örgütsel davranı

Bireyler Arası İlişkiler ve Haberleşme
Haberleşme Nedir?

Bireylerarası haberleşme
bilgi, fikir ve duyguların bir
kimseden diğerine geçme
sürecidir.

İnsanları birbirine bağlayan
ve onların sosyal bir grup
halinde ve ahenkli bir şekilde
çalışmalarını temin eden bir
bağdır.
Haberleşme Nedir?

Haberleşmeden bahsedebilmek için
bireylerarasında karşılıklı olarak fikir, bilgi, duygu
alışverişini zorunlu kılan bir ilişkinin kurulması
gerekmektedir.

Bu ilişki üst organ tarafından önceden belirlenmiş
ve zorunlu kılınmış ise buna biçimsel ilişki diyoruz.

Herhangi bir zorunluluk olmadan haber ileten ile
haber alan arasında herhangi bir ihtiyaçtan
kaynaklanıyorsa biçimsel olmayan ilişki ortaya
çıkmaktadır.
Haberleşme Sürecinin Özellikleri

Gönderici,

Göndericinin ve alıcının algılama ve
değerlendirme biçimleri,

Mesaj,

Kanal,

Geri besleme,

Gürültü.
Mesaj
Kaynak
KAYNAK
Kanal
Geri Besleme
Alıcı
Gönderici

Kendisine ulaşan bilgi,fikir ve duygulara göre
mesaj olarak iletilecek düşünceleri zihninde
geliştirir ve düşünceleri kelimelere,rakamlara,
şekillere yani sembollere dönüştürür.
Göndericinin Mesajı Hazırlarken Dikkat Etmesi
Gereken Hususlar

Alıcının bilgi ve tecrübe alanına giren semboller
kullanılmalı,

Soyut ifade ve sembollerden çok somut semboller
kullanmalı,

Sembolleri alıcının daha önce alışmış olduğu
anlamda kullanmalı,

Alıcının anlamaması muhtemel olan kelimeleri
açıklamalıdır.
Algılama ve Değerleme

Algılama ve değerleme olarak nitelenen ve hem
gönderici, hem de alıcı için söz konusu olan bu unsur,
kişilerin kendilerine çevrelerinden ulaşan bilgi, fikir,
duygu ve mesajları algılama ve değerleme biçimleri ile
ilgilidir.

Algı, duyu organlarından gelen verilerin organize
edilmesi ve onlara anlam verilmesi ile ilgili süreci ifade
etmektedir.

Algılama süreci, kişilerin sahip oldukları değer yargıları,
amaç ve hedefleri, ihtiyaçları, içinde yetiştikleri kültürel
ortam,bilgileri,hisleri,geçmişteki tecrübeleri ve hatta
biyolojik ve fiziksel özelliklerinden etkilenir.
Bu resimde ne görüyorsunuz?
Dokuz noktayı dört doğru ile birleştiriniz.
MESAJ

Konuşulan kelimeler, yazılı kelimeler, grafik ve
çizimler ile jest ve mimikler örneğin yüzün aldığı bir
ifade şekli, kolun bir hareketi, kodlanmış ve alıcıya
gönderilecek bir mesajı oluşturur.
KANAL

Kanal, alıcı ve kaynak arasındaki bağdır.İnsanların
beş duyum organı beyine giden haberleşme
kanallarıdır.
ALICI

Başarılı bir haberleşme alıcı tarafından mesajın alınarak
kodun çözüldüğü ve ona bir anlam verildiği zaman meydana
gelir.

Doğru bir haberleşme hem gönderici kaynağın ve hem de
alıcının kullanılan kodlama sistemini ve sembolleri bilmelerini
gerekli kılar.
GERİ BESLEME

Bir alıcı, almış olduğu mesajı cevaplandırmak üzere
gönderici olarak bir mesaj hazırlayıp bunu kanal vasıtasıyla
eski göndericiye iletir. Buna, haberleşme mekanizmasında
geri besleme denir.
GÜRÜLTÜ

Gürültü, haberleşmenin doğruluğunu veya
güvenirliğini azaltan herhangi bir unsurdur. Bir
gönderici eğer bir şeyi kodlamak veya anlatmaktan
yoksun ise gürültü yaratır.
• Anlam yeterli sembollerle
açıklanamıyorsa, kodlama
sürecinde gürültü meydana
gelir.
• Kanalda mesajın iletilmesini
engelleyen bazı aksaklıklar
olabilir.
Bireylerarası Haberleşmede Kişisel Sınırlar ve Önemi

İnsanlarla ilişkilerimizde,onlara yaklaşıp uzaklaşmamızda,
onlardan gelecek bilgi,fikir ve duyguları kabul etmemizde
bireysel bir takım sınırlar vardır. Diğer bir ifadeyle iki
insanın birbirine yaklaşmasında da tıpkı haberleşme
sürecinde olduğu gibi bir mesaj alışverişi ve bu mesajlara
karşı etki ve tepkilerin sonuçları ortaya çıkmaktadır.

Haberleşmede mesajın içeriğini hazırlarken ve onu bir
kanal vasıtasıyla gönderirken mesajı göndereceğimiz
bireyin kişiliğini ve bizle olan geçmişteki ilişkilerini önemle
dikkate almamız gerekir.
Bireylerarası Haberleşmede Kişisel Sınırlar
MAHREM 0-35 cm.
KİŞİSEL SAMİMİ 40-80 cm
SOSYAL 80cm.-2 m.
TOPLUMA AÇIK 2 m.>
Haberleşmede Kişiliğin Önemi

Haberleşmede kişilik yapısı ayrı bir önem
taşımaktadır.

Her kimsenin din,ahlak ölçüleri,politika,yaşam
standardı ve alışkanlıkları ile yaptıkları işe ilişkin
olarak geliştirdikleri tutum ve ölçüler vardır.

Bireyin geçmişteki o haberleşme konusu hakkında
edindiği bilgilerin derecesi ve tecrübeleri de
haberleşme sürecini etkiler.
Çevresel ve Sosyokültürel Hususların
Haberleşmede Önemi

Belirli mevkiler, statüler,prestijler ve görevler
insanları belirli sınırlar içinde haberleşmeye
zorlamakta, kişisel sınırları ve toleransları belirleyici
rol oynamaktadır.

Toplumun kültürel değer ve alışkanlıkları,örf ve
adetler,kültür düzeyi gibi bazı hususlar da
haberleşmede mesajın oluşturulması, iletilmesi,
kodun çözülmesi ve kişisel kabul alanları ve
toleransların belirlenmesinde oldukça önemli rol
oynamaktadır.
Haberleşmede Duygusal İlişkilerin Rolü ve Önemi
 Bireylerarası ilişkilerde duygularda bir mesaj olarak
alınıp verilir. Eğer mesaj alışverişinde bulunan
bireyler karşı karşıya yada yüzyüze bulunuyorsa bu
kişiler hareket ve jestler, yüz ifadeleri,mimikler ve
kullandıkları kelime ve ifadeler ile birbirlerine
karşılıklı olarak duygularını iletmektedirler. Ayrıca bu
bireyler birbirlerini önceden tanıyorlarsa, devreye
birbirleri hakkında önceden edindikleri eski intiba ve
duygular da girer.
 Haberleşmede duygusal etkileşimin bir başka yönü
de bazı duyguların bir takım duygu ve davranışları
güçlendirdiğidir.
Haberleşmeyi Engelleyen Başlıca Hususlar

Kişisel Engeller ve
Etkilerin Azaltılması
Gönderici mesajını
hazırlarken bazı önemli
hususları ses tonu ile,
mesaj yazılı ise altını
çizerek, bazı ifadeleri
tekrarlayarak, yada
yeniden ifade ederek
alıcıya göndermelidir.

Dil Güçlükleri ve
Giderilmesi
Yanlış anlaşılmasından
kuşku duyulan hususlar
basit bir şekilde ve
herkesçe bilinen
kelimelerle tanımlanmalı,
kelimeler yanında
hazırlanan şemalar,
grafikler ve resimlerle
yanlış anlaşılmalar
önlenebilir.
Haberleşmeyi Engelleyen Başlıca Hususlar

Dinleme
Yetersizliğinden Doğan
Güçlükler ve
Giderilmesi
İyice dinlemeden
konuşmacının sözü
kesilmemelidir. Bu hem
karşımızdakinin
mesajını eksik
algılamamıza ve hem
de duygularına daha az
önem vermemize yol
açar.

İfade Açıklığının
Bulunmamasından Doğan
Engeller ve Giderilmesi
Fazla ayrıntıya boğulan
haberlerde öze inilmez ve
ana fikir kaybolur. Bir konu
açıklandıktan sonra sonuç
olarak, özet olarak, gibi
ifadeler kullanıp birkaç
cümle ile ana mesaj
vurgulanmalıdır.
Haberleşmeyi Engelleyen Başlıca Hususlar
Geri Beslemeden Doğan Güçlükler ve Giderilmesi
Başkalarını nasıl etkilediği hakkında göndericiye verilen bilgi
haberleşme ile istenen hedefe ne ölçüde ulaşıldığını kontrol
etmek ve gereken düzeltici önlemlerin alınmasına yardımcı
olmak için yapılır.

Haberleşmeyi çıkmaza sokmamak için değerleyici olmaktan
kaçınılmalıdır.

Genelleme yapmaktan kaçınılmalıdır.

Göndericinin ihtiyaçları ve haberleşmeden bekledikleri
yararlar dikkate alınmalıdır.

Göndericinin kontrol edebileceği ve düzeltebileceği
davranışlarına yöneltilmesine dikkat etmelidir.

Zamanında yapılmalıdır.
Örgüt ve Gruplarda Haberleşme
Grup üyeleri arasındaki haberleşme biçimi grubun iş
Verimliliği, liderliğin oluşumu, iş tatmini ve güdülenme
bakımından çok önemlidir.
Tekerlek Haberleşme: Haberleşme kanallarının yoğunluğu az,
ancak haberleşme hızı yüksek. Belirgin bir lider var ve
haberleşme merkezidir. İş tatmini az, sosyal temaslar azdır.
İşler süratli ve hatasız yapılır. Önderin yetenekli olmasını
gerektirir.
B
C
A
E
D
GRUP İÇİ HABERLEŞME BİÇİMLERİ
Zincir Haberleşme: Haberleşme kanalları daha
fazla (orta) ancak haberleşme hızı düşüktür,
ulaşması zaman alır. Tam ortada yer alan birey
haberleşme merkezi ve lideri olur. İş tatmini çok
az, işler orta süratte, hatalar aracıların
olmasından dolayı artar ve verimlilik azalır.
C
B
A
D
E
GRUP İÇİ HABERLEŞME BİÇİMLERİ
Daire Haberleşme: Haberleşme yoğunluğu var ve
eşit düzeydedir. Kesin bir lider yoktur.
Haberleşme aracı kullanıldığından hatalarda
artma ve lider olmaması ile grubun disiplinini
düşerek iş miktarı düşmektedir. Verimlilik düşer,
iş yapma sürati düşer ve sosyal ilişkiler ile iş
tatmini yükselir.
C
B
A
D
E
GRUP İÇİ HABERLEŞME BİÇİMLERİ
Şebeke Haberleşme:
- Tüm üyeler arası arkadaşlıklar,
- Haberleşme yoğun ve süratli,
- Sosyal ilişkiler güçlü,
- Aracılar yok,
- Her üye eşit güç ve düzeyde,
- Lider yok,
- Otorite yoksunluğu
- İş miktarı ve verimlilik düşük,
- Demokratik, yenilik, yaratıcılık potansiyeline sahip…
Haberleşmede Örgüt Yapısı ve Hiyerarşi
Arasındaki İlişkiler

Hiyerarşiye Olan İhtiyaç ve Hiyerarşinin Doğuşu

İnsanlar paralel bilgi-işlem sisteminden çok hemen
hemen seri bilgi işlem sistemidir.Yani aynı anda dikkati
iki haber kaynağına yöneltemez.

Birçok roller, zaman harcayıcı işler ve sorumluluklar
yükler.
Haberleşmede Örgüt Yapısı ve Hiyerarşi
Arasındaki İlişkiler

Hiyerarşi oluşturmanın nedeni tekerlek haberleşme
yapılarını kurma isteğidir.Tekerlek yapısının 2 temel
özelliği vardır:
* Birincisi, tekerlekte grubu birleştirmek için gerekli
olan kanal sayısı en düşük düzeydedir.
* İkincisi ise en fazla merkezileşmiş başlıca gruptur.
Merkez anlaşmazlıkları çözümleyerek ve her hizmetin
karını ve maliyetini dengeleyerek kaynakların
dağıtıcısı olarak hareket eder.
Haberleşmede Örgüt Yapısı ve Hiyerarşi
Arasındaki İlişkiler

Yapının sağlamlığı üyelerin birbirine tesir zamanını
azaltma ve merkeze daha fazla kontrol izni verme
eğilimindedir.

Grup büyüdükçe meydana gelen ve birbirlerine
bağlanan merkez grupların toplu görünümünden
hiyerarşi meydana gelir.
Etkin Bir Haberleşme İçin Dikkat Edilecek Hususlar

Mesaj tüm haberleşme unsurları ile desteklenmelidir.

Gönderici,daha net konuşmaya çalışmak, kelimeleri
dikkatli telaffuz etmek, gerekli olan kavram yada
kelimeyi tanımlamak, alıcının aşina olmadığı teknik
terimleri kullanmamak gibi hususlara dikkat etmelidir.

Gönderici, olaylara alıcı yönünden bakmalı,kendini
alıcı yerine koyabilmelidir ( empati ).

Alıcı,iyi bir dinleyici olmalıdır.
Etkin Bir Haberleşme İçin Dikkat Edilecek Hususlar

Alınan mesajı değerlendirmekten çok onu
tanımlamaya çalışmak,mesajın ilgili olduğu konuya
ilişkin özel tasvir yapmak, geri beslemede alanın
ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak, göndericinin
düzeltebileceği veya kontrol edebileceği davranışları
hedef almak, kontrol edemeyeceği hususları
hatırlatmaktan kaçınmak, geri beslemeyi zamanında
yapmak, dikkat edilmesi gereken hususlardır.
Etkin Bir Haberleşme İçin Dikkat Edilecek Hususlar

Geri beslemeyi alan kişi, geri beslemede bulunan
kişinin aklında olan şeyle, gönderdiği arasında fark
olup olmadığını anlamak için geri beslemeyi başka
bir şekilde ifade etmeye çalışmalıdır.

Gereksiz eleştirilerden kaçınılarak beşeri hava
bozulmamalıdır.
Hayata
Olumlu
Bak!