İnsanda Kas Sistemi

KAS DOKU
Kas Doku
• Bedende uyarıldığı zaman hareket
oluşturan hücre gruplarıdır.
• Kas hücreleri aktin ve miyozin adı
verilen protein yapılı filamentler ile
hareketi sağlarlar.(miyofilament)
Kas Hücresi = Kas Lifi
Kas Doku 3 çeşittir.
1. Düz Kas
2. Çizgili Kas
3. Kalp Kası
1.Düz Kas
Düz Kas
• Tek çekirdekli hücrelerden oluşmuştur
ve hücreleri mekik şeklindedir.
• Hücreleri kısadır.
• İstem dışı çalışırlar.
• Doku üzerinde sadece bazı hücreler
sinir hücreleri ile bağlantılıdır.
Düz Kas
• Kasılma süreleri uzundur.
• Uyarıya geç tepki verirler.
• Oluşturdukları kuvvet azdır fakat
hücreleri uzun süre yorulmadan
kasılıp gevşeyebilirler.
Düz Kas Bedenin
Nerelerinde Bulunur ?
2.Çizgili Kas
(İskelet Kasları)
Çizgili Kas
• Hücreleri uzundur ve çok çekirdeklidir.
• Hücrelerde enine bantlar görülür.
• İstemli çalışırlar ve her kas lifi
doğrudan bir sinir hücresine bağlıdır.
• Tendonlar ile Kemiklere bağlanır.
Çizgili Kas
• Uyarıya karşı çabuk yanıt verirler.
• Çok hızlı kasılırlar ve kasılmalarında
oluşan kuvvet çok fazladır.
• Çabuk yorulurlar.
Sadece
Eklembacaklılarda
ve Omurgalılarda
Çizgili Kas Görülür.
3.Kalp Kası
Kalp Kası
• Enine bantlar görülen fazla uzun
olmayan hücrelerden oluşmuştur.
• Hücreleri tek veya iki çekirdeklidir ve
çekirdekler ortada bulunur.
• Hücreler, hücreler arası diskler ile
birleşmiştir.
• İstem dışı çalışırlar.
Kas Hücresi
(Kas Lifi)
Çekirdek
Hücreler arası Diskler
Kalp Kası
• Kalp Kası hücreleri, çizgili kas
hücrelerine göre daha
kısadır.
• Kalp kası hücreleri dallanma
gösterir.
Kalp Kası
Çizgili Kas
Düz Kas
KAS DOKU
Düz Kas
Çizgili
Kas
Kalp Kası
İNSANDA
KAS SİSTEMİ
kemik
Tendon
Kan Damarı
Kas Demeti
Kas Lifi
Kas Lifi
Miyofibril
Sarkomer
Sarkolemma
Sarkoplazma
Mitokondri
Miyofibril
Miyofilamentler
Çekirdek
Sarkoplazmik Retikulum
İSKELET KASI
KAS DEMETİ
KAS LİFİ(KAS HÜCRESİ)
MİYOFİBRİL
SARKOMER
kemik
Tendon
Kan Damarı
Kas Demeti
Kas Lifi
Kas Lifi
Miyofibril
Sarkomer
İskelet Kası Hücresinin,
• Hücre zarlarına sarkolemma,
• Endoplazmik retikulumuna
sarkoplazmik retikulum,
• Sitoplazmasına sarkoplazma adı
verilir.
Miyofibril
• Kas liflerinde bulunan hareketi
meydana getiren uzun birimlerdir.
Mitokondri
Miyofibril
Çekirdek
Sarkoplazma
Sarkomer
• Bir miyofibrilde tekrarlanan yapılar
vardır.
• Bu tekrarlanan yapıların her birine
sarkomer adı verilir.
Kas Lifi
Miyofibril
Sarkomer
Z çizgisi
I Bandı
H Bandı
Zone Z çizgisi
A Bandı
Sarkomer
I Bandı
Sarkomer
• İnce Aktin iplikçikleri ile kalın miyozin
iplikçiklerinden oluşmuştur.
• Aktin ve Miyozin iplikçiklerine
miyofilament adı verilir.
Z çizgisi
I Bandı
H Zone
A Bandı
Z çizgisi
I Bandı
Sarkomer
SARKOMER
Z ÇİZGİSİ
Z ÇİZGİSİ
MİYOZİN
H BANDI
I BANDI
A BANDI
I BANDI
Kas liflerinin uzayıp
kısalmasıyla, kaslar
kasılır ve gevşer.
Kas Lifleri
Nasıl Uzar ve
Nasıl kısalır ?
Kayan İplikler Hipotezi
• Huxley adlı bilim adamı tarafından
ortaya atılmıştır.
• Hipoteze göre Sarkomerlerdeki, aktin
ve miyozinlerin iç içe geçmesiyle
miyofibriller kısalır ve aktin ve
miyozinlerin birbirinden uzaklaşması
ile miyofibriller eski uzun haline geri
döner.
Miyozin
Aktin
3 sarkomer
Kas Kasılırken,
•
•
•
•
•
•
Z çizgileri birbirine yaklaşır.
Sarkomerin boyu kısalır.
H bandı daralır ve sonra kaybolur.
I bandı daralır.
A bandı değişmez.
Kas demetinin boyu kısalır fakat
hacimce bir değişiklik olmaz.
Kas Gevşerken,
•
•
•
•
•
•
Z çizgileri birbirinden uzaklaşır.
Sarkomerin boyu tekrar uzar.
H bandı görünür ve genişler..
I bandı genişler.
A bandı değişmez.
Kas demetinin boyu uzar fakat
hacimce bir değişiklik olmaz.
İskelet Kasları
kasılmak için
gerekli olan Enerjiyi
nereden karşılar ?
ATP’den
ATP azalmaya başladığı
zaman azalan ATP miktarı
nasıl telafi edilir ?
Kreatin fosfat ile ihtiyaç duyulan ATP
üretilir.
ENERJİ KITLIĞINDA
Kreatin kinaz
Kreatin fosfat + ADP  Kreatin + ATP
DİNLENME SIRASINDA
Kreatin kinaz
Kreatin + ATP  Kreatin fosfat + ADP
ENERJİ KULLANIM SIRASI
ENERJİ KULLANIM SIRASI
1) KREATİN FOSFAT
2) GLİKOZ
3) GLİKOJEN
• İskelet kasları ayrıca glikoz ve glikojen
yetersizliğinde enerji ihtiyacını
karşılamak için amino asit ve yağ
asitlerini de kullanır.
• Kaslar uzun süre çalışırsa kullanılan
yağ asiti miktarı da artar.
O2 yetersizliği
• Kaslar, Oksijenli solunum için
yeterince oksijen elde edemez ise
sahip olduğu glikozun bir kısmını
laktik asit fermantasyonu ile yıkar ve
net 2 ATP’lik enerji elde eder.
C6H12O6 → 2 C3H6O3
(Glikoz)
(Laktik Asit)
Karaciğer Hücresi
Glikoz
Kan
Glikoz
Çizgili Kas
Hücresi
Glikoz
2 Pirüvik Asit
2 Laktik Asit
2 Pirüvik Asit
2 Laktik
Asit
Kan
2 Laktik
Asit
Kaslarda biriken
laktik asit yorgunluğa
sebep olur.
(2011-LYS)
KAS KASILMASI
• İskelet kasları nasıl uyarılır ?
• Bu uyarı nasıl hızlı bir şekilde kas
lifinde yayılır ?
• Sarkomerler nasıl kısalır ?
• Sarkomerler nasıl uzar ?
SİNİR HÜCRESİ
KAS HÜCRESİ
Sinir Hücresi ile Kas Hücresi arasındaki
bağlantıya motor uç plak adı verilir.
Kasın Uyarılması
• Uyarılmış olan sinir hücresi, kas ile
bağlantılı olan bölgeye asetilkolin adlı
maddeyi salgılar.
• Salgılanan asetilkolin, kasta bulunan
reseptörler tarafından tutulur ve kas
hücresi uyarılması başlatılır.
Uyarının Kas Hücresi boyunca
Yayılması
• Asetilkolin ile kasın zarında yük
değişimi meydana gelir, bu değişim
bütün sarkolemma üzerinde
gerçekleşir.
Sarkoplazmik Retikulum’un
Tepkisi
• Uyarılmış olan kas hücresinde
Sarkoplazmik retikulum
sarkoplazmaya Ca+2 salgılar.
Kalsiyum iyonlarının etkisi
• Kalsiyum iyonları, aktin
filamentlerindeki bazı proteinlerin
yapısını değiştirir ve aktin
filamentlerini miyozin başlarının
bağlanmasını sağlayacak duruma
getirir.
• Böylece akto-miyozin kompleksi
oluşur.
Miyozin Başları
• Miyozin Başları, ATP harcayarak Aktin
filamentlerini kaydırır.
• Aktin filamentleri, miyozin
filamentlerinin arasına girer.
• Yani sarkomerler kısalır.
• Kas kasılmış olur.
Kasın Tekrar Gevşemesi
• Ca+2 iyonları tekrar sarkoplazmik
retikulum tarafından toplanır.
• Aktin filamentleri tekrar miyozin
boşluklarından uzaklaşır.
Kasılırken
Ca+2
Sarkoplazmik
Retikulum
Aktin
Ca+2
Gevşerken
(2010-LYS)
Bir Kasın oluşturucağı
kuvveti ne belirler ?
Ya Hep Ya Hiç Prensibi
• Bir kas lifi eşik değerinin üstünde bir
uyarı alırsa, kasılır.
• Uyarı eşik değerinin altında ise
kasılmaz.
•Bir Kas Lifi ya kasılır
ya da hiç kasılmaz.
Kasılma
Uyartı
Şiddeti
Kasın Kasılıp Gevşemesi =
Kas Sarsısı
Kas Sarsısı
• Bir kas lifinin uyarı sonucu verdiği
cevaptır.
1.Gizli(Latent) Evre
2.Kasılma Dönemi
3.Gevşeme Dönemi
Fizyolojik Tetanüs
• Kas Lifinin çok fazla miktarda kuvvet
oluşturması istendiğinde, kas
gevşemeden kas lifine tekrar bir uyarı
yollanır.
• Bu duruma birikim adı verilir.
• Ard arda gelen uyarılar kasın kasılı
kalmasına sebep olur.
• Bu olaya Tetanüs(Fizyolojik tetanüs) adı
verilir.
Tonus
• Kaslar hızlı bir şekilde uyarıya yanıt
verebilmek için az miktarda kasılı
olarak dururlar.
• Bu durum’a Tonus adı verilir.