yapılandırmacılık

YAPILANDIRMACILIK KURAMI
 Bu kuram bilişsel ve fizyoloji yaklaşımların son yıllarda üzerinde




en fazla durdukları bir kuramdır, aynı zamanda bilginin doğasını ve
kaynaklarını (bilgi nedir?, öğrenme nedir?) inceleyen bir kuramdır,
Önemli isimleri Piaget, Bruner, Vgotsky, Dewey ve Gestalt’tır,
Eğitim programları tümdengelim yaklaşımı ve temel kavramlara
ağırlık verilerek düzenlenir, Program öğrenci sorunlarına
yöneliktir ve birincil kaynaklar ve materyaller üzerinde öğrenme
gerçekleşir,
Öğrenme süreci öğrenen açısından ele alınmaktadır, öğrenmenin
bilgiyi nasıl oluşturduğu ile ilgilenmekte,
Bilgilinin yeniden yapılandırılması ve transferi üzerine
durmaktadır,
 Yapısalcılık, Dewey’nin felsefesine ve eğitim anlayışına; Piaget ve
Vaygotsky’nin insanın biyolojik, kültürel, toplumsal ve dilsel
gelişimi ile ilgili ilkelerine; Bruner ve Ausubel’in öğrenme
konusundaki görüşlerine dayandırılabilir.
Dewey (1938)
Piaget (1963)
Bruner (1966)
Vaygotsky (1962)
Ausubel (1968)
 Bilgi evrensel geçerliliği olan birimler olarak değil, işleyen
hipotezler olarak görülür,
 Birey tarafından oluşturulan bilgi, kişinin öğrendiğinden ve
anladığından daha çoktur,
 Bilginin doğruluğu kişiye, kültüre, duruma göre değişebileceği için,
bilginin doğruluğundan çok üretilmesi ve kullanılışlığı önemlidir.
Bilginin öğrenci tarafından oluşturulmasını ifade eder. Öğrenci
bilgiyi aktif olarak özümler ve davranışa dönüştürür,
 Anlamlı öğrenme, keşfederek öğrenme, bağlamsal öğrenme,
düşünmeyi öğrenme, araştırma-keşfetme ve problem çözme gibi
yaklaşımlar kullanılır,
 Bilgi ve beceri kazandırmaktan çok, bireylerin düşünmesi,
anlaması, kendi öğrenmelerinden sorumlu olması, kendi
davranışlarını kontrol etmesi ve deneyimler yaşamasını vurgular,
 Yapılandırmacı öğrenmede etkinlik merkezli eğitim uygulamaları
gerçekleştirilir.
 SORU : (2003 KPSS)
Aşağıdakilerden hangisi yapısalcılığın ( constructivism )
kullanıldığı eğitim uygulamalarının temel özelliklerinden
biri değildir?
A) Genellikle birincil kaynak niteliğindeki öğretme-öğrenme
materyalinin kullanımı
B) Öğretme-öğrenme sürecinde öğrencinin etkin bir rolünün olması
C) Sınıf içi ve dışı etkinliklerin, öğrencilerin problem çözme
becerilerini geliştirmeye yönelik olması
D) Sınıfın, bilgilerin aktarıldığı ortam olması
E) Değerlendirmede düşünme biçimine ağırlık vermesi
YAPISALCI ÖĞRENİM SÜRECİNİN AŞAMALARI
Yapısalcı öğrenim sürecini 5 aşamada gösterelim.
1. AŞAMA
Önceki bilgiler harekete geçirilir.
 Öğrencilerin yeni yapılandırılacak olan bilgiler ile
ilgili hazırbulunuşluk düzeyi sağlanır. Bu amaçla
önkoşul bilgiler tamamlanır ve güdülenme sağlanır.
Bunun için konu ile ilgili ön bilgiler soru-cevap
tekniği ile yönlendirilir.
2. AŞAMA
Yeni bilgilerin kazanılması.
 Öğrenme konularının ezberlenmesi yerine anlama
ve oluşturma hedeflenmelidir. Bu düşünceden
hareketle öğrencilerin bütünü onun ilgili parçalarını
ve parçalardan tekrar bütünü görmesi gerekir.
Konular birbirinden soyutlanmış ayrı ayrı, yüzeysel
ve genişliğine değil derinliğine öğrenilmelidir.
3. AŞAMA
Bilginin anlaşılması.
 Piaget’e göre öğrenci bilgi ile karşı karşıya kaldığında,
onun için anlama ve kavrama süreci başlamış olur. Bu
süreçte iki yol kullanılır.
 -Özümleme : Eğer yeni bilgi, daha önce edinilenlerle
çelişiyorsa ve var olan zihinsel şemaya (yapıya) uyuyor
ise olduğu gibi öğrenilir.
 - Uyum (uyum kurma-düzenleme): Eğer yeni bilgi daha
önceki bilişsel şemaya (yapıya) yerleşmiyorsa ve
uymuyor ise, bu defa zihinde yeni düzenlemeler yapılır
(şemanın niteliği değişitirilir veya yeni bir şema
oluşturulur) Böylece denge (öğrenme) oluşur.
4. AŞAMA
Bilgiyi uygulama.
 Öğrenilen bilgi işlevsel hale getirilmelidir. Bilgi
yalnızca öğrenildiği ortamda ve sınıfta kalmamalı
bilgi benzer ya da farklı problem durumlarına
uygulanabilir, aktarılabilir olmalıdır. Bilgi günlük
yaşamda karşılaşılabilecek her durumda
aktarılabilir olmalıdır.
5. AŞAMA
Bilginin farkında olma.
 Öğrencilere sahip oldukları bilgilerin farkında
olmalarını sağlayacak etkinlikler düzenlenmelidir.
Öğrenci bilgisini hangi durumda kullanabileceğini
anlamalıdır. Bu nedenle bilginin farklı durumlarda
kullanılarak farkında olmayı sağlayan drama, proje
çalışması, örnek olay incelemesi gibi
zenginleştirilmiş öğrenme-öğretme etkinlikleri
gerçekleştirilmelidir.
Yapılandırmacı Öğretim Yaklaşımının Temel
İlkeleri :
 Öğrencileri, konuya ilgi uyandıracak problemlere yöneltme,
 Eski bilgilerin harekete geçirilmesi ve yeni bilgiyle
ilişkilendirilerek öğrenmeyi sağlama,
 Öğretim programı tümdengelim yoluyla ve temel kavramlara
ağırlık verilerek işlenir,
 öğrenme-öğretme etkinlikleri; ikincil kaynaklar ( ders kitapları,
dergi vb.) yerine birincil kaynaklara (gerçek öğrenme ortamı,
işlenmemiş ham veriler) yöneliktir,
 Öğrencilerin bireysel görüşlerinin ortaya çıkmasını sağlama ve






görüşlerine değer verme,
Bilginin anlaşılması ve uygulanması gerçekleştirilir,
Öğretim programının öğrencilerin katılımıyla yönlendirilmesi
sağlanır,
Değerlendirilmenin öğretim sürecine dönük olarak yapılması söz
konusudur,
Öğrenme birincil derecedeki kaynaklara dayanır,
Öğrenme temel kavramlar etrafında yapılandırılır,
Değerlendirme sonuç değil, sürece yöneliktir, değerlendirme
sonuçları öğrencinin gelişiminde kullanılır,
 Öğretme değil öğrenme esastır.
 Öğrenci, özerkliğe ve girişimciliğe cesaretlendirilir,
 Öğretmen öğrencinin özgüveninin ve sorumluluğunun gelişmesine
yardımcı olur,
 Etkinlikler öğrenci merkezlidir. Öğrenciler bilgiye ulaşmak için
sorular sorar, deneyimler yaşar ve sonuca ulaşır,
 İşbirliğine dayalı öğretim yöntemleri kullanılarak öğrenme
sağlanır.
 Öğrencilere neden-sonuç ilişkilerini kuracakları yaşantılar
kazandırılır.
Yapılandırmacı Öğretimin Özellikleri;
 Yapısalcı anlayışta öğrenci öğrenmeden sorumlu ve süreçte




aktiftir,
Öğretmen bilginin inşa edilmesinde öğrenciye gerekli malzemeyi
ve ortamı hazırlar,
Öğretmen, öğrenme ortamında öğrenciye uygulama-deneme ve
keşfetme fırsatları yaratır,
Öğretmen, öğrenci özelliklerini ve girişimciliklerini öğretimde
temel kabul eder,
Öğretmen öğretmez, deneyimler yaşatır. Öğrenci deneyimlerle
öğrenir. Öğretmen, öğrencinin yeni bakış açıları geliştirmelerine
ve önceki öğrenmeleri ile bağlantı kurmalarına yardımcı olur,
 SORU : (2004 KPSS)
I- Piaget’in zihinsel gelişim kuramı üzerine kurulmuştur,
II- Öğrenciye deneyim kazandırması ve onun bu deneyimler
üzerinde düşündürülmesine dayanır,
III- Öğretmenin öğretmekle değil, öğrencilerin öğrenmelerini
sağlamakla görevli olduğu düşüncesi hakimdir.
Özellikleri sıralanan öğretme-öğrenme yaklaşımı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Seviye grupları uygulaması
B) Eleştirel düşünme
C) Yaşam boyu öğrenme
D) Yapısalcılık
E) Çoklu zeka kuramı
HAZIRLAYAN VE SUNAN:
Emre ŞENTÜRK
Fen Bilgisi Öğretmenliği 2/A