T.C BATMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı Ders İçerikleri I.YARIYIL Temel Bilgi Teknolojileri ve Kullanımı (1+2+0) 2: Bilgisayarların genel yapısı ve Donanımı, sistem yazılımı, işletim sistemleri, derleyicilerin tanımlanması, veri ve komut tanımlanması, uygulama yazılımları, şebekeler, donanım ve yazılım terminolojisi. DOS işletim sistemi, DOS’un yüklenmesi, DOS’un kullanılması. Windows’a giriş; nesneleri anlama, seçme, taşıma eylemi geri alma. Wındows’un temelleri, program yöneticisi, ana grup, donatılar grubu, uygulamalar grubu, kelime işlem, veri tabanları, hesap tablosu, grafik uygulamaları, bilgi ağlarını kullanma, bilgisayar şebekeleri, LAN, WAN şebekeleri, internetwork ve internetin yapısı. İleri Yabancı Dil-I (İngilizce) (3+0+0) 3: Verb To (Present), Prepositions, Subject Pronouns, A/An, Plural Nouns, This/ThatThese/Those, There is/There Are, Have Got/ Has Got, Countable/UnCountable Nouns, Possessive Forms Of Nouns, Possessive Adjectives, Also, Too, Either, Possessive Pronouns , Many/Much, A Lot Of, A Few/A Little, Some/Any, How Many/How Much, Can Imperatives, The Simple Past Tense, (Be) Going To Have Tense, The Past Continuous Tense, Adjectives/Adverbs, Comparisons/ Superlatives, The Present Perfect Tense (For/Since/Never/Just/Already/Yet). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi-I (2+0+0) 2: Türk İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersini Okumanın Amacı ve İnkılâp Kavramı, Atatürk’ün İnkılâp Kavramının Değerlendirilmesi, Atatürk’e Göre Türk İnkılâbının Özellikleri, Atatürkçülüğün Üç Boyutlu Olarak Değerlendirilmesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun Yıkılışı ve Türk İnkılâbını Hazırlayan Sebeplere Toplu Bakış, Osmanlı Devletinin Parçalanmasına Ait Projeler, Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Dönemdeki Siyasi ve Askeri Faaliyetler, Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti, Mondros Ateşkes Antlaşması, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın Uygulanması, Anadolu’nun İşgali Karşısında Memleketin Siyasi, Askeri, Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Durumu, Anadolu’nun İşgali Karşısında Atatürk’ün Tepkileri, Milli Mücadelenin Hazırlığı ve Yürütülen Faaliyetler, TBMM’nin İstiklal Savaşı’nda Yönelimi. Uygarlık Tarihi ve Anadolu Uygarlığı (2+0+0) 2: Tarihi Çağlar, (Paleolitik Çağ, Katkolitik Çağ, Neolitik Çağ), Anadolu’daki İlk Yerleşim Merkezleri, Anadolu Uygarlıkları (Hitiler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Urartular, Grekler, Romalılar). Türk Dili ve Edebiyatı-I (2+0+0) 2: Dil nedir? Dil Kültürü ilişkisi ve Dilin Sosyal Hayattaki Yeri, Türk Dilinin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri, Türkçe’nin Ses Özellikleri, Ses Bilgisi ile İlgili Kurallar, Türkçe’nin Yapım ve Çekim Ekleri ve Uygulamaları, Türkçe’de Sözcük Türleri, İmla Kuralları ve Uygulamaları, Kompozisyonla İlgili Temel Bilgiler. 31010101 ANATOMİ (2+0+0) 2 : Anatomide kullanılan Düzlem, Eksen ve Yönler, İskelet Sistemi, Eklemler, Kaslar, Dolaşım Sistemi, Lenfatik Sistem, Solunum Sistemi, Sindirim Sistemi, Üriner Sistem, Sinir Sistemi, Özel Duyular, Endokrin Sistemi, Erkek Ve Kadın Genital Sistemi 1 31010102 HASTALIKLAR BİLGİSİ-I (2+0+0) 2 : İnsan vücudunun genel yapısı, hücre ve fonksiyonları, metabolizma, vücut sıvıları elektrolit ve doku tipleri, organ ve sistemler, solunum, dolaşım, sindirim, boşaltım sistemleri, üreme organları ve işlevleri, sağlık ve hastalık kavramları, semptomlar, bulgular, etiyoloji, hastalıkları muayene şekilleri ve tanı işlemleri, konjenital anomaliler, enfeksiyon ve parazit hastalıkları, kanser, endokrin sistem hastalıkları, kan hastalıkları, ruh sağlığı ve bozuklukları, Hastane infeksiyonları. İzolasyon önlemleri, Hasta hakları. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar. Enfeksiyon ve parazit hastalıkları 31010103 TIBBİ DOKÜMANTASYON VE ARŞİV-I (2+0+0) 2 : Tıbbi dokümanların tarihsel ve uluslararası gelişimi. Dokümantasyon ve bilgi ile ilgili temel kavramlar. Tıbbi dokümantasyom hakkında genel bilgi. Hasta dosyaları ve yasal sorumluluklar. Dosyalamanın önemi. Arşiv servisinin yönetimi, dosyalama sistemleri, etkili dosyalama sisteminin özellikleri, arşivlemede kullanılan ekipmanlar. Usage of Patients Files Forms. Sağlık kurumlarında adli rapor türleri. 31010104 ON PARMAK YAZIM TEKNİKLERİ-I (1+2+0) 2: Klavye bilgisi:Q ve F klavyeler, Daktilo tuşları, Enter, Fonksiyon tuşları, İmleç tuşları, Nümerik tuşlar, Shift ve caps lock, İnsert ve delete tuşları, Bacskspace (BS), Tab, Kontrol tuşu, Alt tuşu, Escape (ESC), Pause, Print screen, Scroll, Page up, Page down, Home, End, Alt gr, Num lock, Windows tuşu, Ses kontrol tuşu, CD Rol kontrol tuşu, Sleep tuşu, Alfabe Tuşları, Marjınal Ayarlar, Sayfa Düzenleme, Yanlışların Türleri, Hız arttırma çalışmaları, Hız hesaplama, Rakamlar, Hız, Semboller ve İşaretler, Yabancı dil harfleri, Romen rakamları. 31010105 TIBBİ TERMİNOLOJİ-I (2+0+0) 2 : Tıbbi terminoloji hakkında genel bilgiler, Tıbbi terimlerin kurumsal iletişimdeki önemi, Terimlerin okunuş kuralları,Yön, düzlem ve hareket bildiren anatomik terimler,Hastalıklara ve hastalıkların uluslar arası sınıflandırılması sistemine ait genel bilgiler , Tıbbi terimleri meydana getiren temel öğeler; kökler, önekler, sonekler ,Tanısal terimler 31010106 PSİKOLOJİYE GİRİŞ (2+0+0) 2 : Psikoloji, Alt dalları, diğer bilimler arasındaki yeri, yöntemleri, Öğrenme ve türleri, hatırlama ve unutma. Davranış gelişimi; fiziksel, bilişsel, sosyal ve ahlaksal gelişim, Algı ve algıyı etkileyen olaylar, Gelişim dönemleri, Kişilik ve kişilik kuramları, Başa çıkma davranışları ve kullanımı, Güdüleme; birincil ve sosyal güdüler, Psikolojik testler. Davranış bozuklukları, Davranış bozukluklarının tedavisi, Sosyal psikoloji; tutum kavramı, gelişmesi, değişmesi ve toplumsal hareketler, Grup kavramı; Grupların davranış üzerindeki etkisi, roller, beklentiler liderlik, statü, uyum. 2 II.YARIYIL 31010201 HASTALIKLAR BİLGİSİ-II (2+0+0) 2 : Endokrin Sistem, Beslenme ve Metabolizma Hastalıkları, Kan ve Kan Yapıcı Organların Hastalıkları, Mental ve Davranış Bozuklukları, Sinir Sistemi Hastalıkları, Göz ve Adnekslerinin Hastalıkları, Kulak ve Mastoid Çıkıntı Hastalıkları, Dolaşım Sistemi Hastalıkları, Solunum Sistemi Hastalıkları, Sindirim Sistemi Hastalıkları, Deri ve Deri altı Dokunun Hastalıkları, Kas-İskelet Sistemi ve Bağ Dokusu Hastalıkları, Genito-üriner Sistem Hastalıkları, Gebelik Doğum ve Lohusalık, Perinatal Dönem Sorunları, Konjenital Malformasyonlar ve Kromozom Anomalileri. 31010202 TIBBİ DOKÜMANTASYON VE ARŞİV -II (2+0+0) 2 : Tıbbi dokümanların ve tıbbi sekreterliğin önemi. Sekreterin sorumlulukları. Doktor, hemşire, hasta ve hasta yakınları ile tıbbi sekreterin ilişkileri. Hasta dosyalarının gizliliği, organize edilmesi ve arşivlemesi.Çıkış özeti ve dosya özetlerinin hazırlanması ve bilgisayara yüklenmesi. Sekreterlikte davranışsal adaptasyon, alışkanlıklar, sorumluluklar ve tıbbi sekreterin görevleri. Devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinde tıbbi arşiv modelleri.Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırılmasında kullanılan temel kurallar ve kavramlar. Dünyada ve Türkiye de Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırılmasının uygulanması. Aile hekimliği ve aile hekimliği çalışmaları. 31010203 ON PARMAK YAZIM TEKNİKLERİ-II (1+2+0) 2: Cetvel ayarları, Tab Kullanma, Tablolar oluşturma, Tablo düzenleme, Harfleri yayma ve sıkıştırma, Hız arttırma çalışmaları, Dilekçe yazma, Paragraf ve satır aralıkları, Dipnotlar Alfabetik dizinleme, Bibliyografyalar, Tez yazma teknikleri, Sekreterlik, Mektup yazma ve düzensiz mektupları şekillendirme. 31010204 TIBBİ TERMİNOLOJİ-II (2+0+0) 2 : Özel Terminoloji Hareket sistemi terimleri, Kan ve kan yapıcı organlara ait terimler, Kardiyovasküler sistem terimleri, Solunum sistemi terimleri, Sindirim sistemi terimleri, Üriner sistem terimleri, Genital sistem terimleri (Kadın genital sistem terimleri), Genital sistem terimleri (Erkek genital sistem terimleri),Endokrin sistem terimleri, Sinir sistemi ve psikiyatri terimleri, Duyu organları terimleri (Göze ilişkin terimler), Duyu organları terimleri (Kulağa ilişkin terimler),Duyu organları terimleri (Deriye ilişkin terimler). 31010205 HALK SAĞLIĞI VE TIBBİ DEONTOLOJİ (2+0+0) 2 : Sağlık, hastalık ve Halk sağlığı kavramı, Sağlığın korunması, Sağlık hizmetleri, hizmet alanı ve sağlık hizmetlerinin amacı; temel sağlık hizmetleri ve verildiği kurumlar; aile planlaması, anne ve çocuk sağlığı; Aile planlamasının AÇS ve toplum sağlığına etkisi, ergen ve yaşlı sağlığı; okul ve ruh sağlığı; işçi sağlığı, Çevre ve sağlık ilişkisi, Konut sağlığı, Atıklar ve atık yönetimi, tıbbi atıklar, Su hijyeni, Hava kirliliği ve sağlık, Gürültü kirliliği ve sağlık, ısıtma, aydınlatma ve havalandırma, Radyasyon ve sağlık, Sağlık eğitimi ve sağlık eğitiminin esasları, Bireysel hijyen, Bulaşıcı hastalıklarla savaş, Yeterli – Dengeli beslenme ve besin sanitasyonu, Bağışıklık.Tıbbın tarihsel gelişimi(Hipokrat öncesi tıp,Hipokrat tıp,Hipokrat sonrası tıp,İslam dünyası tıp,Osmanlı tıp,)Hasta ve Hekim hakları,Tıp ahlakı 31010206 BİYOİSTATİSTİK (1+2+0) 2: Giriş ve tanımlar, Bilgi toplama yöntemleri, dağılım ölçütleri ve uygulama, verilerin sınıflandırılması ve uygulama- sınıflandırılmış verilerde dağılım ölçütleri ve uygulama, grafikler, tablolar ve uygulama – hipotez testlerine giriş, teorik dağılımlar, önemlilik ( hipotez ) testleri ve bu testler hakkında genel bilgiler, parametrik önemlilik testleri ve uygulama, parametrik olmayan önemlilik testleri ve uygulama, korelasyon ve regresyon analizi 3 YAZ DÖNEMİ STAJI 30 İŞGÜNÜ (KREDİSİZ) Bu program öğrencileri hasta dosyaları arşivinde, hasta kabul, acil ünitesi, çeşitli klinik ve polikliniklerde tıbbi sekreterlik uygulamaları yaparlar. III.YARIYIL 31010301 TIBBİ DOKÜMANTASYON VE ARŞİV –III (0+0+4) 2: Bu program öğrencileri hasta dosyaları arşivinde, hasta kabul, acil ünitesi, çeşitli klinik ve polikliniklerde tıbbi sekreterlik uygulamaları yaparlar. 31010302 BİLGİ OTOMASYONU-I (1+2+0) 2: Hastane bilgi sistemleri ve hastane bilgi sisteminde yer alan moduller. Veritabanı yönetim sistemleri. Veritabanı uygulamaları. Tablo, form, rapor, ve sorgulama işlemleri geliştirme. Hastane bilgi sisteminin temel bileşenleri ve özellikleri. 31010303 YAZIŞMA TEKNİKLERİ- I (2+0+0) 2 : Örgütsel iletişim kavramı; iletişim süreci, iletişimin kanalları ve etkin iletişimi engelleyen faktörler; yazılı ve basılı iletişim araçları, iş mektupları yazmada dikkat edilecek hususlar, iş mektuplarının bölümleri ve yazım aşamaları Belge türleri, özel mektuplar, davetiyeler, rapor yazma, rapor türleri; değerlendirme, maliyet kontrolü ve bilgi aktarma raporları, değerli kağıtlar, evrak ve dosya hizmetleri, evrak ve dosya hizmetlerinin örgütlenmesi, dosya tasnif sistemleri, sağlıksız ve bilinçsiz iletişim 31010304 İLK YARDIM (1+2+0) 2: İlk Yardım Nedir? İnsan Anatomisi ve Sistemler. Solunum Sistemi ve Suni Solunum, Kardiyovasküler Sistemve Kalp Masajı, Kanamalar, Şoklar, Yaralanmalar, Koma, Ekstremite Kırıklarında İlk Yardım, Omur, Kafa, Göğüs Kemiği Kırıklarında İlk Yardım, Yanıklar, Donmalar, Elektrik Çarpmalarında İlk Yardım, Besin Ve Kimyasal Madde Zehirlenmelerinde İlk Yardım, .Böcek Sokmaları ve Isırıklarda İlk Yardım, Pansuman ve Sargılar, Kurtarma Ve Taşıma Yöntemleri 31010305 SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ (2+0+0) 2 : Sağlığın tanımı,, Sağlık hizmetlerini diğer mal ve hizmetlerden ayıran özellikler, Sağlık arz ve talebi,Sağlığın Hizmetlerinin amacı, Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin organizasyonu, ulusal sağlık politikası, Sağlık hizmet birimleri ve fonksiyonları,21,yy Sağlık hedefleri,çeşitli sağlık sistemleri, gelişmiş ülkeler ve Türkiye sağlık göstergelerinin kıyaslanması, 31010306 ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ (2+0+0) 2 : Bilim, tanımı ve aşamaları, Bilgi kazanma yolları, tümden gelim, tüme varım, bilimsel yöntem, Araştırma, tanımı, seçimi, özellikleri, Araştırma yöntemleri, betimleme yöntemi, tarihsel yöntem, Deneysel yöntem, vaka incelemesi, Veri, tanımı, kaynakları, değişkenler, Veri toplama teknikleri, Görüşme ve gözlem teknikleri, anket, Belgesel tarama, Not alma, dip not, kaynakça, bilimsel yazım kuralları ve araştırma etiği Bu alandaki uygulamalarda son gelişmeler. SPSS paket programı kullanımı, 4 31010307 SEKRETERLİK BİLGİSİ (2+0+0) 2 : Sekreterliğin tanımı, çeşitleri, sağlık ekibi içerisinde yeri, tıbbi sekreterliğin diğer sekreterliklerden farklı yönleri, duygusal ve bilinçsel özellikler, sağlık kuruluşlarındaki tıbbi sekreterlerin görev ve sorumlulukları, mesleğe saygı, tıbbi raporların nitelikleri, türleri ve hazırlanması, tıbbi sekreterlerin sağlık personeli, hasta ve hasta yakınları ile olan ilişkisi, konuşma kuralları ve iletişim, resmi yazışmalar, büro makineleri, büro araç ve gereçlerinin kullanılması, makinelerin bakımı ile büroda verimlilik ve işi basitleştirme teknikleri, sekreterlik hizmetlerinde planlama, organizasyon, yürütme, denetim konularında bilgi ve tecrübe kazandırmak 31010308 MESLEKİ ÇALIŞMA-I (0+0+2) 1: Bir Eğitim elemanı danışmanlığında öğrencilerin mesleki dersleri ile ilgili olarak uygulama ve araştırmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır . IV YARIYIL 31010401 TIBBİ DOKÜMANTASYON VE ARŞİV –IV (0+0+6) 3: Bu program öğrencileri hasta dosyaları arşivinde, hasta kabul, acil ünitesi, çeşitli klinik ve polikliniklerde tıbbi sekreterlik uygulamaları yaparlar. 31010402 BİLGİ OTOMASYONU-II (1+2+0) 2: Bilgi sistemleri, veri işleme metodları ve bilgi sistemlerinin yapısı. MS access veritabanına giriş. Hastane bilgi sistemlerinin incelenmesi. MS Access veritabanı ile örnek uygalama yapılması. MS Access veritabanı ile tablo, form, rapor ve sogu hazırlama. 31010403 YAZIŞMA TEKNİKLERİ –II (1+2+0) 2 : Belge Türleri;Özel Mektuplar,Törenler,Davetiyeler,Şartnameler,Rapor yazma,Rapor Türleri;Değerlendirme,Maliyet Kontrolü ve Bilgi aktarma raporları,Değerli kağıtlar,Büro makineleri,Araç ve gereçler ile Teleks,Faks gibi iletişim araçları,Evrak ve Dosya hizmetleri, Evrak ve Dosya hizmetlerinin örgütlenmesi;Merkezi,Bölgesel,Alfabetik ve karma Sistem,Dosya tasnif sistemleri,Alfabetik,kronolojik,Bölgesel,Nümerik,Konu Esasına göre,Karma Dosya,Sağlıksız ve Bilinçsiz İletişim 31010404 HALKLA İLİŞKİLER (1+2+0) 2: Genel olarak halkla ilişkiler, iletişim ve haberleşme, sekreterlik, meslek saygısı ve bazı kurallar Sekreterin hayata bakışı, kendini ve başkasını tanımasının önemi, Sekreter açısından iletişimin önemi ve iletişim öğeleri, gönderici, alıcı, mesaj, kanal dinleme ve türleri, geri bildirim süreci, Sözlü iletişim ve telefonla konuşma kuralları, Sözsüz iletişim ve beden dili, Dinleme ve empati, Protokol kuralları, Yönetici sekreteri, yönetici ve yönetim, stratejik yönetim, Resmi iletişimde hiyerarşi, örgüt şeması, İş motivasyonu ve müşteri memnuniyeti, Sağlık kuruluşlarının özellikleri, sorunları ve politikaları, Devlet memurları kanunu, Meslek etiği, Stres ve stresle baş etme yöntemleri. Hastanelerde halkla ilişkiler, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, basın, reklamcılık, propaganda ve halkla ilişkiler, 657 sayılı devlet memurları kanunu hakkında bilgi, yöneticiyle birlikte çalışma, yönetici ve yöneticide bulunması gereken özellikler 5 31010405 TIP KÜTÜPHANECİLİĞİ (1+2+0) 2: Kütüphane hizmetleri, teknik hizmetler, okuyucu hizmetleri, referans tıp referans kaynakları, tıp kütüphanelerinde otomasyon hizmetleri, bilgi ağları, teknik hizmetleri için otomasyon hizmetleri tıp kütüphanelerinde literatür tarama sistemi ve uygulaması, online literatür tarama ve Türkiye’ deki merkezler. 31010406 BÜRO YÖNETİMİ (2+0+0) 2 : Yönetici-BüroYönetimi,İşyeri planlaması ve iş programları,teşkilat ve teşkilatlanma kuralları,iş basitleştirme ve verimlilik,iş dağıtım tekniği,İş akım tekniği hareket ekonomisi teknikleri,form kullanma ve geliştirme esasları,büro araç ve gereçlerin seçimi-kullanılması,devlet memurluğu ve kamu görevlisi kavramı,657 sayılı devlet memurları kanunun tanıtılması,bürokrasi tanıtımı ve gelişimi,yükseltme,ücretler,sicil değerlendirme,hizmet içinde yetiştirme 31010407 MESLEKİ ÇALIŞMA-II ( 0+0+2) 1 : Bir Eğitim elemanı danışmanlığında öğrencilerin mesleki dersleri ile ilgili olarak uygulama ve araştırmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır . 6