Y - SABİS

KLASİK
MAKRO EKONOMİK
MODEL
KLASİK EKONOMİK MODEL
• ORTAYA ÇIKIŞI
– Merkantilizme Tepki
• Zenginliğin kaynağı altın ve gümüş gibi değerli
metallerin bolluğu ile ölçülür
• Devletin Müdahalesi zorunludur
– Klasikler: (Adam Smith, David Ricardo,Jhon S. Mill)
• Ulusların zenginliği reel faktörlere bağlıdır
–
–
–
–
Üretim faktörlerinin stoku
Teknolojik gelişme
Para sadece mübadele aracıdır
Devletin Müdahalesi gereksiz ve etkisizdir
KLASİK EKONOMİK MODEL
• VARSAYIMLAR
– Homo Economicus (Ekonomik Birimler Rasyonel Davranırlar)
• Firma: Kar Maksimizasyonu
• Birey: Fayda Maksimizasyonu
– Ekonomideki tüm fiyatlar esnektir
• Mal&hizmet fiyatları
• Ücretler
• Faiz Oranları
– Para Nötürdür
• Ekonomik birimler nominal değil reel değişkenleri esas
alırlar
• Bireyler para yanılgısına düşmez
• Ekonomideki fiyat düzeyi yalnız para stokuna bağlıdır.
İŞGÜCÜ PİYASASI
• Kısa Dönem Üretim Fonksiyonu: Kullanılan girdi
ile üretilebilecek maksimum üretim arasındaki ilişki
• Y=f(L,K)
• Üretim fonksiyonunun eğimi: Artan istihdamın
üretime katkısını verir:
Y
L
• İstihdam arttıkça eğrinin eğimi azalır (Her yeni
işçinin hasılaya katkısı bir öncekinden daha azdır)
Üretim Düzeyi
Y
Y=F(L,K )
Y
Yo
L
0
Lo
Emek girdisi
L
EMEK TALEBİ (Kısa Dönem)
• Bir Firmanın Emek Talebi Nasıl Belirlenir?
• işçinin sağladığı getiri > işçi ücretinin maliyeti olduğu
sürece işçi talebi artar Yani:
MPL (
W
)
P
• Emeğin Marjinal Ürünü (MPL): İlave emeğin
hasılaya katkısı
– Pozitiftir (İlave işgücü üretkendir)
– Azalandır (İstihdam arttıkça verimliliği düşer:Azalan
verimler yasası)
• Reel Ücret (W/P): Firmanın her bir işçiye ödediği
ürün miktarını ölçer. (Nominal ücretin fiyat düzeyine
bölünmesi ile elde edilir)
• Reel Ücret (W/P)veridir, Emek piyasasında
oluşmuştur.
• Emeğin Marjinal Ürünü MPL : İlave emeğin hasılaya
katkısıdır ve azalan getiriler nedeniyle negatif
eğimlidir.
• Denge Koşulu: Emeğin marjinal ürünü reel ücrete
eşitlenmelidir
W
MPL  ( )
P
W
MPL  ( ) 
P
Firma İstihdam düzeyini düşürmeli
W
MPL ( ) 
P
Firma İstihdam düzeyini artırmalıdır
Reel Ücret
(W/P)
Emeğin marjinal verimliliği (MPL)
N
M
(W/P)0
E
K
R
MPL2
0
(W/P)0
L2
L0
MPL
L1
L
Emek girdisi
EMEK PİYASASINDA DENGE
• Toplam Emek Talebi:
• LD=f(W/P)
• Toplam Emek Arzı:
• LS=f(W/P)
Reel Ücret Haddi
W/P=w
Ls=Ls(W/P)
w3
w2
w1
0
L1
L2
L3
L
İşgücü miktarı
Reel ücret
(W/P)
LS
K
(W/P)1
L
E
(W/P)0
(W/P)2
N
M
MPL=LD
0
Y
L1
Üretim düzeyi
Y2
Y*
E
Y1
0
L2
L*
L
İstihdam
Y=F(L,)
N
K
L1
L*
L2
İstihdam
L
LS(P2)
Nominal Ücret
W
E2
LS(P1)
W2
W1
E1
MPLxP2
MPLxP1
0
L*
İstihdam
L
i
S
E2
Faiz oranı
i2
i1
E1
E’
K
I2
I1
0
I1=S1
I2=S2
Tasarruf (S) Yatırım (I)
PARA PİYASASI
Para sadece mübadele ilişkilerini
kolaylaştırıcı araçtır.
Reel değişkenler üzerinde etkisi olamaz.
Ekonomideki fiyat düzeyi piyasadaki para
miktarı tarafından belirlenir.
SONUÇ: PARA NÖTÜRDÜR
MİKTAR TEORİSİ
• Klasik teorinin para arzı ile fiyat seviyesini
ilişkilendiren yaklaşımını ifade eder.
• 2 tür yaklaşımla yorumlanabilir
– Fisher Yaklaşımı (İrving Fisher)
– Cambride Yaklaşımı
MİKTAR TEORİSİ (Irving Fisher)
M x V=P x T
– T: Ekonomideki mübadelelerin sayısı
– P: Mübadelelerin ortalama değeri
– M: Para Miktarı
– V: Paranın Dolaşım Hızı
M x V=P x Y
Nominal Milli Hasıla
– Y: Reel Milli Hasıla
– P: Ekonomideki Ortalama Fiyat Düzeyini
Gösteren Endeks
– M: Para Miktarı
– V: Paranın Dolaşım Hızı
M x V=P x Y
Kısa dönemde (V),(Y) Sabittir
Sonuç:
∆M ↑
» ∆P↑
MİKTAR TEORİSİ (Cambridge Yaklaşımı)
M x V=P x Y
k=1/V
M =k x P x Y
Para Talebi
– k: Elde tutulan paranın nominal milli gelire
oranı
– M: Para Miktarı
– P:Ortalama Fiyat Düzeyi
– Y: Reel Milli Hasıla
•M/P=kxY
• Reel Para Balansları
Miktar Teorisinden Toplam Talebin elde edilişi
P
M 0 xV
Y
Fiyat düzeyi
P
P2 
P2
AD(M2)
P1 
M 1 xV
Fiyat düzeyi
M 1 xV
Y*

AD(M1)
Y*
MS1
P
Y*
Y*
P1
0
M 2 xV
M 2 xV
Y*
M S2
MD 
Y * xP
V
Hasıla, gelir
P2
 P1
Para arzı, talebi
0
M1
M2
M
Y
Üretim Fonksiyonu
Emek Piyasası
Aktarım Bölgesi
Mal &Hizmet
Piyasası
(Toplam Arz)
Nominal ücret
Üretim Düzeyi
Y
Y
Y=Y
Y = F(L,K)
Y*
Y*
İstihdam
0
L
0
LS(P1)
P
L*
W
W1
45
0
Y*
P1
E1
E1
MPLxP1
0
L*
İstihdam L 0
Y
Hasıla,Gelir
Y*
Y
Nominal ücret
Üretim Düzeyi
Y
Y
Y=Y
Y = F(L,K)
Y*
Y*
İstihdam
0
L*
L
LS(P2)
W
LS(P1)
W2
E2
W1
E1
0
0
Y*
AS
E2
P1
E1
MPLxP1
0
L*
L*
Y
P
P2
MPLxP2
45
İstihdam L 0
Hasıla,Gelir
Y*
Y
KLASİK MODELİN SONUÇLARI
1. Sermaye Birikimi
Nominal ücret
Üretim Düzeyi
Y
Y**
Y=Y
Y = F(L,K1)
Y*
0
Y
Y = F(L,K2)
Y*
İstihdam
L*
0
L
W
LS
W
W22
Y
45
0
Y*
Y**
AS1
AS2
P
E2
W1
E1
P1
MPL(K2)
E1
PP22
E2
MPL(K1)
0
L* L**
İstihdam L
0
Y*
Y**
Y**
Hasıla
Gelir
Y
KLASİK MODELİN SONUÇLARI
2. Nüfus Artışı
Üretim Düzeyi
Y
Y = F(L,K) Y
Y**
Y**
Y*
Y*
İstihdam
0
Y=Y
L*
0
L
LS1
W
P
45
0
Y**
Y*
AS1
AS2
LS2
W1/P1
Nominal ücret
E1
W22/P
/P22
P1
E2
PP22
E1
E2
MPL
0
Y
L*
L**
L**
İstihdam L
0
Hasıla
Gelir
Y* Y**
Y
i
S
∆G
Faiz oranı
i2
E2
K
i1
E0
I+∆G
I+(Go-TA=0)
0
I1
I0=S0
S1
Tasarruf (S) Yatırım (I)