SORU SORU SORU SORU Adı Soyadı: not : SORU SORU TOPLAM İmza: No: E.M. ALAN TEORİSİ Elektrik Müh. Bölümü Grup:2,4 Y.Doç.Dr. Hamid TORPİ Elektromagnetik Alanlar ve Mikradalga anabilim dalı , 26 Kasım 2002 Vize 1, Öğretim Üyesi SORULAR 1- Statik elektrik Alanda geçerli olan (Maxwell Denklemlerinin özel hali zamanla değişim yok) Denklemlerini noktasal formda yazınız. Bunlardan hareketle integral formdaki Maxwell Denklemlerini yazınız. y 2 2 L3 2-Yandaki şekilde verilen L1,L2 ve L3 yolları üzerinde F a x kxy a y ( x 2) y L1 vektörünün çizgisel integralini ayrı ayrı hesaplayın. Kapalı yol boyunca F dl ne olur 4 x L1 L2 L3 L2 belirtiniz.Alanın korunumlu olması için k ne olmalıdır? 3- Aşağıdaki potansiyel dağılımları için bunlara tekabül eden elektrik alan ve yük dağılımlarını bulunuz. a) V Axyz b) V Ar sin Brz c) V AR sin cos 4- Aşağıdaki vektörlerden hangileri Elektrik alan olabilir? Eğer vektör Elektrik alan ise onu oluşturan hacimsel yük yoğunluğu ’yu bulunuz. 2 2 y 2 a z b) a(a R cos a sin ) x ) olarak verildiğine gore 5- E a y E 0 sin( a a) ax 2 a) L1 boyunca oluşan potansiyel farkı VAB’yi b) L2 boyunca oluşan potansiyel farkı VAB’yi bulunuz. c) Alanın korunumlu mudur ? Belirtiniz. y b B L2 L1 x A a X0 2 2 2 6- r=a yarıçaplı z=0’dan z=L’ye uzanan silindirde E ar r cos a rz cos az z şeklinde verildiğine göre a) E dS ' i b) Edv' yi hesaplayarak karşılaştırınız. S V A 7- E 2 ( a R sin a cos ) olarak verildiğine göre R a) Yük yoğunluğu ’yu D ’den b) Merkezi orijinde olan iç yarıçapı Ri ve dış yarıçapı Ro olan küresel zırhın içindeki yük miktarı Q’yu ’dan yararlanarak bulunuz. c) Gauss yasasını kullanarak orijin merkezli R yarıçaplı kürenin içindeki yük miktarının R ile değişimini bulunuz. Not: D = formülü tekil (ayrık) yüklerin üzerinde kolaylıkla uygulanamaz çünkü D’nin türevi ayrık yüklerin üzerinde mevcut değildir (R0) 8- Yandaki şekildeki gibi orta dikmesi z ekseni üzerinde olan yük yoğunlukları sırasıyla l1= 0.5 nC/m ve l2=0.25 nC/m (Büyük çember) olan iki çember verilmektedir. a) Çemberlerin üzerindeki toplam yük miktarını ayrı ayrı hesaplayınız. b) z-ekseni üzerindeki Elektrik alan E’yi her bir yüklü çemberin etkisini ayrı ayrı değerlendirerek bulunuz. Yol gösterme : Öncelikle belirli bir z’ noktasına yerleştirilmiş yarıçapı değişken olan tek yüklü çemberin alanını bulunuz. Sınav süresi 1saattir.Başarılar! Not: Sorulardan sadece 6 tanesi seçilip cevaplandırılacaktır. a u1 Baz Vektörler a u2 a u3 h1 Metrik Katsayılar h2 h3 Diferansiyel Hacim dV dSu1 Diferansiyel Alan dSu2 ( dS dSun .u n ) dSu3 dlu1 Diferansiyel Uzunluk dlu2 dlu3 Kartezyen Koordinatlar (x,y,z) ax ay az 1 1 1 dxdydz dydz dxdz dxdy Silindirik Koordinatlar (r,,z) ar a az 1 r 1 rdrddz rddz drdz rdrd dx dy dz dr rd dz Küresel Koordinatlar (R,,) aR a a 1 R Rsin 2 R sindddR R2sindd Rsin ddR Rd dR dR Rd Rsin d Genel Tanımlamalar dV = h1h2h3du1du2du3 (Diferansiyel Hacim) ; d l a u1 h 1du 1 a u 2 h 2 du 2 a u 3 h 3 du 3 (Diferansiyel Uzunluk); dS a u1 h 2 h 3 du 2 du 3 a u 2 h 1 h 3 du 1du 3 a u 3 h 1 h 2 du 1du 2 (Diferansiyel Alan) ; Gradyent Operatörü (Del Operatörü) Bir A vektörünün diverjansı A (A , ) a u1 a u2 a u3 h 1u 1 h 2 u 1 h 3 u 1 A A1 u 1 A 2 u 2 A 3 u 3 olarak verilirse, 1 h 2h 3A1 h1h3A2 h1h 2A3 h1h 2h 3 u1 u 2 u 3 Bir Vektör Alanının Rotasyoneli ( A ) a u1 h 1 a u 2 h 2 a u 3 h 3 A 1 h 1 h 2 h 3 u 1 u 2 u 3 h 1A1 h 2 A 2 h 3 A 3 Laplasyen (2 Operatörü) 2 1 h1h 2 h 3 u 1 h 2h3 h1h 3 h 2 h 1 h 1 u 1 u 2 h 2 u 2 u 3 h 3 u 3 Birim Vektörler Arası Dönüşüm Tablosu ax ay az ar a az ax ay az 1 0 0 cos -sin 0 sin cos cos cos 0 1 0 sin cos 0 sin sin 0 0 1 0 0 1 ar a az cos sin 0 1 0 -sin cos 0 0 0 0 1 aR a a sin cos sin sin cos cos -sin aR a a -sin cossin cos cos -sin 0 1 sin cos 0 1 0 0 0 1 0 0 1 cos -sin 0 cos sin 0 cos 1 0 0 cossin -sin cos 0 -sin 0 1 0 cos 0 0 1 0 0 0 1