TEKNOLOJİ VE ÇOCUK Gelişim organizmada iç ve dış etkenler


Gelişim organizmada iç ve dış etkenler
sonucu,birbirine bağlı ve düzenli biçimde ortaya
çıkan,ilerleyici bir dizi değişikliklerdir.

Genel anlamda bilişsel psiko-sosyal ve fiziksel
olmak üzere üç alanda oluşur.Bütündür.

Okul öncesi dönem, bireyin tüm alanlardaki
gelişiminin hızlı, çevresel uyarıcılara açık
olduğu, kişiliklerinin şekillenmeye başladığı
kritik bir dönemdir.

Sağlıklı çocuklarda gelişim bu üç alandaki
karşılıklı etkileşim sürecinde gerçekleşir ve
tamamlanır.

Gelişim üzerine etki eden etkenler biyolojik ve
çevresel etkenler olarak sınıflanır.

Teknolojik araçlar çocuk gelişimine etki eden
çevresel etkenler kategorisinde yer alır.

Aile çocukların ilk toplumsal deneyimlerini
karşıladıkları kurumdur.

Duygusal ve toplumsal etkileşim ve iletişimin
güçlü olduğu aile ortamlarında yetişen çocuklar
çoğunlukla dengeli ve sağlam bir kişilik yapısı
sergilerler.

Çocuğun aile fertleriyle olan ilişkisi tüm yaşama
karşı aldığı tutum ve davranışların temelini
oluşturur.

Toplumun en küçük bireyleri olan çocuklar
teknolojik araçlardan oldukça etkilenmektedir.

Zamanlarının büyük kısmını teknolojik araçlar
ile geçirmelerinin nedenleri nelerdir?

Ailenin bu duruma etkisi hiç yokmudur?






Tv ortaya çıktığı günden itibaren insanoğlunun
yaşamına her alanda girmiştir.
En küçük çocuklar dahi tv izlemekten men
edilmezler.
En kötü yoksulluk bile tv den vazgeçmeyi
gerektirmez.
En iyi eğitim sistemi bile tv nin
belirleyiciliğinden kurtulamaz.
Kamuoyunu ilgilendiren hiçbir konu tv nin ilgi
alanı dışında kalmaz.
Tv bizim iletişim ortamımızı başka hiçbir
iletişim aracının gücünün yetmeyeceği tarzlarda
bizim adımıza düzenler.

Bugün ise teknolojik tehditler arasında
uzunca bir süre ilk sırada yer alan
televizyonun yanına mobil araçların da
eklendiği görülmektedir




günümüzde çocukların gündelik
yaşamlarında çok erken yaşlardan
itibaren mobil cihazları kullanmaya
,televizyon izlemeye başladıkları
düşünüldüğünde;
bu cihazların kullanım sürelerinin
Tv daki programların
bu cihazlarda kullanılan yazılımların da
çocukların gelişimini etkileyeceği
gerçektir.

Beynin, üstesinden gelinmesine hiçbir zaman
gerek olmayan yoğun ve yapay uyarıma uyum
sağlamasını beklemek gerçekçi değildir.

Ayrıca, bu ister bir oyunu ne kadar uzun süre
oynadıklarını, ister sosyal medyayı nasıl
doğru veya yanlış kullandıklarını veya
sonrasında nasıl davrandıklarını yönetmek
olsun,

halen gelişmekte olan frontal loba sahip bir
çocuktan ekran süresini yönetmesini
beklemek gerçekçi değildir.

Ebeveynlerin, ekran süresinin sinir sistemini
nasıl aşırı uyardığının ardında bulunan bilimi,
bunun bir dizi belirtiyi ve işlev bozukluğunu
açık bir şekilde nasıl gösterdiğini ve bunların
kendi çocuklarında nasıl göründüğünü
öğrenmeleri gerekir.



Bu bilgiyi öğrenmek, çocuğun hayatının
gidişatını kelimenin tam anlamıyla
değiştirebilir;
ebeveynlere bilinçli ve düşünceli ekran yönetimi
kararları almalarında yardımcı olur ve
akıllarının kültürel akımlar ile yanıltıcı
manşetler tarafından çelinmesini önler.
Ebeveynleri, sürücü koltuğuna oturtur.

Dünya değişmiş olabilir, fakat beynin strese
nasıl tepkiler verdiği ve gelişmesi için ihtiyaç
duyduğu şeyler değişmedi
Aşırı ekrana maruz kalan çocukların diğer
faaliyetleri engellenir ,hareketsiz kalırlar ve
diğer çocuklarla iletişim kurmakta güçlük
çekerler.
Zihinsel olarak öğrendikleri bilgiyi
yorulayamadıkları yada karşılaştıkları olaylar
arasında neden sonuç ilişkisi kuramazlar.
Kitap okumak yada ders çalışmak gibi zihinsel
faaliyet gerektiren işlerden hoşlanmazlar.
Daima alıcı durumda oldukları için dil becerileri
gelişmez.alıcı dil-verici dil

Saniyede 36-52 kare geçen ekrana yetişme
hızında olmayan çocukların beyinleri normal
hayatında bu hızda aktığını düşünerek
hareketlerini o hıza uydurmaya çalışacaktır.

Bu durum çocuklarda hiperaktivite dediğimiz
problemi tetikleyen veya var olan
hiperaktivitenin etkisinin artmasına neden
olmaktadır.



Ekrana teslim olan çocuk dikkatini toplayamaz
ve gerçek yaşamdaki katılımcılıktan,ekran
karşısında pasif izleyiciliğe düşer.
Çocuk beyni yetişkin beyni ile aynı yapıda
değildir.Yetişkinler gibi gerekli bağlantıları
oluşturamaz.Sonuç olarak kopuk ve kesik dikkat
aralıkları geliştirir.
Günde2-4 saatten fazla tv izleyen çocukların
beyin fonksiyonları uyuşarak bağlantılar
tembelleşir ve televizyonun uyuşturucu etkisiyle
beyin tek bir konuda odaklaşamayarak konudan
konuya atlar hale gelir ve dikkat sürekliliğini
kaybeder.

Bu olumsuz etki çocuklarda algılama ve bir
konuya odaklanamama sorununa neden olur.

Küçük yaş konuşma ve cümle kuramamaya
sebep olur.

İleriki yıllarda derslere ilgisizlik ve algılama
güçlüğü olarak kendini gösterir.

4 yaş çocuklar üzerinde yapılan bir
araştırma, 9 dakika boyunca Sünger Bop
çizgi filminin izlenmesi sonrasında,
çocuğunun davranışlarını yönetme
becerilerinde anlamlı oranda azalma
görülmüştür (Christakis, 2011).

İzlenen her 0 ve 7 yaş arası çocuğun gün
içerisinde izlediği her bir saatlik ek video
süresi, 7 yaşına geldiğinde dikkat
problemini %10 oranında arttırmaktadır

Cep telefon radyasyonlarının beyin ve
hafızadaki etkileri üzerine çok sayıda
araştırma görülmektedir (Aldad ve diğ.
2012; Clegg, 2014; Emre, 2011; Hardell ve
diğ. 2013).

Özellikle küçük çocukların kafatası
kemikleri tam gelişmemiş olduğu için
elektronik manyetik radyasyonun
çocuklarda iki kat daha fazla etkisi
olabilmektedir (Gandhi ve diğ., 2011).



Görsel bilgisayar uyaranlarla yetişen bireyin
görsel, dokunsal ve reflexlerin merkezi olan
arka beyinde aşırı gelişme olurken,
frontal (ön beyin) beyin gelişimi ise daha geri
planda kalmaktadır. Ön beyin ise sivilizasyon
ve insanlığın medeniyetle birlikte geliştirdiği
en önemli beyin faaliyetidir.
Dengeli çocuk gelişimi için çocuklarımızın
zamanlarını nasıl geçirdiklerine dikkat
etmeli, sevgi dolu ve sosyal IQ’su yüksek
çocuklar yetiştirebilmek için onları ilgi ve
sevgimizden mahrum etmemeliyiz…

Eğitim ortamlarında kullanılan teknoloji
seviyesi arttıkça çocuğun öğrenmeye
odaklanması azalmaktadIR.

İnternet ve oyun bağımlılığının beyinde
öğrenme yeteneğini azaltıcı yönde etki
yarattığına dair çalışmalar vardır.



Basılı bir materyal üzerinden okumak ile dijital
ekran üzerindeki okumak kıyaslandığında,
ekrandan okumanın tıklama ve kaydırma
hareketlerinden etkilenerek dikkat kaybına ve
zihinsel tatminsizliğe neden olduğu,
okuyucunun okuduğu materyalin bütününü
göremediği, çevresel fiziksel değişikliklerin
hafızayı olumsuz etkilediği, hızdan dolayı
öğrenme için yeterince zaman tanımadığı
gerekçeleri ile olumsuz olduğu tespit edilmiştir






Uzun süreli ekran karşısında kalmak çevreye
olan ilgisini kaybettirir.
Etraftakilerden uzaklaşır.
İzlediği her şeyi gerçekmiş gibi kabul edip,yanlış
tutumlar segileyebilir.
Saddam örneği
Düşünme yorum yapabilme yeteneklerini
kaybeder.
Yanlış ifadeleri ve argo sözcükleri benimseyip
kullanır





EKRANDAKİ ŞİDDET GÖRÜNTÜLERİ 4 ŞEKİLDE
ETKİLER
1Tekrarlama yada deneme eğilimi.
2-tekrar tekrar izlemek şiddete karşı
duyarsızlaştırır.
3-Şiddet davranışında bulunmasını engelleyen
öğretilerin etkisi azalır.
4-Şiddet görüntüleri çocuğu stres düzeyini
arttırır.Şiddet,terör,suç,doğal afet haberleri
çocukların kaygı seviyelerini attırır,gece
kabusları başlar.





Kentsel yaşam tarzı ve medyatik etkiler
beslenme alışk. Değiştirdi.
Fast food çoğaldı.
Reklamı yapılan gıda ürünleri çocuklara cazip
gelir.
Ekran karşısında uzun süre geçirmek fiziksel
hareketi arttırır ve obezite riski gelişir.
Şeker bakımından zengin protein bakımından
zayıf gıdalar.

Üç ve beş yaş arasındaki çocukların günde 4,5
saat ekran karşısında kalmaları ile gelişimsel
gecikmeleri arasında bağlantı bulunmuştur

İki-beş yaş çocukların %19’unun akıllı
telefonları kullanırken yüzme, kendi
ayakkabılarını bağlama ve kendi yemeklerini
yeme becerilerinin gelişmemiş olduğunu
hazırladıkları raporda belirtmişlerdir.

Obezite: Aşırı internet kullanımının
obezite, kardiyoloji sorunları ve diyabete
yönelik etkilerinin olduğunu gösteren
çalışmalar bulunmaktadır

Uyku bozukluğu: Teknolojinin düzensiz
ve aşırı kullanımının çocuğun uyku
bozukluğu yarattığı ile ilgili çalışmalar
alan yazında görülmektedir (Coughlan,
2013; Singh, 2014; Thakkar, 2013).

Çocukların uzmanların tavsiyesinden bir
iki saat daha fazla teknolojik araçları
kullanmalarının psikolojik bozukluk
şansını %60 oranında arttırdığı
bulunmuştur (Bristol University, 2010).






Dil becerileri gelişmediği için başkaları ile
diyalog kuramaz ,duygu ve düşüncelerini doğru
ifade edemezler.
Hırçınlık,huzursuzluk,endişe,korku gibi
olumsuz psikolojik etki.
Yatma saatlerinin gecikmesi uykunun sağlıklı
olmaması fiziksel gelişimini durdurur.
Hareketsizlik sonucu şişmanlarlar
Sürekli yorgunluk hissi olur.
Eklem rahatsızlıkları gelişir.
Günlük süre kısıtlaması getirmek
 Amerikan Pediatri Akademisi 0 ile 2 yaş çocukların
herhangi bir teknolojik ürüne maruz
bırakılmamaları gerektiğini,
..3-6 yaş çocukların günde 20 dakika

Bir seferde 20 dakikadan fazla olmamak
şartıyla
6-12 yaş çocukların ise günde 1saat r (APA, 2013).
12-18 2 saat.





Küçük çocukların mobil araçları kullanımlarında
dikkat edilmesi gereken temel noktalar;
çocukların mobil araçları kullanım sürelerinin
belirlenmesi
çocuğun mobil araçla neler yaptığının kontrol
edilmesi gerekliliğidir.
Çocuğun, mobil araçları, evde ya da okul öncesi
kurumda eğitimsel açıdan kullandığında da belirli
(hatta sınırlı) bir zaman dilimi içerisinde
kullanması ve bu sırada tek başına olmaması önem
taşımaktadır.
Çocuklar gün içerisinde bu araçlarla kısa sürelerde
zaman geçirmelidirler. Bu sırada çocuk-yetişkin ve
çocuk-çocuk etkileşimini güçlendiren, destekleyen
bir yaklaşım izlenmelidir









Ne izledikleri ya da oynadıkları takip edilmelidir.
Görüp anlayamadıkları şeyler açıklanmalıdır.
Yalnız kalmaları engellenmelidir.
Ödül ya da ceza aracı olarak kullanılmamalıdır.
Çocuk bakıcısı olarak kullanılmamalıdır.
Bütün boş zamanını doldurmasına izin
verilmemelidir.
Video klip ve reklamlarla aşırı uyarılmasına izin
verilmemelidir.
Ekran karşısında yemek yeme alışkanlığı kesinlikle
kazandırılmamalıdır.
Belirlenmiş programın izlenmesi bittiğinde
kapatılmalıdır.

Bu önerilere rağmen yapılan çalışmalarda
çocukların olması gerekenden 4-5 kat
daha fazla teknoloji kullanımlarına sahip
oldukları belirlenmiştir

Ebeveynler her şeyden önce çocuklara model
olduklarını ve gereken durumlarda kendi
alışkanlıklarını çocuklarının gelişimlerine bağlı
olarak düzenlemeleri gerektiğini
unutmamalıdırlar.









OLUMLU ÖZELLİKLERİ
Öğrenmeyi desteklemesi
Zaman ve mekan bağımsızlığı sunması
Kullanım Kolaylığı
İlgi çekici ve motive edici olması
Teknoloji okuryazarlığı geliştirmesi
Eğitimde fırsat eşitliği sağlamaktadır
Eğlenceli zaman geçirmesini sağlar
Görselleştirilmiş bilgi daha kalıcı olur.

Yapılan bazı araştırmalarda, video oyunlarının
bağımlılığın bulgularından bir tanesi olan
dopamin salgılanmasına neden olduğu ve bunun
madde bağımlılığında oluşan hislerle benzerlik
gösterdiği vurgulanmıştır (Han ve diğ., 2011; Ko
ve diğ., 2009).

Bebeklerin ve küçük çocukların günde birkaç
saat tablet bilgisayarlarla etkileşime girmesinin
uzun dönemde tehlikeli sonuçlar doğurabileceği
konusunda uyarı yaparak;

4 yaşına kadar inen akıllı telefon ve tablet
bağımlılığının psikolojik tedaviyi
gerektirebileceğini vurgulamışlardır


Çocuklar genellikle evde yalnız hissettiklerinde
ve uygun aktivite bulamadıklarında televizyonu
tercih etmektedirler.
Çocuğunuzun yaşına ve ilgi alanına uygun
oyunlar bulup onunla oynayabilirseniz ve
televizyon dışında birlikte eğlenebileceğiniz
aktiviteler bulabilirseniz çocuğunuz televizyon
izlemek yerine sizinle oynamayı tercih
edecektir. (EÜ/BB)
Sonuç olarak mümkün olabildiğince az
ekran,olabildiğince fazla etkileşimle iletişimli
günler tercihimiz olmalıdır.
Çocuk sıkılabilir….çare ekran değildir.
Sıkılmayı keşfetmeye yönelecek,sıkıntısını
gidermek için yollar arayacak ve kendisini tolere
etmeyi öğrenecektir.
Kendi hayatımıza dahil etmek

Çocuklar oyunla öğrenir.Oyun oynarken
dikkatinin odaklanmasını sınırlandıran gereksiz
televizyon sesinden dahi uzak tutulmalıdırlar

Ekrandan bağını koparan çocuklar,daha
sakin,beslenmeyi öğrenen,uyku sorunu
yaşamayan,uyumlu ve oyun oynayan çocuklar
olmaktadır.
Keşfeden ve mutlu çocuklara kavuşmak için
dikkat edelim.




Değişime uyum sağlamak
Değişirken yaşam değerlerini korumak
Değişimi gelişmeye dönüştürebilmek.…