İMEAK Deniz Ticaret Odası’nın resmi yayınıdır. TİCARİ LİMANLARIMIZ DERGİ KURULUŞ: 1984 HAZİRAN /2015 İMEAK DTO / HAZİRAN SAYISI LİMAN EKİDİR TİCARİ LİMANLARIMIZ TİCARİ LİMANLARIMIZ LİMANLARIMIZ TİCARİ TÜRKİYE’NİN DÜNYAYA AÇILAN KAPILARI: LİMANLARIMIZ Türkiye Limanları’nın Mevcut Teorik Kapasitesi Yük Tipi Teorik Kapasite Konteyner 11.085.000 TEU General Kargo + Kuru Dökme Yük 276.851.862 Ton Sıvı Dökme Yük 148.900.782 Ton Tekerlekli Yük 3.674.800 Adet Bölgesel Yük Elleçleme Kapasiteleri Marmara Bölgesi Mevcut Kapasite Konteyner (TEU) 6.100.000 Genel ve Dökme Yük (Ton) 124.185.000 Sıvı Yük (Ton) 55.115.893 Ro-Ro Dış Ticaret (Adet) 550.000 Ro-Ro Kabotaj (Adet) 250.000 Otomobil (Adet) 1.925.000 Ege Bölgesi Mevcut Kapasite Konteyner (TEU) 1.760.000 Genel ve Dökme Yük (Ton) 46.330.810 Sıvı Yük (Ton) 36.362.889 Ro-Ro Dış Ticaret (Adet) 50.000 Otomobil (Adet) 300.000 Akdeniz Bölgesi Mevcut Kapasite Konteyner (TEU) 2.720.000 Genel ve Dökme Yük (Ton) 68.886.052 Sıvı Yük (Ton) 54.510.000 Ro-Ro Dış Ticaret (Adet) 150.000 Karadeniz Bölgesi Mevcut Kapasite Konteyner (TEU) 505.000 Genel ve Dökme Yük (Ton) 37.450.000 Sıvı Yük (Ton) 2.912.000 Ro-Ro Dış Ticaret (Adet) 449.800 Türkiye Toplamı Mevcut Kapasite Konteyner (TEU) 11.085.000 Genel ve Dökme Yük (Ton) 276.851.862 Sıvı Yük (Ton) 148.900.782 Ro-Ro Dış Ticaret (Adet) 1.199.800 Ro-Ro Kabotaj (Adet) 250.000 Otomobil (Adet) 2.225.000 LİMAN VE İSKELELERIN MEVCUT DURUMLARI 8333 kilometre kıyı şeridine sahip ülkemizde 172 adet liman ve iskele bulunmakta olup, bunlardan 6 tanesi Türkiye Denizcilik İşletmeleri tarafından, 2 tanesi de Türkiye Devlet Demir Yolları tarafından işletilmektedir. Limanlar işletilen kurumlar açısından 3 kısma ayrılmaktadır. Kamu limanları, belediye limanları ve özel limanlar. Şu anda Türkiye’de 21 tane kamu limanı, 23 tane belediye limanı ve 128 tane özel liman bulunmaktadır. Limanlar ticarete konu olan malların ekonomiye giriş çıkış yaptığı üsler olarak ifade edilebilir. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de uluslararası ticaretin büyük bir bölümü halen en ekonomik sistem olan denizyolu ile gerçekleştirilmektedir. Taşıma zincirinin deniz ayağını oluşturan limanların da ülke ekonomisinin gelişmesindeki önemli rolü göz önüne alınarak, hizmetlerin en iyi şekilde yapılması, AB’ye entegrasyon sürecinde kısa ve uzun vadeli tüm önlemlerin alınması gerekmektedir. Limanların Gelişme ve Büyüme Planları Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de limancılık sektörü çok dinamik bir sektördür. Dünya ekonomisindeki gelişmeler, mal ve hizmet ticaretini doğrudan etkilemekte ve özellikle mal ticaretindeki beklentiler en önemli ulaştırma altyapıları olan limanların yatırım planlarını etkilemektedir. Mal ve hizmet ticaretine ilişkin beklentilerin orta ve uzun vadede artması liman yatırımlarının hızlanmasına yol açtığı gibi, bu beklentilerin azalması yatırımların ertelenmesine neden olabilmektedir. 3 TİCARİ LİMANLARIMIZ Limanların kapasitelerinin artması için iki seçenek bulunmaktadır. Bunlar; mevcut limanların verimliliklerini arttırmaları ve fiziki yatırımlar yapmalarıdır. Fiziki yatırımlar ise; • Yeni rıhtımlar ve geri sahalar ekleyerek fiziksel koşullarının geliştirilmesi, • Yeni ekipman alma yoluyla liman elleçleme kapasitesinin arttırılmasıdır. Her iki seçenekte sonuçta limanın yük ve gemi kabul kapasitesinin arttırılmasını sağlamaktadır. Bu iki kapsam dahilinde önümüzdeki yıllarda limanlarda planlanan kapasite artışı ve iyileştirmeler yandaki tabloda yer almaktadır. İlave kapasite artışı ve yeni liman yatırımları genellikle 2015 yılını hedeflemektedir. Bu hedeflerin gerçekleşmesi durumunda Türkiye’nin mevcut 11.1 milyon TEU kapasitesinin 2015 yılında 10.5 milyon TEU artış ile 21,6 milyon TEU’ya ulaşması beklenmektedir. Yük artışına paralel olarak en fazla yatırım Marmara Bölgesi’nde planlanmakta (6,7 milyon TEU), bunu Akdeniz (2,2 milyon TEU) ve Ege (1,6 milyon TEU) bölgelerimiz izlemektedir. Aynı şekilde genel kargo ve kuru dökme yük elleçleyen limanların yatırım planları, mevcut kapasiteyi 28,2 milyon ton yükselterek, toplam Türkiye kapasitesini 305 milyon tona yükseltmektedir. Sıvı dökme yükte 2015 yılına kadar ilave edilecek kapasite ise 7,7 milyon metreküptür. İlave kapasite artışı ve yeni liman yatırımları genellikle 2015 yılını hedeflemektedir. Bu hedeflerin gerçekleşmesi durumunda Türkiye’nin mevcut 11.1 milyon TEU kapasitesinin 2015 yılında 10.5 milyon TEU artış ile 21,6 milyon TEU’ya ulaşması beklenmektedir. Yük artışına paralel olarak en fazla yatırım Marmara Bölgesi’nde planlanmakta (6,7 milyon TEU), bunu Akdeniz (2,2 milyon TEU) ve Ege (1,6 milyon TEU) bölgelerimiz izlemektedir. 4 Limanlarda planlanan kapasite artışı ve iyileştirmeler Liman/Tesis Yük Cinsi Mevcut Kapasite Proje Sonu Borusan Lojistik Konteyner Genel Kargo 400,000 TEU 5,000,000 Ton 650,000 TEU (2015) 6,500,000 Ton (2015) Ege Gübre Konteyner 400,000 TEU 600,000 TEU Evyap Konteyner 600,000 TEU 1,200,000 TEU (2015) Limak İskenderun Konteyner 400.000 TEU 3,000,000 TEU (2016) Toros Tarım (Samsun) Dökme Katı/ Genel 3,300,000 Ton Kargo 8,500,000 Ton Yılport Konteyner Genel Kargo Sıvı Yük 450,000 TEU 2,500,000 Ton 500,000 m³ 2,500,000 TEU (2015) 4,000,000 Ton 1,000,000 m³ (2015) Aksa Genel Kargo - 4,000,000 Ton DP World Konteyner - 1,300,000 TEU Batıçim Konteyner Genel Kargo 6,000,000 Ton 300,000 TEU (2015) 7,500,000 Ton (2015) İgsaş Genel Kargo 2,000,000 Ton 2,500,000 Ton (2015) Altıntel Genel Kargo Sıvı Yük 1,000,000 Ton 5,000,000 Ton (2015) 6,000,000 m³ (2015) Koruma Klor Genel Kargo Sıvı Yük 1,500,000 m³ - 300,000 Ton 3,200,000 Ton Martaş Genel Kargo 2,200,000 Ton 5,000,000 Ton (2015) Petkim Konteyner 3,000,000 Ton 1,100,000 TEU (2016) Aynı şekilde genel kargo ve kuru dökme yük elleçleyen limanların yatırım planları, mevcut kapasiteyi 28,2 milyon ton yükselterek, toplam Türkiye kapasitesini 305 milyon tona yükseltmektedir. Sıvı dökme yükte 2015 yılına kadar ilave edilecek kapasite ise 7,7 milyon metreküptür. DEVLET YATIRIMLARI Devlet yatırımı olarak planlanan büyük ölçekli dört adet proje mevcuttur. Söz konusu projelerden Çandarlı Kuzey Ege Limanı inşa halinde, diğerleri etüt, proje aşamasındadır. ÇANDARLI LİMANI İzmir İl Bergama İlçesinde yer alan Çandarlı Kuzey Ege Limanı’nın etüt, proje çalışmaları tamamlanmış olup, söz konusu limanın dalgakıran inşaatı devam etmektedir. Çandarlı Limanı’nın 2015 yılında 1.568 milyon TEU kapasite ile hizmete açılması planlanmıştır. 3 etap halinde yapılması düşünülen limanın, her bir etabının yıllık 4 milyon konteyner yükleme-boşaltma kapasitesine, fiziksel altyapısının tamamlanması ile 3 etabın da tamamlanması sonucu kapasitesinin yıllık 12 milyon TEU’ya ulaştırılması planlanmaktadır. YENİ MERSİN KONTEYNER LİMANI Mevcut MIP Mersin Limanı’nın doğusunda yer alan Yeni Mersin Konteyner Limanı 5 aşamalı olarak planlanmıştır. Birinci aşaması 1.7 – 1.9 milyon TEU kapasiteli olacağı, liman tamamlandığı zaman 11.4 milyon TEU kapasiteye ulaşacağı belirtilmektedir. FİLYOS LİMANI Batı Karadeniz Bölgesi’nde Zonguldak ) ) ) TİCARİ LİMANLARIMIZ İli sınırları içerisinde planlanan Filyos Limanı öncelikle art alanında kurulması planlanan endüstriyel zona hizmet edecektir. Liman tamamlandığı zaman 700 bin TEU konteyner ve 16 milyon ton genel kargo elleçleyebilecektir. DERİNCE KONTEYNER LİMANI Mevcut Derince Limanı’nın doğusunda dolgu alan üzerine kurulacak olan Derince Konteyner Terminali 1,000,000 TEU kapasite artışı sağlayacaktır. İZMİR LİMANI İlave yatırımlar ile 2015 yılında İzmir Limanı’nın kapasitesinin 2,500,000 TEU’ya ulaşması planlanmaktadır. İZMİR LİMANI Limanlarımızda Yapılan Yükleme-Boşaltma Faaliyetleri ) İHRACAT İTHALAT KABOTAJ TRANSİT TOPLAM TAŞIMA CİNSİ 2010 2011 2012 2013 2014 T.C. GEMİSİ 11.615.686 12.273.915 12.235.897 11.660.647 12.739.297 YAB. GEMİ 72.329.476 69.502.777 79.071.589 77.893.343 75.797.517 TOPLAM 83.945.162 81.776.692 91.307.486 89.553.990 88.536.814 T.C. GEMİSİ 28.878.432 30.120.033 26.476.350 22.949.887 20.876.309 YAB. GEMİ 133.747.337 143.426.365 165.998.578 164.831.728 173.837.477 TOPLAM 162.625.769 173.546.398 192.474.928 187.781.615 194.713.786 YÜKLEME 18.561.807 21.257.193 22.869.458 26.076.342 24.982.892 BOŞALTMA 19.434.485 22.387.290 24.049.929 27.861.596 25.746.316 TOPLAM 37.996.292 43.644.483 46.919.387 53.937.938 50.729.208 YÜKLEME 58.767.061 58.603.055 50.767.011 46.930.435 44.278.082 BOŞALTMA 5.355.657 5.776.095 5.957.420 6.726.780 4.833.478 TOPLAM 64.122.718 64.379.150 56.724.431 53.657.215 49.111.560 YÜKLEME 161.274.030 161.636.940 164.943.955 162.560.767 157.797.788 BOŞALTMA 187.415.911 201.709.783 222.482.277 222.369.991 225.293.580 TOPLAM 348.689.941 363.346.723 387.426.232 384.930.758 383.091.368 Kaynak: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 5 TİCARİ LİMANLARIMIZ Yıllara Göre Yük Elleçlemeleri Kaynak: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Limanlarımızda Yapılan Konteyner Elleçlemeleri İHRACAT İTHALAT KABOTAJ TRANSİT TOPLAM TAŞIMA CİNSİ 2010 2011 2012 2013 2014 ADET 1.557.767 1.798.545 1.910.075 2.088.031 2.269.118 TEU 2.306.587 2.690.889 2.879.122 3.165.653 3.487.949 TON 26.433.473 30.010.607 33.199.345 35.456.728 39.106.361 ADET 1.591.010 1.851.026 1.953.229 2.121.533 2.335.795 TEU 2.354.304 2.770.190 2.942.562 3.199.969 3.581.809 TON 23.151.182 28.409.300 29.871.028 30.715.331 34.790.524 ADET 152.096 215.942 342.604 397.602 390.510 TEU 208.325 305.256 472.345 544.496 526.798 TON 1.730.667 2.890.088 4.758.088 5.732.348 4.934.786 ADET 590.531 514.014 589.019 651027 513.195 TEU 874.239 757.171 898.368 989.815 754.216 TON 9.859.808 9.071.262 11.482.912 12.751.785 9.305.368 ADET 3.891.404 4.379.527 4.794.927 5.258.193 5.508.618 TEU 5.743.455 6.523.506 7.192.396 7.899.933 8.350.772 TON 61.175.130 70.381.257 79.311.373 84.656.192 88.137.039 Kaynak: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 6 TİCARİ LİMANLARIMIZ Türkiye’de Konteyner Elleçleyen Limanlar Kaynak: TÜRKLİM Türkiye limanlarının yapılanmaları, bir yük türünde uzmanlaşmış limanlardan çok birçok farklı yük türüne hizmet verebilecek farklı ekipmanlarla donatılan konvansiyel türde liman özelliği göstermektedir. Bu da dünya limanlarında görülen uzmanlaşma eğilimi ile ters düşmektedir. Türkiye limanlarının Akdeniz ve Karadeniz pazarlarında rekabet edebilmeleri için yapılanmalarında değişikliklere gidilmesi ve belli yük türlerinde uzmanlaşması veya konteyner taşımacılığına yönelik yeni limanların oluşturulması projeleri üzerinde durulması gerekmektedir. Marmara Bölgesi’nde yer alan özel limanlar içinde konteyner operasyonu konusunda uzmanlaşmış konteyner terminalleri de çoğalmakta ve elleçleme miktarlarını da hızla arttırmaktadır. Kaynak: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 2014’de dış ticaretimizin (İthalatİhracat) % 86’sı denizyoluyla yapılmış olup, ülkemiz liman ve iskelelerinde, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı verilerine göre 2014 yılında 383.091.368 ton yük elleçlenmiştir. 2014 yılında elleçlenen toplam yükün; .% 23,1 i olan 88.536.814 tonu ihracat, .% 50,8 i olan ithalat, 194.713.786 tonu .% 13,3 ü olan 50.729.208 tonu kabotaj, .% 12,8 i olan 49.111.560 tonu transit olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’de devlete bağlı kuruluşlara veya özel sanayi şirketlerine ait sanayi iskeleleri; Ege Bölgesi’nde Aliağa çevresinde, Akdeniz Bölgesi’nde İskenderun çevresinde ve Marmara Bölgesi’nde Ambarlı çevresi ve İzmit Körfezi’nde yer almaktadır. Jeo-stratejik açıdan denizyolu taşımacılığına son derece uygun olan Türkiye’nin uluslararası pazarlara ulaşmasında ve ülkenin ekonomik, sosyal ve ticari yapısı üzerinde, ulusal ulaştırma sisteminin son noktası olan limanlar oldukça etkilidir. Küreselleşme ile birlikte limanlar, sadece bölgesel yüke hizmet veren limanlar olmaktan çıkmış ve bir bölgenin limanı olmaktan çok bölgedeki yük trafiğinin limanı olma yönünde gelişme göstermiştir. Limanlar 7 TİCARİ LİMANLARIMIZ edebilmek için uygun altyapıya, kaliteli işgücüne ve yüksek teknolojiye sahip olabilir; ancak hizmet sunduğu art alana ulaşımında karayolu ve demiryolu bağlantıları yetersiz ise bunların hiçbir önemi kalmayacaktır. Bu açıdan bakıldığında özel sektör tarafından işletilen limanların demiryolu bağlantısına sahip olmayışı en önemli altyapı eksikliği olarak ortaya çıkmaktadır. Özellikle konteyner trafiğinde yüzde 86 paya sahip olan özel limanların demiryolu bağlantılarının bulunmaması, kombine taşımacılığın maliyet avantajlarından yararlanılamamasına yol açmaktadır. Halbuki demiryolu ulaşımı konteynerin deniz dışındaki ulaşımı için en ideal ulaştırma modlarından birisidir. MERSİN LİMANI yapılanmalarını bölgelerindeki aktarma yüklerinden daha fazla pay almak için düzenlemektedir. LİMANLARIMIZ AKTARMA/ TRANSİT YÜKLERİ ÇEKEBİLECEK ÖZELLİKTEDİR Türkiye limanları, Doğu Akdeniz ve Karadeniz denizcilik hatlarında stratejik konumda yer almakta ve Doğu-Batı ve Kuzey-Güney yönlü uluslararası ulaştırma koridorlarının kesişim noktasında bulunmaktadır. Bulundukları avantajlı konum ile aktarma/transit yükleri çekebilecek özelliktedirler. Türkiye’nin her bir bölgesinde bulunan limanları farklı ulaştırma ağlarına hizmet verebilecek konumda yer almaktadır. Akdeniz ve Ege Bölgesi’ndeki limanlar, kısa sapma mesafeleri ile Akdeniz’den geçen Asya-Avrupa ana denizcilik hattının yüklerini çekebilecek konumda yer almaktadır. Özellikle Akdeniz Bölgesi’nde bulunan limanlarımız Orta Doğu ve Merkezi Asya ülkelerine ana denizcilik hattından gelen yüklerin iletilmesinde aktarma/transit limanı işlevi görebilecek konuma sahiptir. Avrupa Birliği tarafından oluşturulan Trans-Avrupa ve Pan-Avrupa ulaştırma 8 koridorlarının Türkiye bağlantısı ve bu koridorların Doğu’ya uzatılması açısından ise Marmara Bölgesi’ndeki limanların önemi büyüktür. Türkiye’ye ulaşan Pan-Avrupa 4. koridoru ile Avrupa ülkelerinden Marmara limanlarına gelen yüklerin karayolu, demiryolu veya denizyoluyla Doğu ülkelerine iletilmesi sağlanabilecektir. Denize kıyısı olmayan merkezi Asya ülkelerinin Avrupa ile ticaretinde en önemli ulaşım alanı olan Karadeniz’deki ticaret ve taşımacılık hacminin büyümesi sonucu bölgedeki limanlarımızın önemi daha da artmıştır. Limanlarımız yoluyla Avrupa merkezli yükler Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru doğrultusunda İran ve Hindistan’a ulaştırılabilmektedir. DEMİRYOLU BAĞLANTISINA SAHİP OLMAYAN LİMANLARIMIZA ALTYAPI DESTEĞİ GEREKİYOR Ancak, limanların denizcilik hatları tarafından tercih edilmesinin tek nedeni coğrafi konum değildir. Liman operasyonlarının verimliliği, hizmet kalitesi, uygun liman altyapı ve üstyapı fonksiyonları, liman tarifeleri ve liman emniyeti de hatların dikkate aldıkları diğer etkenlerdir. Bir liman rekabet Türkiye’de yaklaşık olarak elleçlenen konteynerin % 64’lük ve genel kargonun da % 40’lık bölümü Marmara Bölgesi’nde gerçekleşmektedir. Bölgede demiryolu bağlantısı olan liman sayısına baktığımızda Haydarpaşa, Derince, Bandırma, TDİ Tekirdağ limanları dışında demiryolu bağlantısı olan liman yoktur. İskenderun Körfezi ve Aliağa gibi limanların yoğun olduğu bölgelerde de durum aynidir. Türkiye limanlarının yönetimi ve idaresinin, farklı kuruluşlar tarafından gerçekleştirildiği görülmektedir. Limanın her bir işlevi o konuda yetkili bakanlıklar ve birimler tarafından üstlenilmiştir. Türkiye’de limanların idaresi ve yönetimi ile ilgili başlıca kuruluşlar şunlardır: Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü (DLH), Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. (TDİ), belediyeler, polis teşkilatı, göçmen büroları. Bu TİCARİ LİMANLARIMIZ EVYAPPORT kuruluşlar arasında zaman zaman zayıf koordinasyona ve otorite çatışmalarına rastlanmaktadır. Türkiye’de limanlarda yatırım, operasyon ve idare süreçlerinde çok karmaşık bir sistem görülmektedir. Limanlarla ilgili tek bir sorun bile birden fazla kuruluşu ilgilendirmekte, bu da karar verme sürecinde problemlere neden olmaktadır TDİ LİMANLARI TDİ’nin başlıca faaliyet konularını; liman işletmeciliği faaliyetlerinden olan kılavuzluk, römorkörcülük, palamar hizmetleri, yolcu hizmetleri, gemilere su ve elektrik verme, dalgıçlık hizmetleri ile her türlü gemi ve deniz araçlarının inşa, bakım ve onarım işleri teşkil eder. TDİ AŞ işletme faaliyetlerini liman hizmetleri, olarak sürdürmektedir. Liman Hizmetleri: Liman hizmetleri; Tekirdağ Liman İşletmesi Müdürlüğü, Sarayburnu Liman Müdürlüğü, Ordu Liman İşletmesi Müdürlüğü (29.12.2014 tarihli ÖYK Kararı ile Ordu BB’ye devredildi), İstanbul Liman Müdürlüğü (24.02.2014 tarihine kadar) ve buna bağlı Kabatepe Limanı, Gökçeada Uğurlu ve Kuzu limanları, Çanakkale Limanı ile Güllük Limanı’nda, yerine getirilmektedir. TDİ A.Ş. Limanlarının Yıllık Kapasite ve İmkânları LİMANLAR RIHTIM UZUNLUĞU (Metre) DERİNLİK (Metre) YILLIK GEMİ KABUL ELLEÇLEME KAPASİTESİ (Bin Ton/Yıl) (Adet/Yıl) DEPOLAMA KAPASİTESİ (Bin Ton/Yıl) KONTEYNER KAPASİTESİ (Teu/Yıl) YOLCU KABUL KAPASİTESİ (Kişi/Yıl) - - SARAYBURNU 242,00 (-8,-12) - - - ÇANAKKALE 90,00 (-6,-7) 300 365 - 110.000 KABATEPE 295,00 (-4,-5) - 365 - 90.000 GÖKÇEADA (Kuzu Limanı) 900,00 (-6,-7) 400 700 200 200.000 1 ve 2 no.lu rıhtım GÖKÇEADA (Uğurlu İskelesi) 76,00 (-6,-8) - 365 - TEKİRDAĞ 2.100,00 (-8,-12) 3.000 2.000 - 300.000 - - TOPLAM 3.703,00 3.700 3.795 200 300.000 400.000 9 TİCARİ LİMANLARIMIZ Kaynak: TCDD Genel Müdürlüğü * Samsun Limanı 2010 yılı Mart ayı sonu itibariyledir. 10 ** Bandırma Limanı 2010 yılı Mayıs ayı itibariyledir. *** İskenderun Limanı 2011 yılı Aralık ayı sonu itibariyledir. TİCARİ LİMANLARIMIZ TCDD Limanları 2009 – 2014 Elleçleme İstatistikleri Kaynak: TCDD Genel Müdürlüğü HAYDARPAŞA LİMAN İŞLETMESİ 250 ton kapasiteli bir yüzer vinç, 3 römorkör, 3 demiryolu feribotu ve 2 palamar botu mevcuttur. Konteyner elleçlemeleri 40 tonluk 4 adet gantry crane, 40 tonluk 18 adet lastik tekerlekli transtainer, 25-42 tonluk 9 adet dolu ve 8-10 tonluk 8 adet boş konteyner forklifti ile gerçekleştirilmektedir. Bunun yanında 3-35 tonluk 9 adet rıhtım vinci, 5-25 tonluk 6 adet mobil vinç, 8 standart ve 30 kısa mastlı forklift bulunmaktadır. Ayrıca, terminalde, reefer konteynerler için uygun reefer panoları da mevcuttur. Liman sahası dışında, boş konteynerlerin istiflendiği bir kara terminali mevcuttur. 55.000 m2 alana sahip olan bu sahanın yıllık tutma kapasitesi 52.800 TEU’dur. Terminalde konteyner içi doldurma/ boşaltma ve gümrükleme işlemleri yapılmaktadır. TMO’ya ait 34.000 ton kapasiteli bir hububat silosuna sahip olan limanın, rıhtımla bağlantılı bir konveyör sistemi de mevcuttur. Sirkeci ve Haydarpaşa arasında çalışan tren feribotları için iki feribot istasyonu mevcut olup, her bir feribotun kapasitesi 480 tondur. İZMİR LİMAN İŞLETMESİ İzmir, Ege Denizi’nin batı kıyısında konuşlanmakta olup, nüfus yoğunluğu bakımından Türkiye’nin üçüncü büyük şehri ve iş merkezidir. Liman geniş tarımsal ve endüstriyel hinterlanda sahiptir. Ege Bölgesinin tarım ve endüstri limanı olan İzmir, aynı zamanda ülkenin HAYDARPAŞA LİMANI ihracatında hayati rol oynar. Limanda her türlü yüke hizmet verilmekte olup, liman genişleme çalışmaları sürmektedir. Liman demiryolu ve karayolu şebekesi ile bağlantılıdır. 11 TİCARİ LİMANLARIMIZ Terminaldeki konteyner elleçleme operasyonları 40 tonluk 5 adet gantry crane, 40 tonluk 19 adet lastik tekerlekli transtainer, 25-42 tonluk 20 adet dolu ve 8-10 tonluk 20 adet boş konteyner forklifti ile gerçekleştirilmektedir. Bunun yanında 3-15 tonluk 7 adet rıhtım vinci, 5-25 tonluk 12 adet mobil vinç, 20 adet kısa mastlı forklift bulunmaktadır. Ayrıca, terminalde, reefer konteynerler için uygun reefer panoları da mevcuttur. Konteyner yıkama tesisinin kapasitesi günlük 20 TEU’dur. Ayrıca, TCDD Genel Müdürlüğü’nce yapılan sözleşme ile limanda 2 adet 100 tonluk MHC ve 2 adet kavramalı mobil vinç (kreyn) mevcuttur. Toplam 70.000 ton kapasiteli TMO’ya ait iki beton siloya sahip olan limanda, rıhtımla bağlantılı birer konveyör sistemi de mevcuttur. Liman Özelleştirmeleri Türkiye’de bugüne kadar büyük yük ve yolcu kapasitesine sahip ana limanların çoğunluğu TCDD ve TDİ limanları olmak üzere kamu kurumlarınca işletilmekte idi. 1997 tarihinden itibaren TDİ Limanlarında başlatılan özelleştirme kapsamında, özellikle Türkiye’nin konteyner taşımacılığında önemli rolü oynayan ve limanlarından gelir sağlanmasına rağmen, gelirlerin limanların modernizasyonu ve geliştirilmesi için kullanılmaması sonucu artan taşımacılık hızına ve ihtiyaçlarına cevap veremez hale gelen TCDD Limanları, başta Mersin Limanı olmak üzere özellikle 2004 yılından itibaren özelleştirme kapsamına alınmıştır. Kamudan özel sektöre geçiş süreci her sektör gibi biraz sıkıntılı da olsa, özelleştirme sonucu, hem özelleştirme gelirlerinden ülkemizin faydalanacak olması, hem de çoğunlukla belirli zaman için işletme hakkı yöntemiyle özelleştirilen limanlarda yük hacmini arttırmak isteyen özel firmalar doğal olarak limanlara gerekli yatırım, altyapı ve teçhizat modernizasyonunu gerçekleştireceği için, limanlarımızın gelişimi için çok önemli bir adım olarak görülmektedir. 12 Türkiye’deki Önemli Limanların Coğrafi Dağılımları Kaynak: TÜRKLİM TDİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Tekirdağ Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97 / 13 sayılı kararıyla 30 yıllığına AKPORT TEKİRDAĞ LİMAN İŞLETMELERİ AŞ.’ye 1406-1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 25.06.1997 tarihinde devredildi. Daha sonra Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 02.03.2012 tarih ve 2012/34 sayılı kararına istinaden, mevcut İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi’nin fesih edilerek 13.03.2012 tarihi itibariyle Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.’ne devredilmiş olup, bu tarih itibariyle limancılık faaliyetlerinin mevcut TDİ Liman Hizmetleri Tarifesi kapsamında TDİ tarafından yürütülmektedir. Hopa Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 07.04.1997 tarih ve 97 / 13 sayılı kararıyla 30 yıllığına PARK DENİZCİLİK HOPA LİMAN İŞLETMELERİ AŞ.’ye 17-06-1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 26.06.1997 tarihinde devredildi. Giresun Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 07.04.1997 tarih ve 97 / 13 sayılı kararıyla 30 yıllığına ÇAKIROĞLU GİRESUN LİMAN İŞLETMELERİ AŞ.’ne 30-06-1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 10.07.1997 tarihinde devredildi Ordu Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına ÇAKIROĞLU ORDU LİMAN İŞLETMELERİ AŞ.’ne 30-06-1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 11.07.1997 tarihinde devredildi Sinop Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına ÇAKIROĞLU SİNOP LİMAN İŞLETMELERİ AŞ.’ye 30-06-1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 11.07.1997 tarihinde devredildi Rize Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına RİPORT RİZE LİMAN İŞLETMESİ YATIRIM A.Ş.’ye 06-08-1997 tarihli İşletme Hakkı Devir TİCARİ LİMANLARIMIZ Sözleşmesi kapsamında 13.08.1997 tarihinde devredildi. Antalya Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 15.07.1998 tarih ve 98/44 sayılı kararıyla 30 yıllığına ORTADOĞU ANTALYA LİMAN İŞLETMELERİ A.Ş.’ye 31-08-1998 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 08.09.1998 tarihinde devredildi. Alanya Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 18.09.2000 tarih ve 2000/67 sayılı kararıyla 30 yıllığına ALİDAŞ ALANYA LİMAN İŞLETMELERİ A.Ş.’ye 2811-2000 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 08.12.2000 tarihinde devredildi kararıyla 30 yıllığına Trabzon Liman İşletmeciliği AŞ.’ne 20.11.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 21.11.2003 tarihinde devredildi. Dikili Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 31/10/2003 tarih ve 2003/76 sayılı kararıyla 30 yıllığına Dikili Liman ve Turizm işletmeleri A.Ş.’ye 22.11.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 04.12.2003 tarihinde devredildi. Salıpazarı Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 18.09.2000 tarih ve 2000/67 sayılı kararıyla 30 yıllığına MARMARİS LİMAN İŞLETMELERİ AŞ.’ne 26-01-2001 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 02.02.2001 tarihinde devredildi. Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 04.10.2013 tarih ve 2013/157 sayılı kararı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 17.02.2014 tarih ve 1417 sayılı yazıları kapsamında, “Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait Salıpazarı Liman Sahası’nın 30 Yıl Süreyle İşletme Hakkının Verilmesine İlişkin Sözleşme” kapsamında tanzim edilen “İstanbul Salıpazarı Limanı Fiili Devir ve Teslim Protokolü” ile Salıpazarı Liman İşletmeciliği ve Yatırım A.Ş.’ye 24.02.2014 tarihinde fiilen devredildi. Çeşme Limanı: TCDD LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 28/04/2003 tarih ve 2003/17 sayılı kararıyla 30 yıllığına Ulusoy Çeşme Liman İşletmesi A.Ş.’ye 28.05.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 06.06.2003 tarihinde devredildi. Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30.12.2004 tarih ve 2004/128 sayılı kararı ile TCDD tarafından işletilen limanlardan Mersin, İzmir, İskenderun, Samsun, Bandırma ve Derince Limanları özelleştirme kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda; Kuşadası Limanı: Özelleşmesi Tamamlanan Limanlar Marmaris Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 28/04/2003 tarih ve 2003/17 sayılı kararıyla 30 yıllığına Ege Liman İşletmeleri A.Ş.’ye 02.07.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 07.07.2003 tarihinde devredildi. Trabzon Limanı: Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 31/10/2003 tarih ve 2003/76 sayılı 1. Mersin Limanı: İşletme Hakkının Devri yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihale sonucunda, 755.000.000 ABD Doları bedelle ve 36 yıl süreyle 11.05.2007 tarihinde PSA Afken Ortak Girişim Grubuna devredilmiştir. Liman, Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. (MIP) adı altında hizmet vermektedir. 2. İskenderun Limanı: İşletme Hakkının Devri yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihale sonucunda 372.000.000 ABD Doları bedelle ve 36 yıl süre ile 30.12.2011 tarihinde “Limak A.Ş.” ye devredilmiştir. Liman, Limak İskenderun Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. adı altında hizmet vermektedir. 3. Bandırma Limanı: İşletme Hakkının Devri yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihale sonucunda 175.500.0000 ABD Doları bedelle ve 36 yıl süre ile 18.05.2010 Çelebi Ortak Girişim Grubu’na devredilmiştir. Liman, Çelebi Bandırma Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. adı altında hizmet vermektedir. 4. Samsun Limanı: İşletme Hakkının Devri yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihale sonucunda 125.200.000 ABD Doları bedelle ve 36 yıl süre ile 31.03.2010 tarihinde Ceynak Lojistik ve Ticaret A.Ş.’ne devredilmiştir. Liman, Samsun Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. adı altında hizmet vermektedir. LİMAN ADI ÖYK ONAY TARİHİ SATIŞ DEVİR ONAY TARİHİ SATIŞ BEDELİ MERSİN 07.11.2005 11.05.2007 755 MİLYON USD BANDIRMA 19.09.2008 18.05.2010 175,5 MİLYON USD SAMSUN 19.09.2008 31.03.2010 125,2 MİLYON USD İSKENDERUN 07.01.2011 30.12.2011 372 MİLYON USD DERİNCE 12.08.2014 25.02.2015 543 MİLYON USD 13 TİCARİ LİMANLARIMIZ 5. Derince Limanı: İşletme Hakkının Devri yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihale sonucunda 543.000.000 ABD Doları bedelle ve 39 yıl süre ile 25.02.2015 tarihinde “Safi Holding A.Ş.”ye devredilmiştir. Liman Safi Derince Uluslararası Liman İşletmeciliği adı altında hizmet vermektedir. 6. İzmir Limanı: 49 yıl süreyle “İşletme Hakkının Verilmesi” yöntemiyle özelleştirilmesi için yapılan ihale, 28 Nisan 2010 tarihinde iptal edilmiştir. Limanın “yolcu limanı” ve “yük limanı” olarak faaliyet gösterecek şekilde yapılandırılmasına ilişkin 25.10.2010 tarih ve 2010/89 sayılı ÖYK kararı çıkmış olup, 1/5000’lik imar plan değişikliğine ilişkin 04.01.2012 tarih ve 2012/01 ÖYK Kararı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Kruvaziyer Liman ihalesi son teklif verme süresi 21.09.2012 tarihinde sona ermiş olup, yeterli katılım sağlanmadığından ihale iptal edilmiştir. TCDD’DEN ÖZELLEŞEN LIMANLAR MERSİN ULUSLARARASI LİMANI (MIP) Coğrafi konumu, kapasitesi, geniş hinterlandının yanı sıra yurtiçi ve yurtdışına olan çok modlu bağlantı kolaylığının sağladığı avantajlarla, yalnız Türkiye’nin değil aynı zamanda Ortadoğu ve Doğu Akdeniz’inde en önemli limanı konumundadır. Limanda her türlü yük çeşidine; konteyner, genel kargo, proje kargo, ro-ro, kuru dökme yük ve sıvı dökme yük hizmeti verilmektedir. 21 tane rıhtımı bulunan limanda, büyüklüğüne göre aynı anda 30’a yakın gemiye yükleme boşaltma hizmeti verebilmektedir. Kaynak: Mersin DTO MERSİN LİMANI 14 TİCARİ LİMANLARIMIZ Mersin Limanı Yıllara Göre Elleçleme Miktarları SAMSUNPORT (SAMSUN) Samsun Limanı deniz hinterlandı Gürcistan’ın Batumi, Poti ve Suchumi limanları; Rusya’nun Soçi, Tuapse, Novorossiysk, Azak Denizi’nde Azov, Taganrog, Jdanov, Yalta, Berdyansk,Geniçesk; Kırım’da Mis. Kız-Oğul, Feodosiya, Yalta, Todor, Sevastopol, Yevpatorskiy; Ukrayna’da Nikolayev, Odesa, İliçhevski; Romanya’da Konstanta; Bulgaristan’da Varna limanları ile deniz taşımacılığı yapmaktadır. Samsun Limanı Karadeniz Bölgesi’nde Türkiye’nin en büyük limanıdır. Karadeniz’de demiryolu bağlantısı olan tek limandır. Geniş bir hinderlanda sahiptir. Anadolu’dan gelen ve Anadolu’ya gidecek yüklerin uğrak noktasıdır. Samsun, demiryolu ve karayolu bağlantısı ile Sinop, Çorum, Amasya, Ordu, Sivas, Erzincan, Yozgat, Tokat, Kastamonu, Ankara, Kırşehir, Kayseri, Niğde, Konya, Malatya illerini hinterlandı içine almaktadır. 445.000 metrekare liman alanının 350.000 metrekaresinde depolama ve liman hizmetleri verilmektedir. Depolama alanında çelik tahıl siloları, antrepo ve genel yük depolama sahaları mevcuttur. 1-2-3-4-5 nolu rıhtımların tamamı 776 m uzunluğunda olup 7,5 ile 10 m derinliğe sahiptir. 9 nolu rıhtım 400 m olup 6 m derinliğe sahiptir. 6-7 nolu rıhtımların tamamı 400 m uzunluğa sahip olup 11,5 m derinliğe sahiptir. 8 nolu rıhtım, demiryolu ferry rıhtımıdır. SAMSUNPORT (SAMSUN) Liman Alanı 445.000 m² Kapalı Alan 35.000 m² Çelik Silo 60.000 ton Konteyner Stok Alanı Rıhtım Uzunluğu Rıhtım Derinlikleri Rıhtım Ekipman Kapasitesi 100.000 m² 1.756 m -6,5 / -12 m 11.500.000 ton/yıl 2013 yılında 1250 adet geminin uğrak yaptığı Samsun Limanı’nda, yük gruplarına göre elleçleme değerleri yukarıdaki gibidir. 15 TİCARİ LİMANLARIMIZ Samsun Limanı Yıllara Göre Elleçleme Miktarları ÇELEBİ BANDIRMA LİMANI Türkiye’nin iş ve sanayi merkezi olan İstanbul’a ve ticari açıdan büyük önem taşıyan Güney Marmara ve Ege Bölgesi’ne olan bağlantıları ile Bandırma Limanı, Marmara Denizi’nin güney kıyısında etkin bir konumdadır. Modern bir altyapıya sahip olan liman, demiryolu ve karayolu bağlantıları ve geniş liman içi stoklama sahaları sayesinde Türkiye dış ticaretinin dinamosu olan Güney Marmara, İç Anadolu ve Ege bölgelerine en yüksek faydayı sağlayabilecek liman olarak görülmektedir. Bölgenin en uzun rıhtım uzunluğuna sahip limanı olan Bandırma Limanı’nda dökme, proje, konteyner, genel yük ve RoRo taşımacılığına yönelik hizmetler sunmaktadır. ÇELEBİ BANDIRMA LİMANI 16 Çelebi Bandırma Limanı Yıllara ve Yük Tiplerine Göre Elleçleme Miktarları TİCARİ LİMANLARIMIZ Liman Özellikleri Koordinatlar 40 º 25’ 45’’ N - 027º 57’ 50’’ E Elleçlenen Yük Dökme, Genel, Sıvı, Ro-Ro, Proje, Konteyner Elleçleme Kapasitesi Konteyner (Teu/Yıl) 350.000 Dökme Katı ve Genel Yük (Ton/Yıl) 11.000.000 Dökme Sıvı Yük (Ton/Yıl) 1.000.000 Araç/Yolcu 750.000 Toplam Liman Sahası 268.348 m² Kapalı Ambar 9.100 m² Gümrüklü Açık Alan 99.908 m² Otomobil – Kamyon Park Alanı 10.000 m² Rıhtım – İskele Özellikleri Uzunluk 2.973 m Max. Derinlik 12 m Ekipmanlar Adet Kapasite (Ton) Reggiane Mobil Liman Vinci 200 2 100 Sennobogen 880 EQ 1 18 Sennobogen 835 R Special 2 7 Sennobogen 835 M Special 3 7 Sennebogen 870 1 18 Sennobogen 305 Teleskobik Vinç 1 5 Dolu Konteyner İstif Makinesi 2 45 Boş Konteyner İstif Makinesi 1 8 Loader 5 7 Forklift 5 4 Elektronik Kantar 4 100 (1 Adet 80 t) Ekskavatör 2 2 2973 metre rıhtım uzunluğu ile tamamı sundurma rejimine tabi olan gümrüklü alanda çağdaş bir hizmet sunmaktadır. TCDD’den devralındığından itibaren yatırımlarına devam eden Çelebi Bandırma Limanı, operasyonlarını daha verimli hale getirecek yüksek teknolojili ekipmanlar (3 adet 100 ton kapasiteli Mobil rıhtım vinci, 3.000 – 15.000 ton/ gün kapasiteli ekskavatörler, konteyner istif makineleri vb.) yatırımlarına devam etmektedir. Hazırlanan master plan çerçevesinde yaklaşık 100 milyon $’lık yatırım planlanmış olup, son fazın tamamlanması ile limanın konteyner terminali kapasitesi 350.000 TEU, dikey silo depo kapasitesi 60.000 ton, tank terminal kapasitesinin 100.000 tona ulaştırılması planlanmaktadır. LİMAKPORT İSKENDERUN LİMANI Koordinatlar 36° 36’ N, 36° 11’ E Liman Sahası Alanı 752.000 (m2) Yanaşma Yeri Uzunlukları 1.630 (m) Yanaşma Yeri Derinlikleri Maks. 10-15.5 (m) 17 TİCARİ LİMANLARIMIZ yatırımlarına devam eden Çelebi Bandırma Limanı, operasyonlarını daha verimli hale getirecek yüksek teknolojili ekipmanlar (3 adet 100 ton kapasiteli Mobil rıhtım vinci, 3.000 – 15.000 ton/ gün kapasiteli ekskavatörler, konteyner istif makineleri vb.) yatırımlarına devam etmektedir. Hazırlanan master plan çerçevesinde yaklaşık 100 milyon $’lık yatırım planlanmış olup, son fazın tamamlanması ile limanın konteyner terminali kapasitesi 350.000 TEU, dikey silo depo kapasitesi 60.000 ton, tank terminal kapasitesinin 100.000 tona ulaştırılması planlanmaktadır. Limakport İskenderun Limanı Yıllara ve Yük Tiplerine Göre Elleçleme Miktarları Liman Hizmetleri - Modern liman ekipmanlarıyla konteyner elleçleme - VETCOM sertifikalı soğuk hava aktarım tesisi ile soğutuculu konteyner elleçleme - Her tür proje kargo elleçleme - Limandan düzenli Ro-Pax gemileri (Port Said, Haifa) - Dökme yük / genel kargo (parçalı yükler) elleçleme - CFS ve modern ambarlar ile depolama - Yıllık 120.000 binek araç kapasitesi ile Ro-Ro gemileri - Demiryolu vagon yükleme / boşaltma - Şamandıralarda ve açıkta bulunan gemilere atık alım - Yetki alanındaki tüm limanlara 7/24 kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri RAKAMLARLA VE SON GELİŞMELERLE LİMANLARIMIZ • Limanlarımızın konteyner elleçleme kapasitesi 11.085.00 TEU olarak söylenmekle birlikte son yapılan Port Finans Konferansı’nda konuşmacıların tamamına yakını 12.000.000 -12.500.000 TEU’luk bir kapasiteden bahsettiler. • Türkiye’de son 10 yılda limanlarımızla ilgili önemli gelişmeler yaşanmıştır. TCDD’ye bağlı ithalat-ihracat yapılan sadece Haydarpaşa ve İzmir limanlarımız kalırken, geri kalan limanlar işletme hakkının devri usulü ile belli 18 DERİNCE TİCARİ LİMANLARIMIZ süreliğine özelleştirilmiştir. Ayrıca SEKA, EVYAP gibi geçmişte sadece kendi firmalarının yüklerini taşıyan limanlar da yatırımlar yaparak kapasitelerini artırıp gelişmişlerdir. • Türkiye’de yaklaşık olarak elleçlenen konteynerin % 64’lük ve genel kargonun da % 40’lık bölümü Marmara Bölgesi’nde gerçekleşmektedir. • 2014’de dış ticaretimizin (İthalatİhracat) % 86’sı denizyoluyla yapılmış olup, ülkemiz liman ve iskelelerinde, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı verilerine göre 383.091.368 ton yük elleçlenmiştir. YILPORT • Bu hedeflerin gerçekleşmesi durumunda Türkiye’nin mevcut 11.1 milyon TEU kapasitesinin 2015 yılında 10.5 milyon TEU artış ile 21,6 milyon TEU’ya ulaşması beklenmektedir. • Dubaili DP World, Yarımca Liman İşletmeleri’ne 871 milyon liralık yatırım yapacaktır. Bu yatırımla liman,1.3 milyon TEU/YIL kapasiteye ulaşacaktır. DP World Yarımca Konteyner Terminali, 1.3 milyon TEU kapasitesiyle Türkiye’nin en büyük konteyner terminallerinden biri olacaktır. • Türkiye’nin ilk transit konteyner limanı (hubport) olan Asyaport, 320 bin metrekare alanda Türkiye’nin en büyük, Hamburg ve Rotterdam’dan sonra Avrupa’nın 3. büyük limanı olacak. 20 metre derinliğe kadar toplam 2000 metre rıhtımı, yıllık 2,5 milyon TEU’ya varacak kapasitesi ile Asyaport, karayolu, denizyolu ve demiryolu bağlantıları ile bölgesinde bir lojistik merkez olarak gelişen Tekirdağ’ın iş ve çalışma yaşamına 1200 kişilik istihdam kapasitesi ile büyük katkısağlayacak. ASYAPORT DPWORL YARIMCA • Ege’de Petkim Port yatırımlarını tamamladığında kapasitesini 4 milyon TEU’ya çıkaracak. sonra da 2,6 milyon TEU’ya çıkaracak. Limanın derinliği 17 metre olacak. 18.000 TEU’luk büyük konteyner gemilerini kabul edebilecek. • Mersin Limanı önümüzdeki dönemde kapasitesini önce 1,8 milyon TEU’ya, • DP World Yarımca ve Aliağa’nın derinlikleri 16 metreye çıkacak. Yılport ve Ambarlı’nın da derinlikleri bu kapasiteye çıktı. Dolayısıyla limanlarımız artıkbüyük konteyner gemilerini kabul edebilecek noktaya ulaştı. Sadece ölçü olarak değil, limanlarda kullanılan ekip/ ekipman da tamamen geliştirildi. 19 TİCARİ LİMANLARIMIZ LİMANLARIMIZIN GENEL DEĞERLENDİRMESİ 2023 yılında dış ticaret hacminin 1,3 trilyon USD’ye ulaşması öngörülürken, liman kapasitemizin bu dış ticaret yüklerini elleçleyebilecek seviyeye ulaştırılması hususunda hem devlet, hem de özel sektör eliyle önemli yatırımlar gerçekleştirilmektedir. MEVCUT POTANSİYELİMİZİ TAM OLARAK KULLANAMIYORUZ MUSTAFA ÇALIŞKAN UDHB Deniz Ticareti Genel Müdür V. Uluslararası ticaret hacminin artışına paralel olarak denizyoluyla taşımanın önemi her geçen gün artmaktadır. Denizyolu; güvenilir olması, mal zayiatının minimum düzeyde olması, çevreyi en az kirletmesi, yolcu-km ve ton-km başına tükettiği enerjinin en az olması ve diğer ulaşım türlerine göre daha ucuz olması (hava: 14, karayolu: 7, demiryolu: 3,5 kat daha ekonomik) nedeniyle dünyada en çok tercih edilen ulaşım şeklidir. Limanlar, deniz ticaret filosu, gemi inşa sanayii, lojistik hizmetler, mevzuat, taşımacılık ve liman politikaları, konteyner operasyonları, kombine taşımacılık (karayolu ve demiryolu), altyapı ve üstyapıları, konteyner hatları, acenteler ve konteyner operatörleri deniz ticaretinin temel elemanlarıdır. Gemiler ve limanlar denizyolu taşımacılığının temel altyapısını teşkil etmektedir. 20 Bir yarımada ülkesi olan Türkiye, Avrupa, Orta Asya ve Ortadoğu arasında doğal bir köprü olma konumu ile taşımacılık yönünden büyük bir potansiyele sahiptir. Türkiye üç kıtanın geçiş yollarında olan coğrafi konumu nedeniyle; Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu’na, Süveyş Kanalı ile Arap Yarımadası ve Hint Okyanusu’na, Türk Boğazlarının Karadeniz-Akdeniz bağlantılarıyla Avrasya ve Uzakdoğu’ya uzanan bir ulaşım ağının odak noktasındadır. Ancak henüz deniz ticaretindeki ve özellikle limancılık sektöründeki mevcut potansiyelini tam olarak kullanamamaktadır. Sözgelimi, transit yükümüzün yaklaşık 50 milyon ton ile toplam elleçlenen yükün % 12’sini oluşturması, yine konteyner transit yüklerinin % 10 civarında olması, kabotaj taşımacılığımızın tahminen toplam taşımacılıktaki oranının % 3’ler seviyesinde olması potansiyelimizi yeterince değerlendiremediğimizin kanıtlarıdır. Ancak, ülkemiz limanlarının Akdeniz, Ege ve Karadeniz’de uzun vadede hub port olma imkânı bulunmakla birlikte uzun vadede, limanlarımızın bölgesel ana aktarma limanları olması ve daha da ilerisi için lojistik merkez olması stratejik hedef kapsamındadır. Son yıllarda limanlarımızda gerçekleştirilen iyileştirme ve modernizasyon çalışmaları neticesinde, artık ülkemizi daha yüksek tonajlı gemiler ziyaret etmekte, birçok limanda elleçleme süreleri kısalarak, verimlilik ve etkinlik artışı gözlenmektedir. Türkiye’de 2014 yılı verilerine göre; Türkiye dış ticaretinin ton olarak % 87,4’ü, dolar olarak ise % 57’si deniz yoluyla yapılmaktadır. Denizyolu ile taşınan ihracat yük miktarı 88.544.792 ton, ithalat yük miktarı 194. 771.428 tondur. ÜLKEMİZ BÖLGEDE LOJİSTİK MERKEZ HALİNE GELECEK Türkiye’de ISPS kod kapsamında güvenli liman tesisleri olarak, 179 adet liman tesisi bulunmaktadır. 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat yapmayı hedefleyen ülkemizin, bu hedefe ulaşabilmesi için ihtiyaç duyacağı büyük ölçekli liman yatırımları hayata geçirilmektedir. Önümüzdeki dönemde “Üç Denizde Üç Büyük Liman” projesi kapsamında; İzmir Çandarlı, Zonguldak Filyos ve Mersin Konteyner limanlarının hayata geçirilmesi öngörülmektedir. Mevcutlara ilave olarak, ülkemizin 16 noktasında büyük ölçekli “Lojistik Merkezler” kurulacaktır. Bunlarla birlikte ülkemiz bölgede bir lojistik merkez haline dönüşecektir. TİCARİ LİMANLARIMIZ STRATEJİK PLAN: 2023 YILINDA KAPASİTEYİ 32 MİLYON TEU’YA ÇIKARMAK Kamunun Çandarlı, Filyos ve Mersin Liman projeleri devam ederken, bunlar haricinde özel sektörün limancılık alanında yoğun yatırımları artarak devam etmekte ve bu husus memnuniyetle karşılanmaktadır. Bunlara örnek olarak, Yılport, Gemport kapasite 660 bin TEU, DP World yarımca 1,3 milyon TEU, APM Terminals Petlim Aliağa 1,5 milyon TEU, MSC Asya Port Tekirdağ 2,5 milyon TEU olarak verilebilir. Uzun vadede bütün konteyner limanı yatırımları gerçekleştirildiğinde, 2023 yılında elleçleme kapasitesinin 32 Milyon TEU olması stratejik planımıza dahil edilmiştir. Bunlar çerçevesinde ülkemizin ana hedefi; bölgesinde cazip bir denizcilik ülkesi olmak ve uluslararası yatırımları ülkemiz denizcilik sektörüne çekmektir. Dünyanın önde gelen terminal operatörleri ve deniz taşımacılık firmaları son yıllarda giderek artan oranda liman işletmeciliği yatırımları ve limanlarımıza gemileriyle yükleme boşaltma yapmalarıyla ülkemize duyduğu güveni göstermişlerdir. Deniz Ticareti Genel Müdürlüğümüzce, liman yatırımlarında ve liman operasyonlarında kamu kurumları arasında ortaya çıkan koordinasyon eksikliğinin giderilmesi ve liman yatırımlarının ülke menfaatleri gözetilerek belirli bir strateji çerçevesinde yönetilmesi ve yönlendirilmesi amacıyla bir proje başlatılmıştır. Proje genel hatları ile dünyada uygulanan liman yönetim modellerinin belirlenmesi, Liman Bölgeleri Kurulması ve İşletilmesine Dair Kanun Taslağı hazırlanması, Liman Bölgeleri Koordinasyon Kurulu’nun yapısının belirlenmesi, küçük kapasiteli iskelelerin birleştirilerek belirli yük grupları üzerinde ihtisaslaşmış limanlara dönüştürülmesine yönelik kriterlerin belirlenmesi ve liman bölgelerinde yer alacak liman tesislerine yönelik teşviklerin belirlenmesi konularında projeler oluşturulmaktadır. YEŞİL LİMAN/ EKO LİMAN PROJESİ Genel deniz taşımacılığında, lojistik zincirinin en önemli parçalarından biri olan limanlar, genellikle kent merkezlerinde veya yakınında hizmet vermektedirler. Bu kapsamda limanların çevre ve topluma duyarlı bir şekilde faaliyetlerini gerçekleştirerek uzun bir süre hizmet verebilmesi yönünde dünyanın önde gelen birçok ülkesinde yeşil liman konsepti uygulanmaktadır. “Yeşil Liman veya Eko Liman” unvanı gelişmiş ülke limanları arasında bir saygınlık ve rekabet unsuru olarak kullanılmakta olduğu gerçeğinden hareketle, ülkemizde “Yeşil Liman/ Eko Liman” (Green Port / EcoPorTR) projesi Deniz Ticareti Genel Müdürlüğümüz bünyesinde başlatılmıştır. Söz konusu proje kapsamında, ülkemizin önemli 17 limanı başvuru dosyası hazırlayarak genel müdürlüğümüze göndermiş olup, bu limanların 10 tanesine yerinde ön saha incelemesi gerçekleştirilmiş olup sertifikalandırma süreci devam etmektedir. Proje başvuru şartları ile ilgili detaylı bilgilere, www. denizticareti.gov.tr adresinden daha ayrıntılı olarak ulaşılabilmektedir. HEM DEVLET, HEM DE ÖZEL SEKTÖR ÖNEMLİ YATIRIMLAR YAPIYOR Coğrafi konumu itibarı ile gerek transit geçiş ülkesi, gerekse navlun menşei ve varış noktası olması itibariyle Türkiye’de deniz ticaretini tek başına düşünmek artık mümkün değildir. Türkiye’de denizyolu ile ticaretin geliştirilebilmesi için mevcut ve planlanan limanların planlamaları ve hayata geçirilmesi çok büyük önem arz etmektedir. Bilindiği üzere, 2023 yılı ihracat hedefimiz 500 milyar USD olarak belirlenmiş durumdadır. Mevcut rakamlarla 2023 yılında dış ticaret hacminin 1,3 trilyon USD’ye ulaşması öngörülürken, liman kapasitemizin bu dış ticaret yüklerini elleçleyebilecek seviyeye ulaştırılması hususunda hem devlet, hem de özel sektör eliyle önemli yatırımlar gerçekleştirilmektedir. Ancak limanlarda elleçlenen yükün miktarı kadar, limanlarda verilen hizmetlerin kalitesi, verimliliği ve oluşturduğu katma değer de önemlidir. Ülkemiz limancılığında, özel sektör tarafından hizmet verilmesi 1980’lerde başlamasına rağmen birçok liman tesisinde henüz hedeflenen kurumsallaşma ve yüksek katma değerli işlemler payı yakalanamamıştır. Bunun temel nedenleri; limancılıkta yaşanan yoğun rekabet nedeniyle gerçekleşen düşük kar marjları ve özellikle özel limanlarda lojistik bağlantılarının henüz tam olarak kurulamaması, kamu limanlarının altyapı eksikliği gibi başlıklar altında görülebilir. Ancak, limancılık sektörünün coğrafi konumu, sanayileşmiş ekonomisi, lojistik imkanlarının arttırılmasına yönelik yatırımlar, düşük işgücü maliyetleri ve kapasitesinin getirdiği avantajlar da unutulmamalıdır. Bu kapsamda, sadece 2023 hedeflerinin gerçekleştirilmesi değil, limancılık sektörünün ülke ekonomisine daha çok katkı sağlamasına yönelik olarak, daha büyük kapasiteli, kurumsal, antrepo, bitmiş araç lojistiği gibi katma değerli hizmetlerin verildiği ve arka alanıyla bağlantıları tam olarak sağlanmış çevreye saygılı liman tesislerinin teşvik edilmesi önemlidir. Yeni inşa edilecek limanlarımızın yer seçiminde kıtalar arası taşımacılıktaki temel bağlantı noktaları üzerinde yer alması ve özellikle kendi enerji döngüsünü ve ihtiyaçlarını karşılamasının yanı sıra; taşımacılık, dağıtım, depolama, elleçleme, konsolidasyon, ayrıştırma, gümrükleme, ihracat, ithalat ve transit işlemler, altyapı hizmetleri, sigorta ve bankacılık, danışmanlık ve üretim gibi birçok entegre lojistik faaliyetin belirli bir bölgede gerçekleştirilmesiyle, limanlarımız birer uluslararası lojistik üs haline gelebilecektir. 21 TİCARİ LİMANLARIMIZ TAŞIMA HATLARI İLE LİMANLARIMIZ İLİŞKİSİ ARTIK ESKİSİ GİBİ DEĞİL! Deniz ticaret zincirimizin önemli bir halkası limanlarımız, bu ticarete haklı rekabet ortamı içinde destek sağlayan, dolayısıyla ülkemize katma değer yaratan durumunu muhafaza edebilirse, ne mutlu bize! ALTAN KÖSEOĞLU DTO Liman İşletmeciliği Meslek Komite Başkanı - DTO Meclis Üyesi Limanlar Türkiye ekonomisinin ana kapıları. Geçtiğimiz yıl dış ticaretin % 86’sı denizyolu ile yapıldı. Peki, bu kapılar, limanlar arasındaki rekabet ne derece kontrol altında? Taşıma hatları rekabet içinde mi? Bu rekabetin ticaret erbabına faydası var mı? LİMANLAR SEPETİNE 2 - 3 YUMURTADAN FAZLA KOYAMIYOR Son yıllarda limancılık çok süratli gelişiyor, değişiyor. Bir tarafta özelleştirmeler ile devredilen limanlar, diğer tarafta sektöre giren yerliyabancı oyuncular. Bu değişimle birlikte rekabette üst seviyelere sıçramaktadır! Ancak, limanlar arası rekabet sadece liman tarifelerinin, yani ücretlerin -sayıların– yarışı değildir. Bunun ötesinde, taşıma zincirlerinin rekabeti olmuştur. Niçin rekabetin 22 şekli değişti? Çünkü bir taşıma hattı günün koşullarına göre uğrak yaptığı limanları değiştirebilmektedir. Örneğin; son dönemde ülkemiz limanlarının belli bölgelerde yoğunlaşması, taşıma hattına çok seçenek sunmaktadır. Taşıma hattı da bu seçenekleri kullanacaktır elbette. İzmit Körfezi, İzmir - Aliağa Bölgesi en güzel örneklerdir. Teorik olarak, bir liman ne kadar çok taşıma hattına hizmet veriyorsa, o derece avantajlıdır. Çünkü sepetinde çokça yumurtası -müşterisivardır. Birkaç tanesi azalsa dahi sepet hala doludur. Ancak, gerçek hayatta TİCARİ LİMANLARIMIZ durum, bu teoriden, epeyce farklıdır. Şöyle ki; taşıma hatları ya birbirlerini satın alarak ya da birleşerek mega hatlar yaratmaktadır. Hal böyle olunca, limanlar sepetine 2 - 3 yumurtadan fazla koyamıyor. Yani limanlar ne yaparsa yapsınlar, piyasayı kontrol eden birkaç taşıma hattına muhtaçtır! Hatırlayalım, Maersk, (Amerikalı) SeaLand’i yuttu, CMA-CGM USLines’ın marka hakkına sahip, APL (American President Lines) 1997’den beri Singapurlulara ait… Lykes Lines önce CP Ships tarafından satın alındı, CP Ships ise 2005 yılında Alman devi Hapag-Lloyd’un kontrolüne geçti, yani satıldı. Aynı yıl P&O Ned Lloyd’u Maersk satın aldı. Bunlar yetmezmiş gibi geçtiğimiz yıllarda da, 2M, CKHY ve G6 gibi birleşmeler doğdu. Gördüğünüz gibi sektör süratli değil, çok süratli değişiyor, birleşiyor, tekelleşiyor. GELİŞMELER ALT GELİŞMELERE MUHTAÇTIR Burada yıpranan sadece limanlar mı? Kesinlikle değil! Topun ağzında olan bir grup daha var; ticaret erbabı. Günümüzde ihracatın çoğunluğu CIF şeklinde yapılıyor. Yani yabancı ülkeler malın fiyatı, sigorta ve taşıma bedeli dâhil fiyat istiyor. Dolayısıyla taşıma bedeli de ülkemiz üreticisinin sırtında. Görüyoruz ki, taşıma hatlarının güçlenmesi hem limanları, hem de ticaretçiyi kapana kıstırdı. Limanlar hatları kapmak için kıyasıya rekabet içinde fiyat indirimi yapmak zorunda. Aynı hatlar, ticaretçiyi kapmak için indirim yapmak zorunda değiller. Çünkü hatlar zaten tekel gibi… Gelişmeler, alt gelişmelere muhtaçtır. Örneğin, gezegenler, uydularını tutabilmek için güneşe ihtiyaç duyarlar. Ekonomimiz de gelişebilmek için ticarete muhtaçtır. Ticaret ise, ulaştırma ve limanlara muhtaçtır. Kısacası, gün içinde ulusal medyada haber dahi olmayan hat birleşmeleri, aslında ülkemiz ticaretini yakından ilgilendirmektedir. Pekâlâ, bu denli az oyuncunun olduğu konteyner pazarında, navlun fiyatlarını yukarı itmek isteyen taşıyıcıya kim engel olabilir? Bu oyunu kim bozacak? Devlet ya da Sivil Toplum Kuruluşları! Başka kimse engel olamaz. 1680’de Fransa’nın Finans Bakanı Jean Baptiste Colbert ile dönemin işadamları arasındaki bir görüşmede Colbert’in; “Ticaret erbabının ticaretini artırmak için ne yapmalıyız?” şeklindeki sorusuna işadamı M. Le Gendre cevaben; “Laissezfaire” yani “Bırakınız yapsınlar” demiştir. Gendre’nin arzusu, devlet müdahalesinin azalarak, ticaretin daha iyi hale gelmesiydi. Gendre’nin söyleminden bugüne 335 yıl geçti, ama görünen o ki; devletler biraz fazla rahat bıraktı! Birçoğunuz, “Çözüm nedir?” diye sorabilir. Yukarıda ifade ettiğim gibi, çözüm; İhracatçı Birlikleri ya da ilgili bakanlıklardır. Geçtiğimiz yıl Maersk, MSC ve CMA-CGM birleşerek “P3” isimli yapıyı kurmak istediğinde, MoFCom yani, Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı veto etti. İzin vermedi. Anlaşılan o ki, devletler gerektiğinde şahin olabiliyor. Hâlbuki ABD ve AB rekabet kurumları bu birleşime onay vermişti. Çin, kendini savundu. Dünyanın üretim merkezi olarak ürünlerinin başka ülkelere ait taşıyıcılarla taşınmasını istemedi. Soruyorum, haksız mı? Her ne kadar yabancı sermayenin ilgisine muhtaç olsa da, “dur” demesini bildi. Sanırım bu örnekten pek çok ders çıkarmamız gerekiyor, siz ne dersiniz? Deniz ticaret zincirimizin önemli bir halkası limanlarımız, bu ticarete haklı rekabet ortamı içinde destek sağlayan, dolayısıyla ülkemize katma değer yaratan durumunu muhafaza edebilirse, ne mutlu bize! 23 TİCARİ LİMANLARIMIZ TÜRKİYE LİMAN İŞLETMECİLERİ DERNEĞİ (TÜRKLİM) Günümüze kadar gelen süreç içinde sayıları ve kapasiteleri gittikçe artan özel sektör liman ve iskele işletmecilerinin sektörel sorunlarına ortak bir platformda çözüm aramak ve dayanışmayı sağlamak maksadıyla 1996 yılında “Marmara Liman İşletmecileri Derneği (MARLİM)” kurulmuştur. İlk kurulduğunda, İzmit Körfezi’nde bulunan iskele ve terminallerin çoğunlukta olduğu derneğin üye yapısı sonradan Gemlik ve Ambarlı’daki liman işletmelerinin de katılımı ile tüm Marmara Denizi’ne yayılmıştır. Marmara Bölgesi’ndeki üye hedefine ulaşan dernek 2002 yılında sınırlarlarını tüm Türkiye kıyılarındaki liman işletmecileri olarak değiştirmiş ve merkezini İstanbul’a taşımıştır. Bu gelişme ile birlikte diğer bölgelerdeki özel sektör liman işletmelerinin de katılımı ile derneğin faaliyet alanı tüm Türkiye sahillerini kapsamıştır. Derneğin temsil ettiği kuruluşların ülke ekonomisindeki yeri ve Türkiye çapında faaliyet göstermesi nedeniyle; dernek isminin önüne Türkiye ilave edilmesi ve kısa adının da “TÜRKLİM” 24 olarak değiştirilmesi amacıyla yapılan başvurunun uygun görülmesi ile birlikte “Marmara Liman İşletmecileri Derneği” olan derneğin adı “Türkiye Liman İşletmecileri Derneği”; “MARLİM” olan kısa adı da “TÜRKLİM” olarak değiştirilmiştir. Liman işletmeciliğinin çok boyutlu bir iş olması; pek çok kurum ile koordinasyon içinde çalışmayı zorunlu hale getirmektedir. Bu yapı içinde dernek, Türkiye’de bulunan liman işletmelerinin çok büyük bir çoğunluğunu temsil etmektedir. Bu temsiliyet ile birlikte dernek; üyesi olan liman işletmeleri ile ilgili devlet birimleri ve yurtdışındaki ilgili sektör kuruluşları arasında bilgi akışını sağlamakta ve liman işletmelerinin yürürlükteki mevzuata uyumlu ve etkin bir şekilde çalışmalarına katkıda bulunmaktadır. Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki özel liman işletmelerinin temsil edildiği dernek konusunda referans-akreditasyon kurumu olarak ta görev yapmaktadır. “Avrupa Özel Liman İşletmecileri Federasyonu”nun da (FEPORT) aktif üyesi olan TÜRKLİM, Avrupa Birliği ile ilgili gelişmeleri yakında takip etmekte ve dernek üyesi limanları bilgilendirmektedir. TÜRKLİM; limancılık sektörüne yön veren, liman çalışanlarını eğiten ve belgelendiren bir kuruluş olma yolundaki hedefleri doğrultusunda 2008 yılından itibaren “Limancılık Meslek Standartları”nın belirlenmesi çalışmalarına başlamış, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Hazine Müsteşarlığı-Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından başlatılan “Türkiye’de Mesleki Yeterlilik Kurumunu (MYK) ve Ulusal Yeterlilik Sistemini Güçlendirme” adlı AB hibe projesine başvurmuştur. Bu maksatla “TÜRKLİM KARİYER-PORT: Mesleki Yeterlilik ve Personel Belgelendirme Merkezi Kurulması Projesi” hazırlamış ve yapılan değerlendirme sonunda bu başvuru 23.03.2011 tarihinde uygun görülerek Merkezi Finans İhale Birimi ile sözleşme yapılmıştır. Proje sonunda TÜRKAK akreditasyonuna da sahip olan TİCARİ LİMANLARIMIZ “TÜRKLİM KARİYER-PORT: Mesleki Yeterlilik ve Personel Belgelendirme Merkezi” derneğin yeni merkezinde kurulmuştur. TÜRKLİM TARAFINDAN BAŞLATILAN PROJENİN HEDEFİ TÜRKLİM tarafından meslek standartları hazırlanan ve MYK tarafından onaylanarak Resmi Gazete’de yayımlanan meslek alanlarında hizmet verecek TÜRKAK ve MYK tarafından akredite olmuş sınav ve belgelendirme hizmeti veren bir “Sınav ve Belgelendirme Merkezi (KARİYER-PORT) kurmak ve işletmektir. Kariyer Port’un en önemli işlevi limancılık sektöründeki Ulusal Meslek Standartları’nın (UMS) hazırlanması olmuştur. Ulusal Meslek Standartları (UMS) bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur. İş ve eğitim dünyasının üzerinde uzlaştığı belgedir. UMS taslakları sektörü temsil edebilen ve yetkinliği iş dünyası aktörlerince katılımcı anlayışıyla hazırlanır. ULUSAL YETERLİLİKLER Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından onaylanarak UYÇ’ye yerleştirilen, bireyin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinlik ile ölçme ve değerlendirme kriterlerini içeren dokümanlardır. Ulusal yeterlilikler, ulusal meslek standartları ya da standartları oluşturan alt birimler, bunların bulunmadığı hallerde ise uluslararası meslek standartları esas alınarak geliştirilmektedir. TÜRKLİM tarafından bugüne kadar tamamlanan ve Resmi Gazete’de yayınlanan limancılık sektörüne ilişkin “Meslek Standartları” aşağıdadır; 1. Liman Operasyon Müdürü 2. Liman Terminal Şefi 3. Ambar ve Antrepo Şefi 4. Liman Vinç operatörü – SSG/RTG 5. Mobil Vinç Operatörü 6. Liman saha Operatörü – CRS/ECS 7. Puantör 8. Forklift Operatörü 9. Pompa Tank saha Operatörü 10. İşaretçi 11. Araç Yükleme Operatörü 12. Kapı/ Kantar Görevlisi 13. Terminal Çekici Operatörü 14. Liman Operasyon Planlamacısı TÜRKLİM EĞİTİM MERKEZİ TÜRKLİM tarafından sınavları yapılan ve bu sınavlar sonucunda sertifika verilen/ verilecek olan Meslekler Standartları da aşağıdadır: ÖNE ÇIKAN BEKLENTİLER 1. Liman Forklift Operatörü 2. Liman Saha İstif Makinesi Operatörü (CRS-ECS) 3. Mobil Vinç Operatörü 4. Pompa Tank Saha Operatörü 5. Liman Vinç Operatörü ( SSG/RTG) 6. Puantör 7. Endüstriyel Taşımacı 8. İşaretçi 9. Araç Yükleme Operatörü 10. Kapı/ Kantar Görevlisi 11. Terminal Çekici Operatörü 12. Liman Planlama Uzmanı TÜRKLİM’in 2015-2016 yıllarında hayata geçirmeyi planladığı diğer bir proje olan “Eğitim Merkezi” kurma çalışmaları hâlihazırda başlatılmıştır. Meslek Standartlarına konu olan, sınav ve belgelendirilmesi Kariyer Port tarafından yapılan liman ekipmanlarını kullanacak personelin eğitilmesi ve yetiştirilmesini sağlamak üzere kurulacak olan Eğitim Merkezi’nde eğitim görecek kişiler simülasyon mekânlarında bu ekipmanların kullanarak eğitilecekler ve sınavlara hazırlanacaklardır. TÜRKLİM anketiyle ortaya çıkan limancılık sektörünün gelişmesini sağlayacak beklentilere baktığımızda; “Limanlar ile ilgili bürokrasinin gözden geçirilmesi”, “Limanlarımızın geri saha (genişleme alanları) sorunlarının çözümü”, “Mevzuatın günün ve sektörün etkin çalışmasına dönük olarak gözden geçirilmesi”, “Limanlar Master Planları’nın uygulamaya geçirilmesi”, Limanlar üzerindeki mali yüklerin azaltılması”, “Gümrük işlemlerinin hızlandırılması”, Ülkemize uygun yeni bir Liman Yönetim Modeli’nin hayata geçirilmesi”, Liman yatırımlarına teşvikler getirilmesi” gibi konular sırasıyla belirlenmiştir. 25 TİCARİ LİMANLARIMIZ RİPORT RİZE LİMANI’NIN BÖLGE İÇİN ÖNEMİ VE HEDEFLERİ Ovit Tüneli bitiş tarihi 2015 yılı sonu. Ancak Rize - Trabzon - Hopa Limanları ile Erzurum için hayati önem arz eden bu projenin süresi için mevcut emareler 2016 yılının ikinci yarısından sonra tamamlanacak olduğunu ortaya koymaktadır. HEDEFLERİMİZ 2015 YILI VE SONRASINDA *Rize Serbest Bölgesi Free Zone üzerinden tahıl ve hububat ihracatını gerçekleştirmek. *Riport Rize Limanı konteyner hattını sürekli hale getirmek. *Bölgede limanlar için 5 yıl gibi kısa süre içerisinde yeni bir deniz yapısı inşa edilebilmesi mevcut yük ve kara bağlantılar ile fiziki doğal şartlarda mümkün olamayacak olduğundan acilen Rize- Batum ile İyidere-Erzurum demiryolu bağlantısı çalışmalarını programlamak. *Bölge limanları acilen ilk etapta demiryolu ile birleştirilip, daha sonra uluslararası demir yolları ağına bağlantısı mutlaka gerçekleştirilmelidir. YILLIK TEORİK KAPASİTE: 3 MİLYON TON/YIL Limanın mevcut makine ve ekipman kapasiteleri, yeni nesil vinç ve yatırımlar ile desteklenir ise, bu kapasite toplamda 5 milyon tona ulaşabilir. Rize Limanı, mevcut alanlara yeni rıhtımlar eklenip, fiziki yapısı değiştirildiğinde emsal limanlara göre çok düşük maliyetler olan 20 milyon USD Dolar yatırım ile Rize liman yıllık kapasitesi 5 milyon tondan bir anda yıllık 10 milyon ton kapasitesine 500 gün gibi kısa sürede çıkarılabilir. Rize Limanı Doğu Karadeniz’de diğer limanlar ile kıyaslandığında jeopolitik açıdan en uygun “Şehir Deniz Limanı” olarak yer almaktadır. Bölge ekonomisi incelendiğinde; sanayi üretimi olarak çay ve fındık mamulü ve bu ürünlerin hammadde taşımalar haricinde çok fazla 26 üretim ve sanayi malları taşınıp stok yapılamamaktadır. Rize ve bölgedeki diğer şehir limanları olan Giresun, Trabzon, Artvin-Hopa limanlarının yıllık mevcut teorik kapasiteleri yaklaşık 20 milyon/ton sahip olmalarına rağmen bu limanlara da yapılacak yeni teknolojik ve yüksek kapasite makine, vinç, ekip ve ekipmanlar sayesinde bu limanların yıllık toplam kapasiteleri 30 milyon ton/yıl olmaya uygun limanlardır. Bölgede hizmet veren dört liman Hopa, Rize, Trabzon, Giresun limanlarının 1983 - 1985 yılları arasındaki kısa dönem İran transiti haricinde yıllık olarak bu 4 limanın tamamı toplamda 4-5 milyon ton yük aktarma kapasitesini aşamamıştır. Ülkemizde son yıllarda yapılan ulaştırma alt yapı yatırımları sonucu artık yolların sadece doğudan batıya değil, aynı zamanda kuzeyden güneye yeni bölünmüş yollar, köprü ve tünel yapımları hızla tamamlanmaktadır. 2016 yılında, İyidere Vadisi’ni Çoruh Vadisi’ne bağlayan Ovit Tüneli’nin tamamlanması bu yollardan en önemlisi olarak durmaktadır. Ovit Tüveli’nin güneyinde yer alan Ovit -İspir- Pazar yol - Erzurum merkez bağlantı yolu nerede ise 6 şerit genişliğinde ve ulaşım için müthiş kullanım kolaylığında olup, yapımları hızla tamamlanmaya devam etmektedir. Ovit Oüneli ile birlikte bağlantı yollarının tamamlanması halinde İspir ve bölgesinde var olan ve ruhsatları dahi alınmış olan Kalsit, Mangan, Bakır, Krom ile işletilmeye başlanan Granit, Mermer maden yatakları ile birlikte bölgemizde gelecek 10 yıl içerisinde çok önemli yük hareketleri oluşacaktır. Rize Limanı olarak ilk hedefimiz 2016 yılında düzenli konteyner hattını oluşturmaktır. Rize Serbest Bölgesi FREE ZONE ile birlikte Rize Organize Sanayi Bölgesi ve “Rize OSB”ye hizmet verebilecek hamleler yapmak önceliğimiz olacaktır. Rize Serbest Bölgesi için yaptığımız yatırımlar ve yeni konteyner vinç ile boş-dolu ekipmanlar için yapılan planlamalar Rize Limanı’nın Ukrayna ile Rusya üzerinden gelecek olan başta buğday olmak üzere, hububat, mısır, soya ve tahıl ürünlerini stoklamak, aktarmak ve konteyner hizmetleri için hazır halde beklemekteyiz. TİCARİ LİMANLARIMIZ 27 TİCARİ LİMANLARIMIZ YENİ HEDEFLERİ İLE BÜYÜYEN YEŞİLYURT LİMAN İŞLETMELERİ modernizasyonla donatılmıştır. Yüksek kaldırma kapasiteli mobil vinçleri ve elleçleme ekipmanlarıyla yüklemeboşaltma işlemleri sürat ve güvenle gerçekleştirilmektedir. 24 saat kesintisiz hizmet veren Yeşilyurt Limanı, ISPS güvenlik kurallarına haiz, ISO 90012008 belgeli bir işletmedir. Yeşilyurt Liman İşletmeleri limancılık sektöründe 2006 yılından itibaren faaliyet sürdürmektedir. Geçen 10 yıl zarfında öncelikli hedef her zaman hizmette kalite olmuştur. Limanda bu sürede yaklaşık 30 milyon ton yük elleçlenmiştir. Dökme ve general kargo yük elleçlemesi yapılan limanda, yıllık 8 milyon ton ve 1.500 adet gemi kabul kapasitesine ulaşılmıştır. Samsun şehir merkezine 15 km uzaklıkta, organize sanayi bölgesinde yerleşmiş bulunan Yeşilyurt Limanı, havaalanına 10 km, anayola 2 km uzaklıktadır. Dış pazarlara yakın olduğu kadar, Karadeniz otoyolu ile tüm Doğu Karadeniz illerine, demiryolukarayolu ile İç Anadolu’ya uzanan geniş bir hinterlanda sahip bulunmaktadır. Türkiye’ye giren gübrenin, kömürün, tahılın, hurdanın, maden grubu yüklerin çok önemli bir bölümü başta Rusya olmak üzere Karadeniz ülkelerinden Samsun’a gelmekte ve büyük kısmı da Yeşilyurt Limanı’nda elleçlenmektedir. Yaklaşık 120 bin metrekare alan üzerine kurulu olan Yeşilyurt Liman İşletmeleri, 980 metre yanaşma rıhtımı ve 20 metreyi bulan derinliğe sahiptir. Yeşilyurt Liman İşletmeleri’nin sahip 28 olduğu derinlik ile büyük grostonluk gemilere rahatlıkla hizmet verebilme durumundadır. Bu bağlamda Karadeniz Bölgesi’nin en büyük limanlarından biridir. Yeşilyurt Liman İşletmeleri’nde pilotaj-römorkaj hizmetleri, katı-sıvı atık alımı, tatlı su, elektrik, kantar, gümrük hizmetleri kaliteli ve güvenilir bir şekilde verilmektedir. HEDEF SAMSUN’UN LİMAN KENTİ OLMASI Batı ile doğu arasındaki ticaret hattında bir üst olma görevini üstlenen Yeşilyurt Liman İşletmeleri, faaliyetine başladığı günden itibaren bölge ticaret hacmine yıllık bazda yaklaşık 4 milyon ton bir ilave yük giriş çıkışı sağlamıştır. Bununla beraber bağlı tüm sektörlerinde canlanmasına ve bölgesel ticaret hacminin artışında büyük yararlar sağlamıştır. Yeşilyurt grup bünyesindeki Yeşilyurt Liman İşletmeleri demir çelik alanında olduğu gibi limancılık alanında da diğer dünya limanları ile rekabet edebilir seviyeye gelmiş bulunmaktadır. Yeşilyurt limanı vinç ve ekipman bakımından en son teknolojik Yeşilyurt Limanı’nın hizmete başladığı ilk günden itibaren hep yeni hedefler belirleyen ve bu hedefleri faaliyete geçiren bir yaklaşım içinde çalışmakta olduğunu söyleyen Yeşilyurt Limanı Yönetim Kurulu Üyesi Murat Yeşilyurt, sektördeki ve dünyadaki gelişmeler doğrultusunda yeni yatırımlara yön vermekte olduklarını söyledi. 2014 yılında özellikle çevre konusunda çalışmalarının olduğunu vurgulayan Yeşilyurt şunları söyledi: “Tüm yüzey sularının ortak havuzda toplanarak arıtıldıktan sonra deşarjı projesi, hayata geçirildi. Makine parkında da alt makine grubunu güçlendirmek için takviyeler yapıldı. Vinç makine grubu da yeni elektrikli vinç alımıyla takviye edildi. 2015 yılı ise, ilk dört ay itibari ile oldukça verimli geçti diyebiliriz. Mobil vinçlerin elektrikliye dönüştürülme işlemi devam etmektedir. Mevcut depolama kapasitemizi artırma konusundaki çalışmalarımız da devam ediyor. Bu yıl inşaatına başlamak hedeflerimiz arasında. Bu projenin faaliyete girmesi neticesinde rıhtım olarak rekabet edebildiğimiz sektörde, depolama kapasiteleri olarak da çok daha önemli seviyelere gelmiş bulunacağız. Netice itibari ile istihdama ve sektörel taleplere göre büyümeye devam edeceğiz, hedefimiz Samsun’un bir liman kenti olması. TİCARİ LİMANLARIMIZ 29 TİCARİ LİMANLARIMIZ TOROS CEYHAN TERMİNALİ Bir Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu olan Toros Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl açıkladığı Türkiye’deki en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde yer almaktadır. Toros; Türkiye’nin en büyük gübre üreticisi ve tarımsal sanayi firması konumundadır. AdanaCeyhan ve Samsun gübre üretim tesisleri aynı zamanda bulunduğu bölgelerin en önemli liman tesislerine de sahiptir. Toros Ceyhan ve Samsun limanları dökme katı, dökme sıvı ürünler yanında akaryakıt ve petrol depolama terminalciliği ve genel kargo yüklerden çok çeşitli proje yüklerine kadar geniş bir yük çeşidine hizmet vermektedir. Toros Ceyhan Terminali’nde mevcut durumda inşa edilmiş 2 farklı iskele platformu üzerinde 8 adet gemi yanaşma iskelesi ile bir adet Ro-Ro iskelesi bulunmaktadır. Büyük bölümü limanın müşterilerine tahsis edilen 600 dönüme yakın açık depolama alanları yanında, tesis içinde çeşitli dökme katı ve genel kargo yüklerin depolanmasını sağlayacak kapalı depolar ve antrepolar da bulunmaktadır. Ceyhan terminali sahip olduğu toplam 225.000 metreküp kapasiteli akaryakıt ve petrol ürünleri tankları ile de İskenderun Körfezi’nin önemli bir transit akaryakıt ve petrol ürünleri depolama terminalidir. Akaryakıt ve petrol ürünleri tanklarının yanında sıvı kimyasal ürünlerin depolanmasına uygun depolama tankları da 30 bulunmaktadır. Su derinliği 4,80-13,50 m arasında olan ve maksimum 110.000 DWT’lik gemilerin yanaşabildiği Ceyhan Terminali’nde başta kömür, dökme ve torbalı çimento, klinker, gübre, maden cevherleri, tahıl ve yem hammaddeleri, sıvı kimyasalları, akaryakıt ve petrol ürünleri olmak üzere dökme katı, dökme sıvı ve genel kargo ürünler elleçlenmekte ve depolanmaktadır. 2014 yılında Toros’un kendi yükleri dâhil 6,0 milyon ton elleçleme yapılan Ceyhan terminalinde 2015 yılı sonunda bu tonajın 7,0 milyon tona ulaşacağı beklenmektedir. 2015 yılında ülkemizde bulunan tüm liman, terminal ve kıyı tesisleri içerisinde elleçlenen tonaj açısından Toros Ceyhan Terminali Türkiye’nin ilk 5 dökme yük limanı arasına gireceği görülmektedir. Ceyhan Terminal’de dökme katı ve genel kargo için yıllık 20 milyon ton olan elleçleme kapasitesi, dökme sıvı (sıvı kimyasalları, akaryakıt ve petrol ürünleri) ürünler için yıllık 13,5 milyon metreküptür. KURU YÜK VE GENEL KARGO ELLEÇLEME EKİPMANLARI İskele-1: Saatte 125 ton elleçleme yapabilen 6 tonluk 1 adet liman vinci ve saate 175 ton elleçleme yapabilen 8 tonluk 1 adet liman vinci. İskele-4: Saatte 400 ton elleçleme yapabilen, her biri 17 ton olan 2 adet liman vinci. İskele-5: Saatte 600 ton elleçleme yapabilen, her biri 30 tonluk olan 2 adet liman vinci. İskele-7: Saate 580 ton elleçleme yapabilen, her biri 20 tonluk 2 adet liman vinci. Konveyörler 400 ton/saat kapasiteli İskele-1’den gübre depolarına bağlı olan 1 adet konveyör. 600 ton/saat kapasiteli İskele-1 ve İskele-4’den tahıl ve gübre depolarına, torbalama tesislerine bağlı olan 1 adet konveyör. 800 ton/saat kapasiteli İskele-5 ve İskele-7’den tahıl ve gübre depolarına, torbalama tesislerine bağlı olan 1 adet konveyör. TİCARİ LİMANLARIMIZ TOROS SAMSUN TERMİNALİ Toros Samsun Terminali; bir kamu işletmesi olan Samsun Azot Fabrikası’nın 2005 yılında yapılan özelleştirmede Toros tarafından satın alınmasından sonra faaliyete geçmiştir. Başta gübre, sıvı kimyasalları ve kömür olmak üzere dökme katı ve dökme sıvı ürünler yanında genel kargo yüklerin de elleçlendiği Samsun Terminali, sahip olduğu geniş depolama alanı imkânları, sıvı kimyasal ürünlere ait depolama tankları, terminal içerisinde yer alan demiryolu hattı ve yükleme rampası ile gelecekte artacağı beklenen Karadeniz ülkeleri arasındaki ticaretin gelişmesine göre üçüncü şahıslara verilen limancılık hizmetleri açısından daha da büyüyebilecektir. 2013-2014 yıllarında Samsun’da yapılan yaklaşık 350 milyon USD’ye ulaşan yeni yatırımlarla birlikte tesis içinde yeni bir sülfürik asit üretim tesisi kurulmuş, fosforik üretim tesisinin kapasitesi büyütülmüş, yeni tanklar ve depolama tesisleri inşa edilmiştir. Yatırımlar 2015 yılının sonuna kadar devam edecektir. 2016 yılı ile birlikte Toros’a ait olan yüklerde çok ciddi artışlar meydana gelecektir. 2014 yılında Toros’un kendi yükleri dâhil yaklaşık 1,2 milyon ton elleçleme yapılan Samsun Terminali’nde 2015 yılı sonunda bu tonajın 1,3 milyon tona ulaşacağı, 2016 yılından itibaren ise kademeli olarak 2,5 milyon tona yakın bir yük tonajının elleçleneceği beklenmektedir. 205 metre uzunluğunda iki adet gemi yanaşma iskelesine sahip olan iskele platformunun batı tarafına 50.000 DWT, sadece boru hatları bağlantılı olan doğu tarafına ise 30.000 DWT büyüklüğünde olmak üzere aynı anda 2 adet gemi yanaştırılabilmektedir. Samsun Terminal’de ise dökme katı ve genel kargo için yıllık 4,2 milyon ton olan elleçleme kapasitesi, dökme sıvı ürünler için yıllık 4,5 milyon metreküptür. KURU YÜK VE GENEL KARGO ELLEÇLEME EKİPMANLARI İskele-1: İskele üzerine kurulu ray üzerinde hareket edebilen saatte 1.000 ton elleçleme kapasitene 30 tonluk 1 adet liman vinci. Kuru Yük Depolama: 4 adet dökme hammadde deposu (1 X 13000 ton, 2 X 60.000 ton ve 1 X 45.000 ton) 3 adet dökme gübre deposu (1x 45.000 ton, 1 X 40.000 ton ve 1 X 13.000 ton) 1 adet torbalı yük deposu (4.300 ton),150.000 metrekare açık depolama sahaları Sıvı Dökme Yük Depolaması 3 adet Amonyak tankı (toplam 44.286 m3) 8 adet Fosforik asit tankı (toplam 25.434 m3) 9 adet Sülfürik asit tankı (toplam 33.622 m3) Konveyör Bant Sistemi: 1.000 ton/saat elleçleme kapasiteli İskele-1’den gübre depolarına bağlı 1 adet konveyör bant 31 TİCARİ LİMANLARIMIZ BORUSAN LİMANI 1974 yılında Borusan Grubu şirketlerine hizmet amacı ile yapılan, Borusan Limanı 1984 yılından bugüne Borusan Lojistik bünyesinde faaliyet göstermektedir. 2007 yılında Borusan Lojistik’in stratejik iş alanlarından biri olma misyonu ile yeniden konumlanmış ve ayrı bir iş ünitesi olarak yönetilmeye başlanmıştır. Bursa İli, Gemlik İlçesi, Gemsaz Mevkiinde yer alan stratejik bir konuma sahiptir. Güney Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde gerçekleştirilen ihracat ve ithalat faaliyetlerinde önemli bir gümrük kapısı olma özelliği taşımaktadır. Borusan Lojistik Gemlik Limanı 400 25’ Kuzey, 290 05’ Doğu koordinatlarında yer almaktadır. HİZMET ALANLARI Borusan Limanı, proje yükü hizmetleri, genel kargo, konteyner, PCC ve RO-RO liman ve terminal hizmetlerini, 7 gün 24 saat kendi uzman kadrosuyla, dünya standartlarında vermektedir. Liman içindeki kapalı ve açık sahalarında, genel antrepo işletmeciliği hizmetleri ile bölgenin dış ticaret hacmine önemli katkılar sağlamaktadır. Borusan Limanı; hem fiziki şartları hem de ekipman parkıyla 13.000 TEU kapasiteli (20 sıralı) dev konteyner gemilerine de hizmet verebilir konuma gelmiştir. Borusan Limanı 5milyon ton genel kargo, 400.000 TEU konteyner ve 250.000 araç elleçleme kapasitesine sahiptir. 1400 metre yanaşma yeri ile 360.000 metrekare gümrüklü ve gümrüksüz terminal sahasına sahip bulunmaktadır. 560 metrelik lineer rıhtım uzunluğu ve 14,5 metre su derinliği ile büyük ana hat gemileri de Borusan Limanı’na yanaşabilmektedir. 32 Konteyner hizmetleri konusunda; ileri teknoloji ekipmanları ile çok yüksek elleçleme hızlarına ulaşan Borusan Limanı, ana gemilere 60 kont./ saat servis seviyesini taahhüt etmektedir. Feeder gemileri için de bölgedeki en geniş imkana sahip olan Borusan Limanı, 200 metre ve üzerinde 4 ayrı yanaşma yeri alternatifi sunmaktadır. Tüm konteyner operasyonları terminal sahası ve rıhtım operasyonu olarak bütünleşik planlanmakta ve yönetilmektedir. Ayrıca bölgesinde genel kargo pazar lideri olan Borusan Limanı’nda özellikle çelik ürünleri (rulo sac, boru, levha sac, profil vb.) paletli, bigbadg’li ve ambalajlı ürünler elleçlenmektedir. Yıllık 5 milyon ton kapasiteye sahip olan Borusan Limanı gemi bazında günlük ortalama 6000 ton elleçleme kapasitesine sahiptir. Borusan Limanı sahip olduğu 5.500 araçlık terminal alanı ile bölgenin en yüksek kapasiteli araç parkına sahip limanı konumuna gelmiştir. Araç parkının rıhtıma yakınlığı sayesinde, Ro-Ro gemilerine yapılan yükleme hızı saatte 100-150 adet araç arasında gerçekleşmektedir. Borusan Limanı, Türkiye’nin en büyük ölçekli proje yüklerini elleçlemektedir. Konusunda uzmanlaşmış ekip, özel ekipman ve stratejik lokasyonunun da avantajları ile proje konusunda ilk akla gelen liman olma özelliği taşımaktadır. Borusan Limanı farklı ebat ve tonajlarda yılda yaklaşık 40.000 ton proje kargo statüsünde ürün elleçlenmektedir. Diğer yandan Borusan Limanı sahip olduğu vinç, kapma ve lastik tekerlekli yükleyici ekipmanları ile belirli tipte dökme yük elleçleme hizmetleri vermektedir. TİCARİ LİMANLARIMIZ 33 TİCARİ LİMANLARIMIZ LİMAKPORT İSKENDERUN 2012 yılı başında 36 yıllığına işletme hakkı devralınan TCDD İskenderun Limanı, Limak tarafından tamamı ile yeniden tasarlanıp inşa edilmiştir. LimakPort adını alan liman, yıllık 1 Milyon TEU elleçleme kapasitesi ile bugün Doğu Akdeniz’in en modern ve en büyük konteyner terminallerinden biri haline gelmiştir. 1 milyon metrekare alana yayılı liman, lineer ve uzun rıhtım yapılarına, olumsuz hava koşulları için tam koruma sağlayan mendireğe ve liman için özel tasarlanan STS ve RTG vinçlere sahiptir. 15.50 metre su derinliği ile derinsu limanı özelliğine de sahip LimakPort, her ne kadar konteyner odaklı tasarlanmış olsa da, yapılan kapsamlı ve çok yönlü yatırım sayesinde konteyner dışında, Ro-Ro, proje kargo, dökme yük ve genel kargo elleçlemelerinde de bölgenin en önemli ve aktif limanı olmuştur. 11 KONTEYNER TAŞIMA HATTI AKTİF OLARAK UĞRAK YAPIYOR LimakPort’un yıllık elleçleme kapasitesi konteynerda 1 Milyon TEU, dökme yükte 34 2.5 milyon/ton, genel kargoda 600.000 ton, Ro-Ro’da 120.000 araç ve RoPax’da ise 30.000 kamyondur. Yatırım programı 2014 yılında tamamlanan limana bugün, bölge ve dünya konteyner taşımacılığının önde gelen 11 konteyner taşıma hattı aktif olarak uğrak yapmaktadır. Derinsu özelliğine sahip olan limanda, konteyner rıhtımları süper post panamax konteyner gemilerini elleçleyebilecek şekilde inşa edilmiştir. Hâlihazırda konteyner hatlarının ana gemilerinin uğrak yaptığı limana, diğer yük gemilerinde ise 90.000 DWT’e kadar olan gemiler limana yanaştırılabilmektedir. LimakPort, yüksek hizmet kalitesi ve müşteri odaklı yaklaşımı ile hinterlandında bulunan sanayiciler tarafından gün geçtikçe daha çok benimsenerek, kısa zamanda Doğu Akdeniz’in vazgeçilmez limanlarından biri olmuştur. Hizmet kalitesi, çeşitliliği ve hacmini artırma hedefi, bundan sonraki dönemde de devam edecektir. TİCARİ LİMANLARIMIZ 35 TİCARİ LİMANLARIMIZ PORT AKDENİZ ANTALYA Kruvaziyer, konteyner, dökme yük, genel kargo, proje kargo ve marina içeren ve çok amaçlı bir liman olan Port Akdeniz-Antalya, Türkiye’nin gelişme potansiyeli en yüksek limanları arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Her yıl milyonlarca yabancı turisti ağırlayan, Türkiye turizmi ve ticareti açısından hızlı bir gelişim gösteren Antalya’da, 215 bin metrekare alan üzerine kurulu olan liman, İzmir-Mersin arasında yaklaşık 700 deniz millik kıyı şeridi üzerindeki en büyük organize merkez olma özelliğini taşımaktadır. Liman içerisinde bulunan yapılar arasında; CFS Terminali (liman içerisinde yüke verilen hizmetlerin gerçekleştiği saha), Gümrüklü Kapalı Depo, Gümrüksüz Açık Depolama Alanı, Reefer İstasyonu, Soğuk Hava Deposu, Yolcu Terminali, TMO Depolama Siloları yer almaktadır. 1600 metre boyunda bir adet ana mendirek ile 650 metre boyunda bir tali mendirek bulunan Port AkdenizAntalya’da, mendirekler arası açıklık 250 metre, yaklaşma kanalına ilişkin derinlik -10 metredir. Port AkdenizAntalya, bugün için yıllık 500.000 TEU/Yıl olan konteyner elleçleme kapasitesini yükseltecek çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir. Bu kapsamda gerçekleşen iş makinesi yatırımları, saha 36 düzeltme ve betonlama çalışmaları, açık/ kapalı dış depo projeleri ile yanaşan gemilerin kapasitelerinin arttırılması, gemilerin limanda kalış sürelerinin kısaltılması, yükleme ve boşaltma hizmetlerinin daha hızlı ve sağlıklı sürdürülebilmesi amaçlanmaktadır. Port Akdeniz Antalya’da, Liman İşletmeciliği Yönetmelikleri’ne göre gemilere verilmesi zorunlu olan klavuzluk ve römorkaj hizmetleri deneyimli, yüksek eğitimli ve ehliyetli klavuz kaptanların yönetiminde 2 adet Römorkor, 1 adet Pilot Botu ve 1 adet Palamar Botu ile sağlanmaktadır. Ayrıca onaylı ISPS Uluslararası Liman Güvenlik Planı uygulamasını karşılayan 1 adet Güvenlik Botu da limanda hizmet vermektedir. Port Akdeniz-Antalya, TS EN ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi, TS EN ISO 14001:2004Çevre Yönetim Sistemi, TS EN OHSAS 18001:2007 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi çerçevesinde, iş güvenliği ve çevre bilincini ön planda tutarak çağdaş bir hizmet sunmaktadır. Global Liman İşletmeleri’nin mevcut ticari liman işletmeleri Akdeniz’deki ana taşımacılık güzergâhlarının yakınında, Türkiye’nin güney kıyısında Antalya’da stratejik olarak konumlandırılmıştır. Port Akdeniz Antalya’nın 300 kilometre yarıçapı içinde 300’den fazla faal maden ocağı bulunur. Port Akdeniz’in konumu ve etrafındaki maden varlığı, maden çıkarma operasyonları limanın çeşitli global pazarlara çimento, cüruf, alüminyum, mermer ve krom ihracatçıları için stratejik bir geçit olmasını sağlamıştır. Port Akdeniz Antalya bu tür malların ihracatındaki sürekli artıştan faydalanacak şekilde stratejik olarak konumlandırılmıştır. Ayrıca, Port Akdeniz Türk limanlarında konteyner taşımacılığındaki sürekli artıştan da faydalanabilecek bir konumdadır. Türkiye’nin konteyner yük operasyonlarını uygulamaya diğer pek çok gelişmiş ülkeden daha sonra başlaması nedeniyle, önemli bir büyüme potansiyeli vardır. TİCARİ LİMANLARIMIZ 37 TİCARİ LİMANLARIMIZ LİMANLARDA ACİL MÜDAHALE HİZMETİ 2003 yılından günümüze, SEAGULL markasıyla Martı Çevre Hizmetleri, Deniz Temizliği ve Malzemeleri Üretimi İç Dış Tic. Ltd. Şti. kurumsal kimliği altında sürdürmektedir. Deniz kirliliklerine müdahale için donanımlı olan SEAGULL aynı zamanda müdahalelerde kullanılan ekipmanların, operasyonlara göre geliştirilmesini, üretim ve satışını gerçekleştirmektedir. Firma yüzde 100 yerli sermaye ile kurulmuş ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından; “Deniz Kirliliklerine Müdahale” “Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerin Sebep Olduğu Deniz Kirliliğine Müdahale Eğitimi” “Deniz Kirliliğine Karşı Kıyı Tesislerine Tatbikat Gerçekleştirme” konularında yetkilendirilmiştir. Ayrıca, Kıyı Tesisleri için Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale Planları hazırlamaktadır. SEAGULL tarafından üretilen ekipman ve malzemeler ülke düzeyinde kabul görmektedir. SEAGULL, başta TÜPRAŞ Rafinerileri ile OPET Kıyı Tesisleri olmak üzere akaryakıt limanları ve kuru yük limanları ile birlikte Türkiye genelinde toplam 60 limanda müdahaleye hazırlık hizmeti vermektedir. Şirket aynı zamanda petrol döküntülerinde tüm sürecin yönetilmesi, atıkların toplanması, ortamın rehabilitasyonu gibi konularda da danışmanlık hizmet vermektedir. Ayrıca kıyı tesislerine, denizcilik şirketlerine ve petrol platformlarına tedarikçilik yapmaktadır. BOOMING Akaryakıt ya da kimyasal madde taşıyan gemilerin dolum ve tahliye operasyonları, 38 liman içi yakıt ikmalleri sırasında oluşabilecek kazalar sonucunda denizin kirlenme ve kirliliğin yayılması risklerini minimum seviyelere indirmek, deniz kirliliklerinde esas olan acil müdahale sürelerine anında cevap verebilmek amacıyla operasyon başlamadan bariyer ile gemilere emniyetli bir çalışma ortamı yaratmak için yapılan çalışma BOOMING olarak adlandırılmıştır. Bu uygulama, uluslararası ticari limanlarda kanuni bir zorunluluk olarak uygulanmaktadır. SEAGULL bu çalışmaları da yürütmektedir. TİCARİ LİMANLARIMIZ 39 ÖZEL LİMANLARIMIZ ALİDAŞ ALANYA LİMANI www.alanyacruiseport.com BP GEMLİK İSKELESİ www.bp.com/tr HABAŞ İSKELESİ www.habas.com.tr MOBIL OIL SERVİBURNU İSKELESİ www.mobiloil.com.tr SİNOP LİMANI www.cakports.com/sinop.html ADVANSA SASA POLYESTER TESİSLERİ www.sasa.com.tr ÇAYIROVA CAM SANAYİ İSKELESİ www.cayirovacam.com HABAŞ TERMİNALİ www.habas.com.tr NUH ÇİMENTO SAN. A.Ş. (NUHPORT) www.nuhcimento.com.tr SOLVENTAŞ www.solventas.com AKÇANSA AMBARLI LİMANI www.akcansaport.com ÇEKİSAN ÇEKMECE DEPOLAMA www.cekisan.com.tr İÇDAŞ İSKELESİ www.icdas.com.tr TOROS CEYHAN TERMİNALİ www.toros.com.tr AKÇANSA ÇANAKKALE LİMANI www.akcansaport.com ÇEKİSAN ŞAMANDIRASI www.cekisan.com.tr İDÇ LİMANI www.idcliman.com.tr OPET MARMARA TERMİNALİ İSKELE VE PLATFORMU www.opet.com.tr AKÇANSA YALOVA ÇİMENTO TERMİNALİ İSKELESİ www.akcansa.com.tr ÇEŞME LİMANI www.ulusoycesmeport.com İGSAŞ İSTANBUL GÜBRE SANAYİ A.Ş. www.igsas.com.tr AKDENİZ KİMYA NEMPORT LİMANI www.nemport.com.tr AKPORT www.akport.net AKSA AKRİLİK KİMYA SANAYİ A.Ş. www.aksa.com ÇOLAKOĞLU METALURJİ TESİSLERİ www.colakoglu.com.tr DELTA PETROL LİMANI www.deltapetrol.com DİLER LİMAN TESİSLERİ www.dilerhld.com DP WORLD YARIMCA LİMANI www.dpworld.com.tr AKTAŞ TERMİNALİ www.aktasdis.com EFESAN PORT www.efesanport.com ALTINTEL İSKELESİ www.altintel.com EGE ÇELİK LİMANI www.egecelik.com.tr AMBARLI DEPOLAMA TESİSLERİ www.ambarliltd.com EGE GAZ LNG TERMİNALİ www.egegaz.com.tr ANADOLU YAKASI KUMCULARI İSKELELERİ www.kumcular.com EGE GÜBRE LİMANI www.egegubre.com.tr ASYAPORT www.asyaport.com ATAŞ TERMİNALİ www.atasterminal.com AUTOPORT LİMAN İŞLETMELERİ A.Ş. www.autoport.com.tr AYGAZ LPG DEPOLAMA VE DOLUM TESİSLERİ www.aygaz.com.tr AYGAZ ŞAMANDIRALARI www.aygaz.com.tr AYGAZ YARIMCA DOLUM TESİSİ www.aygaz.com.tr BAGFAŞ İSKELESİ www.bagfas.com.tr BATIÇİM A.Ş. BATI LİMAN TESİSLERİ www.baticim.com.tr BODRUM CRUISE PORT www.globalports.com.tr BORUSAN LİMANI www.borusanlimani.com ERDEMİR LİMANI www.erdemir.com.tr EREN HOLDİNG LİMANI www.erenholding.com.tr EVYAP DENİZ İŞLETMECİLİĞİ LOJİSTİK VE İNŞAAT A.Ş. www.evyap.com.tr FORD OTOSAN YENİKÖY İSKELESİ www.uecc.com GEMLİK GÜBRE LİMANI www.gemlikgubre.com.tr GEMPORT www.gemport.com.tr GİRESUN LİMANI www.cakports.com/giresun.html GİSAŞ TUZLA İSKELESİ www.gisasgemi.com GÜBRETAŞ SARISEKİ İSKELESİ www.gubretas.com.tr GÜBRETAŞ TESİSLERİ www.gubretas.com.tr GÜLLÜK GEMİ YANAŞMA İSKELESİ www.portofgulluk.com/tr İSDEMİR LİMANI www.isdemir.com.tr KIZILKAYA LİMANI www.efesanport.com KORUMA KLOR ALKALİ SAN. VE TİC. A.Ş. www.koruma.com KROMAN ÇELİK LİMAN TESİSLERİ www.kromancelik.com.tr KUMPORT LİMANI www.kumport.com.tr KUŞADASI YOLCU LİMANI www.globalports.com.tr LAFARGE ASLAN ÇİMENTO İSKELESİ www.lafarge-eregli.com.tr LİMAKPORT İSKENDERUN www.limakports.com.tr LİMAŞ İZMİT TERMİNALİ www.limas.com.tr MARDAŞ www.mardas.com.tr MARMARA TRANSPORT İSKELESİ www.marmarashipyard.com MARMARİS LİMANI www.marmariscruiseport.com MARPORT www.marport.com.tr MARTAŞ MARMARA EREĞLİSİ LİMAN TESİSLERİ www.kaptandemir.com.tr MERSİN LİMANI www.mersinport.com.tr MESBAŞ RIHTIMI www.mesbas.com.tr MİLANGAZ ŞAMANDIRA TESİSLERİ www.milangaz.com.tr MMK ATAKAŞ DÖRTYOL LİMAN İŞLETMESİ www.mmkturkey.com.tr ORDU LİMANI www.cakports.com TOROS TARIM SANAYİİ SAMSUN LİMAN İŞLETMESİ www.toros.com.tr ORHAN EKİNCİ İSKELESİ www.ekinciler.com TOTAL GEBZE TERMİNALİ www.total.com.tr ORTADOĞU ANTALYA LİMAN İŞLETMELERİ A.Ş. (PORT AKDENİZ) www.portakdeniz.com TOTAL HARAMİDERE İSKELESİ www.total.com.tr PARK DENİZCİLİK HOPA LİMAN İŞLETMELERİ A.Ş. www.hopaport.com.tr PETKİM LİMANI www.petkim.com.tr PETLINE PLATFORMU www.petline.com.tr PETROL OFİSİ ALİAĞA TESİSLERİ www.poas.com.tr PETROL OFİSİ ÇUBUKLU TESİSLERİ www.poas.com.tr PETROL OFİSİ DERİNCE İSKELESİ www.poas.com.tr PETROL OFİSİ HARAMİDERE TESİSLERİ www.poas.com.tr PETROL OFİSİ ŞAMANDIRALARI www.poas.com.tr POAŞ ANTALYA ŞAMANDIRA TERMİNALİ www.poas.com.tr POAŞ ŞAMANDIRA TESİSLERİ www.poas.com.tr POLİPORT www.poliport.com PORT OF BANDIRMA www.portofbandirma.com.tr RİPORT www.riport.com RODA LİMAN DEPOLAMA VE LOJİSTİK İŞLETMELERİ A.Ş. www.rodaport.com SAFİ DERİNCE LİMANI www.safiholding.com SAMSUNPORT www.samsunport.com.tr SHELL DERİNCE TESİSLERİ www.shell.com.tr TOTAL OIL İSKELESİ www.total.com.tr TOTAL OIL ŞAMANDIRASI www.total.com.tr TRABZON LİMANI www.alport.com.tr TÜPRAŞ İZMİT RAFİNERİ TESİSLERİ www.tupras.com.tr TÜPRAŞ KÖRFEZ SIVI YÜK İSKELESİ www.tupras.com.tr TÜPRAŞ LİMANI www.tupras.com.tr U.N. RO-RO PENDİK LİMANI www.unroro.com.tr ÜNYE ÇİMENTO TESİSİ LİMANI www.unyecimento.com.tr YARIMCA ROTA LİMANI www.yilport.com.tr YAZICI LİMANI www.dilerhld.com YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SAN. ŞAMANDIRASI www.yildizentegre.com YILPORT www.yilport.com.tr ZEYPORT www.zeyport.net TİCARİ LİMANLARIMIZ 41 2015 DÜNYA DENİZCİLİK FUAR TAKVİMİ 2015 DÜNYA DENİZCİLİK FUAR TAKVİMİ 2015 DÜNYA HAZİRAN 2015 EYLÜL 2015 TİCARİ LİMANLARIMIZ CANNES YACHTING FESTIVAL (FESTIVAL NOR-SHIPPING/ NORVEÇ Lillestrom, Norveç 2-5 Haziran 2015 www.messe.no ALL WALES BOAT SHOW Conwy Quay Marina, Conwy, Kuzey Galler 5 - 7 Haziran 2015 www.allwalesboatshow.com 21.COALTRANS ASIA BICC Bali, Endonezya 7 - 9 Haziran 2015 www.coaltrans.com NEWPORT CHARTER SHOW Newport Yachting Centre, Newport , ABD 15 - 25 Haziran 2015 www.newportchartershow.com PROGRESSİVE SAN DIEGO INTERNATIONAL BOAT SHOW Sheraton San Diego Hotel and Marina, San Diego, ABD 18 - 21 Haziran 2015 www.sandiegointernationalboatshow.com SO! DALIAN (ÇHINA) East Port Marina, Dalian, Çin 18 - 21 Haziran 2015 www.sodalian.com TEMMUZ - AĞUSTOS 2015 SYDNEY INTERNATIONAL BOAT SHOW New Sydney Exhibition Centre, Sydney, Avustralya 30 Temmuz - 3 Ağustos 2015 www.sydneyboatshow.com.au ORUST OPEN YARDS Island of Orust, İsveç 21 - 23 Ağustos 2015 www.oppnavarv.nu 42 42 DE LA PLAISANCE) Vieux Port & Port Pierre Canto, Cannes, Fransa 8 - 13 Eylül 2015 www.cannesyachtingfestival.com PSP SOUTHAMPTON INTERNATIONAL BOAT SHOW Mayflower Park, Western Esplanade, Southampton, İngiltere 11 - 20 Eylül 2015 www.southamptonboatshow.com MONACO YACHT SHOW Port Hercule, Monako 16 - 19 Eylül 2015 www.monacoyachtshow.com AUKLAND ON WATER BOAT SHOW Viaduct Harbour, Aukland, Yeni Zelanda 24 - 27 Eylül 2015 www.auckland-boatshow.com ATLANTIC CITY IN-WATER POWER BOAT SHOW Farley State Marina, Atlantic City, New Jersey, ABD 24 - 27 Eylül 2015 www.acinwaterboatshow.com ARALIK 2015 ANTIGUA CHARTER SHOW Falmouth Harbour Marina, Antigua 4 - 10 Aralık 2015 www.antiguayachtshow.com MARINTEC CHINA Şangay, Çin 1-4 Aralık 2015 www.marintecchina.com EKİM 2015 HAMBURG OFFSHORE WIND CONFERENCE Hamburg, Almanya 30 Eylül - 01 Ekim www.dnvgl.com NEVA 2015, INTERNATİONAL MARİTİME EXHİBİTİON AND CONFERENCES St Petersburg, Rusya 22-25 Eylül 2015 neva.transtec-neva.com FORT LAUDERDALE INTERNATIONAL BOAT SHOW Fort Lauderdale, Florida, ABD 5 - 9 Ekim 2015 www.lauderdaleboatshow.com STEELORBIS FALL 2015 CONFERENCE Roma, İtalya 4-6 Ekim 2015 www.steelorbis.com KASIM 2015 HAMBURG INTERNATIONAL BOAT SHOW Hamburg, Almanya 24 Ekim – 1 Kasım 2015 hanseboot.de/en EUROPORT ROTTERDAM 2015 Ahoy Rotterdam, Hollanda 3-6 Kasım 2015 www.europort.nl LOGIST EURASIA 2015 ISTANBUL Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi, İstanbul 21-24 Kasım 2015 www.tuyap.com.tr GLOBAL GRAİN GENEVA 2015 InterContinental, CENEVRE 10-12 Kasım 2015 www.globalgrainevents.com