KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON ve OTOMATİK EXTERNAL DEFİBRİLATÖR AMAÇ Kalp solunum durmasının hızla tanınması Etkin kalp masajı ve suni solunum uygulanması ve 3 dk içinde AED ile defibrilasyonun sağlanması (DF) Değerlendirme Uygun değerlendirme yapılana kadar CPR yapma ! Alan güvenliğini sağla Sars ve sor “ İyi misiniz ?” Gerekmedikçe hastayı hareket ettirme. A B 2010 C İlk Değerlendirme Bilinç düzeyi Dolaşım durumu Havayolunun açıklığı / yeterliliği Solunum varlığı ve niteliği Kardiyak Arrest(KPA)1 Etkili kalp atımlarının durması solunum yetersizliği sonucu kalbin durması kalp durmasını takiben solunumun durması Kardiyopulmoner Arrest KPA 10-15 sn içinde bilinç kaybı 45 sn sonra göz bebekleri büyür (dilate pupil) Önce kalp durmuş ise 1-3 dk içinde solunum durması Tanı Büyük atar damarlarda nabız alınamaması 10-15 sn içinde bilinç kaybı Solunumun durması Ciltte solukluk ve dudaklarda morarma (siyanoz) Göz bebeklerinde büyüme (Pupil dilatasyonu) Kalp seslerinin duyulamaması 0 - 4 dk. Geri dönüşsüz beyin hasarı yoktur 4 - 6 dk. Beyin hasarı görülebilir 6 -10 dk. Beyin hasarı olasılığı yüksek 10 dk. Geri dönüşsüz beyin hasarı Dolaşım(C) Nabız Dolaşım bulguları Göğüs kompresyonu Dolaşım (c) Sağlık personeli nabız kontrolu yapmalıdır Hava Yolu (A) Solunumu olmayan hastada uygun pozisyon başın geri alınmasıdır Hava yolu tıkanıklığının en sık nedeni “dil” Hava Yolu (A) Çene itme manevrası (boyun travması şüphesinde etkin) Baş geri- çene yukarı Manevrası Solunum zorluğunun En sık nedeni uygun Olmayan baş çene pozisyonu. Solunum(B) Ağızdan ağıza solunum 2 soluk ver Her biri 1 sn. TYD için pozisyon Sert bir zeminde sırt üstü düz yatar pozisyon Asla farklı pozisyon (yan, yüzükoyun, düşey) verilmez (İSTİSNA!!!) Taşınacaksa hastanın baş, boyun ve sırtı birlikte hareket ettirilir Kalp Masajı (Erişkin) Sternumun üzerine el topuğu yerleştirilir Sternumun alt yarısına uygulanır Göğüs duvarında parmaklar birbirine kenetlenir Sternum aşağı doğru en az 5 cm çöktürülür En az 100/dk (normal output’un %25) 30:2 kompresyon/ventilasyon En az 5cm.lik göğüs depresyonu 5 siklusta bir nabız kontrol Her solunum için 1 saniye Göğüs Kompresyonu Kardiyak masaj tekniği Kompresyon Şekli Sternumu çöktürme derinliği 2 parmak 1.5-2.5 cm Çocuk (1-8 yaş) tek el 2.5 cm Çocuk (8 yaş ) 2 El 2.5-3.75 cm Bebek Yaş gruplarına göre toraks kompresyon yöntemleri Kapalı Göğüs Masajı:Yapılan Yanlışlar Yanlış el pozisyonu: organ yaralanması Bası arasında gevşemeye izin verilmemesi Zıplayan kompresyonlar Göğüsü yeterince çöktürememe Kurtarıcı solukta çok fazla hava verme TYD’in Etkinliği Spontan atımın geri dönüşü için her 5 siklusta-2 dk.da bir dolaşım bulgularını kontrol et Spontan solunumu kontrol et Yeterli TYD Kriterleri Hareketler Bilinç düzeyi iyileşir Kendi kendine solunum Cilt rengi normale döner •! •Mükemmel CPR için Beş Anahtar •Yol Önemli Noktalar • Hız • Derinlik • Gevşetme • Solunum • Kesintisiz Kalp Durması - İleri Yaşam Desteği (Yetişkin) Bilinç kapalı Yaşamsal BelirtiSolunumu ve nabzı kontrol et lleri Değerlendir A T T •1 soluk/ 5-6 saniyede •2 dakika da bir nabız kontrolü yap Na bız var H E R Solunum ve Nabız Kontrolünü En fazla 10 saniye de tamamla Solunum Nabız yok yok veya gasping 30 kalp masajı / 2 solunum (BVM A Ş A M A D A ile) Defibrilatör hazır olana kadar Paramedik yoksa OED) P A R A M E D İ K Ritmi değerlendir Şok Uygulanabilir (VF/Nabızsız VT) Şok Uygulanmaz (NEA/Asistoli) VF / Nabızsız VT Akış Şeması ASİSTOLİ / NEA Akış Şeması İleri Hava Yolu Yöntemlerini kullanarak havayolunu sağla (Entübasyon Algoritması) •Sağlanamıyorsa BVM ile devam et Entübasyon yapıldıktan sonra KPR; 100 kalp basısı/dak ve 8-10 soluk/dak olarak kesintisiz sürdür N A K İ L IV veya IO yol aç Sağlık kuruluşuna yada doktora ulaşana kadar resüsitasyona devam et 26 Hava Yolunda Yabancı Cisimler 27 Havayolu Tıkanıklığın en sık nedenleri Dilin hipofarinksi tıkaması, Takma dişler, Kan pıhtısı, Kusmuk, Yabancı cisimlerdir 28 Manevralar 1- Sırta yumruk vurma 2- Abdominal Thrust (Heimlich) 3- Chest thrust Bunlardan biri yada birkaçı uygulanabilir. Yapılan çalışmalarda hastaların %50’sinde bu üç teknikten sadece birinin uygulanmasının yetersiz kaldığı belirtilmektedir. Kombine teknikler ile başarı olasılığı artar.. 29 Bilinçli hastada Heimlich manevrası 30 Chest Thrust Chest thrust; Kurtarıcı hastanın abdomenini kavrayamıyorsa; Hasta obes ise Hasta gebe ise Abdominal thrust yerine Chest thrust kullanılabilir (Class Indeterminate) 31 AED Otomatik Eksternal Defibrilatör Oto Mod Açıldıktan ve testi başarı ile geçtikten sonra, cihaz her zaman Oto Mod’ da işletime başlar. İşletim modu, otomatik bir ECG- Ritim- Analizi yürütür. Eğer cihaz net olarak VF algılarsa, bir defibrilasyon tavsiye eder ve cihazı dahili ve otomatik olarak hazırladıktan sonra hastaya defibrilasyon uygulanmasını tavsiye eder. Eğer cihaz defibrilasyon gerektirecek bir ritim saptamazsa, kalp masajı tavsiye eder. Elektrotlar, – Sağ göğüs bölgesine, köprücük kemiğinin altına (1) yerleştirilir ve – Sol göğüs bölgesine, kalbin üstüne yardımcı hat üzerine (2) yerleştirilir. Elektrotların yanlış yerleştirilmesi, frekansların yanlış yorumlanmasına neden olabilir. Defibrilasyon elektrotları uygulanmadan önce, tıbbi plasterler çıkarılmalıdır. Eğer elektrotlar doğru olarak yerleştirilmişse, cihaz otomatik olarak analize başlar. Otomatik analiz işlemi defibrilasyon elektrotları üzerinden çalışır. Bu durumda hasta sabit konumda tutulmalı ve hastaya dokunulmamalıdır. Cihaz aşağıdaki talimatı verecektir: < Ritim analizi sırasında hastaya dokunmayınız > Cihaz programının algoritması, bu anda şok uygulanabilir bir durumun var olup olmadığını tespit etmek için ECG’ yi kontrol edebilir. Eğer cihaz VF tespit ederse, defibrilasyon tavsiye edecektir. Tüm canlandırma işlemi süresince, sürekli olarak hastayı gözetleyiniz. Hasta her an bilincini kazanabilir ve bilincini kazandıktan sonra hastaya defibrilasyon uygulanmamalıdır. Defibrilasyon Gereksinimi Eğer net bir şekilde VF saptarsa, bir defibrilasyon önerisinde bulunur ve cihazı dahili ve otomatik olarak defibrilasyon işlemine hazırlar. Cihaz aşağıdaki uyarıyı verecektir: < Şok tavsiye edilir, hastaya dokunmayınız > Eğer kapasitörün dahili olarak şarjı yapılmışsa, 15 saniyelik defibrilasyon atımı için gerekli olan enerji mevcut demektir ve sürekli uyarı tonu ile ‘yeşil’ ateşleme düğmesi gösterilir. Monitörle birlikte model de kalan zamanı gösterir. Eğer defibrilasyon belirtilen bu zaman içerisinde uygulanmazsa, dahili güvenlik bışaltımı gerçekleşir ve ECG analizi bir kez daha yürütülür. AED ve Defibrilasyon Ani kardiyak arresti olan hastaların çoğunlunda saptanan ritm VF (%60).. Nabız yokluğu AED’ün bağlanması gerektiğini gösterir. VF nedenli arrestte defibrilasyon yapılmazsa sağkalım geçen her dakikada %7-10 azalır.. 5 siklus CPR→ Şoklanabilir bir ritim varsa 360 joule ile defibrilasyon.. 39 Özet- Erişkin TYD Algoritma 10 saniye içinde nabız hissedilmezse defibrilatöre ulaşılana kadar 30:2 kompresyon/ ventilasyon oranı ile CPR başlanır. 10 saniye içinde eğer nabız hissedilirse ve solunum yoksa her 5-6 saniyede bir 1 soluk verilir. Ve nabız iki dakikada bir kontrol edilir 40 Özet- Erişkin TYD Algoritma AED gelince ritme bakılır. Şoklanabilir bir ritm varsa 1 şok verilir ve TYD’e devam edilir. Şoklanabilir bir ritm yoksa 5 siklus CPR yapılır. Yardım gelene kadar her 5 siklusta bir ritm kontrol edilir. 41 Sorular/ Katkılar? Teşekkür ederim 42 Prm.Mustafa YILDIZ Sunumun hazırlanmasındaki katkıları için teşekkür ederiz. 43