Trafik Kazaları Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Davaları

Trafik Kazaları Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Davaları
Ölümlü trafik kazaları ve yaralamalı trafik kazaları, ülkemizde sıkça yaşanan kazalardır. Nitekim
trafik kazalarının sayısı her yıl binlerle ifade edilmekte, ölen kişilerin sayısı da binleri bulmakta
hatta geçmektedir. Bu trafik kazaları neticesinde kişiler ölmekte, geride bıraktığı aileleri ve
bakmakla yükümlü olduğu kişiler mağdur olmaktadır. Özellikle ölümlü trafik kazalarında ölen
kişinin yakınları büyük bir destekten yoksun kalmakta, manevi açıdan da tatmini zor acılar
yaşamaktadırlar. İşte bu nedenle trafik kazaları neticesinde ölen şahısların yakınlarının
başvurularıyla maddi ve manevi tazminat davaları açılmakta, bu davalarda ölen kişinin
yakınlarının bir nebze de olsa tatmin edilmesi amaçlanmaktadır. Şimdi açılacak maddi ve manevi
tazminat davasına ve sürece ilişkin açıklamalarda bulunacağız.
Trafik Kazalarında Sorumluluk Kimdedir ?
Maddi hasarlı trafik kazaları, sürücülerin kendi aralarında uzlaşması ile çözümlenmektedir. Fakat
yaralamalı ve ölümlü trafik kazalarının varlığı halinde hukuki süreç başlayacak ve Savcılık
Makamı, olayın suç teşkil etmesi nedeniyle gerekli tahkikatı yapacaktır. İşte soruşturması
başlanan kazada kusur oranlarının belirlenmesi Bilirkişiler aracılığı ile olmaktadır. Bilirkişiler
düzenledikleri raporlarda kusurun hangi sürücüde olduğunu belirlemekte, bu husus da maddi ve
manevi tazminat davaları aşamasında önem taşımaktadır.
Karayolları Trafik Kanunu, kaza halinde kimlerin sorumlu tutulacağını ve hangi nedenle sorumlu
tutulacaklarını düzenlemiştir. Buna göre ; ‘bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne
veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir
teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi
halinde, motolu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve
müteselsilen sorumlu olur’.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. maddesi doğrultusunda bir kazanın meydana gelmesi halinde
hem sürücü, hem de araç sahibi hem de aracın bağlı olduğu şirket (teşebbüs) sahibi sorumlu
olacaktır. Bu şahısların sorumlu olabilmesi için kanunun aradığı şartlar şu şekildedir :
Şahsa veya malına zarar gelmiş olmalı
Bu zarar trafik kazası nedeniyle meydana gelmiş olmalı
Kaza, Motorlu bir aracın işletilmesi nedeniyle meydana gelmiş olmalı
Zarar ve trafik kazası arasında illiyet bağı olmalıdır.
İşleten, Teşebbüs Sahibi Kavramları
Karayolları Trafik Kanunu, işleten ve teşebbüs sahibi kavramlarından bahsetmektedir. Aynı
kanunun 3. maddesine göre işleten ; ‘araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta
alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi
hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir’ şeklinde tanımlanmıştır. Daha basit tabirle trafik
sicilinde veya trafik belgesinde araç sahibi olarak görünen kişi işleten sayılacaktır. Fakat
uygulamada araç her zaman malik tarafından kullanılmamaktadır. İşte bu nedenle araç üzerinde
hakimiyeti bulunan ve aracı bifiil kullanan kişi de işleten sayılacaktır.
Yine kanun maddesinde teşebbüsten bahsedilmiş olup teşebbüs sahibi kavramı için özellikle
otobüs firmaları ve nakliyat firmaları örnek gösterilebilir. Nitekim bir otobüs firmasına ait aracın
trafik kazasına karışması halinde o firma sahibinin de sorumlu olacağı açıktır.




MADDİ – MANEVİ TAZMİNAT
Trafik Kazası Nedeniyle Ölüm ve Yaralama Halinde Maddi Tazminat
Trafik kazası nedeniyle kişinin ölümü halinde Türk Borçlar Kanunu doğrultusunda bazı tazminat
kalemlerin talep edilebilmesi gündeme gelecektir. Ölümlü trafik kazası neticesinde ilgililerinin
talep edebilecekleri tazminatlar şu şekildedir :
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Cenaze ve Defin Giderleri
Tedavi ve Hastane Giderleri (ölmeden önce bir süre tedavi görülmüşse)
Aracın Zararının Giderilmesi
Trafik kazası nedeniyle kişinin ölmesi halinde yukarıda sayılan tazminat hususları talep
edilebilecektir. Bu hususların en önemlisini destekten yoksun kalma tazminatı oluşturur. Nitekim




kişinin ölümü ile birlikte geride bıraktığı kişiler (anne, baba, çocuklar, kardeş vb. yakınlar) ölen
kişinin desteğinden yoksun kalacak, belki de hayatlarını idame etmekte zorlanacaklardır.
Trafik kazası nedeniyle kişinin yaralanması(maluliyeti) halinde Türk Borçlar Kanunu
doğrultusunda bazı tazminat kalemlerin talep edilebilmesi gündeme gelecektir. Yaralanmalı
trafik kazası neticesinde ilgililerinin talep edebilecekleri tazminatlar şu şekildedir :



Kalıcı maluliyetten kaynaklı maddi tazminat
Geçici iş görmezlikten kaynaklı maddi tazminat
Bakıcı giederlerinden kaynaklı maddi tazminat
Trafik Kazası Nedeniyle Ölüm ve Yaralama Halinde Manevi Tazminat
Karayolları Trafik Kanunu’nun 90. maddesinde trafik kazalarından doğacak zararlara ilişkin
açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında Borçlar Kanunu’nun haksız fiile ilişkin
hükümlerinin uygulanacağından bahsedilmektedir. Buna göre Türk Borçlar Kanunu’nun 56.
maddesine göre manevi tazminat ; ‘bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda
zarar görene uygun bir miktar paranın ödenmesi’ anlamını taşımaktadır. Bu nedenle trafik kazası
nedeniyle yaralanan kişilerle birlikte ölen kişinin mirasçıları manevi tazminat talep etme hakkına
sahiptir.
Cismani zarar olarak adlandırılan bu husus vücut bütünlüğüne karşı verilmiş zararı ifade
etmektedir. Cismani zararın kapsamına kişinin ruh bütünlüğünün ihlali, sinirsel bozukluklar gibi
haller de girmektedir. Nitekim trafik kazası neticesinde annesini, babasını, kardeşini veya
eşini(karısını) kaybeden kişiler manevi açıdan zarara uğrayacak ve cismani zarar kapsamına
dahil edilecektir.
Manevi tazminat talep edilebilmesi için bazı şartlar söz konusudur. Bunlar :
Trafik Kazası olmalıdır
Trafik kazası neticesinde bir zarar meydana gelmelidir
Zarar ile trafik kazası arasında illiyet bağı olmalıdır
Eylem, hukuka aykırı olmalıdır
Bu şartların haricinde bazı özel şartların da varlığı söz konusudur. Bunlar :




Trafik kazası neticesinde cismani bir zarar olmalıdır (ölüm veya yaralanma)
Davayı ölenin yakınları veya zarara uğrayan kişi (yaralanan kişi yahut kanuni
temsilcisi)açmalıdır.
 Yukarıda bahsedilen şartlar neticesinde manevi tazminata hükmedilebilmelidir.
Trafik Kazası Neticesinde Açılacak Manevi Tazminatın Talep Şekli
Ölümlü trafik kazalarında açılacak manevi tazminat davalarında, manevi tazminat talebi dava
açılışında belirlenmeli ve manevi tazminat bedeli iyi irdelenmelidir. Türk Hukuk Sisteminde,
manevi tazminatın tekliği ilkesi geçerli olup kişiler dava sürecinde taleplerini arttıramayacaktır.
İşbu nedenle manevi tazminat talepleri için kısmi dava söz konusu olamayacak ve dava
sürecinde ıslah yolu ile manevi tazminat talebi arttırılamayacaktır.


FAİZ
Maddi Tazminat Davasında Faiz (Trafik Kazası Nedeniyle)
Trafik kazası nedeniyle açılacak maddi tazminat davasında faiz Türk Borçlar Kanunu’nun genel
kurallarına göre talep edilecektir. Nitekim haksız fiile dayanarak açılacak maddi tazminat
davasında faiz başlangıç tarihi haksız fiilin meydana geldiği tarih olacak, yani trafik kazasının
meydana geldiği tarih olacaktır. Maddi tazminat için faiz istenmesi halinde bu husus açıkça talep
edilmelidir. Aksi halde mahkeme bu yönde karara varmayacaktır.
Manevi Tazminat Davasında Faiz (Trafik Kazası Nedeniyle)
Ölümlü/yaralamalı trafik kazası neticesinde açılacak manevi tazminat davasında manevi tazminat
için trafik kazasının gerçekleştiği tarihten itibaren faiz istenebilecektir. Yine maddi tazminatta
olduğu gibi burada da davacı kişi bu talebini açıkça belirtmelidir.
ZAMANAŞIMI
Karayolları Trafik Kanunu’nun 109. maddesine göre ‘motorlu araç kazalarından doğan maddi
zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği
tarihten itibaren başlayarak iki yıl ve herhalde kaza gününden başlayarak on yıl içinde
zamanaşımına uğrar’ demektedir. Türk Borçlar Kanunu’nun da 72. maddesi aynı doğrultuda olup
2 ve 10 yıllık zamanaşımı süreleri düzenlenmiştir. Şayet ceza hukuku anlamında suç teşkil eden
bir fiil söz konusu ise ceza kanunları daha fazla zamanaşımı süresi öngörüyorsa bu süre
uygulanacaktır.
GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME
Ölümlü/Yaralamalı trafik kazaları neticesinde açılacak maddi tazminat davaları Asliye Ticaret
Mahkemelerinde, manevi tazminat davaları ise Asliye Hukuk Mahkemlerinde görülecektir.
Ölümlü/yaralamalı trafik kazaları neticesinde açılacak maddi ve manevi tazminat davaları haksız
fiilin meydana geldiği yer mahkemelerinde görülecektir. Fakat Karayolları Trafik Kanunu’nun 110.
maddesine göre ‘motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının
merkez veya sigorta sözleşmesini yapan acentelerin bulunduğu yer mahkemelerinde birinde
açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir’ denilmektedir. İşbu
nedenle davacı şahıs, davasını dilediği yetkili mahkemede açabilecektir.
TRAFİK KAZALARI İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
Ölen Kişinin Ailesi (Yakınları) Manevi Tazminat Talep Edebilir mi ?
Trafik kazası neticesinde ölen şahsın yakınları da manevi açıdan yıpranmış ve tatmini zor acılara
sevkedilmiş olacaktır. Nitekim ölen kişinin geride bıraktığı çocuğu, eşi ve kardeşleri olabilir.
Bununla birlikte kişilerin annesi veya babası da trafik kazasında ölmüş olabilir. Tüm bunlardan
ötürü mirasçıların manevi tazminat açma hakkı söz konusu olacaktır.
Yine trafik kazası sonucu ölen dede ve/veya büyükanne (anneanne, babaanne) için de torunları
manevi tazminat talebinde bulunma hakkına sahiptirler.
Trafik Kazası Nedeniyle Annemi, Babamı, Çocuğumu, Kardeşimi Kaybettim. Ne Yapabilirim
?
Trafik kazası nedeniyle bir yakınınızın ölmesi sonucunda sizler manevi açıdan yıpranacak ve tarifi
imkansız acılar yaşayacaksınız. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere cismani zarara uğrayacak ve
zararınızı tatmin etmek için manevi tazminat davası açmaya hak kazanacaksınız. Trafik kazası
nedeniyle bir yakınınızı kaybetmeniz halinde Hukuk Büromuz ile irtibata geçmeniz ve detaylı bilgi
almanız yerinde olacaktır.
Trafik Kazası Nedeniyle Ölen Yakınım Tam Kusurlu Çıktı. Tazminat Alabilir Miyim ?
Trafik kazası neticesinde ölen kişinin tam kusurlu (8’de 8 kusurlu), daha fazla kusurlu veya eşit
kusurlu olması halinde yakınlarının tazminat hakkı bulunmaktadır.
Diğer Önemli Sorular
Siz müvekkiller, bazı hususlarda sıkça sorular sormakta ve yanıt aramaktasınız. Trafik kazaları
nedeniyle ölüm halinde özellikle kusur oranları, bilirkişi raporları ve karşı tarafın Zorunlu Mali
Trafik Sigortası ve Kasko belgelerinin olup olmaması hususunda bilgi aramaktasınız. Tüm bu
hususları burada yanıtlamak mümkün olmadığından ötürü Hukuk Büromuz ile iletişime geçmenizi
tavsiye ediyoruz.
Maddi ve Manevi Tazminat Davalarının Avukat Aracılığıyla Takibi (Trafik Kazası Nedeniyle)
Ölümlü ve yaralamalı trafik kazalarının takip edilmesi ve maddi-manevi tazminat davası açılması
süreci teknik detayları barındırmaktadır. İşbu nedenle Türkiyede başta Gaziantep, Adıyaman,
Kilis, Kahmramanmaraş, çevre iller ve tüm Türkiye olmak üzere ölümlü yahut yaralanmalı trafik
kazalarında her ilde bulunan avukat meslektaşlarımızla size hukuki destek sağlama amacındayız.
Yaralanmalı/Ölümlü trafik kazası neticesinde açılacak davalarda Hukuk Büromuz ile çalışmak
arzusunda olan siz müvekkillerimiz için vekaletname bilgilerimiz için tıklayınız.