ATATÜRK`ÜN KATILDIĞI SAVAŞLAR TRABLUSGARP SAVAŞI

ATATÜRK’ÜN
KATILDIĞI SAVAŞLAR
TRABLUSGARP SAVAŞI
İtalya, 19. yüzyılın sonlarına doğru, bugün Libya adıyla anılan Kuzey Afrika'daki
Trablusgarp ve Bingazi'yi ile geçirmeyi planlamıştı. O dönem İngiltere Mısır'a,
Fransa da Tunus'a hakim olmuş, İtalya da gözünü Trablusgarp'a dikmişti. İtalya,
İngiltere ve Fransa'yla yaptığı gizli ve açık anlaşmalarla Trablusgarp'ı işgal
onayını aldıktan sonra, 29 Eylül 1911'de Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. 5
Ekim 1911'de Trablus'a asker çıkardı. 20 Ekime kadar peş peşe Tobruk, Derne
ve Bingazi İtalyanların eline geçti.
Osmanlı ordusunun genç subaylarından bir bölümü Trablusgarp'ı savunmak için
gönüllü olarak Mısır, Tunus yoluyla cepheye gittiler. Binbaşı Enver Bey, Kolağası
Mustafa Kemal, Fuat Bey (Bulca), Nuri Bey (Conker), Fethi Bey (Okyar), Albay
Neşet Bey bu subaylar arasındaydı. Enver Bey, Trablus'ta yerli Arapları
teşkilatlandırarak savunmaya katılmalarını sağladı ve Askeri birlikleri üç
komutanlığı ayırdı. Trablus Komutanlığı : Kurmay Albay Neşet Bey Bingazi
Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Enver Bey Derne Komutanlığı : Kurmay Binbaşı
Mustafa Kemal Seyahati sırasında binbaşılığa yükselen Mustafa Kemal, 8 Aralık
1911'de Trablusgarp'a geldi. 22 Aralıkta Tobruk Savaşı'nı kazandı. Derne'de
16/17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralandı. Bir ay hastanede tedavi
gören Mustafa Kemal, 6 Mart 1912'de Derne komutanı oldu. Derne'de başarılı
savunma muharebeleri yaptı.
Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine 15-18 Ekim 1921 tarihleri
arasında, Osmanlı-İtalyan delegeleri arasında imzalanan Ouchy (Uşi) Barış
Antlaşması ile sona erdi. Antlaşmaya göre Trablusgarp ve Bingazi tam bir
İtalyan sömürgesi oldu. İtalya bununla da yetinmeyerek, 5 Kasım 1911'de
Trablusgarp ve Bingazi'yi topraklarına kattığını dünyaya duyurdu. Gönüllü
subaylar Balkan Savaşında görev almak üzere İstanbul'a döndüler.
BALKAN SAVAŞLARI
Balkanlarda dört devlete (Bulgaristan,Yunanistan,Sırbistan,Karadağ)karşı
savaşan Osmanlı devleti savaş sonucunda yenilmiş ve savaş sonrası yapılan
Londra antlaşmasıyla tüm balkan topraklarını ve Trakya’daki topraklarını
kaybetmiştir.
Ancak kısa bir süre sonra Balkan Devletlerinin Osmanlı devletinden aldıkları
topraklar paylaşamamaları ve kendi aralarındaki anlaşmazlıklar nedeniyle
II.Balkan Savaşı çıkmıştır.Osmanlı Devleti’de bu durumdan yararlanarak
kaybettiği toprakları geri almak için harekete geçmiştir.Bu dönemde Balkan
Savaşlarına katılmak amacıyla Trablusgarptan İstanbul’a dönen M.Kemal paşa
Geliboluda görevlendirilmiştir.
II.Balkan Savaşı esnasında Trakyada Bulgarlara karşı verilen mücadeleye
M.Kemal Bolayır kolordusu kurmay başkanı olarak katılmıştır.Bolayır kolordusu
bulgarlara karşı büyük başarılar kazanmış ve Edirne’yi Bulgarlardan geri
almıştır.Aynı yıl içerisinde M.kemel Sofya askeri ateşeliğine atandı.II.Balkan
Savaşları sonucunda yapılan İstanbul antlaşmasıyla Meriç nehri sınır kabul
edilmiş Böylece Osmanlı Devleti I Balkan Savaşında kaybettiği topraklardan bir
kısmını geri almayı başarmıştır.
ÇANAKKALE SAVAŞLARI
I Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin en başarılı olduğu cephe Çanakkale
Cephesidir. Dünya tarihinin en kanlı savaşı bu cephede cereyan etmiştir.
İngiltere ve Fransa, müttefikleri Rusya'yla birleşerek savaşın seyrini lehlerine
çevirmek istiyordu. Rus ekonomisi savaşın yükünü kaldıramaz hale gelmişti.
İtilaf Devletleri Osmanlı Devletini saf dışı bırakmak, Rus Ordusuna gerekli askeri
yardımı ve malzemeyi en hızlı bir şekilde ulaştırmak, Kafkasya Cephesinde
bunalan Rusya'yı rahatlatmak ve Türk Ordusunun geri çekilmesini sağlamak için
Çanakkale Boğazına harekat düzenlediler.
İngiliz ve Fransız savaş gemilerinin Çanakkale Boğazı'ndan geçişlerine 18 Mart
1915'te başarıyla karşı konuldu. İtilaf Devletleri donanması ağır kayıplar
verince, Gelibolu Yarımadası'na asker çıkarıp kara muhaberelerini başlattılar. 25
Nisan 1915'te Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemal'in komuta
ettiği birlik Conkbayırı'nda durdurdu. Bu başarı üzerine, Mustafa Kemal
albaylığa yükseltildi. General Harrington komutasındaki İngiliz birlikleri 6-7
Ağustos 1915'te tekrar taarruz etti. Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal,
9-10 Ağustos 1915'te 1. Anafartalar Zaferi'ni kazandı Bu zaferi, 17 Ağustosta
Kireçtepe, 21 Ağustos'ta 2. Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Savaşı'na
katılan Türk Ordusu'ndan, çoğu öğrenim çağında 253.000 subay, er ve erbaş
şehit oldu. Çanakkale'nin geçilemeyeceğini anlayan İngiliz ve Fransızlar da,
arkalarında Türkler kadar kayıp bıraktılar. 19/20 Aralık 1915'te Anafartalar ve
Arıburnu'ndan, 8-9 Ocak 1916'da Seddülbahir'den kesin olarak çekildiler.