SLOVENYA`NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE

İZMİR TİCARET ODASI
SLOVENYA’NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ
VE
TÜRKİYE - SLOVENYA DIŞ TİCARETİ
Pınar Erdem
Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü
AB Masası Uzman Yardımcısı
Şubat - 2007
Slovenya iki milyonluk nüfusuna karşılık yüksek üretim hacmi ve 22 bin Euro’yu
aşan kişi başına milli geliri ile Avrupa’nın en yüksek standartlarına sahip
ülkelerden biridir. Avrupa piyasalarında marka tanınırlığı ve ürün kalite imajı
çok iyi, iş gücü piyasası içinde vasıflı işçi oranı çok yüksektir.
Aktif işgücünün %20’ye yakını üniversite
mezunudur. Slovenya mesleki eğitime
çok önem vermektedir; bu da yapılan
üretimin kalitesine yansımaktadır.
Avrupa Birliği Maliye Bakanlarının geçen
Temmuz
ayında
Euro
konusunda
Slovenya'ya
yeşil
ışık
yakmasının
ardından, Merkez Bankası ve Sloven
hükümeti, para biriminin değiştirilmesi
konusunda geniş kapsamlı ve yoğun bir
çalışma içine girmişti. 2007 yılı itibari ile Slovenya para birimi Tolar yerine Euro
kullanılmaya başlanmıştır.
Slovenya ile Türkiye arasındaki anlaşmalar sayesinde, işbirliğinin geliştirilmesine
yönelik altyapı fazlasıyla mevcuttur. Avrupa’ya açılmak isteyen firmalarımız,
Slovenya ile AB pazarına özellikle Orta Avrupa ve Balkan ülkelerine yönelik
olarak işbirliği yapabilirler. Buna karşılık, Türkiye’nin Orta Asya ve Ortadoğu
ülkeleri ile olan ilişkilerindeki konumu ise; Slovenya yatırımcıları ve ihracatçıları
için büyük bir avantaj sağlayabilir.
I. ÜLKE BİLGİLERİ
Başkenti
Yüzölçümü
Nüfusu
Para Birimi ve Paritesi
Konuşulan Dil
Yönetim Şekli
Devlet Başkanı
Başbakan
: Ljubljana
: 20.273 km²
: 2,010,347 (Temmuz 2006 tahmini)
: Euro
: Slovence
: Cumhuriyet
: Janez DRNOVSEK
: Janez JANSA
II. EKONOMİK GÖSTERGELER (2006)
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
Kişi Başına Gelir
Büyüme Oranı
Enflasyon Oranı
: 46,08 milyar $
: 22.900 $
: % 4,7
: % 2,5
İşsizlik oranı
: % 6,6
İhracat
: 21,85 Milyar $
İthalat
: 23,59 Milyar $
Dış Ticaret Hacmi
: 45,44 Milyar $
Dış Ticaret Dengesi
: -1,74 Milyar $
KAYNAK: CIA World Factbook, Slovenian Business Report
A) Başlıca Ticaret Ortakları
İhracat
•
•
•
•
•
Almanya
İtalya
Hırvatistan
Fransa
Avusturya
% 19,8
% 12,7
% 9,3
% 8,1
% 8,1
İthalat
•
•
•
•
•
Almanya
İtalya
Avusturya
Fransa
Hırvatistan
% 19,5
% 18,6
% 12
% 7,1
% 4,2
B) Başlıca Ticaret Kalemleri
İhraç Ettiği Ürünler
•
•
•
•
Mamul Mallar
Makine-ulaşım ekipmanı
Kimyasal ürünler
Gıda
İthal Ettiği Ürünler
•
•
•
•
•
Makine-ulaşım ekipmanı
Mamul Mallar
Kimyasal ürünler
Mineral yakıtlar ve yağlar
Gıda
C) Serbest Ticaret Anlaşmaları
•
•
AB - Avrupa Anlaşması
CEFTA (Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Romanya,
Slovakya)
• EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda, Liechtenstein)
• İsrail
• Türkiye
• Baltık (Estonya, Letonya, Litvanya)
• Hırvatistan
• Makedonya
• Bosna ve Hersek
III. TÜRKİYE-SLOVENYA DIŞ TİCARETİ
1. İkili Ekonomik Anlaşmalar ve Protokoller:
Anlaşma Adı
Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması
Serbest Ticaret Alanı Anlaşması
2. Dönem KEK Protokolü
Hava Ulaştırma Anlaşması
Askeri İşbirliği Anlaşması
İmza Tarihi ve Yeri
08.03.1996- Ljubljana
05.05.1998- Ankara
22.10.1999-Bled
03.2001
04.2001
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması
19.04.2001
Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması
Karayolu ile İlgili Uluslararası Yolcu ve Yük
Taşımacılığı Anlaşması
Kaynak : DTM
26.06.2003
15.06.2006
2. Ticari İlişkiler:
Yıllar İtibariyle Türkiye-Slovenya Dış Ticaret Değerleri (1000 $)
Yıllar
İhracat
İthalat
Hacim
1998
39,010
43,315
82,325
1999
38,681
48,005
86,686
2000
47,581
55,652
103,233
2001
62,667
48,945
111,612
2002
66,713
56,997
123,710
2003
102,476
85,222
187,698
2004
187,451
203,108
390,559
2005
331,975
217,025
549,000
2006
417,684
199,219
616,903
Kaynak: DEİK, TÜİK
3. Yatırım İlişkileri
Denge
-4,305
- 9,324
- 8,071
13,722
-9,716
17,254
-15,657
114,950
218,465
-
Slovenya’daki Türk Yatırımları
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı verilerine göre Slovenya’ya ihraç edilen
Türk sermayesi bulunmamaktadır.
-
Türkiye’deki Sloven Yatırımları
30 Haziran 2003 tarihi itibari ile Türkiye’de 2 adet Sloven firma toplam 230 bin
YTL sermaye ile ticaret sektöründe faaliyet göstermektedir. Firmalardan biri
telekomünikasyon sektöründe faaliyet göstermektedir. Söz konusu firmanın %
60 hissesi Sloven Iskratel firmasına aittir. Hazine Müsteşarlığı’nın 2004 sonu
verilerine göre Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların sayısı 3’e çıkmıştır.
-
İşbirliği Yapılabilecek Alanlar
•
Slovenya gelişmiş bir imalat sanayi sektörüne sahiptir.
•
Makine imalatı, tekstil, gıda, elektrik-elektronik, optik ekipmanlar,
kozmetik, kağıt, plastik, otomotiv yan sanayi kimyevi ve ağaç işleme
sektörlerinde gelişmiş bir endüstriyel altyapı bulunmaktadır.
•
Türkiye’nin dışarıdan ithal ettiği maden/metal ürünleri konusunda
Slovenya ile işbirliği yapılması mümkündür.
•
Türk firmalarının Slovenya’da ikili, üçlü ortaklıklar çerçevesinde AB
pazarına yönelik ortak yatırımlar gerçekleştirebilecekleri geniş bir
yelpaze mevcuttur.
•
Otomotiv yan sanayinde oldukça gelişen Slovenya ile işbirliğine
yönelme imkanı mevcuttur.
•
Tekstil sektöründe de söz sahibi olan Slovenya düşük maliyetleri, yüksek
üretim teknolojisi ve coğrafi yakınlık faktörünün etkisiyle de İtalya’nın
önde gelen markaları için fason üretim yapmaktadır. Bu alanda da
tekstil firmalarımızın Sloven firmalar ile karşılıklı görüşebilecekleri olanaklar
mevcuttur.
•
Elektrik-elektronik ve telekomünikasyon sektöründe Slovenya dünya
standartlarında hizmet ve ürün vermektedir.
•
Kereste, mobilya ve dekorasyon malzemelerinin başlıca ihraç kalemleri
arasında yer aldığı Slovenya’da, ağaç işleme sektörü işbirliği olanakları
sunmaktadır.
•
Enerji, altyapı projeleri ve bina inşaatı alanlarında geniş iş imkanları
bulunmaktadır.
•
Uluslararası finansman kurumlarının desteklediği Avrupa koridorları
kapsamında önemli altyapı, otoyol ve demiryolları yatırımları
bulunmaktadır.
Türk
firmalarının
bu
projelere
katılımlarının
sağlanmasında yarar vardır.
•
Slovenya, Orta, Doğu ve Güney Avrupa ulaşım yolları üzerinde
bulunması nedeni ile stratejik bir konuma sahiptir. Denize çıkışı olmayan
Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan gibi Orta Avrupa ülkelerine
Slovenya üzerinden ulaşmak kolaylık sağlamaktadır. Gelişmiş bir deniz
filosunun yanı sıra, demir ve karayolları ağı ile donatılmış ülkede 3 adet
uluslararası havaalanı, liman ve depolama tesisi mevcuttur. 6 adet
serbest bölgenin de bulunduğu ülke Batı Avrupa‘ya kara ve deniz yolu
ile mal götüren nakliye firmalarımız ile bu stratejik konumu
değerlendirebilecek firmalarımıza geniş imkanlar sunmaktadır. Adriyatik
Denizi’nde bulunan ve hızla büyüyen Koper Limanı’ndan yılda yaklaşık
15 milyon ton mal sevk edilmektedir. Halihazırda İzmir-Koper ve GemlikKoper arasında ro-ro seferleri yapılmaktadır.
•
Slovenya ile gemi inşa-bakım-onarım, havuzlama, çelik konstrüksiyon,
gemi dizel motoru imalatı alanlarında işbirliği imkanlarının araştırılarak
ortak yatırıma gidilmesinde fayda vardır.
•
İki ülke arasında turizm alanında işbirliğinin geliştirilmesi önem
taşımaktadır, özellikle sağlık turizmi konusunda İzmir’in potansiyeli ile
Slovenya’nın tecrübesi birleştirilebilir.
-
Başlıca Dış Ticaret Maddeleri
İhracat
• Kara ulaşım araçları
• Çeşitli makine ve cihazlar
• Hammaddeler
• Deri
• Kauçuk ve kauçuk ürünleri
• Giyim eşyası (ağırlıklı olarak iç
çamaşırı, tişört, penye)
İthalat
• Elektrikli makineler
• Kontrol alet ve cihazları
• Kimya sanayi mamulleri
• Deri
• Kağıt, karton
• İlaç
VI. ODAMIZI ZİYARET EDEN HEYETLER
2002 Temmuz – Slovenya Ankara Büyükelçisi Andrej Graselli Odamızı ziyaret
ederek Yönetim Kurulu Başkanvekili Akın Kazançoğlu ile görüşmüştür.
Görüşmede, İzmir Enternasyonal Fuarı’na Slovenya’nın katılımı ve ikili ilişkiler
konularına değinilmiştir.
2005 Kasım - Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türk-Sloven İş Konseyi muhatap
kuruluşu Sloven Sanayi ve Ticaret Odası ve Odamız tarafından 24 Kasım 2005
tarihinde Odamızda Türk-Sloven İş Konseyi Ortak Toplantısı ve ikili görüşmeler
organize edilmiştir. Toplantıya 50’ye yakın Türk firması katılmış, Slovenya’nın
tekstil, balıkçılık ve gıda sektörünün önde gelen firmalarıyla önemli temaslarda
bulunmuşlardır.
VII. DIŞ TİCARETTE FAYDALI OLABİLECEK BAZI ADRESLER
Slovenya İzmir Konsolosluğu
Slovenya İzmir Fahri Konsolosu: Dr. Mazhar İZMİROĞLU
Adres:
: İzmiroğlu İş Merkezi 857 sok. No:6/212 35210 Konak, İzmir
Tel
: 0232 4259983
Faks
: 0232 4255117
E-posta
: [email protected]
Slovenya Büyükelçiliği
Adres
Tel
Faks
: Küpe Sok. No:1/3 GOP – ANKARA
: + 90 312 446 59 04
: + 90 312 446 68 87
Slovenya Ticaret ve Sanayi Odası
Adres
LJUBLIANA
Tel
Faks
İnternet
: Gospodarska Zbornica Slovenije, Dimièeva 13, SI –1504
: + 386 61 18 98 102
: + 386 61 18 98 110
: www.gzs.si
Slovenya Ticaret ve Yatırımı Geliştirme Ajansı
www.investslovenia.org