Karin agrisi ile gelen bir hastada yanitlanmasi gereken sorular:

ACİL SERVİSTE AKUT KARIN AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
Dr. Erdoğan M Sözüer
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Kayseri
Anamnezi araştırırken;
Akut karın ağrısı olan hastanın tanı ve tedavisi
1.
Hastaya sorulması gereken soruları sorun
hekimler için hala önemli klinik sorunların başında
2.
Hastanın
gelmektedir. Ani başlayan karın ağrıları içi boş
anlayabileceği
ve
cevaplayabileceği soruları sorun
organ perforasyonu, barsak tıkanıklığı, mezenterik
3.
Elde ettiğiniz bilgileri iyi değerlendirin
vasküler
4.
En sık görülen hastalıkları düşünün. Bunlar
hastalıklar
genellikle
gibi
cerrahi
nedenlerden
bir
müdahale
dolayı
ile
elemine olduktan sonra ender hastalıkları
sonuçlanmaktadır. Bu yüzden akut karın ağrısı olan
hastalar kısa zamanda doğru tanıları konulup gerekli
tedavileri
yapılması
gereken
hasta
düşünün.
5.
grubudur.
Evvelce
geçirilmiş
hastalık,
kaza,
ameliyatlar,
hastaneye gelmeden önce
Teknolojik gelişmelerdeki ilerlemelere rağmen
analjezik
alıp
hiçbir laboratuvar ve görüntüleme yöntemi bu
sorulmalıdır. Daha önce tutulmuş bir dosya
hastalarda hala iyi bir klinisyenin geniş bir anamnez
varsa gözden geçirilmesinde büyük yarar
ve
vardır.
detaylı
bir
fizik
muayenesinin
yerini
almadığı
dikkatle
alamamaktadır.
Semptomlar ve Fizik Muayene: Akut karın
Anamnezin önemi: Karın ağrılı bir hastada
hastalıklarının ana semptomları karın ağrısı, bulantı
mümkün olduğunca ayrıntılı anamnez alınmaya
kusma ve gaz gaita çıkaramamadır. En önemli
çalışılır. Acilde vakit kısıtlı olmasına rağmen bu
semptom olan ağrı olguların tamamında mevcut
hastalarda tanıya varılması
için hastalardan
olup anamnezde üzerinde durulması gereken en
mümkün olduğunca ayrıntılı anamnez alınması
önemli husustur. Akut karın ağrısı kısa süre önce
gereklidir.
başlayan ve hastayı hekime müracaat etmeye
Anamnez alırken hekimin kulağı bir taraftan hastayı
mecbur eden farklı bir ağrıdır. Hasta çoğunlukla
dinlerken diğer taraftan da gözleri ile hastayı büyük
daha önce böyle bir ağrı çekmediğini ifade eder.
bir dikkatle takip etmelidir. Bu bazan tanıya
Ağrının iyi ve doğru yorumlanması tanıda önemli
varmada önemli ipuçları verebilir. Zaman azlığı
bir yol göstericidir. Ağrının lokalize olduğu
nedeni ile iyi anamnez alamama ve hastayı yeterince
anatomik bölge öntanı hakkında fikir verici olabilir
gözleyememe tanı hatalarına neden olur.
(Tablo1,2,3)
Anamnez ve ilk gözlem ileri araştırmaların hangi
Akut
yönde yapılması gerektiğine ışık tutabilir. Ustaca
yöntemlerinin
alınan bir anamnez hekimi yarı yarıya tanıya
uygulanmalıdır. Öncelikle hastaların duruş ve
yaklaştırır.
hareketleri izlenmeli, hareketsiz ve kımıldamadan
karın
hastalarında
tamamı
fizik
eksiksiz
muayene
olarak
duran bir hastada enflamatuar, devamlı hareket eden
ve kıvranan bir hastada ise kolik ağrısı olabileceği
düşünülmelidir. İyi ve yeterli bir fizik muayene
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
yapabilmenin ilk şartı hastayı tepeden tırnağa
Htc, Hb ve BK akut karın ağrısı ile hastada rutin
muayene etmek kadar, hasta ile iyi bir kooperasyon
yapılan tetkiklerdir.
kurmayı da gerektirir. Mesela, entoksikasyonlu
Lökosit sayısı:
ve/veya tam koopere olmayan veya sedatize edilmiş
cevabın bir parçasıdır. Orta derecede bir lökositoz
bir hastanın muayenesi güvenilir olmayacaktır.
spesifik bir bulgu değildir. Ancak 15000/mm³ in
Akut karın ağrısı ile gelen bir hastada rektal ve
üzerindeki seviye ciddi bir enflamasyonu, sepsisi,
vaginal tuşenin FM nin vazgeçilmez parçaları
iskemiyi, nekrozu düşündürebilir. Ancak yaşlı,
olduğu unutulmamalıdır. RT ile,
antibiotik tedavisi gören, immünosupresif ilaç alan
- Gaitanın kanlı olup olmadığı
veya bazı metabolik hastalıkları olan hastalarda
Lökositoz her türlü enflamatuar
- Douglasta mayi (dolgunluk) olup olmadığı
lökositin yükselmeyeceği hatta normalden düşük
- Hassasiyet olup olmadığı
olabileceği
akılda
tutulmalıdır.
Yine
- Rektumun dolu veya boş olup olmadığı anlaşılır.
unutulmamalıdır ki BK
İntestinal obstruksiyon bulguları ile gelen yaşlı bir
hastada cerrahi girişim endikasyonu koyduramaz.
hastada sertleşmiş gaitaya bağlı tıkanma olabilir.
Hb-Hct: Bu değerler sadece anemi, kanama ve
Tıkanma bulguları ile gelen çocuk hastada RT de
dehidratasyon bulguları olan hastalar için değerli
kanlı
invaginasyonu
olabilir. Kanaması olan bir hastada tabii ki bu
düşündürebilir. Kısa bir süre önce abdominal bir
değerler hemen değişmeyecektir fakat elimizde bir
ameliyat geçiren hastada bride bağlı tıkanıklık veya
başlangıç değeri olarak bulundurulmalıdır. Kronik
kadın bir hastada RT ile hassasiyet ve dolgunluğun
kanamalı bir hastada bu değerler normalden düşük
bulunması bir Douglas absesini düşündürebilir.
olarak bulunacakları için bize kanamanın süresi
TANI YÖNTEMLERİ
ve/veya şiddeti hakkında bilgi verebilir.
Akut karın ağrısı olan hastada doğru tanı hastaların
Amilaz: Amilaz seviyesini orta derecede yükselten
büyük bir kısmında detaylı bir anamnez ve dikkatli
pekçok intra ve ekstraabdominal hastalık vardır. Bu
fizik muayene ile konulabilmektedir. Fakat bazı
yüzden orta dereceli amilaz yükselmeleri tanı için
hastalarda tanı koyma güçlüğü olabilmektedir.
patognomonik
Ayrıca bazı hastalarda cerrahi bir akut karın tanısı
üzerindeki ciddi amilaz yükselmeleri akut pankreatit
konulsa da ayırıcı tanı açısından bir takım yardımcı
için önemli bir bulgudur.
tanı yöntemlerinden yararlanılmaktadır.
İdrar amilaz değerleri de tanıda yardımcı olabilir,
Laboratuar yöntemleri
fakat her an çalışılması mümkün olmamaktadır.
gaitanın
tespit
edilmesi
değildir.
hiçbir zaman tek başına
Ancak
1000
IU
ve
Hiperamilazemi ile birlikte olan hastalıklar
İntraabdominal
Ekstraabdominal
Pankreatik
Parotit
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
230
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Kafa travması
Akut pankreatit
Kronik pankreatit
Ciddi yanıklar
Pankreatik travma
Diabetik ketoasidoz
Pankreatik psodokist
Pulmoner enfarktüs
Pankreatik abse
Akut alkolizm
Nonpankreatik
Renal yetmezlik
Alınan bazı ilaçlar
Akut kolesistit, kolanjit
Ülser perforasyonu
İntestinal obstruksiyon
Divertikülit
Aort anevrizma ruptürü
Akut apandisit
Akut salpenjit
Ektopik gebelik ruptürü
Mezenterik enfarktüs
Crohn hastalığı
İdrar tahlili:
Uriner sistem rahatsızlığı olan
Gebelik testi: Genç, doğurganlık çağında, özellikle
hastalarda rutin yapılmalıdır. Genel kural olarak
karın alt bölgelerinde ağrı ile müracaat eden tüm
10’dan fazla lökosit varlığı, nitrit seviyesinin (+)
kadın hastalarda mutlaka gebelik testi istenmelidir.
olması idrar yolu enfeksiyonu için kesin bulgulardır.
Unutmamak gerekir ki en ciddi jinekolojik karın
Mikroskopik veya makroskopik hematüri ise tümör,
ağrısı nedeni dış gebelik rüptürü veya kendisidir.
taş, travma veya enfeksiyon varlığında görülecektir.
Ayrıca radyolojik tetkiklerin yapılmasında gebeliğin
Tam idrar tahlili ayırıcı tanıda yardımcı olabilir.
olup olmadığının bilinmesi önemlidir.
İdrarda şeker, aseton, protein, ürobilinojen bakılır.
İdrarda şeker bulunması diyabet olduğu bilinmeyen
Serum
bir hastaya tanı konulmasının ilk basamağı olabilir
kusması olan hastalarda mutlaka K+ değerlerinin
veya diyabetli bir hastada kontrolü sağlar. Diyabetik
bakılması
bir hastada preoperatif dönem hazırlıklarında ve
mezenterik iskemili veya sepsisli hastalarda ise kan
postoperatif
bikarbonat seviyeleri normalden düşük olarak
dönem
takibinde
daha
dikkatli
olmalıdır.
elektrolitleri:
gereklidir.
Diyaresi
veya
Diabetik
şiddetli
ketoasidozlu,
bulunabilmektedir.
Karaciğer Fonksiyon Testleri: Bilirubinlerin ve
Yine diabetik ketoasidozun organik bir patoloji
özellikle alkalen fosfataz değerlerinin normalden
olmaksızın
yüksek
ve
gerektirmeksizin
hiçbir
akut
şekilde
karın
laparatomi
ağrısını
taklit
edebileceği bilinmektedir.
İdrar
tahlilinde
porfobilinojen
olması
safra
yolları
veya
koledok
tıkanıklıkları için önemli bulgulardır. Hepatitte ise
SGOT, SGPT değerleri yükselecektir.
ile
tanınabilen
C-reaktif protein (CRP): Başta akut apandisit
porfiria da nadiren akut karın ağrılarında ayırıcı
olmak üzere akut karın oluşturan bazı inflamatuvar
tanıda düşünülmelidir.
patolojik durumlarda yüksek değerler bildirilmiştir.
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
231
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Spesifik bir marker olmamakla beraber lökositozla
Bulmayı beklediğimiz bulgular:
beraber tespit edilmesi şüpheli durumlarda tanıyı
- Dilate ince veya kalın barsak ansları,
desteklemek bakımından yararlıdır.
- Hava-sıvı seviyeleri,
Plazma
laktat
düzeyi:
Mezenterik
vasküler
-
Damar
yapılarında
kalsifikasyonlar
(aort
hastalıklarda en önemli tanı yöntemlerinden biridir.
anevrizması),
Yapılan bazı klinik çalışmalar artmış plazma laktat
- Üriner sistem taşları,
düzeylerinin
- Mide ve kolon perforasyonlarının %40-60'ında
mezenterik iskemide en önemli
laboratuar bulgusu olduğunu ileri sürmektedir.
diafragma altında hava bulunur.
Ayrıca peritoneal sıvıda laktik asit tayini yine başta
- Safra kesesi taşlarıdır,
mezenterik vasküler hastalıklar olmak üzere başka
-
akut
görülebilir,
karın
yapan
durumlarında
da
Kronik
pankreatitte
intrapankreatik
taşlar
yükselebilmektedir.
- Çift duvar işareti (Rigler’s sign),
Pankreatit bağımlı proteinler: Pankreatit bağımlı
- Psoas gölgesinin kaybı
proteinler pankreas bezi tarafından salınan ve akut
Kontrastlı Filmler: Önceki yıllarda daha sık
pankreatit gibi bezin inflamatuvar durumlarında
kullanılan bu tip grafilerin kullanım alanı son
yüksek
yıllarda
değerlere
ulaşan
proteinlerdir.
Ancak
giderek
azalmıştır.
İnvaginasyonlu
yapılan çalışmalar akut pankreatit de amilaz, lipaz
bebeklerde tanı ve tedavi amacıyla kullanılır.
ve CRP’ye oranla daha üstün bir tanı değerinin
Perforasyon düşünülen olgularda kontrendikedir
olmadığını göstermiştir.
çünkü baryum son derece toksik bir maddedir ve
Glutatyon S-transferaz: Hücresel hemostazis için
karın içinde çok ciddi kimyasal peritonit yapar. Son
hayati role sahip olan bu enzimle ilgili yapılan bazı
zamanlarda gastrografin gibi suda eriyen bazı
çalışmalar
hadiselerde
ajanlar obstrüksiyon ve perforasyon durumlarında
plazmada 4 ng/mL’den fazla olmasının yüksek
kullanılmaya başlanmıştır. Bu maddeler baryum
oranda tanı değerinin olduğunu göstermiştir.
gibi peritonu irrite etmez. Suda eriyen maddeler
Radyolojik Yöntemler
sıklıkla iyonik maddeler olmakla beraber noniyonik
Akciğer grafisi: Ayakta çekilen akciğer grafisi ile
ajanlarla yapılan bazı çalışmalarda iyonik ajanlara
pnömoni, plevral efüzyon gibi hastalıklar ortaya
oranla daha iyi tolere edildiği gösterilmiştir.
konulabilir. Diafragma altında görülen serbest hava
US: US akut hastalıklarının tanısında giderek daha
içi boş organ perforasyonunu gösterir
sık kullanılmaktadır. Biliyer sistem, safra kesesi,
Ayakta Direkt Karın Grafisi: Direkt grafilerle
pankreas, böbrekler, aorta ve uterus dahil olmak
ilgili yorumlar farklıdır. Bazıları her hastaya
üzere birçok organı gösterebilmektedir. Özellikle
çekilmesinin gereksiz olduğunu söylerken bazıları
safra
hem ayakta hem yan hem yatarak çekilen grafilerin
tanınmasında
tanı değerini arttırdığını savunmaktadır. Fakat
organların,
giderek tanıdaki klasik değerini kaybetmektedir.
kolleksiyonların tanısında yüksek tanı değerine
Ancak obstruksiyon veya perforasyon şüphesi olan
sahiptir. Radyologun tecrübesi, kullanılan aletin
hastalarda mutlaka çekilmelidir.
teknik özellikleri, hastanın şişmanlığı, karnın gazlı
Vakaların sadece % 20-40’ında bizlere faydalı bilgi
olup olmaması sonucu yakından etkiler.
verebilmektedir. Bu filmlerinde sadece % 10’u
US nin avantajları:
mezenterik
iskemik
bizim tanı veya tedavi planını değiştirebilecektir.
-
kesesi
ve
altın
yollarına
ait
standartttır.
jinekolojik
patolojilerin
Ayrıca
patolojilerin,
karın
solid
içi
Ön hazırlık gerektirmez
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
232
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Noninvazivdir, hastayı yormaz, yatak başında
Tümör komplikasyonu nedeni ile akut karın geliştiği
yapılabilir
düşünülen hastalarda tanının kesinleşmesine ve
-
Ucuzdur, gerektiğinde tekrarlanabilir
metastaz varlığının belirlenmesinde önemlidir.
-
Radyasyon tehlikesi olmadığı ve kontrast madde
Renkli
içermediği için gebelerde ve çocuklarda rahatlıkla
inflamatuvar
uygulanabilir
kullanılmaya başlanmıştır. US’ye göre fazla avantajı
Karın içinde serbest mayi olup olmadığını, solid
olmamakla beraber özellikle infantil patolojilerde
organ bütünlüğünde bozulma olup olmadığını
tercih edilebilir bir tanı yöntemidir.
gösterebilir
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Akut
Retroperitoneal bölge hakkında bilgi verir
karın ağrısı olan hastalarda kullanımı son derece
-
-
-
dopler
US:
ve
Akut
karın
jinekolojik
oluşturan
acillerde
sık
* Tanı değeri %90-95 civarında olmasına karşılık
kısıtlı olan ve yapılan çalışmalarda BT’ye göre bir
tecrübe gerektirmesi, obes karınlarda
avantajı olmayan bir tanı yöntemidir.
olması
ve
içi
boş
organ
tanının zor
perforasyonlarını
Helikal CT: 10 yılı aşkın süredir akut karı ağrısı
gösterememesi gibi dezavantajları vardır.
olan
* Akut kolesistitte: Kesenin dilate olması, kese
ilerleme helikal CT’nin geliştirilmesidir. İşlemin
duvarının
mayi
uygulama zamanı, kullanılan kontrast madde,
bulunması ve (+) US' nik Murphy gibi bulgular
verilen ortalama kontrast madde miktarı, oranı ve
mevcuttur.
hızı işlemin doğruluk oranını etkileyen faktörler
* Akut apandisitte: Tanı değeri %90 olduğu
arasındadır. Kontrast maddenin hızlı intravenöz
söylenmektedir. Periapendiküler mayi görülmesi,
injeksiyonu
appendiksin peristaltik hareketlerinin görülmemesi,
hastalığı, aort anevrizması ve aort diseksiyonu gibi
appendiksin ödemli ve kalınlaşmış bir şekilde
durumların
görülmesi gibi bulgular mevcuttur.
Kontrast maddenin yavaş ve kısa aralıklarla
Bilgisayarlı Tomografi: US ye benzer doğruluk
verilmesi ise biliyer ve genitoüriner taşların
oranlarına
tespitinde önemlidir. Hızla nefes tutulup uygulanan
kalınlaşması,
sahiptir.
perikolesistik
Ancak
kontrast
madde
hastaların
akut
pankreatit,
iskemik
değerlendirilmesi
için
barsak
gereklidir.
yüksek
görüntülenebilmektedir. Tanıda doğruluk oranının
uzun
süre
alması
ve
saha
önemli
bu
daha
birçok
en
kullanımı, radyasyon riskinin olması, maliyetinin
olması,
işlemle
görüntülenmesinde
3
boyutlu
yorumunun daha fazla tecrübe gerektirmesi gibi
artması
bazı dezavantajları vardır.
kullanmasına olanak sağlayacaktır.
Rutinde tarama testi olarak değil şüpheli bir tanı
Sintigrafik çalışmalar: Tc 99m ile safra
olduğu zaman ve bunu kesinlikle doğrulamamız
yollarının görüntülemesi özellikle kolesistit
gerektiği zaman kullanılmalıdır. Dalağı, pankreası
ve retroperitoneal bölgeyi göstermede ultrasona
helikal CT’nin geniş hasta gruplarında
durumlarında yardımcı bir tanı yöntemidir.
oranla daha etkilidir. En çok kullanmamız gereken
İşlemin intravenöz kolanjiografiye göre
hastalıklar:
avantajı
bilirubin
Pankreatik kanamalar ve pankreatit,
yüksekliğin
sonuçları
Retroperitoneal abseler
Sintigrafik olarak kesenin dolamaması
Abdominal aort anevrizması rüptürü
boynunun
bir
taş
değerlerindeki
etkilememesidir.
ile
kapandığını
göstermektedir. Bir diğer sintigrafik ajan
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
233
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
olarak Tc-99m heksametilpropilen amine
Yine yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalarda
oksime
izah edilemeyen ateş, abdominal distansiyonun
(HMPAO)
lökositler
ile
kullanılmıştır.
işaretlenmiş
Yapılan
bir
çalışmada akut apandisit düşünülen yaşlı
kişilerde
HMPAO
ile
işaretlenmiş
ortaya
çıkması,
şüpheli
karın
ağrıları
nadir
karşılaşılmayan durumlardır. Bu durumlarda sepsis
kaynağının ve organ yetmezliğinin izah edilemesi
gereklidir. Tanısal laparoskopi bu tip hastalarda da
lökositler kullanılmış ve çok yüksek
tanıya yardımcı olabilir.
oranda doğru tanı değerleri elde edilip
DL nin kullanılabileceği bir başka hasta grubuda
gereksiz
apendektomi
düşürüldüğü
oranlarının
karın
ağrılarının
araştırılmasıdır. Başta akut apandisit ve akut
kolesistit olmak üzere hamilelerde akut karına yol
işaretlenmiş
açan sebepler ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda
lökositler akut karın ağrısı olan kadınlarda
gerek anneyi gerekse bebeği hem patolojiden uzak
kullanılmış ve yine değerli bir tanı yöntemi
tutmak hemde gereksiz yere laparatomi yapmamak
HMPAO
Başka
hastalardaki
bir
çalışmada
gösterilmiştir.
hamile
ile
olduğu gösterilmiştir.
daha da önem kazanmaktadır. Hamilelerde FM
bulgularının da çok değişkenlik gösterebileceğini
Diagnostik laparoskopi: Akut karın ağrısı
aklıda tutmak gereklidir. Literatürde vaka sayısı
ile gelen, FM bulgularında generalize
kısıtlı sayıda olmakla beraber gebelerde DL
peritonit bulguları olmayan ve noninvaziv
yapılabileceği bildirilmektedir.
tanı yöntemleri ile tanı konulamayan
hastalarda cerrahi gerektiren bir patolojinin
Özellikle akut karın ağrısına sıklıkla yol açan akut
apandisit,
akut
kolesistit,
PI
hastalıkların
tanınmasında önemli yeri vardır. Bu sayede negatif
olup olmadığını anlamak zordur. Özellikle
ve nonterapötik laparatomilerin oranları oldukça
yaşlı,
azalmıştır. Çeşitli serilerde DL nin tanı değerinin
şişman,
gören,
immunosupresif
nöropati
gelişmiş
tedavi
diabetik
hastalarda ve abdominal sepsiste karın
muayene
bulguları
semptomatoloji
silik
olabilir.
bu
İşte
ve
klinik
veya
değişmiş
tip
akut
karın
hastalıklarının tanısında ve ayırıcı tanısında
DL giderek daha yaygın bir şekilde
kullanılmaya başlanmıştır.
%86-93 arasında olduğu bildirilmektedir.
Burada
çok
esnasındaki
önemli
bir
görüntünün
husus
laparoskopi
değerlendirilmesidir.
Ayrıca DL ile tanı konulduktan sonra bazı vakaların
laparoskopik yöntem ile tedaviside mümkündür.
Değişik
yayınlarda
akut
karına
yol
açan
hastalıkların %75 inin aynı seansta laparoskopi ile
tedavi edilebileceği bildirilmektedir. Fakat henüz
ciddi yorumlar yapacak kadar tecrübeler yeterli
değildir.
Tablo I: Karın sağ ve sol üst kadran ağrılarının muhtemel sebepleri
SAĞ ÜST KADRAN
Klasik Nedenler
Diğer Nedenler
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
234
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Kolesistit
Retroçekal apandisit
Hepatit
İleri gebelik aylarında apandisit
Duedonal ülser
Ektopik gebelik
Hepatik abse
Piyelonefrit
Miyokard infarktüsü
Pnömoni
Pulmoner emboli
SOL ÜST KADRAN
Klasik Nedenler
Diğer Nedenler
Pankreatit
Renal yerleşimli taş
Gastrik ülser
Piyelonefrit
Dalak rüptürü
A. Lienalis anevrizması
Miyokard infarktüsü
Pnömoni
Pulmoner emboli
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
235
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Tablo 2: Karın sağ ve sol alt kadran ağrılarının muhtemel sebepleri
SOL ALT KADRAN
Klasik Nedenler
Diğer Nedenler
Divertikülit
Retroçekal apandisit
İnkarsere inguinal herni
Üriner sistem enfeksiyonları
Volvulus
Ürolithiasis
Kolon Perforasyonu
Epididimit
Testis torsiyonu
Ovaryen Kist Rüptürü
Ektopik gebelik
Ovaryen Kist torsiyonu
Salpenjit, PİD
Adnexal torsiyon
A. İliaca Anevrizması
SAĞ ALT KADRAN
Klasik Nedenler
Diğer Nedenler
Akut apandisit
Mezenter adenit
İnkarsere inguinal herni
Meckel divertikülü
Crohn hastalığı
Üriner sistem enfeksiyonu
Çekal divertikülit
Ürolithiasis
Çekum perforasyonu
Epididimit
Ektopik gebelik
Ovaryen kist rüptürü
Testis torsiyonu
Ovaryen kist torsiyonu
A. İliaca Anevrizması
Adnexal torsiyon
Salpenjit, PİD
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
236
Acil Serviste Akut Karın Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Tablo 3: Yaygın karın ağrısının muhtemel sebepleri
YAYGIN KARIN AĞRISI
Klasik Nedenler
Diğer Nedenler
Gastroenterit
Kanser
Peritonit
Toksinler
İntestinal obstrüksiyon
Üremi
Apandisit erken dönem
Mesane hastalıkları
Volvulus
Pnömoni
İnflamatuar Barsak hastalığı
Mesenter embolisi
İnkarsere inguinal herni
Pankreatit
Abdominal aort anevrizması
Aort disseksiyonu
Diabetik ketoasidoz
Gastrit
Pankreatit
Peptik ülser
Mallory Weiss sendromu
Miyokard infarktüsü
ACİL TIP DERGİSİ Ekim 2000
III. Acil Tıp Sempozyumu Özel Sayısı
237