_____________________________________________________________________________________ Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 101-106 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date 24.05.2017 Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 15.07.2017 Yrd. Doç. Dr. Mehmet DALKILIÇ Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Beden eğitimi ve Spor Yüksekokulu [email protected] Murat ATASOY Ahi Evran Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Şıhmehmet YİĞİT Tekirdağ Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Hüdaverdi MAMAK Ömer Halisdemir Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu YAPAY SİNİR AĞLARI İLE ENGELLİ LİSANSLI SPORCU SAYILARININ TAHMİNİ Öz Türkiye’de lisanslı engelli sporcu sayısı her geçen gün artmaktadır. Engelli bireylerimizde sporcu sayısı arttıkça spor alt yapısına duyulan ihtiyaç da artmaktadır. Gelecek planlanırken spor alt yapımız hazırlanırken sporcu sayılarını ve branş dağılımlarını bilmek gerekmektedir. Spor altyapısı hazır bireylerin sporda başarılı olması kaçınılmazdır. Programlama iyi yapılır alt yapı ve ulaşım çok iyi planlanırsa başarı kaçınılmazdır. Spor alt yapısının hazırlanmasında gelecekteki engelli sporcu sayılarının bilinmesi önemlidir. Engelli sporcu sayılarına göre eğitici ve mekân planlaması yapılmalıdır. Engellilerimiz için bölgelerine göre çalışmalar yapılarak onların sportif faaliyetlerine sıkıntısız devam edebilmesi için branş bazında çalışma alanları planlanmalıdır. Bunun içinde bölge bazlı engelli sayılarının bilinmesi çok büyük önem arz etmektedir. Son zamanlarda engelli sporcularımız büyük başarılara imza atmaya başlamışlardır. Bu başarıların kalıcı olması için sporcu sayıları ve yapılacak spor salonları önemliliğini korumaktadır. Sporcularımızın çalışma yapacağı salonlara rahat erişimini sağlayacak ulaşım alanları ve ulaşım araçları da önem ta- Yapay Sinir Ağları İle Engelli Lisanslı Sporcu Sayılarının Tahmini şımaktadır. Bu çalışmada gelecek tahmini için kullanılan yapay zekâ uygulamalarından yapay sinir ağları ile engelli sporcu sayılarının tahmini yapılmıştır. 20072016 yılları arasındaki veriler kullanılarak 2017 ve 2018 yılı lisanslı engelli sporcu sayısı tahmin edilmiştir. Yapay sinir ağları ile hesaplanan tahmini sonuçlara göre 2017 için toplam 17.044 kişi, 2018 yılı için toplam 17.620 kişi engelli lisanslı sporcu olacaktır. Anahtar kelimeler: Yapay Sinir Ağları, Engelli Sporcu, Spor Alanları, Sporcu Sayısı, Tahmin ESTIMATION OF NUMBER OF DISABLED LICENSED SPORTS BY ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS Absract The number of disabled sports licensed in Turkey is increasing day by day. As the number of athletes in our disabled people increases, the need for sports infrastructure is also increasing. While the future is planned, it is necessary to know the numbers of the athletes and branch distributions while preparing the sport subproduction. It is inevitable that ready-to-play individuals are successful in the spore. If programming is well done and infrastructure and transportation are well planned, success is inevitable. It is important to know the numbers of future disabled athletes in the preparation of sports infrastructure. Work areas should be planned for our disabilities in order to enable them to continue their sports activities without any problems by working according to their regions. It is very important to know the number of disability based on this region. Recently, our disabled athletes have started to sign great successes. The number of athletes and the gymnasium to be held are important for these achievements to be permanent. Transportation areas and means of transportation that will provide comfortable access to the halls where our athletes will work will also be important. Trainer and space planning should be done according to the numbers of disabled athletes. In this study, artificial neural networks and numbers of disabled athletes were estimated from artificial intelligence applications used for future prediction. The number of disabled athletes licensed for the years of 2017 and 2018 was estimated using data from 2007-2016. According to the estimated results calculated by artificial neural networks, a total of 17,044 people will be in 2017 and a total of 17,620 people will be disabled athletes for 2018. Keywords: Artificial Neural Networks, Disabled Sportsman, Number of Athletes, Sports Areas, Prediction GİRİŞ Spor; insanların beden, ruh ve düşünce olarak gelişimlerini sağlayan, milli duygularını kuvvetlendiren faaliyetlerdir. Spor insanların birbiriyle iletişimini sağlayan güzel bir dildir. Spor insanlar arasındaki etkileşimi sağlayarak karşısındaki insanlara saygılı olmayı onları kabullenmeyi öğretir ve yaşam koşullarına bireyleri hazırlar. Spor insanlara azimli olma çalışma duygusu aşılayarak, insanların psikolojik olarak zinde olmalarını sağlar. Sportif faaliyetlere katılanlar The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 101-106 102 Yapay Sinir Ağları İle Engelli Lisanslı Sporcu Sayılarının Tahmini psikolojik zindelik yanında maddi ve manevi doyum alma, sağlıklı birey olma ve hayatın olumsuz faaliyetlerinden uzak kalma arzusu içindedirler. Ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre sportif faaliyetlere katılan, sporla uğraşan birey sayıları da artmaktadır. Bu ülkeler hem bireyleri spor alanına çekmek hem de ülkelerinin tanıtımını yapmak için büyük yatırımlar yaparak bireylerini sporun içine çekmektedirler. Sporla uğraşan bireyler sosyalleşerek kendilerini geliştirip ülkelerine, dinlerine, kültürlerine hizmet etmektedirler. Sporla iç içe olan bireylerin ruhsal doyumun yanında kendilerine özgüven düzeyleri yüksek olmakta ve sağlıklı bir yaşam sürmektedirler. Ülkemizde son yıllarda yapılan tesisleşme atağından ülkemizin her köşesi faydalanmış ve spor konusunda dezavantajlı konumda olan yerlerde spor tesisleriyle örülmüş bu gelişmede bireylerin spora ilgisini arttırmıştır. Spor yapılacak ve boş zaman etkinliği yapılacak tesislerin artması insanları spora teşvik eder.‘’Böylece eğitimin kalitesi de artacaktır’’(Gürer ve ark 2014). Sporu yaşam tarzı yapan bireyler özellikle gençler sokaklardan spor tesislerine çekilerek kendilerini geliştirme, kendileriyle barışma ve başarılı olma duygusu yanında ruh olarak sağlam yapıya kavuşmaktadırlar. Ruhsal gelişime etki eden spor; geleceğimizin teminatı gençleri daha zinde, daha sağlıklı, daha bilgili hale getirmek için ve ülkemizi tanıtmak için en geçerli araçtır. Sporcu ve Spor elçileri yetiştirmek ve onları günümüz koşullarında bilgi ile donatmak ve geleceğimizi manevi yönden güçlü bireylere teslim etmek için gençlerimizi spora çekmeliyiz. Yetenek taramalarını artırarak Spor branşlarında daha başarılı olmalıyız. Nüfus oranımıza göre sporcu sayımızı daha çok arttırmak için büyük çalışmalar ve yatırımlar yapmalıyız. Engellinin toplum içinde yerini alması, onun topluma kazandırılması ile mümkün olur. Engellinin engelinin kendisine hissettirilmemesi ve onun faydalı işler yapabileceğinin kendisine gösterilmesi gerekmektedir. Spor ile engelli kendisini ifade etme imkânı bulur. Engelli günlük hayatta birçok defa engelli olduğunu hissetmek zorunda kalır. Başta ulaşım olmak üzere çevrenin mimarî yapısı, ortak alanlarının düzenleme biçimi, çevre koşulları, sağlık, istihdam, eğitim gibi nedenlerle engelli kendisini dışlanmış hisseder. Engellilere tüm alanlarda olduğu gibi spor yapma konusunda pozitif ayrımcılık yapılmalı ve onların topluma kazandırılması için gayret gösterilmelidir. Özellikle engelli lisanslı sporcuların sorunlarla karşılaşması için gelecekteki sayılarının doğru tahmin edilmesi ve ona göre planlama yapılması önemlidir. Bedensel engelli sporcuların sayısının artması onların topluma kazandırılmaları açısından önemlidir. Bu çalışmada bedensel engelli lisanslı sporcu sayıları ve işitme engelli lisanslı sporcu sayılarının gelecekte ne olacağı araştırılmıştır. The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 101-106 103 Yapay Sinir Ağları İle Engelli Lisanslı Sporcu Sayılarının Tahmini Şekil 1- Engelli Lisanslı Sporcular YAPAY SİNİR AĞLARI Yapay sinir ağları (YSA), basit biyolojik sinir sisteminin bilgisayarlar yardımıyla matematiksel modellemesinden oluşmaktadır (Efe ve Kaynak, 2000). YSA, yapay sinir hücrelerinin matematiksel olarak etkileşimiyle çalışmaktadır. YSA sinir hücresi olan nöronlar basit eleman olarak modellenir. Nöronlar arasında sinyaller iletilir, nöronlar arasındaki her bir bağlantı ağırlık olarak adlandırılan sayılar ile iletilir. YSA 0-1 arası olan değerlerde daha başarılı olduğu için veriler aşağıdaki formül ile ölçeklenmiştir. (1) Veri sayısı az olduğu için YSA tekrar tekrar eğitilmiş ve ağırlıkların en uygun değeri elde edilmiştir. Veriler az olmasına rağmen %96,49 oranında eğitilebilmiştir. YSA olarak Backpropagation Neural Network (BPNN) ve model olarak Nonlinear Autoregressive with external (exogenous) Input (NARX) kullanılmış ve sistemin çıkışı tekrar giriş olarak kullanılmıştır. 2007-2016 yılları arasındaki veriler kullanılarak 2017 ve 2018 yılı lisanslı sporcu sayısı tahmin edilmiştir. Kullanılan YSA’ ın da 4 giriş ve 2 çıkış vardır. Gizli katmanda 10, Çıkış katmanında 2 nöron vardır. Şekil 2.de Kullanılan YSA görülmektedir. Şekil 2- Kullanılan YSA Şekil 3’te YSA’ ın eğitim sonuçları görülmektedir. Eğitim için kullanılan datalar az olmasına rağmen eğitim sonuçları oldukça başarılıdır. Sonuçların daha iyi çıkması için eğitme işlemi tekrar tekrar yapılmış ve ağırlıkların daha iyi değerden başlanması sağlanmıştır. Eğitim sonucunda %96,49 oranında başarı sağlanmıştır. Şekil 4’te YSA Eğitim ve Test Sonuçları görülmektedir. The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 101-106 104 Yapay Sinir Ağları İle Engelli Lisanslı Sporcu Sayılarının Tahmini Şekil 3- YSA’nın Eğitilen Sonuçları 105 Şekil 4- YSA Eğitim ve Test Sonuçları Tablo 2- YSA’nın sonucuna göre yıllara göre sporcu değişimi SONUÇ Yapay zekâ uygulamalarından yapay sinir ağları ile engelli lisanslı sporcu sayılarının tahmini yapılmıştır. 2007-2016 yılları arasındaki veriler kullanılarak 2017 ve 2018 yılı engelli The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 101-106 Yapay Sinir Ağları İle Engelli Lisanslı Sporcu Sayılarının Tahmini lisanslı sporcu sayısı tahmin edilmiştir. Yapay sinir ağları ile bulunan tahmini sonuçlara göre 2017 için 6.549 kişi bedensel engelliler sporcusu, 10.495 kişi işitme engelliler sporcusu olmak üzere toplam 17.044 kişi engelli lisanslı sporcu olacaktır. Benzer şekilde 7.099 kişi bedensel engelliler sporcusu, 10.521 kişi işitme engelliler sporcusu olmak üzere toplam 17.620 kişi engelli lisanslı sporcu olacaktır. Şekil 5’te YSA’nın sonucuna göre yıllara göre sporcu değişimi görülmektedir. 106 Şekil 5- YSA’ nın sonucuna göre yıllara göre sporcu değişimi KAYNAKLAR EFE, Ö. ve Kaynak, O. (2000). Yapay Sinir Ağları ve Uygulamaları, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul. Gürer, B., Yıldız M.E., Esentaş M. (2014). Spor Aktiviteleri İle İlkokul Öğretmenlerinin Mesleki İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 7, Aralık 2014, s. 556-565 http://www.taniozelegitim.com.tr/bedensel_engelli_bireyler_ozur_grubu_tanimi_ve_ozellikleri. htm erişim tarihi:01.03.2017 http://www.gsb.gov.tr/ erişim tarihi:01.03.2017. The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 101-106