2019-2020 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ASTRONOMİ I https://www.eso.org/public/images/potw1119a/ https://spaceplace.nasa.gov/telescopes/en/ https://public.nrao.edu/gallery/the-milky-way-and-the-vla/ Astronomi I https://solarsystem.nasa.gov/missions/gaia/in-depth/ İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri http://www.tug.tubitak.gov.tr/galeri/teleskop_acilislari/img_altas38.jpg http://www.tug.tubitak.gov.tr/galeri/teleskop_acilislari/img_altas31.jpg Değerlendirme • Bir arasınav, bir final ve bir bütünleme • Arasınava giremeyenler, mazeret dilekçeleri kabul edilirse (Fakülte Yönetim Kurulu tarafından) üç kişiden oluşan jüri tarafından sözlü sınava alınır. • İki kısa sınav; biri arasınavdan önce, diğeri finalden önce • Ödevler Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Başarı • Arasınavın % 40’ı, finalin %60’ı • Final sınavından en az 50 puan alınmalı • Dersten başarılı sayılmak için HBN en az 50 olmalı • Harf notu CC ise ders başarılı • Harf notu DD veya DC ise koşullu başarılı. İstenirse tekrarlanabilir. • Harf notu FF ise ders başarısız. • Harf notu FD ise devamsızlık nedeniyle başarısız • AGNO’su birbirini takip eden iki yarıyıl, 1.80’in altında kalan öğrenciler başarısız duruma düşerler. • Başarısız öğrenciler yeni zorunlu ders alamaz, ancak bir üst dönemden seçmeli ders alabilirler. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Amaç • Evrende boyut kavramı, • Klasik ve modern astronomi, • Astronomik koordinat sistemleri, • Zaman, • Güneş Sistemi ve diğer gezegen sistemleri hakkında genel bir bilgi vermektir. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Konu Başlıkları • • • • • • • • • • • Yerküre’den Evren’e Bakış Yerküre Merkezli Sistemden Güneş Merkezli Sisteme Kütle Çekim Kanunu ve Modern Astronominin Yükselişi Gök Küresi ve Koordinat Sistemleri Astronomide Zaman ve Takvimler Teleskoplar: Evren’e Açılan Pencereler Yerküre ve Ay Ay’ın Evreleri, Ay ve Güneş Tutulmaları, Gelgit Güneş Sistemi ve Diğer Gezegen Sistemleri Güneş Sistemi’nin Diğer Cisimleri Görünen Gökyüzü: Yıldızlar, Takım Yıldızlar, Yıldızların İsimlendirilmesi, Yıldızların Görünen Parlaklıkları Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısa Sınav 1) Kaç tane gezegen bilinmektedir? -8 - 4055 -9 - 1 düzine 2) Güneş Sisteminde en büyük gezegen hangisidir? - Jüpiter - Dünya - Satürn - Neptün 3) Gökyüzünde çıplak gözle kaç yıldız görebilirsiniz? - 6000’den fazla - Yaklaşık 1 milyon - Sayılamayacak kadar çok - Yüzbin 4) Güneş - Evrendeki en parlak yıldızdır. - Bazı yıldızlardan daha sıcak bazılarından da daha soğuktur. - Yansıtılan ışıkla parlar. - Yaklaşık Jüpiter kadardır. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Evrenin Modern Görüntüsü https://hubblesite.org/contents/news-releases/2019/news-2019-17.html Görüntü, zaman içinde milyarlarca yıl geriye uzanan 265.000 gökada içeriyor. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://www.youtube.com/watch?v=MX3PIkbTQwQ Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://www.youtube.com/watch?v=8Are9dDbW24 https://hubblesite.org/contents/news-releases/2019/news-2019-17.html Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://sci.esa.int/web/gaia/-/53147-guide-to-our-galaxy ASTRONOMİ NEDİR? Evren’in incelenmesidir. Astronomi --- Bir Bilim Dalıdır. • Kozmosu inceler. - Kozmos, geçmişte olmuş ve gelecekte olacak her şeydir. - Kozmos, Evrenin Düzeni anlamına gelen Yunanca bir kelimedir ve Kaosun zıttıdır. • İlk bilim dallarından biridir. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomi, Evrenin ve içindeki cisimlerin bilimsel yöntemlerle gözlemsel olarak incelenmesidir. Astrofizik, Evrenin işleyişini anlamak için astronomik gözlemlere fiziksel kanunların uygulanmasıdır. O halde gök kubbeyi inceleyen modern bilim insanları hem astronom hem de astrofizikçidir denebilir. Astrobiyoloji, Evrendeki yaşamın kökeninin, evriminin, dağılımının ve geleceğinin incelenmesidir. Astrokimya, Gök cisimleri ve yıldızlararası ortamın kimyasal yapısının incelenmesidir. Arkeoastronomi, yazılı kaynakların olmadığı bir dönemde gökyüzüne dair eski zaman inanç ve uygulamalarının insanların gökyüzünden nasıl yararlandıklarının incelenmesidir. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomi kelimesi, Yunanca iki kelimeden türer: astron: Gök cismi, nomos: kanun, gelenek veya tayin etmek anlamına gelir. Buna göre astronomi, evrende gök cisimlerinin dağılımını idare eden kanunları inceleyen bir bilim dalıdır. Astronomi, Yıldızları, yıldız sistemlerini ve yıldız kümelerini, galaksileri ve galaksi kümelerini, gezegenler ile cüce gezegenleri ve bu cisimlerin uydularını, asteroidleri, meteroidleri ve kuyruklu yıldızları, yıldızlararası gaz ve tozu, kısaca tüm evreni ve evrenin farklı madde ve enerji formlarını inceler. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomlar Evrenin bileşenlerini temel tanecik ve moleküller düzeyinden en büyük galaksi süper kümelerine kadar inceler. Modern astronomlar teorik ve gözlemsel astronom olarak ikiye ayrılabilir. Gözlemsel astronomlar doğrudan yıldızlar, gezegenler, galaksiler ve diğer cisimleri doğrudan incelemeye odaklanırlar. Teorik astronomlar sistemlerin nasıl evrimleşebileceğini analiz eder ve modellerler. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Farklı nesneler kullanılıyor. M80 M45 Farklı yöntemler Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Farklı dalgaboylarında gözlem yapılıyor. Ultraviolet Astronomi I (J. Bonnell et.al.(GSFC), NASA) İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri 2000’li, yıllarda devreye giren yüksek ayırma güçlü, CCD tabanlı sayısal gökyüzü taramaları kullnılıyor. HIPPARCOS DENIS BATC RAVE 19/12/2013 UKIDSS/VISTA WISE GAIA SDSS GLAST 2MASS VLA FIRST Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri UZAY TELESKOPLARI Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomi, Ay, Güneş, Güneş Sistemindeki cisimler, yıldızlar, Galaksimiz ve diğer galaksiler, bulutsular, kara delikler gibi pek çok sayıda cismi inceler. http://clarkscience8.weebly.com/celestial-objects.html Astronomi I http://www.absoluteaxarquia.com/nightsky/deep_sky_objects.html İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://en.wikipedia.org/wiki/Moon http://www.space.com/58-the-sun-formation-facts-and-characteristics.html https://dykewriter.files.wordpress.com/2015/07/m8ucibs1.jpg Astronomi I http://pics-about.space/all-the-planets?p=1 İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri http://www.nasa.gov/jpl/wise/spitzer-coldest-brown-dwarf-20140425 http://science.nationalgeographic.com/science/space/universe/stars-article/ http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/astro/galax.html Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri İnsanlık, ortalama bir yıldızın etrafında dönen küçük bir gezegenle sınırlıdır. Astronomi ise bizi bu sınırların ötesine götürür ve sadece evrende nerede olduğumuzu görmemize değil ne olduğumuzu anlamanıza da yardım eder. Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomi Yerküre’de alışıldık deneyimimizin ötesindeki büyüklükler, uzaklıklar ve zamanla tanıştırır. Evrenin büyüklüğünü anlayabilmek için farklı büyüklükteki cisimlerle karşılaştırma yapalım. http://astroblog.cosmobc.com/2011/07/02/earths-size-compared-to-other-astronomical-objects-infographic/ Astronomi I http://www.vox.com/2015/3/9/8144825/space-maps İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://www.nasa.gov/content/goddard/sdo-captures-first-signicant-flare-of-2014/ Yıldız: Güneş 150 milyon km uzaklıkta ve 1.4 milyon km çapında Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Gezegenimiz Dünya 13 000 km çapında Cüce gezegen: Plüto 2370 km çapında Uydumuz Ay 380 000 km uzaklıkta ve 3 500 km çapında Astronomi I Asteroid: Eros 33 km uzunluğunda Kuyruklu Yıldız: Hale-Bopp çekirdeği 10 km çapında, kuyruğu 100 milyon km uzunluğunda İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://apod.nasa.gov/apod/ap190901.html Yıldız kümesi: Pleiades 430 ışık yılı uzaklıkta ve 15 ışık yılı çapında Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://www.nasa.gov/feature/goddard/2018/lagoon-nebula-visible-light-view Gaz ve toz: Lagoon Bulutsusu 5 000 ışık yılı uzaklıkta ve 50 ışık yılı çapında Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://www.jpl.nasa.gov/spaceimages/details.php?id=PIA15416 Galaksi: Andromeda 2 200 200 ışık yılı uzaklıkta ve 80 000 ışık yılı çapında Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri https://apod.nasa.gov/apod/ap180326.html Galaksi Kümesi: Coma 320 milyon ışık yılı uzaklıkta ve 10 milyon ışık yılı çapında Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Kozmik Adresimiz http://cse.ssl.berkeley.edu/bmendez/ay10/2002/notes/lec1.html Astronomi I http://cse.ssl.berkeley.edu/bmendez/ay10/2002/notes/bt2lf0101_a.jpg İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri Kozmik Takvim Evrenin yaşını (13,8 milyar yıl) bir yıla sıkıştırdığımızı varsayalım. “Kozmik takvim” kavramı Carl Sagan tarafından ortaya konmuştur. Bu kozmik takvimde 1 Ocak gece yarısında Büyük Patlama meydana gelmiş ve şimdi 31 Aralık 23.59 olsun. 31 Aralık 23.58’de modern insan ortaya çıkıyor. 1 ay 1.15 milyar yıl 1 gün 40 milyon yıl 1 saniye 440 yıl Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri http://palaeos.com/time/cosmic_calendar.html Astronomi I İ.Ü. Astronomi ve Uzay Bilimleri
