insülin

TİP 1 DİYABETLİ HASTA EĞİTİMİ
Hazırlayanlar:
*İlknur DAYANÇ
**Zehra AYHAN
Acıbadem Bodrum Hastanesi
*Eğitim ve Gelişim Hemşiresi
**Diyabet Eğitim Hemşiresi
Hazırlanma Tarihi: 10.10.2017
VAKA SUNUMU

Hasta Adı: Z.E

Doğum tarihi: 01.12.2006

Cinsiyeti: Kadın

Tanı: Tip 1 Diyabet



Tıbbi Öyküsü: Diyabet yılı,1 yıl+9 ay ,6 aydır uzağı
görmede zorluk, ayaklarda karıncalanma öyküsü var
Soy Geçmişi: Anneanne ,Tip 2 diyabet.
Tedavi: İnsülin tedavisi( novoropid flexpen, lantus
solostar sc)
VAKA SUNUMU







Geliş Şikayeti: Yüksek ateş, ishal, kusma.
Sistemik Bulgular: Cilt soluk, deri turgoru normal, hasta
mobil, bilinç açık.
Boy:147 cm
Kilo:37,6 kg
Geliş vital bulguları: Ateş: 38,9 C, TA:95/55mgHg,
Nabız:105, Spo2:98, Ağrı skoru:2
Laboratuvar bulguları: Glukoz Random:75 mg/dl, Crp:1.8
İdrarda Keton: Pozitif(1+)
Diyabetli Hastanın ve Ailenin Hastalık İle İlgili Algıları
Anne ilk öğrendiği zaman şok
geçirmiş, çaresizlik yaşamış, hasta
ise panik olmuş, ağlamaya
başlamış.
Evde ve Okulda Diyabetli Çocuğa Karşı Tutum ve
Davranışlar




Hastanın diyeti, egzersizi, uyku saati, oyun
saati, aile bireyleri, öğretmen ve diyetisyen
işbirliği ile planlanmış.
Hasta haftanın 3 günü 1’er saat tenis oynuyor.
Okul yönetimi sınıf arkadaşları bilgilendirilmiş,
ara öğün, insülin uygulama ve özel
ihtiyaçlarında destek sağlanmış, sosyal çevresi
hastalıkla ilgili konuşmama kararı almış.
Hasta ve aile bireyleri psikolojik destek almış.
Diyabetli Çocuğun ve Ailenin Eğitimi




Hasta ve aile bireyleri eğitimi birlikte aldılar
Sözlü ve uygulamalı eğitim verildi
İlk kez detaylı bilgi edindiklerini ve mutlu
olduklarını ifade ettiler
Hasta eğitim sonrası kan şekerini ölçebiliyor,
insülin uygulanan alanları söyleyebiliyor ve insülin
uygulayabiliyordu
Hasta İçin Kullanılan Eğitim Materyalleri






Hasta eğitiminde soru cevap yöntemi kullanıldı
Diyabetle sağlıklı yaşam kitabı verildi
İnsülin uygulama alan kartları tanıtıldı
Diyabet kimlik kartı düzenlendi
İnsülin kalemi demo olarak kullanıldı
Glukometre ve strip ile kan şekeri ölçümü yapıldı
EĞİTİMİN HEDEFLERİ





Tip 1 Diyabetin Tanımlanması
Diyabetin Belirtilerinin ve Komplikasyonlarının
Bilinmesi
Diyabetik Hastaların Rutin Kontrollerinin ve
Öneminin Bilinmesi
İnsülin Tedavisinin Bilinmesi
Diyabetten Korunma Yollarının Bilinmesi
TİP 1 DİYABETUS MELLİTUS
(ÇOCUKLUK ÇAĞI DİYABETİ)







IDFAtlas
Pankreastan salınan insülinin eksikliğine veya
yokluğuna bağlı gelişir.
Genellikle çocukluk çağında gelişir.
Tedavide mutlaka insülin gereklidir.
Diyabetik semptomlar ani olarak başlar.
Hastalarda sıklıkla kilo kaybı vardır.
Bir kısım hastada tanı ve tedavinin gecikmesi ile
diyabetik ketoasidoz tablosu gelişebilir.
Aile öyküsü %15’tir.
TİP 1 DİYABETİN BELİRTİLERİ
TİP 1 DİYABETLİ HASTALARIN BELİRGİN
ÖZELLİKLERİ


Genel: Nefeste çürük meyve kokusu, dehidratasyon
Cilt Bütünlüğü: Esnekliğini kaybetmiş ve kuru cilt,
koyu renkli lezyonlar (bacaklarda), ülserler ( özellikle
ayaklarda), cilt enfeksiyonları

Kardiyovasküler: Ekstremitelerde soğukluk,

Nörolojik: Reflekslerde değişiklik
TİP 1 DİYABET RİSK FAKTÖRLERİ

Fiziksel aktivite yetersizliği

1. derece akrabalarda DM öyküsü

Tansiyonun yüksek olması

HDL kolesterol düzeyinin < 35mg/dl
veya trigliserid düzeyinin >
250mg/dl olması

Polikistik over sendromu

Pre-diyabetin olması
DİYABETTE RUTİN KONTROLLER









Evde Kan Şekeri Takibi
Tansiyon takibi
3 ayda bir HbA1c takibi
Böbrek Fonksiyon Testleri
Mikroalbüminüri
Kalp Damar Muayenesi ve EKG
Kan Kolesterol ve Trigliserit Değerleri
Yılda Bir Kez Göz Dibi Muayenesi
6 ayda bir diş muayenesi
DİYABETTE TEDAVİ PLANI
 EĞİTİM
http://www.diyabetimben.com/simdi-diyabetle-arkadas-olma-zamani-el-kitabi-yayinda
/
SAĞLIKLI BESLENME PLANI
Beslenme programı hastanın:

Boyuna

Kilosuna

Kullandığı ilaç ve insülin dozuna

Fiziksel akvite düzeyine

Beslenme alışkanlığına

Sosyal konumuna göre hazırlanmalıdır.
3 ana öğün ve 3 ara öğün
Diyabetli bireylerin, diyabetli olmayan
bireylerden daha fazla lif tüketmeleri,
meyve, grissini gibi karbonhidrat
seçeneklerini süt, yoğurt gibi protein
kaynakları ile birlikte tüketmeleri glisemik
kontrolü sağlamalarına yardımcı olacaktır.
/
http://fatmademirok.com/blog/page/3
DİYABETLİ BİREYE VERİLEN ÖNEMLİ MESAJLAR



Beslenme tedavisi bireye özgüdür. Diyabetli bireyin
özelliklerine ve tedavisine bağlı olarak planlanır.
Diyabetli birey sağlıklı beslenerek, ilaç ve insülin
tedavisinin gerektirdiği öğün düzenine ve sayısına dikkat
ederek kan şekeri kontrolünü sağlayabilir, kontrolsüz kan
şekerinin neden olduğu organ hasarlarını önleyebilir.
Öğün saatleri geciktirilmemeli, öğün atlanmamalıdır.
DİYABETLİ BİREYE VERİLEN ÖNEMLİ MESAJLAR





Kan şekerinin ana kaynağı olan karbonhidrat
tüketimine dikkat edilmelidir.
Karbonhidrat gereksinimi yaş, vücut ağırlığın,
fiziksel aktivite düzeyi gibi birçok faktörden
etkilenir.
Her öğünde farklı besin gruplarına yer verilmeli,
besinler çeşitlendirilmelidir.
Şeker, tuz ve yağ oranı yüksek besin tüketimi
sınırlandırılmalıdır.
Gün içinde 8-10 bardak su içilmelidir.
DİYABETİK HASTA NASIL EGZERSİZ YAPMALI ?

TİPİ

SÜRESİ

YOĞUNLUĞU

SIKLIĞI, ÖNEMLİDİR
TİP 1 DİYABETTE EGZERSİZDE UYULMASI GEREKEN
KURALLAR




Yemekten 1-3 saat sonra egzersiz yapılmalıdır.
Egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında kan şekeri
ölçülmeli, gerekirse ilave karbonhidrat alınmalıdır.
Egzersiz bir önceki insülin enjeksiyonunun maksimal
etki zamanına rastlamamalıdır.
Egzersizin etkili olduğu ekstremite cildine insülin
yapılmamalıdır.
TİP 1 DİYABETTE EGZERSİZDE OLASI RİSKLER
Hipoglisemi

Hiperglisemi

Ketozis ve ketoasidoz

Kardiyovasküler iskemi

Aritmi
Mevcut proliferatif retinopatinin
ağırlaşması
Alt ekstremite travması (otonom
nöropatide)



KAYNAKLAR




İlhan Satman ve TURDEP-II Çalışma Grubu. 32. Türkiye
Endokrinoloji ve metabolizma Hastalıkları Kongresi, 1317 Ekim 2010, Antalya
Diabetes Prevalance
(http://www.idf.org/home/index.cfm?node=264, Erişim
tarihi: 10.10.2017
The diabetic foot:amputations are prevantable
http://www.idf.org/home/index.cfm?unode=F2E52CF17C7D-4OD8-821B-46C9A815F086, Erişim tarihi:
12.10.2017
Diagnosis and classification of Diabetes Mellitus,
American Diabetes Association Diabetes Care. 2009; 32.
KAYNAKLAR






Wiley J. Pediatric Diabetes 2009; 10(12): 3–12.
American Diabetes Association. Diabetes Care. 2006;
29(1): 4–42.
American Diabetes Association. Diabetes Care Diabetes
Care. 2010
Türkiye halk sağlığı kurumu, erişkin diyabetli bireyler için
eğitimci rehberi. İlgili Prosedür ve Talimatlar, Formlar.
beslenme.gov.tr/content/files/Tuz/diyabetli_bireyler_in
_e_itimci_rehberi_hd.pdf. 2011.
Standards of Medical Care in Diabetes American
Diabetes Association. Diabetes Care 2009; 32.
Teşekkürler