Ekosistemi Etkileyen Faktörler

IŞIK
Fotosentez yapan canlıların
besin üretmesi için gerekli enerji
kaynağı güneş ışığıdır. Işık
fotosentez ile kimyasal bağ
enerjisine dönüştürülür ve diğer
canlılara aktarılır.
 Yüksek enerjili ışık dalga boyları
canlılarda mutasyonlara neden
olmaktadır.
 Bir bölgenin ışık alma sürecinin
değişmesi bitkilerin çimlenme ve
yayılma durumu ile hayvanlatın
aktif olma durumlarını etkiler.

Sıcaklık canlıların enzimlerin çalışma hızını
etkiler dolayısıyla metabolik tepkimelerin
hızını etkiler.
 Bitkilerin büyüme ve gelişme dönemleri
ile çiçeklenme dönemindeki sıcaklık
gereksinimleri farklıdır.
 Çöl ortamında yüksek sıcaklığa,
kutuplarda düşük sıcaklığa dayanıklı
hayvan türleri yaşamaktadır.

Sıcaklık göç, kış uykusuna yatma ve
üreme dönemlerini de etkilemektedir.
 Vücut sıcaklığı çevre sıcaklığına göre
artan veya azalan hayvanlara
soğukkanlı hayvanlar denir. Balık,
kurbağa, sürüngen soğukkanlı canlılardır.
 Vücut sıcaklığı çevre sıcaklığına göre
değişmeyen hayvanlara ise sıcakkanlı
hayvanlar denir. Kuş ve memeliler
örnektir.


Bir bölgede uzun yıllar içinde ortaya çıkan
ortalama sıcaklık, yağış, nem gibi etkenlere
iklim denir. İklimin oluşmasında bölgenin
yüksekliği ve ekvatora olan uzaklık temel
etkendir.
Toprak, içeriğindeki mineraller ve su tutma
kapasitesi ile bitkilerin gelişmesini
etkilemektedir. Bitki dağılımına bağlı olarak
hayvan dağılımları da etkilenecektir.
 Kumlu, killi, kireçli ve humuslu olarak dört
ana toprak çeşidi vardır.
 Karasal ekosistemlerde erozyon ile toprak
kaybının gerçekleşmesi bitki örtüsünün
azalmasına neden olur.
 Gübreleme ile toprağın mineral eksikliği
kapatılabilir.


Enzimlerin çalışması için en az %10
civarında su gerekmektedir. Su
olmadığında metabolik faaliyetler aksar.

Canlılardaki enzimlerin çalışmasını etkiler.
Genellikle ekosistemlerin ph değeri
değişmez. Çevre kirliliğine bağlı olarak
değişiklik olabilir. Bu durum tür çeşitliliğini
olumsuz etkiler.

Tolerans ( hoşgörü ) aralığı : Canlılarda
belirtilen cansız faktörlerin değişmesine
karlı uyum yeteneğinin minimum ve
maksimum sınırları vardır ve bu sınırlara
tolerans aralığı denir. Tolerans aralığının
en uygun değerine ise optimum değer
denir.
İndikatör ( gösterge ) tür : Bir
ekosistemde, küçük çevresel değişimlere
özellikle duyarlı olması itibariyle, çevre
konusunda bilgi sağlayan ve çevresel
tehlikelerle ilgili erken uyarılarda bulunan
türlere denir. Tolerans aralığı dar olan
türlerdir.
 Çevre kirliliğine duyarlı kız böcekleri,
sudaki oksijen azlığına duyarlı alabalık bu
türlere örnek verilir.

ÜRETİCİLER
 İnorganik maddelerden organik madde
üreten canlılardır.
 Organik besinler besin zinciri yoluyla diğer
canlılara aktarılır.
 Işık enerjisi yardımıyla besin üretenlere
fotosentetik ototrof, kimyasal enerji
yardımıyla besin üretenlerede
kemosentetik ototrof denir.
Klorofilli bakteriler, öglena, algler ve
bitkiler fotosentez yapar.
 Bazı bakteri ve arkelerde kemosentez
yapar.


Organik besinleri kendileri üretemeyen ve
hazır olarak alan canlılara heterotrof
denir. Hayvanlar ve insanlar tüketicidir.
Organik atıkları parçalayarak besin
ihtiyacını karşılayan canlılardır.
Ayrıştırıcılar, çürükçül ve saprofit olarak
da isimlendirilir.
 Saprofitler de heterotrof canlılardır.
 Bu canlılar hücre dışı sindirim enzimi
salgılar. Hücre dışında oluşan sindirim
ürünlerini difüzyon ve aktif taşıma ile
hüvre içine alarak besin ihtiyacını karşılar.

Ayrıştırıcılar, organik atık ve kalıntıların
inorganik maddelere kadar
parçalanmasını sağlar. Madde
döngülerinde yer alır.
 Bazı bakteri, bazı arkeler , bazı protista ve
mantarlar saprofit canlılardır.
