Milli Gelir geçen yılın aynı döneminin yüzde 3.3 oranında gerisinde kaldı. Bu yılın ilk 9 aylık döneminde milli gelir geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.4 daha az oldu. Daha az katma değer yaratabildik. Milli gelirin oluşmasına her sektör farklı ölçüde katkıda bulunur. Bu yılın ilk 9 ayında en büyük katkıyı yüzde 23.4 ile sanayi, yüzde 10 ile tarım kesimleri sağladı. Dokuz ayın bütününde, -Tarım üretimi ( geçen yılın aynı dönemine göre) yüzde 3.2 oranında artarken -Sanayi üretimi yüzde 12.4 oranında geriledi. Tarımda ilgi çeken, Tarımın milli gelir içindeki payının büyümesi, Yılın ikinci 3 aylık döneminde yüzde 6.4 büyüyen tarımda büyümenin yılın üçüncü 3 aylık döneminde yüzde 2.7 oranına gerilemesidir. Sanayide dikkati çeken, Yılın birinci ve ikinci 3 aylık dönemleri ile ilgili olarak daha önce açıklanan küçülme oranlarının artırılması (revize edilmesi) dir. Yılın üçüncü 3 aylık dönemine ait küçülme oranının ise beklenenin altında yüzde 3.9 olarak açıklanmasıdır. Milli gelir rakamları katma değerdeki (kira, faiz, ücret ve kâr toplamı) değişimi gösterir. Katma değer rakamları sanayi üretim rakamlarından farklıdır. Fakat genelde sanayi üretim artışı ile katma değer artışının birbiriyle uyumlu olması gerekir. Sanayi üretimde gerileme varken, eğer katma değer daha az gerilerse bunun tek nedeni verimlilik artışı olabilir. 2009 yılının üçüncü 3 ayında, - İmalat sanayi üretim endeksindeki gerileme (bir yıl öncenin aynı dönemine göre) yüzde 9.1, tüm sanayi üretim endeksinde gerileme yüzde 8.1 dir. - Buna karşılık üçüncü 3 aylık dönemde milli gelir hesabında imalat sanayiindeki gerileme yüzde 3.9 olmuştur. Tekrarda yarar var. İmalat sanayisinin milli gelir oluşumundaki ağırlığı yüzde 25'ler dolayındadır. İmalat sanayisinin büyüme veya küçülme oranı tek başına milli gelir hesabının kaderini belirlemekle kalmamaktadır. Toptan ve perakende ticaret,ulaştırma ve haberleşme,mali aracı kurumlar kesimlerinin büyüme ve küçülmelerini de etkilemektedir . Açık anlatımıyla üçüncü 3 aylık dönemde imalat sanayisinin küçülme oranının yüzde 3.9 olması, milli gelirin küçülme oranının yüzde 3.3 olarak hesaplanmasının ana etkenidir. Dikkat çeken diğer gelişmeler şunlardır: - Ekonomi büyük ölçüde küçülürken üretimle bağlantılı olan hizmet sektörleri büyümektedir. - Mali aracı kurumlar 9 ayda yüzde 8.7,konut sahipliği yüzde 4.4, gayrimenkul kiralama yüzde 2.1 büyüne göstermiştir. Genel çizgileriyle: 2009 yılının üçer aylık ilk 3 dönemindeki milli gelir rakamları, küçülmenin giderek yavaşladığını ( % 14.7/% 7.9/ % 3.3 ) göstermektedir ki, bu ümit verecek bir durumdur. Acaba geliri nasıl harcıyoruz ? Düşen gelir harcamaları nasıl etkiliyor? 2009 yılının ilk 9 ayında toplam gelirin yüzde 71.6'sını hane halkı tüketti, Yılın ilk 9 ayında hane halkının toplam tüketimi yüzde 4.1 oranında . Toplam gelirin yüzde 10.5'unu harcayan devletin tüketimi ise yüzde 3.6 oranında artmış durumda. Gelirin yüzde 19.9'u yatırımlara gidiyor. Yılın ilk 9 ayında yatırımlardaki gerileme yüzde 23.3 oranında. Açık anlatımıyla yılın ilk 9 ayında ülke geliri yüzde 8.4 gerilerken,halkın tüketimi daha az oranda yüzde 4.1 oranında gerilemiş. İlk üçer aylık dönemlerde hane halkı tüketimindeki gerilemenin de yatırımlardaki gerilemenin de hız kaybettiği görülüyor ki,bu da ümit verici bir gelişmedir.
