Diyabet nedir?

ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
DİYABETİK
ÇOCUĞUN BAKIMI
1


ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
“Diabetes Mellitus”
“Diabetes” = Yunanca anlamı “koşmak”
(Diabetliler çok fazla miktar ve sıklıkta
idrar yaparlar)
“Mellitus” = Latince anlamı “tatlı”
(Diabetlilerin idrarları içerdiği şeker nedeni
ile tatlıdır)
2

ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet nedir?
Diabetes mellitus, çeşitli etyolojik
nedenlerle insülinin yetersiz salınması
ve/veya yetersiz etkisi sonucu
ortaya çıkan ve hiperglisemi ile
belirlenen kompleks sistemik,
metabolik ve endokrin bir hastalıktır
3





Ölüm nedenlerinin 7.’si dir
Kardiyak hastalık riski 2-4 kat
daha fazladır
% 60-70 nöropati gelişir
Vücuttaki tüm organları etkiler
Yaşam kalitesini bozar
4
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet Neden Önemlidir?
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Hasta taburcu olduktan
sonra glisemi takibi ve
diyabete ilişkin gelişebilecek
komplikasyonlar için uzun
süreli izlem gerekmektedir
5
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Hemşirelik Bakımı

6
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İzlem Sıklığı
Yeni tanı konulmuş hastalarda
taburcu olduktan sonra 1-2
hafta içinde
7
Stabilize durumdaki hastalarda:
1. Diyabet süresi 2 yılın altında ise;
- Aynı şehirdeki hastalar için 1,5-3 ayda bir
- Başka şehirdeki hastalar için 3-6 ayda bir
2. Diyabet süresi 2 yılın üzerinde ise;
- Aynı şehirdeki hastalar için 3 ayda bir
- Başka şehirdeki hastalar için 6 ayda bir
8
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İzlem Sıklığı
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İzlem Sıklığı
Diyabet kontrolü bozuk olanlarda:
1. Aynı şehirde ise kontrol, düzelinceye
kadar 1-2 haftada bir
2. Başka şehirde ise
- Mümkünse 2-4 haftada bir
- Mümkün değilse telefonla öneri
alınmalıdır
9
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İzlem sırasında dikkat
edilmesi gereken konular
1. Diyabet kontrol derecesi
2. Büyüme ve gelişme
3. Psikolojik durum ve diyabeti
kabullenme
4. Ebeveyn ve hastanın diyabet
hakkındaki bilgisi
5. Diyabet komplikasyonları
10
1. Klinik semptomların ortadan kalkması
2. Ketoasidozun önlenmesi
3. Hipogliseminin önlenmesi normale yakın glisemi
düzeylerinin sağlanması
4. Normal büyüme ve seksüel olgunlaşmanın
sağlanması
5. Obesitenin önlenmesi
6. Birlikte görülen otoimmun hastalıkların erken
tanı ve tedavileri
7. Emosyonel bozuklukların önlenmesi
8. Normale yakın bir yaşam biçimi elde etmek ve
diyabetin kronik komplikasyonlarını önlemek veya
minimalize etmektir
11
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabetin Uzun Süreli İzleminde
Amaçlar

ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ

Daha iyi metabolik kontrol
mikrovasküler komplikasyonların
daha az ve daha geç gelişmesi ile
ilgilidir
Optimal glisemik kontrol yalnızca
doğru izlem ile değerlendirilebilir
ve sürdürülebilir
12
Böylece ekip, çocuk ve aileye uzman
tavsiyelerde bulunabilecek, sürekli eğitim
verebilecek ve psikososyal desteği
sağlayabilecek durumda olacaktır.
13
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabetli çocuk, tanının ilk gününden
itibaren, hem diyabet hem de çocuk
konusunda gerekli uzmanlık ve anlayışa
sahip multidisipliner özelleşmiş bir çocuk
diyabet ekibi tarafından kontrol
edilmelidir.




Gün içinde farklı zamanlarda ölçülerek
insülin etkisi, beslenme ve egzersize yanıt
olarak kan şeker düzeyini belirlemek. Bu
yolla, kan şekeri profilini düzeltmek için
tedavide değişiklikler yapılabilir
Hipoglisemiyi saptamak ve düzelmesini
izlemek
Araya giren hastalıklar sırasında
hiperglisemik krizleri engellemek
Ağır egzersiz sırasında ve sonrasında
değişiklikleri saptamak
14
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Gliseminin İzlenmesi
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Sık, doğru ve hasta tarafından
gerçekleştirilen kan şekeri
ölçümleri, yoğun insülin tedavi
protokolleri ile optimal glisemik
kontrolün başarılabildiği tek
yöntemdir
15
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Beslenme
16



Optimum büyüme, gelişmeyi sağlayabilmek
ve sağlığı koruyabilmek için, gerekli enerji
ve besin öğelerinin uygun miktarlarda
alınması
Sosyal, kültürel ve psikolojik yönden uygun
olmak koşulu ile bireye yaşam boyu sağlıklı
beslenme alışkanlığı kazandırmak
Mümkün olabildiği kadar en iyi glisemik
kontrolü sağlamak ve korumak
17
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Amaçlar:
Diyet



İdeal vücut ağırlığına sahip olmak ve
korumak.......Düzenli egzersiz
Hipo ve hiperglisemi atakları, hastalıklar,
egzersize ilişkin sorunlar gibi diyabetin
akut komplikasyonlarını önlemek ve tedavi
etmek
Mikro ve makrovasküler komplikasyonların
önlenmesinde yardımcı olmak
18
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Amaçlar:
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyette temel
Diyabetli çocuk ve adölesanlarda
yapılan beslenme önerilerinde,
erişkinlere yapılan öneriler temel
alınmalıdır. Ancak 5 yaşın altındaki
çocukların günlük diyetlerinin enerji
yoğunluğu, diğer yaşlara göre daha
yüksek olmalıdır.
19
§ Günlük alınan enerji büyüme için yeterli,
ancak şişmanlığa yol açmayacak miktarlarda
olmalıdır
§ Sebze ve meyveler ( günde 5 porsiyon
tüketilmelidir)
20
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
§ Günlük alınan enerji ve karbonhidratların
dağılımı kullanılan insülinin etki süresini ve
fiziksel aktiviteyi dengeleyecek şekilde
olmalıdır (insülin dozları farklı yeme
alışkanlıklarına göre ayarlanmalıdır)
21
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
§ Günlük alınan enerjinin karbonhidrat, protein ve
yağlardan sağlanan oranları şu şekilde olmalıdır:
Karbonhidratlar >%50
- Kompleks, rafine edilmemiş, liften zengin
karbonhidrat kaynakları yeğlenmelidir
- Fazla olmamak koşulu ile bir miktar şeker
tüketilebilir
Yağlar %30-35
Proteinler %10-15
- Yaşla miktarlar azaltılmalıdır
Günlük
porsiyon
miktarı
Besinler ve
bileşenleri
• Tedbirli kullan
Süt Et tavuk
balık
Peynir yumurta
kuru
Yoğurt baklagiller
Günlük total
enerjinin
önerilen oranları
Katı ve sıvı yağlar,
şeker, reçel, bal, pekmez vb
• %30-35
Proteinden zengin besinler
• %10-15
Sebzeler ve meyveler
Ekmek, bulgur, makarna, pirinç,
patates, mısır vb
Sebzeler ve meyveler
Kompleks
karbonhidratlardan
zengin besinler
• %50
22
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Günlük besin tüketimi piramidi
• Beslenme durumunun değerlendirilmesinde önemli
bir eksiklik saptanmadıkça diyete ek olarak
vitamin, mineral ya da iz element verilmesi
önerilmez
• Vitamin alımının yeterli olması da kardiyovasküler
komplikasyonlardan korunmada yardımcı olur
• Pek çok taze sebze ve meyve antioksidanlardan
zengindir ve tüketilmesi özendirilmelidir
23
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Vitamin, mineral ve
antioksidanlar






ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
DM I in Okul Yönetimi
Emosyonel
Kan şekeri ölçümü
İnsülin uygulaması
Glukagon
Özel durumlar, diyet, egzersiz
Ebeveyn/çocuk/okul uyumu
24
1. İnsülin eksikliğinin mutlak olması ve bu nedenle
insülin replasman tedavisine neredeyse tamamen
bağlı olma
2. Değişken besin alımı
3. Değişken egzersiz paterni ve okul aktiviteleri
4. Büyüme ve puberteden sorumlu hormonal
değişiklikler
5. Çocukların enfeksiyona eğilimi
6. Psikososyal güçlüklere eşlik eden davranış
bozuklukları
7. Parental tedaviye bağımlı olma
25
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Çocuklar ve adolesanlarda mükemmel metabolik
kontrolü sağlamak aşağıdaki faktörler nedeniyle
daha zordur:


Diyabetli çocuklar da diğer çocuklar gibi oyun oynayabilir,
arkadaşlarıyla spor yapabilirler. Zaten böyle yapmaları gerekir.
Egzersiz ve hareket kan şekeri düzeyinin düşmesine yardımcı olur.
Takım sporlarına veya beden eğitimi derslerine katılmak çocuğa
moral de verir. Arkadaşlıklar kurar, kendini "takımın bir parçası"
olarak hisseder
Egzersizin etkilerini gıda ve insülinle dengelemek gerekir. Bu
yüzden egzersizin düzenli yapılması önemlidir. Ancak çocukların
hayatı önceden planlanmamış faaliyetlerle doludur. Bu yüzden
çocuğunuz yanında her zaman kolaylıkla yiyebileceği kraker veya
peynir türü yiyecekler taşımalıdır. Küçük çocuklar kan şekeri
düşmesi ihtimaline karşı yanlarında kesme şeker, şeker veya glikoz
tabletleri taşımalıdır
26
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabetli Çocuk ve Spor


Çocukluktan erişkinliğe geçiş sırasında
ergenliğin biyolojik değişikliklerini de
içeren gelişim süreci, diyabetli birey ve
diyabet bakım ekibi için özel birtakım
güçlükler yaratır
Ergenlerin çoğunun sağlık bakımı ve
duygusal gereksinimlerinin küçük çocuklar
ve erişkinlerden farklı olduğu bilinmelidir
27
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Adölesan
Riskleri

Metabolik kontrolün sürekli yüksek olması ya da
giderek kötüleşmesi

Riskli davranışlar

Yineleyen diyabetik ketoasidoz

Mikrovasküler komplikasyonlarda hızlanma

Özellikle pediatrik diyabet hizmetlerinden
erişkin diyabet hizmetlerine geçiş esnasında
gözlenen klinik kontrollerden kaçma
28
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Adölesan
Adölesanlarda metabolik bozulma;

Hızlanan büyüme ve artan vücut ağırlığına karşın
insülin dozunun yeterince sıklaştırılmaması

Ergenliğe bağlı hormonal değişiklikler

Psikolojik ve sosyal sorunlar

İnsülin enjeksiyonlarının atlanmsı

Uygunsuz yeme alışkanlığı ya da yeme bozuklukları
29
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Adölesan
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Hastalık
• Metabolik kontrolün iyi olmadığı çocuklarda
çeşitli enfeksiyonlara karşı bağışıklık azalmış
olabilir
• Ateşle birlikte olan hastalıklarda yüksek
düzeydeki stres hormonları, glukoneogenez ve
insülin direnci nedeniyle kan şekeri, yükselme
eğilimi gösterir
• Kusma ve ishallerle seyreden hastalıklar kan
şekerini düşürerek hipoglisemiye neden olabilir
30
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Hastalık
• İnsülin hiçbir zaman kesilmemelidir
• İzleme daha sık aralıklarla yapılmalıdır
• İştahsızlık olursa, hastalık sırasında öğünler,
kolay sindirilebilir ve şeker içeren sıvılarla
değiştirilebilir
• Hidrasyon sağlanmalıdır ( hiperglisemi, ateş ve
aşırı glukozüri sıvı kaybını arttırır)
31

Diyabetli çocuk ve adölesanların cerrahi
girişimi, yalnızca bu çocuklara yönelik bakım ve
tedavi olanakları olan uzmanlaşmış merkezlerde
yapılmalıdır
 En yüksek düzeyde güvenliliğin sağlanabilmesi için
elektif cerrahi durumunda hastaneye yatırılmadan
önce, acil cerrahi durumunda ise hastaneye
yatırıldıktan hemen sonra cerrahi, anestezi ve
diyabet ekipleri arasında iletişim kurulmalı

Cerrahiden önceki gün glisemi kontrolleri
sıklaştırılmalı
32
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Diyabet ve Cerrahi
• Yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde çalışan tüm
sağlık görevlileri çocuk ve adölesanlarda su
malzemeleri sağlamakla yükümlüdürler;
 İnsülin, Nitelik açısından güvenilir olduğu bilinen
bir tür
 Enjektörler ve/veya insülin kalemleri ve/veya
enjeksiyon araçları ve iğneleri
 Kan ve idrar testleri için gerekli alet ve
malzemeler
33
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Temel Gereksinimler
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İNSULİN
UYGULAMASI
34
pankreasta
langerhans
adacıklarındaki beta
hücrelerinden salgılanan
bir hormondur. Temel
etkisi kan şekerini
düşürmektir.
35
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İnsulin;









ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İNSULİN TEDAVİSİ
OAD lere yanıtsızlık
Kronik böbrek yetmezliği(kreatin1.4^)
Karaciğer yetersizliği
Diyabetik ayak
Cerrahi operasyon
Orta-ağır enfeksiyonlar
Gebelik-emzirme
Tip 1 Diyabet
Akut metabolik durumlar(diyabetik ketoasidoz,
nonketotik hiperozmolar koma)
36
subkutan
intramüsküler
intravenöz
intraperitoneal
nasal?
oral??
İnjektörler
Kalemler
Jet injektörler
İnsülin pompası
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İnsülin Tedavisi
İnsülin Absorbsiyonu
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
38
İnsülin Pompaları

Daha motive hastalar için

Pahalı

Eksternal, ince, kıvrılmayan bir
subkutan katatere bağlı,
programlanabilen bir pompa

Yalnızca hızlı etkili insulin

Programlanabilen bazal dozlar




Ektsra enjeksiyon yapmadan bolus
doz
Yeni pompalarda doz hesaplama
fonksiyonu
Boluslar daha sonra gözleme
Uzmanlaşmış destek sistemleri
gerektirir
39
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Continuous Subcutaneous Insulin Infusion
(CSII)
İnsülin Pompaları

Daha motive hastalar için

Pahalı

Eksternal, ince, kıvrılmayan bir
subkutan katatere bağlı,
programlanabilen bir pompa

Yalnızca hızlı etkili insulin

Programlanabilen bazal dozlar




Ektsra enjeksiyon yapmadan bolus
doz
Yeni pompalarda doz hesaplama
fonksiyonu
Boluslar daha sonra gözleme
Uzmanlaşmış destek sistemleri
gerektirir
40
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Continuous Subcutaneous Insulin Infusion
(CSII)
Guardian™ CGMS
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Gelecekteki Glukoz
İzlemleri
Eksternal Kapalı Devre


Freestyle Navigator™


Minimal ‘invasive
continuous
glucose monitors’
İmplante Edilen
Glukoz Sensörleri
İmplante İnsulin
Pompaları
“Kapalı Devre”
sistemler
İmplante kapalı devre
41
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Beta hücreleri (yeşil) artık görüntülenebiliyor.
Recent Advances 2007.
NDDK.
42
43
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Kan şekerinin parmak ucunu delmeden, ciltteki
interstisyel sıvıdan ve sürekli ölçümü ve bunun
ekrandan gösterilmesi
İNSULİNLER
Orta NPH
etkili
Uzun Glargine(Lantus)
etkili Detemir(Levemir)
Etki
Süresi
3 saat
4-6
saat
1-4 saat 4-12
12-16
saat
saat
1 saat
Devamlı 24 saat
44
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Etkinin Pik
Başlama Zamanı
zamanı
Hızlı Lispro(Humalog)
5-15 dk 0,5-1,5
etkili Aspart(Novarapid)
saat
Kısa Regüler(Actrapid- 0,5-1
2-4 saat
etkili Humilin R)
saat






Cilt temiz olmalıdır.
Karışım insulin yapılacaksa iyi karıştırılmalıdır.
En sık yapılan enjeksiyon hatası insulinin İM
dokuya verilmesidir.SC dokuya uygulama
konusunda özen gösterilmelidir.
Enjeksiyon pistonunu çekerek kanama kontrolü
yapmak gerekli değildir.
Enjeksiyondan sonra masaj yapılmamalıdır.
Enjeksiyon saati ile yemek saati uyumlu
olmalıdır.
45
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İNSULİN ENJEKSİYONU SIRASINDA
DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
FlexPen® içerisindeki süspansiyonun iyice karışmasını
sağlayabilmek için iki aşamalı bir karıştırma işlemi
gerekmektedir. Öncelikle koruyucu kapağı çıkartınız.
Yatay olarak avuç içinde en az 10 kez karıştırma yapınız.
46
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Avuç içinde yapılan karıştırma işlemini takiben,
FlexPen® ’i dirsek hizasından en az 10 kere
şekildeki
gibi karıştırınız.
47
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Enjeksiyon
Kullanılan insülinden azami faydanın sağlanması için
enjeksiyonun nasıl ve nereye yapıldığı önemlidir.
• Eğer insan insülini kullanmıyorsanız, enjeksiyonu
yemek saatinden 30 dk. önce yapın.
• Eğer insülin analogu kullanıyorsanız, enjeksiyonu
yemekten hemen önce veya yemekten hemen sonra
yapabilirsiniz.
• Enjeksiyonda 7gün sağ kol ,7 gün sol kol,7 gün sağ
bacak ,7 gün sol bacak,7 gün sağ karın, 7 gün sol karın
enjeksiyon bölgelerini tercih ediniz.
• Seçilen bölgede hep aynı noktaya enjeksiyon
yapmayınız.
48












KARIN
Hızlı emilim
Aktivitelerden etkilenmez
BACAK(uyluk ön ve yan yüzeyleri)
Yavaş emilim
Kolay uygulama
KOLLAR(üst kol lateral yüzeyleri)
Bacaklara göre daha hızlı emilim
Büyük çocuklarda uygun
KALÇA
En yavaş emilim
Küçük çoçuklarda uygun
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
ENJEKSİYON BÖLGELERİ
49
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İnsülin Enjeksiyon Bölgeleri
İnsülin; karın bölgesi, kolun üst kısımları ve
uyluk bölgelerine enjekte edilebilir. İnsülin
enjeksiyonları, aynı bölge içinde kalmak
üzere, farklı noktalara yapılmalıdır.
50
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Enjeksiyon bölgeleri

51
Enjeksiyon bölgeleri
İnsülin emilim hızı
• Başlangıç dozu 0.5-1 U/kg’ dır.
Karın bölgesi
+++
• Tatmin edici bir kontrol sağlayıncaya kadar
Kalça doz 2-4 U/kg’ a kadar artırılabilir.
++
• En sık kullanılan tedavi rejimleri, günde 2++
Üst kol
Uyluk enjeksiyon ve multiple enjeksiyon tedavileridir.
+
52
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İnsülin Uygulaması
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
53







Enjeksiyonun yeri
Enjeksiyonun
derinliği
Masaj,ısı değişikliği
İnsulinin tipi
İnsulinin türü
İnsulinin dozu
İnsulin antikorları
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İNSULİN EMİLİMİNİ ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
Lipohipertrofi
 Egzersiz
 Yeterince
karıştırmama

54
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
İNSULİN TEDAVİSİNİN YAN
ETKİLERİ
HİPOGLİSEMİ
İNSULİN ÖDEMİ(Tedaviye başlandığında ortaya
çıkar-Bacaklarda,ayaklarda,ellerde yada yüzde
ödem olur-Birkaç haftada iyileşir)
ALLERJİ
KİLO ARTIŞI
LİPODİSTROFİLER(Enjeksiyonların aynı bölgeye
yapılması sonucu oluşur)
55

ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ

LİPOARTROFİ(Bölgede yağ dokusunun
kaybı söz konusudur.Enjeksiyon
bölgelerinde çökmeler,çukurluklar oluşur)
LİPOHİPERTROFİ(Skar dokusu
oluşur.Bölgede şişlik sertlik şeklinde
hissedilir.)
56
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Hipoglisemi (HİPO)
Kan şekerinin 75 mg/dl’nin altında olmasıdır.
Hipogliseminin nedenleri:
• Yüksek doz insülin uygulaması
• Yetersiz karbonhidrat alımı
• Ana veya ara öğünlerin atlanması veya geciktirilmesi
• Her zamankinden fazla egzersiz yapılması
• Yanlış sülfonilüre kullanımı (yüksek
dozda şeker düşürücü ilaç alınması)
• Alkol düşkünlüğü
• Stres
57
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Hipogliseminin Belirtileri
58
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
59
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Hipoglisemi (HİPO)
Hasta hipoglisemi belirtilerini fark ettiğinde
bir şeyler yiyerek, bir bardak meyve suyu veya
2-3 kesme şeker alarak hipoglisemiyi önleyebilir.
Belirtilerin 5-10 dakika içinde düzelmediği
durumlarda tedavi tekrarlanabilir.
60
• Bazı hastalarda hipo ağır seyreder ve hasta durumunun
farkına varamadan şuurunu kaybeder.
Bu kişiler yakınlarının yardımına ihtiyaç duyarlar.
• Kan glukoz düzeyi genellikle 40 mg/dl’nin altındadır.
• Böyle bir durumdaki hastaya kesinlikle ağızdan hiçbir
şey verilmemelidir.
• Hastaya şayet yanında bulunuyorsa, deri altına
glukagon enjeksiyonu yapılmalıdır.
GLUKAGON
61
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Hipoglisemi (HİPO)



Diğer hemşirelik girişimleri
Çocuğun vücut hijyeni,ağız diş tırnak bakımı,
bağışıklama ve üst solunum yollarından koruma
cilt enfeksiyonlarının derhal tedavi edilmesi
gerektiği aileye anlatılır.
Yılda bir kez göz kontrolü
Ayak ve tırnak bakımı ve yalın ayak gezmemenin
önemi
62
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ


ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ

Yemek listesi, kan şekeri, insülin tedavisi
gibi kayıt tutma ve önemi
Diyette oluşan değişiklikler ve çocuğun
yediği ilave bir yiyecek çocuk tarafından
yazılmalı, çocuk bu konuda açık
davranması için cesaretlendirilmelidir.
63
ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ
Tip 1 diyabet hastası olan 1999 ABD Güzeli Nicole Johnson
Baker, "diyabet elçisi" olarak Antalya’daki 43’üncü Ulusal
Diyabet Kongresi’ne katıldı. Kongrede diyabetle yaşam
deneyimlerini aktaran 32 yaşındaki Baker, "Hastalık tanısı
konduğunda güzellik yarışmasını kazanamazsın dediler.
Kazandım... Doğum yapamazsın, gazeteci olamazsın dediler.
Hepsini başardım işte" diye konuştu.
Kaynak: Mesude Erşan. Hürriyet. 12 Mayıs 2007.
64





ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİNİN (TİP 1) UZUN SÜRELİ TAKİBİ

Kaynak:
Dr. Ferhat Çekmez
Diyabet hemşiresi Hülya Doğan
Dr.Kubilay Karşıdağ
Prof. Dr. R. Erol Sezer
Kavaklı A, Pelk H, Bahçecik N. Çocuk
hastalıkları Hemşireliği.
65