E**T*M - SABİS

 EĞİTİM VE ÖĞRETİMLE İLGİLİ TEMEL
KAVRAMLAR
EĞİTİM
Eğitim genel anlamda bireyde
davranış değiştirme sürecidir.
 Eğitim ailede başlar, sokakta, okulda, iş yerinde sürer.
Çağımızda eğitim denince artan ölçüde okullarda
yapılan eğitim anlaşılmaktadır. İnsan,yaşam,süreç ve
davranış eğitimin öğeleridir.
 İnsanı,
biyokültürel ve sosyal bir varlık olarak
tanımladığımızda, bu tanımda insanın birinci doğası
biyolojik boyutunu, ikinci doğası kültürel boyutunu ve
üçüncü doğası da sosyal boyutunu oluşturmaktadır.
 Yaşam,
insanın diğer insanlarla ve çevresiyle
etkileşiminin bireyde bıraktıklarıdır. Yaşantıyı, eğitsel
yönden kazanılmış yaşantı ve yaşanılmış yaşantı olarak
iki gruba ayırabiliriz.
 Süreç ise, bir ürünün oluşumunda yer alan etkinlikler
bütünü ya da belirli bir hedefe yönelik işlemler
dizisidir.
 Genel
anlamda davranış ise organizmanın her
hareketidir. Eğitim açısından davranışın gözlenebilir,
ölçülebilir ve istenilebilir olması gerekir. Gözlenmeyen
ve ölçülemeyen davranışlar eğitim açısından yeterli
görülmemektedir.
 Eğitimde
istenilen davranışın oluşması için önce
davranış örneği verilmeli, aralıklı şekilde bu davranış
pekiştirilmeli ve kademeli yaklaştırma yoluyla davranış
biçimlendirilmelidir. Öğrenme ürünü olan davranışlar
genelde informal, diğer bir deyişle informal olmayan ya
da formal olan eğitimle kazanılır.
 İnformal
eğitim
gelişigüzel
hayatın
içinde
kendiliğinden oluşan bir süreçtir. Diğer bir deyişle
böyle bir eğitim
belli bir plan ve program
uygulanmadan yaşam içinde kendiliğinden oluşan bir
süreçtir. Amaçlı ve planlı değil, gelişigüzeldir.
 Bu nedenle bu eğitime ‘doğal eğitim’ de denilmektedir.
Toplumlar büyüdükçe ve geliştikçe informal eğitim
süreci insanların yetişmesinde yeterli olmamış ve
formal eğitim uygulanmaya başlamıştır.
Kısaca eğitim,
Bireyin davranışlarını kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı ve
istendik bir şekilde değiştirme sürecidir.
Eğitimle İlgili Diğer Kavramlar
Formal Eğitim: Belli hedefleri olan önceden hazırlanmış bir program
çerçevesinde okullarda veya kurumlarda yapılan eğitimdir. Örgün ve yaygın
olarak ikiye ayrılır.
Örgün Eğitim
Belli
yaşlardaki
bireylere
okullarda düzenli olarak yapılan
eğitimdir.
Yaygın Eğitim
Örgün eğitim sistemine hiç
girmemiş ya da bu kademelerin
birinden ayrılmış bireylere ihtiyaç
duyduklarında yapılan eğitimdir.
İNFORMAL EĞİTİM(ALGIN)
 Sosyal
öğrenmede denilen algın eğitim belli
hedefleri,plan
ve
programları
olmadan
sokakta,işyerinde,televizyonda kısaca yaşamın içinde
gelişigüzel ve kendiliğinden oluşan bir süreçtir.
 Toplum içindeki davranışların,kültür ve değerlerin
kuşaktan kuşağa aktarılması gibi öğrenmeler algın
eğitimle olmaktadır.
 Bu eğitimle insanlar olumlu davranışlar kazanabileceği
gibi olumsuz davranışlarda
kullanma, kopya çekme).
kazanılabilir.(sigara
HİZMET İÇİ EĞİTİM
 Bir kişiye işe başladığı tarihten,işten ayrılacağı zamana
kadar geçen sürede, işe yönelik her türlü gelişime ve
değişime uyum sağlayabilmesi için gerekli bilgi, beceri
ve davranışların sistemli bir şekilde öğretilmesidir.
ÖĞRENME
 Öğrenme; bireyin çevresiyle etkileşimde bulunarak geçirdiği
yaşantıların ürünü olan kalıcı izli davranış değişikliği olarak
tanımlanmaktadır. Öğrenmede 3 temel özellik vardır.
 1-Öğrenme sonucunda davranış değişikliği olur: öğrenme
ürünü davranış istendik/istenmedik olabildiği gibi yanlış da
olabilir. Örn,sigara içme istenmedik olmakla birlikte
öğrenilmiş bir davranıştır.
 2-Öğrenme yaşantı ürünüdür: Bireyin çevresiyle kurduğu
iletişim sonucu bireyde kalan izler sonucunda öğrenme
oluşur.Tüm davranışlar öğrenilmiş değildir, bir kısmı
reflekstir.
 3-Öğrenme kalıcı izlidir: Bireyin çevresiyle yaptığı her
türlü etkileşim bireyde iz bırakmaz. Yaşantının
oluşabilmesi ve sonunda kalıcı iz bırakabilmesi için,
etkileşimin yaşantı ürünü sonucu gerekir. Bu nedenle
bu süreç öğrenme-öğretme süreci olarak isimlendirilir.
ÖĞRETİM SÜRECİ
 Öğretim süreci; sağlıklı veya hasta bireyin ve ailenin






öğretim
gereksinimlerinin
ya
da
sorunlarının
belirlenmesi,
gerekli
öğretimin
planlanması,
uygulanması ve sonucun değerlendirilmesi gibi
aşamalardan sistemli bir yaklaşımdır.
Öğretim Sürecinin Aşamaları
1-Veri toplama
2-Tanı koyma
3-Planlama
4-Uygulama
5-Değerlendirme
 1-Veri Toplama : Hasta/sağlam/toplumun öğrenme




gereksinimleri bireyin kendisinden, ailesinden, tıbbi
kayıtlardan ve hemşirelik öyküsünden veri toplanır.
2-Tanı koyma: Öğrenmenin üç tipi (bilgi-beceridavranış) esas alınarak bireyin öğrenme gereksinimleri
belirlenir.
3-Planlama: Öğretim planı üzerinde hasta veya sağlam
birey yada gruplarla işbirliği içinde kullanılacak
öğretim metodu belirlenir.
4-Uygulama:Bireyler ve aileler öğrenme aktivitelerine
aktif olarak katılır ve öğretim metotları uygulanır.
5-Değerlendirme:Öğrenme
amaçlarına
ulaşılıp
ulaşılmadığına bakılır.
KISACA
 Planlı ve programlı öğretme etkinliklerine öğretim;
bireyin edindiği bilgilere öğrenme; öğrenme sonucunda
bireyin davranışlarını istendik yönde değiştirme
sürecine eğitim denir.
 İYİ DERSLER
 Öğr. Gör. Işık Atasoy