İKLİMLE DENGELİ TASARIM

İKLİM
Yüksek Lisans
Prof. Dr. Gülay ZORER GEDİK
1
İKLİM
Tasarımda var olan iklimsel özellikleri veri olarak
kullanıp, iklimin olumlu etkilerinden yararlanmaya
olumsuz etkilerinden de korunmaya olanak sağlayacak
çözümlere gitmek gerekir.
İklimi oluşturan öğeleri doğal veri olarak değerlendirip,
tasarımda bunlardan yararlanma yolları araştırılmalıdır.
2
Korunması Gereken İklimsel Öğeler
Sağlanması Gerekenler
Ayrıca iklim tipine bağlı olarak, tasarımda
yapıların korunması gereken iklim öğeleri
belirlenmeli ve bu belirlemeden yola
çıkarak, sağlanması gerekenin neler
olduğuna karar verilmelidir.
Bu süreç iklim tipine bağlı olarak tasarımın
özelliğini belirleyecek ve uygun çözümleri
ortaya çıkaracaktır.
3
İKLİM
İklimi oluşturan öğeler;
• Hava sıcaklığı,
• Hava nemi,
• Hava hareketleri,
• Güneş ışınımları,
olarak sıralanabilir.
İklimi oluşturan bu öğeler;
• Dünya üzerindeki coğrafi
konum,
• Deniz yüzeyinden
yükseklik,
• Atmosfer tabakasının
niteliği,
• Topografya,
• Yüzey örtüsü gibi fiziksel
koşullardan etkilenir.
4
İKLİM
Ayrıca;
• Açık mekanların ve çevrenin yüzey
gereçlerinin fiziksel özellikleri,
• Çevre yapılarının ve öteki öğelerin biçim
boyut konum gibi geometrik özellikleri
de iklimi etkiler.
5
HAVA SICAKLIĞI
Meteoroloji istasyonlarında gölgede kuru
termometre sıcaklığı olarak ölçümlenen ve
kaydedilen değerlerdir. (ºC, ºF, ºK gibi)
Vadilerden tepelere doğru çıkıldıkça değişim
göstermektedir. (Şekil 1)
6
HAVA SICAKLIĞI
Şekil 1. Grosse-Arber’de açık atmosfer koşullarında günlük hava sıcaklığı
değişimi (Robinette-Mc Cleon 1983)
7
HAVA SICAKLIĞI
Şehir dışında ölçüm yapılan alanla yerleşme bölgesinde ölçülen
sıcaklık değerleri arasında 3-6ºC’lik farklar olabilmektedir.
Şekil 2. Hafif rüzgarlı açık bir günde şehir ve kırsal alan sıcaklıklarının günlük
değişimi. (Robinette – Mc Cleon 1983)
8
HAVA SICAKLIĞI
Kentsel açık mekanlarda, yüzey malzemesi ve bitki
örtüsüne bağlı olarak da değişim göstermektedir. (Şekil 3)
Şekil 3. Ağaçsız geniş meydan, dar cadde ve ağaçlı geniş bulvardaki
günlük sıcaklık değişimi. (Robinette – Mc Cleon 1983)
9
HAVA SICAKLIĞI
• Meteoroloji istasyonlarında dış hava
sıcaklığı için saatlik ölçümler yapılır.
• Her ayın gün ve saatlerine ait dış hava
sıcaklığı değerlerinden yararlanılarak,
eşdeğer sıcaklık noktalarının
birleştirilmesiyle, zamana bağlı olarak
tasarımın yapılacağı yörenin dış hava
sıcaklığı değişim eğrileri çıkarılabilir. (Şekil
4)
10
Dış hava sıcaklığı değişim eğrileri.
Kuşadası(1993-2003)(Kun,F. 2005)
11
HAVA NEMİ (Bağıl Nem)
Güneş ve rüzgar etkenlerinin
değişimine bağlıdır.
Ayrıca, yeryüzü bitki örtüsüne, su
yüzeylerine, topoğrafik duruma bağlı
değişimler göstermektedir. (Şekil 4)
12
HAVA NEMİ (Bağıl Nem)
Şekil 4. Hava sıcaklığı ve bağıl nemliliğin bina yakınında bir açık mekanda
değişimi (Geiger, 1965)
13
HAVA NEMİ (Bağıl Nem)
• Meteoroloji istasyonlarında ölçülen saatlik
bağıl nem değerlerinden yararlanılarak,
tasarımın yapılacağı yörenin dış hava
nemliliği saatlik değişim eğrileri
oluşturulabilir.
14
Dış hava nemliliği değişim eğrileri.
15
HAVA HAREKETLERİ
RÜZGAR
Rüzgar ana doğrultusu
yeryüzüne paralel olan
hava hareketidir.
Bu hava hareketleri,
yüzeylerin farklı ısınıp
soğumasının neden olduğu
basınç değişikliklerinin
oluşturduğu atmosferik
yoğunluk farklarından
oluşur.
16
RÜZGAR
•
•
•
•
Makro ölçekte;
deniz kara arasında,
dağ ve çevresindeki düzlükler arasında,
ova ile yanındaki orman arasında,
şehir ve çevresinde oluşan rüzgarlar söz
konusudur.
Bunların başlıcaları, “kıyı meltemleri”, “yamaç
rüzgarları”, “dağ ve vadi meltemleri” adını alır.
Bu hava hareketleri, iklim bölgelerine göre yer
seçiminde dikkate alınır.
17
RÜZGAR
Hava hareketlerinin yeryüzüne
yaklaştıkça, zamana bağlı
olarak hızı ve esme yönü
değişim göstermektedir.
Rüzgarın doğrultusundaki
zamana bağlı değişim “hakim
(baskın) rüzgar” yönü
belirlenmesinde ele
alınmaktadır.
18
RÜZGAR
• Tasarımda yapı ve
yerleşme ölçeğinde
hakim yönden esen
rüzgarın ortaya koyduğu
hız ve esme sayısı gibi
nicelikler ele alınmaktadır.
19
RÜZGAR
Meteoroloji istasyonlarında esme yönü,
esme sayısı ve hızı anemograflarla
2-10m. yükseklikte ölçülür ve kaydedilir.
Bu ölçülen değerler kullanılarak aylara
göre rüzgar gülleri çizilir.
20
RÜZGAR
Esme sayısı
Hız (m/sn)
Şekil 1. İstanbul (Göztepe) yöresine ait rüzgar gülleri. Hakim rüzgar
yönü KKD (NNE), ikincil olarak KD (NE), DKD (ENE) ve K(N) yönleri.
21
İstanbul (Göztepe) yöresine ait rüzgar gülleri, Kaynak: Enerji Etkin Konut ve Yerleşim
Tasarımı, E. Berköz, M. Küçükdoğu ve diğerleri, Tübitak Proje No: INTAG 201
İstanbul (Sarıyer) yöresine ait rüzgar gülleri, Kaynak: Enerji Etkin Konut ve Yerleşim
Tasarımı, E. Berköz, M. Küçükdoğu ve diğerleri, Tübitak Proje No: INTAG 201
GÜNEŞ IŞINIMLARI
Yeryüzünde herhangi bir noktayı etkileyen
toplam güneş ışınımı,
• doğrultulu (doğrudan),
• yaygın ve
• yansışmış,
bileşenlerden oluşmaktadır.
24
GÜNEŞ IŞINIMLARI
Toplam güneş ışınımı, yeryüzüne
atmosfer dışında niceliği ve niteliği
değişerek gelmektedir.
Atmosferden geçerken bir bölümü
ozon ve su buharı tarafından emilir,
bir diğer bölüm toz parçacıkları ve
su buharı moleküllerince yansıtılır,
bu iki bölüm yaygın ışınımı
oluşturur.
Doğrultusu değişmeden yeryüzüne
ulaşan bileşen ise doğrudan
(doğrultulu) ışınım diye adlandırılır.
25
DOĞRULTULU GÜNEŞ
IŞINIMLARI
Dünyanın güneş etrafında hareketi
Tasarımcının yapı yüzeyine gelen doğrultulu güneş ışınımlarını
denetim altına alabilmesi için güneşin; yılın gününe ve günün saatine
göre konumunu kolaylıkla saptayabilmesi gerekir.
26
DOĞRULTULU GÜNEŞ IŞINIMLARI
Copernicus’tan beri, dünyanın güneşin etrafındaki devrini bir senede ve
kendi etrafındaki devrini 24 saatte tamamladığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, dünyanın ekseninin düz olmadığı, hem kendi hem güneşin etrafında
döndüğü ve yörünge düzlemine 23º 27' açılı bir eğimde olduğu bilinmektedir.
Mevsimlerin değişimi; dünyanın güneş etrafında dönmesi ve ekseninin aynı
yönde eğimli olması ile açıklanabilir.
Kuzey kutbu ve kuzey yarımküre yılın yarısında (Mart’tan Eylül’e
kadar)güneşe doğru eğik ve yılın geri kalanında ise uzaktadır.
27
GÜNEŞİN YILLIK DEVİNİMİ
Eksenin uzaklaştığı zamana kış gün dönümü (21 Aralık), yaklaştığı zamana ise yaz
gün dönümü (21 Haziran) denir. Ekinoks kelime anlamı olarak gündüzlerin
uzunluğunun gecelerin uzunluğuna eşit olduğu zaman anlamına gelmektedir .
Dünya, yörünge üzerinde yaz ve kış gün dönümlerinin orta noktasında iken güneş
ışınları ekvatora dik olarak gelir. Dünya üzerinde kutuplar hariç gündüzler ve geceler
tam 12’şer saat uzunluğundadır. İlkbahar ekinoksu 21 Mart, sonbahar ekinoksu 21
Eylül dolaylarında gerçekleşir.
SONBAHAR
EKİNOKSU
SONBAHAR EKINOKSU
'
23°27
'
23°27
KIŞ
KIS EKINOKSU
GÜNDÖNÜMÜ
23° 27
G
23° 27
'
YAZ
YAZ EKINOKSU
GÜNDÖNÜMÜ
'
ILKBAHAR EKINOKSU
İLKBAHAR
EKİNOKSU
28
Güneş ışınlarının çok sayıda ışın demetinden oluştuğunu
düşündüğümüzde , kuzey yarımkürenin güneşe doğru eğik
olduğu durumda (örn. 21 Haziran), uzak olduğu duruma göre
(örn. 21 Aralık), daha fazla sayıda güneş ışınımı kuzey yarım
kürenin birim yüzey alanına düşer. Dolayısıyla, yeryüzünün
birim alanına ulaşan güneş ışınımının yeğinliği Mart ve Eylül
ayları (yaz dönemi) arasında daha büyüktür. Yerkürenin
ekseninin eğikliği nedeniyle, kışın Aralık ayında güneş ışınları
dünya üzerinde daha geniş bir alana yayılır ve dolayısıyla birim
alana düşen enerji düşer. Ayrıca kışın güneş ışınları
atmosferde daha uzun bir mesafeyi geçer, dolayısıyla yaz 29
aylarına göre enerjinin daha büyük bir kısmı yutulur ve yansır.
Yeryüzünde bir yerin enlemi, ekvatorun kuzeyine ya
da güneyine olan açısal uzaklığıdır. Türkiye 36-42
kuzey enlemleri arasında yer alır.
Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’daki enlemler
250 Kuzey(Florida)’den Kuzey kutbunun
yakınlarına(Kuzey Kanada adalarında) kadar
uzanır. Coğrafi Kuzey Kutbunun enlemi 900
Kuzey’dir.
30
Türkiye’nin enlem ve boylamları
31
32
Dünyanın herhangi bir yerinde duran bir
gözlemciye göre, güneş gökyüzünü süpürerek
kabaca yaylar çizer gibi görünür.
G
B
D
K
33
Gözlemci herhangi bir anda güneşin konumunu;
ufuk üzerindeki yüksekliğinin açısını (yükseklik
açısı) ve gerçek güney yönüne göre
yönelmesinin ( güney açısı) açısını ölçerek
saptayabilir.
YÜKSEKLİK AÇISI
B
G
GÜNEY AÇISI
D
K
34
Güneş açıları
35
Kaynak: M.Şerefhanoğlu “Yapı yüzeylerinin güneşlenme durumları” (saatler 30. boylama göre)
32 – 56° kuzey enlemlerinde
yer alan yapıların güney
yüzleri, güneş ışığının geliş
doğrultusuna ve güneşlenme
süresine bağlı olarak, kışın
doğu ve batı yüzlerine göre
yaklaşık üç kat daha fazla
güneş ışınımı alırken, yazın
bu yüzlerin yaklaşık yarısı
kadar güneş ışınımı alır.
(Türkiye 36 – 42 Enlem, 26 –
45 Boylamında)
Yapı yüzlerinin güneşlenme
süresi açısından güney yüzü
tüm yıl boyunca en uzun
güneş gören yapı yüzüdür.
.
37
38
• Doğu – batı yüzleri güney
yüzüne göre kışın daha
soğuk, yazın daha sıcaktır.
Özellikle batı yüzü için
havanın sıcaklığı da etken
olarak düşünülmelidir.
Doğu yüzünün güneş
görmeye başladığı saatlerde
toprak ve hava henüz
ısınmamıştır. Bu nedenle
yapı yüzündeki sıcaklık
artışında güneşin etkisi batı
yüzünde doğu yüzüne
oranla daha fazladır.
Kuzey yönü ise yapıların en
39
GÜNEŞ IŞINIMLARI
Dünya üzerine gelen güneş
ışınımı niceliğinde,
• dünyanın yörüngesel hareketinin
etkisi,
• atmosfer tabakasının kalınlığı,
• atmosferin niteliğinin değişimi,
etkilidir.
Ayrıca, yeryüzünde bulunulan
noktanın çevesindeki fiziksel
koşulların (dağ sıraları, tepeler,
çevredeki yapılaşama) etkisine,
yüzeyin eğimine ve baktığı yöne
bağlı olarak da toplam güneş
ışınımı değeri değişim
göstermektedir.
40
İklimle Dengeli Tasarım Ölçütleri
Yerleşme ve yapı ölçeğinde iklimle dengeli
tasarım açısından ana ölçütler;
• Yer seçimi ve topoğrafyaya uyum,
• Yönlendirme,
• Yapı aralıkları,
• Yapı biçimi,
• Yapı kabuğu tasarımı,
• olarak sıralanabilir.
41
İKLİM
•
•
•
•
Isısal
tasarım
gerekleri açısından
iklim tiplerini dört
ana
grupta
toplamak
uygun
olacaktır.
Sıcak nemli iklim,
Sıcak kuru iklim,
Ilıman iklim,
Soğuk iklim
42
İKLİM BÖLGELERİ YERLEŞİM
ÖNERİLERİ
Fazla güneş ışınımları
ve rüzgar, yapıların
korunması gereken
öğeler olduğundan
vadi tabanları
SICAK NEMLİ
ILIMAN
NEMLİ
SIRT
Rüzgarın serinletici
etkisinden yararlanmak
gerektiğinden rüzgarlı
yerler olan yamaç
sırtları yamaçların
yüksek bölümleri
ILIMAN
KURU
YAMAÇ
Yazın serin rüzgar alan
yamaç üst kısımları
SOĞUK
SICAK KURU
VADİ
Fazla rüzgar oluşan
yamaç alt kısımları
Vadiye yakın rüzgardan
korunmuş yamaçlar
uygun
43
İKLİM
• İklim yapısı etkileşiminde sürekli
belirgin bir özellik varsa (örn.
sıcak-nemli iklimde olduğu gibi)
iklimsel
gereksinimleri
sağlayacak çözümlere gitmek
kolaydır.
Bu açıdan ılıman iklimler uygun
çözümlere ulaşılması en zor
iklim tipidir. Bu durumda yapılar
mevsimlerin ağırlıklı sürelerine
göre biçimlendirilir.
44
Öncelikle yerleşmenin bulunduğu
bölgenin iklimine ve iklimi
etkileyen
çevre
koşullarına,
yapıların işlevlerine ve kullanım
sürelerine bağlı olarak güneş
ışınımlarından yararlanmanın mı
korunmanın mı ağırlıklı olduğuna
karar vermek gerekir. Çoğu kez
hem
korunma
hem
de
yararlanma konularının birlikte
çözülmesi gerekir.
Rüzgar etkisinden yararlanmak /
korunmak içinde aynı durum söz
konusudur.
Çözüm
birbirini
45
izleyen aşamalarda gerçekleşir.
SICAK NEMLİ
Korunması Gereken
Öğeler
• Yağmur – Nem
• Sıcaklık
• Fazla güneş
ışınımları
• Sağlanması
Gereken
• Havalandırma
• Gölgeleme
46
SICAK NEMLİ
Yerleşmede Tipik Özellikler
• Rüzgarın
serinletici
etkisinden yararlanmak için
yamaç sırtları, yamaçların
yüksek
bölümlerine
yerleşmek
• Ayrık
konumlu
yapılar,
birbirinin rüzgar gölgesinde
olmamalı
 Açık
renk
yüzeylerin
kullanılması, çim yüzeyinin
açık renk çakıl taşlarıyla
birlikte kullanımı
47
SICAK NEMLİ
Sıcak nemli iklim tipine sahip yörelerde optimal yapı biçimi (Egan, 1975)
• Rüzgardan yararlanacak bina formu ve hacim
organizasyonu gereklidir. Sıcak nemli iklimlerde
yüzey alanı fazla, parçalı biçimler kullanmak
özellikle rüzgarın serinletici etkisinden
yararlanmayı ve doğal havalandırma ile sıcak
havanın dışarı atılmasını sağlamaktadır.
• Yapıların ana cepheleri hakim rüzgara bakmalı
ve böylelikle hakim rüzgardan yararlanarak 48
doğal havalandırma sağlanmalıdır.
SICAK NEMLİ
Yapı kabuğu
• Sıcak dönemde iç mekandaki
ısısal konforun minimum yapma
enerjiyle sağlanması için
kabuktaki pencere açıklıkları
doğal havalandırma kurallarına
göre konumlandırılmalı ve
boyutlandırılmalıdır.
• Yüzeylerde açık renkler tercih
edilmeli böylelikle güneş
ışınımlarının yansıtılması
sağlanmalıdır.
49
• Açıklıklarda güneş ışınımlarının ısıtıcı
etkisini azaltmak için panjur, kepenk gibi
ek elemanlar ile geniş saçaklar
kullanılmalı, yapı kabuğu da
gölgelenmelidir.
50
SICAK KURU
•
•
•
•
Korunması Gereken
Öğeler
Kum, toz,
Rüzgar,
Fazla güneş
ışınımları,
Kuruluk
Sağlanması Gereken
• Yararlı yağmur etkisi
51
SICAK KURU
Yerleşmede Tipik Özellikler
• Fazla güneş ışınımları ve toz ve kum
taşıyacak rüzgardan kaçmak için vadi
tabanlarına yerleşmek
• Rüzgar istenmediği için yapıların birbirinin
gölgesinde kalacak biçimde arka arkaya
sıralanması
• Yapay ve doğal rüzgar engelleri kullanarak
rüzgarın engellenmesi. Rüzgara ve güneşe
karşı ağaçlar bir araya getirilerek engel
oluşturulur.
• Yollar hakim rüzgara kapatılmalı, yapı
yüksekliği ile yol genişliği ilişkisi ile gölgeli
yollar elde edilmelidir.
52
SICAK KURU
• Avlulu
ve/ve ya kompakt
yapı biçimlenişi.
•Yapıların birbirine gölge atacak
ve gün boyunca güneş
ışınımlarını uzun süre almayacak
biçimde planlanması,
• Bitişik konumlandırılmış yapılar
arasında gölgeli, rüzgar ve
güneşe karşı korunaklı, avlu gibi
dış mekanlar oluşturulmalıdır.
Geleneksel mimaride olduğu gibi
revaklar oluşturarak, hacimlerin
ikincil mekanlarla gölgelenmesi
sağlanabilir.
Sıcak kuru iklim için yerleşim
önerisi (Evans, 1980)
•Geniş çim alanlar, göletler,
havuzlar oluşturulması, avluda
hakim rüzgar yönünde su
kullanılması,
•Açık renk yüzeylerin
kullanılması.
53
SICAK KURU
• Sıcak kuru iklim tipinde çok yüksek yapılardan
da kaçınmak gerekmektedir. Yüksek yapılar
fazla güneş ışınımına ve rüzgar etkisine maruz
kalacağı için bu iklim tipine uygun değillerdir.
• Az katlı, batı cephesi sağır yada mümkün
olduğunca az açıklıklı yapılar daha uygun
olacaktır.
54
SICAK KURU
Yapı kabuğu
• Yapı kabuğu tasarımı ile ısı
kazanç ve kayıplarının
minimuma indirilmesi, fakat ısı
kapasitesinin maksimum olması
sağlanmalıdır.
• Bunun için ısı depolama özelliği
olan, ısı tutuculuğu yüksek,
zaman geciktirmesi fazla olan
malzemelerle dolu alanlar
oluşturulmalıdır.
55
SICAK KURU
Yapı kabuğunda saydam alanların oranı
azaltılmalı böylelikle rüzgar ve güneş etkisi
kontrol edilmelidir.
Yapı yüzeylerinde açık renkler tercih
edilmeli, panjur, kepenk ve geniş saçak
56
kullanımı ile gölgeleme sağlanmalıdır.
ILIMAN İKLİMLER
•
•
•
•
•
Korunması Gereken
Öğeler
Yağmur,
Kar,
Soğuk rüzgarlar,
Yaz sıcağı,
Kış soğuğu.
Sağlanması Gereken
• Min. ısı kaybı
• Kışın güneş
ışınımlarından
yararlanma
• Yazın gölgeleme ve
havalandırma
57
ILIMAN İKLİMLER
• Ilıman iklimlerde ise rüzgardan ve güneşten hem
korunma hem de yararlanma söz konusu olduğu için
önerilen, geniş cephesi güneye yönlenmiş biçimlerdir.
M. David Egan’ın çalışmasında ılıman iklim tipindeki
yapı boyutları arasındaki oran 1 x 1.6, kabul edilebilir
sınır oran ise 1x 2.4 olarak belirlenmiştir.
58
ILIMAN İKLİMLER
Yerleşmede Tipik Özellikler
• Ilıman – nemli, sıcak hava
koşullarında serin rüzgar alan
yamaçların üst kısmına yerleşmek,
• Ilıman kuru iklimlerinde yamaçların
alt kısımları, kıyılarda ise yaz
aylarında meltem rüzgarlarının
serinletici etkisinden
yararlanılabilen alanlar
• Yaz ve kış aylarında değişen ısı
koşullarına göre rüzgar denetimi
yapılması gerekir. Soğuk hava
koşullarında baskın rüzgara
kapanan çözümler.
59
• Sıcak hava koşulları için
açık renk beton taş
yüzeylerle birlikte geniş
çim alanlar.
• Soğuk hava koşulları da
düşünüldüğünde, açık ve
koyu renk yüzey dengesi
sağlanmış yüzey
kaplamaları
• Yapraklarını kışın döken
ağaçların kullanılması.
Böylece yaz aylarında
güneş ışınımlarından
korunma sağlanırken kış
aylarında yararlanma
engellenmez.
60
ILIMAN-NEMLİ ve SICAK NEMLİ
İKLİMLER
NEMLİ İKLİMLER
•Ana hacimler kuzeye ve güneye
yönlendirilmeli,
•Etkili hava devinimlerinin oluşması için
yapılar arasında geniş açıklıklar,
• İçeride etkili hava devinimleri için
derinliği fazla olmayan dar yapılar,
•Güneş ve yağmurdan korunmak için
geniş saçaklar,
•Doğu ve Batı duvarlarında hava akımını
engellemeyecek gölge sağlayacak
ağaçlar
61
SOĞUK İKLİMLER
• Korunması Gereken Sağlanması Gerekenler
Öğeler
• Min. ısı kaybı
• Rüzgar,
• Soğuk,
• Kar yığıntısı,
• Kar yükü
62
SOĞUK İKLİMLER
Yerleşmede Tipik Özellikler
• Vadiye yakın rüzgarlardan korunmuş yamaçlar,
• Yapılar bitişik ve yoğun, kompakt, kübe yakın
biçimlerde,
• Yapıların güney cephelerinin kışın yararlı güneş
etkisini engellemeyecek ve rüzgardan korunacak
biçimde arka arkaya sıralanması,
• Koyu renk yüzey oranı daha fazla tutulmuş koyu
ve açık renk yüzey kaplamaları,
63
SOĞUK İKLİMLER
• Soğuk iklime sahip yörelerde ısı kaybını
en aza indirmek ve sert çevre etkilerden
korunmak amacıyla yüzey alanı minimum
seviyede olmalıdır.
• Bu nedenle kompakt, boyutları arasındaki
fark küçük olan yani kareye yakın biçimler
tercih edilmelidir.
64
SOĞUK İKLİMLER
Soğuk iklim tipine sahip yörelerde önerilen optimal yapı biçimi (Egan, 1975)
M. David Egan’ın çalışmasında soğuk
iklim bölgesindeki yapının boyutları
arasındaki oran 1x 1.1, kabul edilebilir
sınır oran ise 1 x 1.3 olarak önerilmiştir.
65
Türkiye’ nin iklim bölgeleri
Türkiye, iklim kuşaklarından ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır.
Kıyı bölgelerde deniz etkisiyle ılıman iklim özellikleri görülürken, dağların deniz
etkilerini engellemesi nedeniyle iç kesimlerde karasal iklim özellikleri görülmektedir.
66
Sıcak Nemli İklim: Antalya Kaleiçi
Örneği
Kaleiçi yerleşmesi dış sofalı yapı örneği
67
Sıcak Nemli İklim: Antalya
Kaleiçi Örneği
68
Sıcak Kuru İklim: Diyarbakır Suriçi
Örneği
69
Sıcak Kuru İklim: Diyarbakır
Suriçi Örneği
70
Mimar: William Turnbull, San Francisco, California.
71
Mimar: William Turnbull, San Francisco, California.
72
Mimarlar: K.Friis, E. Moltke, Sıraevler, Danimarka
73
KAYNAKLAR
1)
2)
3)
4)
5)
B.Givoni, “Man, Climate and Architecture”, London, Aplied
Science Publishers Ltd.
P.Burberry, “Practical Termal Design in Buildings”, London, 1983
Watson&Labs, “Climatic Building Design, Mcgraw-Hill Book
Company, 1983.
Gülay Zorer , “Yapılarda Isısal Tasarım İlkeleri”, YTÜ,1992.
E. Berköz, M. Küçükdoğu ve diğerleri, Enerji Etkin Konut ve
Yerleşim Tasarımı, Tübitak Proje No: INTAG 201