Sigara Endüstrisi

KANSER
VE
SİGARA
Hazırlayan:HİE Hemşiresi
Özlem AYDIN
Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com
KANSER NEDİR?
 Kanser,normal
kurallar dışında
diğer doku ve organların
aleyhine büyüyen,çoğalan
hücrelerin oluşturduğu bir
hastalıktır.
KANSERİN NEDENLERİ
Sigara,alkol kullanımı
 Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalma
 Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma
 Bazı kimyasal maddeler(katran,benzen,boya
maddeleri,bazı deterjanlar….)
 Bazı virüsler
 Hava kirliliği
 Radyasyona maruz kalma
 Kötü beslenme alışkanlığı

KANSERİN ÖN BELİRTİLERİ






Rahim veya makattan anormal
kanama veya akıntı
Memede veya vücudun herhangi bir
yerinde ortaya çıkan şişlik ve sertlikler
İyileşmeyen yaralar
Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük
Yutma güçlüğü ve hazımsızlık
Ben ve siğillerde meydana gelen
büyüme,kanama,renk
değişikliği,yara…
OLDUĞUNDA DİKKATLİ OLUN ve
HEKİME BAŞVURUN !
KANSERDE ERKEN TANI İÇİN





Kanserin ön belirtilerine karşı dikkat!
Elle meme muayenesi yapınız.
Belirli aralıkla sağlık kontrolünden
geçiniz.
Hanımlar! PAP testi(rahim ağzından
hücre muayenesi) yaptırınız.
Doktorunuzun isteyeceği tüm
tetkikleri mutlaka yaptırınız.
E -----------Tedavi şansını arttırır
R -----------Tedaviyi kolaylaştırır
K -----------Tedavi giderini azaltır
E
N -----------Doku ve organ
kaybını önler
T
A -----------Sakatlık bırakmaz
N -----------HAYAT KURTARIR!
I
KANSERDEN NASIL
KORUNULUR?
Sigara ve tütün kullanmayınız.
Alkollü içeceklerden kaçınınız.
Yeterli ve dengeli besleniniz.
Aşırı güneş altında korunmasız
kalmayınız.
Çalışılan iş yerini sağlık koşullarına
uygun hale getiriniz.
Asbest,benzen,katran gibi…
kanser yapıcı maddelere karşı
gerekli önlemlerin alınmasını
sağlayınız.
Doktorunuz tavsiye etmediği
takdirde röntgen filmi
çektirmeyiniz.
Yılda bir sağlık muayenesi
yaptırınız.
SİGARA VE KANSER !
• Avrupa genelindeki 51 ülkede 1.2
milyon, dünya genelindeki 4.9 milyon
insan her yıl sigaradan ölmektedir
• Ülkemizde ise en az 70,000 kişiyi
öldürdüğü
hesaplanmaktadır
• Akciğer kanseri, dünyada kanser
ölümleri arasında birinci sırada yer
almaktadır
Sigaranızdan bir nefes
çektiğinizde,
300 milyon ile 3 milyar
partikül akciğerlerinize
girmektedir
 Dünyada en çok
rastlanan ve en fazla
ölüme yol açan kanser,
akciğer kanseridir
 Akciğer kanserlerinin
% 95’i sigaraya
bağlıdır
Sigara
Öncesi
Sigara Sonrası
GIRTLAK, YUTAK ve
DUDAK KANSERLERİ
Sigara dumanındaki zararlı
maddeler ağız yolu ile içeri
çekildiği için yanak, dudak,
yutak ve gırtlak bölgelerine
yapışarak oradaki dokuları
zamanla tahrip ederler
Yanak ve diş
eti
kanserleri
Sonuç olarak
sigara, bu
bölgelerde ağrılı,
tedavisi zor
kanserler
gelişmesini
kolaylaştırır
SES TELLERİNDE KANSER
SİGARA-SİNDİRİM SİSTEMİ
KANSERLERİ
• Yemek borusu kanseri gelişiminde
riski 5-10 kat arttırmaktadır
• Mide kanseri gelişiminde %20-35
oranında etkisi vardır
• Pankreas kanseri gelişiminde risk
faktörüdür
SİGARA-MESANE KANSERİ
• Sigaranın içindeki maddelerin
biriktiği yerlerden biri
mesanedir
• Sigara içenlerde mesane
kanseri riski 3-5 kat artar
Sigara, Kanser ve
Ölüm
Sigara içenlerin
kanserden ölüm oranı,
içmeyenlerinkine göre
15
ile
25
kat fazladır
SİGARA VE ÜST SOLUNUM
YOLU HASTALIKLARI
•
•
•
•
•
Bademcik iltihabı
Diş çürükleri, diş dökülmesi,
Sinüzit, burun iltihabı
Orta kulak infeksiyonları
İşitme kayıplarına yol
açmaktadır
SİGARA VE ALT SOLUNUM YOLU
HASTALIKLARI
• Hava yollarında kalıcı hasarlar
• Akciğerin savunma sistemlerinde
harabiyet
• Akciğere yönelik tedavilerde cevapsızlık
yaptığı için
Kronik Bronşit- Amfizem gibi hava yolu
darlığı yapan hastalıklara sebep olur
Sigara
– Akciğer fonksiyonlarını
bozar
– Akciğer gelişimini bozar
– Öksürük, balgam, hırıltılı
solunum,
nefes darlığı yapar
– Fiziksel performansı,
egzersiz
yeteneğini bozar
Normal Bronş
Daralmış Bronş
Bronşit
ASTIMA ZEMİN
HAZIRLAR
ASTIMIN TEDAVİSİNİ
ZORLAŞTIRIR
CİDDİ ASTIM
KRİZLERİNE YOL
AÇAR
SİGARA VE KALP DAMAR
HASTALIKLARI
•
•
•
•
•
•
Hipertansiyon
Kolesterol yüksekliği
Felç
Damar tıkanıklıkları
Kalp krizi, kalp yetmezliği
Kalp ritim problemleri
SİGARA İÇENLERDE
• Kalp krizi riski 2.5 kat
artmaktadır
• Hipertansiyonun oluşumunu
kolaylaştırmaktadır
• Pasif sigara içimi bile kalp krizi
riskinizi arttırır
• Koroner arter hastalığı riskiniz
sigarayı bırakmakla azalmaya
başlar
SİGARA VE NÖROLOJİK
HASTALIKLAR
Sigara içenlerde beyin
damar hastalıkları;
Kanama 2 kat
İnme (Felç) 3 kat
Beyin sapı kanamaları 4 kat
daha fazladır
• Sigara erken
bunamaya yol açar
• Parkinson
hastalığının
belirtilerinin ortaya
çıkmasını
geciktirdiğinden geç
tanıya sebep olur
SİGARA VE BAĞIŞIKLIK
SİSTEMİ
Sigara vücudun bağışıklık sistemini
baskılar
Böylelikle ;
– İnfeksiyonlara zemin hazırlar
– İnfeksiyon hastalıklarının
tedavisini zorlaştırır
SİNDİRİM SİSTEMİ
HASTALIKLARI VE SİGARA
• Mide ve on iki parmak barsağı
ülserleri
• Kronik gastrit, reflü, ülserler
• Karaciğer, yemek borusu
kanseri
• Pankreas ve barsak hastalıkları
SİGARA VE BÖBREK
• Böbreğin kanlanmasını bozar
• Böbreğin idrar süzmesini sağlayan
tubullerde hasara neden olur
• İdrarla protein kaybını artırır
• Hipertansiyonun kontrolünü
zorlaştırdığı için böbrek yetmezliği
gelişimine zemin hazırlar
• Böbrek naklinde başarısızlığa yol açar
• Böbrek tümörü için risk faktörüdür
SİGARA VE KADIN
•
•
•
•
•
Adet düzensizlikleri
Kısırlık
Erken menapoz
Kemik erimesi
Hamilelik sırasında
– Dış gebelik
– Erken doğum
– Erken membran
rüptürü
– Düşük
riskini artırır
Anne gebelikte sigara içiyorsa
• Erken doğum riski 2 kat
fazladır
• Ölü doğum riski 1/3 kez
fazladır
• Düşük yapma riski 1/4 kez
fazladır
• Bebeğin gelişme geriliği,
zeka geriliği riski artmaktadır
• Ölü doğum
• Yenidoğan döneminde
ölüm
• Ani ölüm sendromu
oranı
Sigara içen kadınların
çocuklarında daha
yüksektir
Sigara İçen Annelerin
Çocuklarında
• Büyüme gelişme geriliği
• Ateşli havale
• Davranış bozukluğu
• Alerjik hastalıklar
• Akciğer gelişme bozukluğu
• Solunumsal infeksiyonlar
• Astım
• Kronik bronşit
• Akciğer kanseri
gelişme riski artmıştır
Sigara içenler sadece kendilerine
değil, çevrelerine de zarar
verirler
PASİF SİGARA
Ev içinde sigara içiliyorsa;
• Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır
• Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmaktadır
• Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadır
• Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmaktadır
• Çocuklarda astım ve solunumsal infeksiyon riski 2
kat artmaktadır
• Çocuklarda akciğer kanseri kronik bronşit sıklığı
artmaktadır
• Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanser ile
ölüm 2-3 kat artmaktadır
SİGARA VE ERKEK
• Mesane ve prostat kanserine yol
açar
• Cinsel isteksizliğe yol açabilir
• Sperm kalitesini ve hareketini
bozar
SİGARA VE ENDOKRİN
SİSTEM
Sigara diyabet hastalarında;
• Kan şeker düzeyinde
bozukluklar yapar
• Diyabete bağlı böbrek
yetmezliğine gidişi hızlandırır
• Kolesterol seviyesinde artış
yapar
SİGARA VE ENDOKRİN
SİSTEM
• Sigara tiroid
hormonlarının kan
seviyesinde artış
yapar
• Tiroid bezinin
otoimmün
hastalıklarını artırır
SİGARA VE KAN
HASTALIKLARI
• Kanın pıhtılaşmasını
sağlayan hücrelerin
fonksiyonlarını
bozabilir
• Kan kanseri riskini
arttırabilir
SİGARA VE CİLT
HASTALIKLARI
• Kalıcı çizgi veya kırışıklıklar
• Deride renk değişikliği
• Saçlı deride nikotine bağlı sarı
renk değişiklikleri
• Tırnakta renk değişikliği
• Ağız yaraları
• Yara iyileşmesinde gecikme
• Deri hastalıklarının tedavisinde
başarısızlıklara yol açar
• Sedef hastalığı sigara içenlerde
iki kat fazladır
SİGARA VE GÖZ
• Sigaranın birçok göz hastalığına yol açtığı
bilinmektedir
• Katarakt göz merceğinin bulanıklaşmasıdır .
Göze ışığın gelmesini engeller ve körlüğe
yol açabilir
• Günde 20 sigaradan fazla içenlerde katarakt
gelişme riski iki kat fazladır
SİGARA VE KEMİKLER
• Sigara içenlerin kemikleri
yoğunluk kaybeder; kırıklar
daha kolay olur ve iyileşme
%80'e kadar daha yavaş olur
• Günde 1 paketten fazla
içenlerde sırt problemleri de
daha fazladır
• Bir
çalışmada
sanayide
çalışan işçilerde yaralanmalar
sonrası sırt ağrısı oluşma
sıklığı sigara içenlerde 5 KAT
daha fazla bulunmuştur
NEDEN SİGARA İÇMEYE DEVAM
EDİYORUZ?
• Fiziksel Bağımlılık : Sigaradaki nikotin, alkol,
kokain ve eroinden daha fazla bağımlılık yapan
bir maddedir. Her soluktan 7 saniye sonra
nikotin beyninize ulaşıp " iyi hissetmenizi" ve
daha fazla "nikotin istemenizi" sağlıyor.
• Fiziksel Alışkanlık : Sigaradan çekilen her
nefes el ve ağız alışkanlığınızı kuvvetlendiriyor.
Eğer günde 1 paket sigara içiyorsanız ve her
sigaradan 10 nefes çekiyorsanız, günde 200
kez, yılda 73 000 kez bunu tekrarlıyorsunuz ve
gittikçe güçlenen bir alışkanlık ortaya çıkıyor.
• Duygusal Destek : Sigara tiryakileri
sigarayı kötü zamanlarında destek olan, iyi
zamanlarında neşelerini artıran bir
arkadaş olarak görürler.
• Kimlik : Bir çok sigara tiryakisi sigarayla
kendini özdeşleştirmiştir.
• Sosyal Alışkanlık : Eğer kahvenizin
yanında veya kahvede, barda sigara
içiyorsanız, belli sosyal durumlarda sigara
içmeye kendinizi alıştırmışsınız demektir.
• Sigara Endüstrisi :
• Sigara üreticisi firmalar, sigara, ile soğukkanlılık,
kararlılık, incelik, güç ve öfkenin kontrol altına
alınması arasında ilişki olduğuna insanları
inandırmak için milyonlarca dolarlık reklam
yapmakta, filmlerde önemli karekterlerin kendi
sigaralarını içmeleri için yüzbinlerce dolar
ödemektedirler. " Amerika gibi ülkelerde sigara
içmek iyice kontrol altına alındığından, sigaralarını
gelişmekte olan ülkelerde pazarlamakta ve
insanların genç yaşta sigaraya başlayıp, devam
etmeleri için her yolu denemektedirler. " Sigaraya
alıştırdıkları kişinin bütçesinden her ay düzenli bir
bölüme el koymaktadırlar.
Sigara
firmalarının
temel hedefi
öğrencilerdir
Sigarayı deneme nedenleri
Özenti
Gösteriş
Kendini ispatlama
Arkadaş baskısı
Arkadaşlar arasında yer edinme
Otoriteye (ebeveyn, okul idaresi) karşı gelme
Sigaranın vücuttaki tüm doku ve
organlara sayılamayacak kadar çok
zararları vardır.
Sigaranın en ölümcül
Zehirleri :
• Karbonmonoksit : Karbon monoksit son
derece zehirli bir gazdır. Gözle görülmez,
kokmaz ve tadı yoktur. Fakat fazlası
öldürücüdür. Arabaların egzos gazının
içinde de çok miktarda bulunur.
Karbonmonoksit kana girdiği zaman,
oksijenin yerini alır ve vücudun oksijen
kaynağı kesilmiş olur. Karbonmonoksit aynı
zamanda gece görüşünü ve tepki süresini
azaltır. Nikotinle beraber alındığında kalp
hastalıklarına neden olur.
• NİKOTİN:Tütün bitkisinde doğal
olarak bulunur ve çok güçlü bir
uyuşturucudur. Kokain ve Morfin kadar
bağımlılık yapar. Nikotin direkt olarak
beyin ve kaslara etki eder. Nikotin
kan basıncını arttırır, kalbin daha çok
çalışmasını sağlar, kan damarlarını
gerginleştirir, vücut ısısını düşürür,
ülserin gelişmesine yardımcı olur,
midedeki salgıları etkisiz hale getirir.
Nikotin Devlet kontrolünde satılır.
• Katran : Kanserojen (kanser yapıcı) bir
maddedir. Katran, sigara içenlerin
parmaklarını, dişlerini ve ciğerlerini
boyayan, sarı-kahverengi, yapışkan ve
zehirli maddeye verilen addır. Yapısında
kanser yapıcı bir çok madde bulunur..
Sigarada 16 mg. dan fazla katran
bulundurulması yasaktır.Katran, akciğer
kanseri, anfizem ve kronik bronşite
neden olur.
• Hidrojen Siyanür, Amonyak,
Formaldehid : Sigarada bulunan bu
maddeler, akciğerleri temizleyen küçük
tüylere (cilia) zarar verir. Ciğerlerin
temizleme mekanizması durunca, zehirler
ciğerde ve solunum yollarında birikir,
enfeksiyon ve hastalıklara neden olur.
Amonyak aynı zamanda temizlik
maddelerinde bulunur. Formaldehid ise
morglarda, ölü insanların organlarını
korumak amacıyla kullanılır.
• Metaller : Sigarada yaklaşık 76 farklı
metal bulunmuştur. Örn: arsenik,
kadmiyum ve nikel.
• Radyoaktif Maddeler : Sigarada
bulunan radyoaktif maddeler kanser
yapıcı maddelerdir. En çok bulunan
radyoaktif maddeler : polonyum-210 ve
potasyum-40 tır.
Akciğer kanseri, kanser
ölümlerinde birinci sırada
yer almaktadır
Akciğer kanserinin % 90 nedeni
sigaradır
Ülkemizde her yıl 40 bin kişide
akciğer kanseri tespit
edilmektedir
Light” sigaralarla daha mı az
katran ve nikotin alınır?
Hayır
Kompensatuar içim yöntemleri
• Sigara başına alınan puff sayısının arttırılması
• Ventilasyon deliklerinin kapatılarak ( elle
veya dudakla) dumanın normal hava ile
dilüe edilmesinin önlenmesi
• Akciğerlere çekilen puff hacminin
arttırılması
• Günde içilen sigara sayısının arttırılması
Light sigara tüketimindeki artış ve
nedenleri
İç Pazar payı
Toplam tanıtım ve promosyon
giderleri
• Daha az bağımlılık yaptığı veya daha az zararlı olduğu düşünülmekte
• Sigarayı bırakacak olan insanlar bu sigaraları daha güvenilir buldukları
için sigaraya devam etmekteler
• Normal şartlarda sigaraya başlamayacak insanların da sigaraya
başlamasına neden olabilmektedir.
Lynn T Kozlowski, Janine L Pillitteri. Tobacco Control 2001;10(Suppl I):i12–
Sigara içmeyi deneyen
gençlerin yarısı sigara
bağımlısı olmaktadır
Başlangıçda oyun gibi başlayan bu korkunç
alışkanlık, ilerleyen yıllarda kişileri nikotin
bağımlısı ve hasta biri haline getirecektir
Sigara içenlerin % 70’i sigarayı bırakmak ister
Sigaraya bağlanmak kolay, bırakmak zordur
Gelişmiş batı ülkelerinde
sigara içenlerin sayısı
azaldıkca, sigara
şirketleri az gelişmiş
olan ülkelerde
reklam ve tanıtım
kampanyaları
yapmaktadırlar
Amerika sigarayı bıraktı ama satmaya
devam ediyor
Amerika’da sigara tüketimi 40 yıl
önceki seviyesine inmiştir. Fakat
diğer ülkelere satmak için tütün
üretimleri artarak devam
etmektedir
Gelişmiş ülkelerde sigara
salgını azalıyor. Buna
karşılık gelişmekte olan
ülkelerde salgın
hızla artıyor
Son 20 yılda sigara tüketimi;
Türkiye’de % 80 artmış,
Amerika’da % 30 azalmıştır
Sigara tiryakiliği en öldürücü toplumsal
zehirlenme olayıdır
Dünyada her yıl 4 milyon insan sigaradan
hayatını kaybediyor
Eğer gerekli önlemler alınmazsa bu sayı
önümüzdeki 20 yılda 10 milyona çıkacak
Bu ölümlerin 7 milyonu bizim gibi gelişmekte
olan ülkelerde olacak
Sigara içmek
sanıldığı gibi
sosyal bir davranış
değil,
madde bağımlılığı
olarak kabul edilen
bir hastalıktır
SİGARA İÇENİN AKCİĞERİ
SAĞLAM AKCİĞER
SİGARA
İÇERKEN MASUM
GELEBİLİR
AMA SİZDEN BİR
CANAVAR
YARATIYOR
“HAYIR SİGARA İÇMİYORUM DEMEK”
size neler kazandıracaktır
•
•
•
•
Kalbiniz ve akciğerleriniz daha iyi çalışacak
Kanınız vücuda daha iyi oksijen taşıyacak
Hastalanma riskiniz azalacak
Daha uzun yaşayacaksınız
“SİGARAYA HAYIR” demek için sebepler
• Gelişmiş ülkelerde gençler sigara içmiyor
• Sigara nefesin, saçın, elbiselerin kötü kokmasına
neden oluyor
• Sigara parmakları ve dişleri sarartıyor
• Çevredeki insanların ve özellikle çocukların sağlığını
bozuyor
• Sigara spor yapmaya engel oluyor
• Sigara içmek ve hastalıklarını tedavi etmek için çok
para harcanıyor
• Sigara akciğeri, kalbi ve bütün vücudu harap ediyor,
• Sigara KANSER yapıyor
SİGARASIZ BİR
DÜNYA
DİLEĞİMİZLE,
İNSAN HAYATINI KORUMAK ADINA
VERMEMİZ GEREKEN
ZOR BİR MÜCADELEMİZ VAR
BU YOLDA HERKESE BAŞARILAR
Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com