Japonya Eğitim Sisteminin Amacı

JAPONYA EĞİTİM SİSTEMİ
Aişe DERTIMAN
Serhat TURAN
Kadriye HACIHAMDİOĞLU
Eğitim Sistemlerini İnceleme Planı

Genel bilgiler

Japon eğitim sisteminin tarihi

Japon eğitim sisteminin amacı

Japon eğitim sisteminde müfredat ve genel özellikleri

Okul sisteminin yapısı ve işleyişi

Eğitim sisteminin yönetim ve denetim sistemi

Öğretmen yetiştirme

Türkiye / Japonya eğitim sistemi
Genel bilgiler
Nüfusu: 126.659.683
 Yüzölçümü: 138.000 km2
 Yönetimi: Üniter parlamenter anayasal monarşi
•
İmparator Akihito
•
Başbakan Shinzo Abe
 Dini: Şinto
 Başkenti: Tokyo
 Milli geliri: $ 37.519 ABD doları

Japonya

Nihon

Doğu Asya'da bir ada ülkesidir.

Japonca adını oluşturan kanji karakterler
"güneş" ve “yeryüzü” anlamına gelir.

Bu nedenle Japonya "Doğan Güneşin
Ülkesi" diye de bilinir.
Coğrafi bilgiler:

Japonya coğrafî yapısı bakımından 6.852 adadan oluşan bir takımadadır.

Bu adaların en büyükleri olan Honshu, Hokkaido, Kyushu ve Shikoku adaları ülkenin
%97'sini oluşturur.

Adaların çoğu dağlıktır ve bazıları yanardağlardan oluşur.

Japonya'nın en yüksek dağı olan Fuji Dağı bir yanardağdır.

Japonya 127 milyonluk nüfusuyla dünyanın nüfus açısından onuncu en kalabalık
ülkesidir.

Honshu'da bulunan Büyük Tokyo Metropolü, fiili başkent Tokyo ve bulunduğu alan
çevresinde bulunan prefektörlükler ve şehirlerle birlikte 30 milyonunun üzerindeki
nüfusuyla dünyanın en büyük metropoliten alanıdır.
Japon Eğitim Sisteminin Tarihi

Tokugava Shogunate`in döneminde(1603-1867) eğitimsel gelişmenin temeli
oluşturulmuştur.

Samurai sınıfı yönetiminde, dışa kapalı siyaset izlenmiştir. Böylece Japon kültürüne
ait bir sistem geliştirilmiştir.

Meiji ihtilalinden sonra 1868-1945 modernleşme girişimi başlamıştır. Ancak bu
modernleşme teknik olarak batı, kültür olarak milli değerler taşımıştır.

1947’ de bugünkü Japon eğitim sisteminin yapısı ve prensipleri temel eğitim
kanunu ile belirlenmiştir.

1871 yılında da Eğitim Bakanlığı kurulmuştur.
Japonya Eğitim Sisteminin Amacı:

Bugünkü eğitim sisteminin temel yapısı ve prensipleri, 1947’de kabul edilen
Temel Eğitim Kanunu ve Okul Eğitimi Kanunu olmak üzere iki kanunla
belirlenmiştir.

Temel Eğitim Kanununda ilan edilen temel prensip; eğitim fırsatlarından
herkesin eşit yararlanmasıdır. Kanun ırk, din, cinsiyet, sosyal statü, ekonomik
durum ve aile yapısına dayanan ayrımı yasaklamıştır.

Eğitim sisteminin esas amacı, insan haklarına, sevgi gerçeğine ve barışa saygı
duyan, barışçı ve demokratik bir milletin kendine güvenen insanlarını
yetiştirmektir.
Japonya Eğitim Sisteminin Amacı:

Kanun, sağlıklı bir toplum için politik bilince ve dini toleransa çok önem
vermektedir.

Ancak, politika, partiler,dinler ile eğitim arasında herhangi bir bağı özellikle
yasaklamıştır.

Sosyal çalışmalar, devlet ve mahalli idareleri kütüphane, müze ve halk salonları
gibi kuruluşlar oluşturmaya teşvik eden Temel Eğitim Kanunu doğrultusunda
kamu okulları müfredatın esas unsurlarından birisidir.
Japonya Eğitim Sisteminin Amacı:

1947 yılında çıkarılan Temel Eğitim Kanunu’na göre

Demokratik ve kültürel bir devlet yaratmak ve bunun gücüyle dünya barışına ve
refahına katkıda bulunmak

Barışsever Japon devletini ve toplumunu oluşturan halkı , beyinsel ve fiziksel olarak
sağlam , gerçekçi ve adaletsever olgunluğa ulaştırmak,

Bireysel haklara ve değerlere saygınlık kazandırmak

Çok çalışkan ve sorumluluk duyarlılığı yüksek ve bilinçli insanlar yetiştirmek

Herkesin hür, demokratik, açık fikirli ve açık sistemi benimseyen insanlar olmasını
sağlamaktır. (Erdoğan, 1998)
Japon Eğitim Sisteminde Müfredat ve Genel Özellikleri

Japon eğitim sisteminin en belirgin özelliği; eğitimle ilgili bütün unsurlar arasında
işbirliğinin sağlanması, yerel yönetimlerin dâhil edilmesi ve özel sektör desteğinin
alınmasıdır.

Eğitim müfredatı milli değerleri içerir. Ülkede okul, sanayi, aile ve toplum arasında sıkı
bir ilişki vardır.

Yarışmaya dayalı bir eğitim fırsatı öngörür. Japon eğitim sisteminde ulusal okulların
finansmanı merkezi hükümetçe, kamu okullarınki il ve belediye yönetimlerince, özel
okullarınki ise özel kuruluşlarca karşılanmaktadır.

Konfüçyüs etkisi altındaki Japon kültürü entelektüel gelişmeye değer vermiş, halk
kendini eğitime adamıştır. Hızlı bir şekilde ekonomik ve endüstriyel modernizasyonu
gerçekleştirmiştir.
Japon Eğitim Sisteminde Müfredat ve Genel Özellikleri

Fen bilimlerini teknolojiye en iyi aktarıp uygulayan ve bunu en iyi öğreten Japonlar
olmuştur.

Diğer ülkelerle kıyaslandığında daha çok mühendis ve teknik eleman yetiştirmiştir.
Japon eğitim sisteminde soru soran, bağımsız hipotezler kurabilen araştırıcı mucit
ruhlu orijinal, yeni fikirler, alternatif üretmeye sahip öğrenciler yetiştirilir.

Ezberlemekten çok, deneyleri yaparak tabiattaki kanunları keşfederler. Okullar
teknolojik ürünler ve eğitime yardımcı teknolojilerle donatılarak, fen dersleri teknoloji
uygulamalı olarak verilmektedir.

Öğrenciler okula, evlerinde kullandıkları değişik elektronik ve elektrikli cihazları getirip,
onları açarlar, incelerler, bozarlar ve yeniden yaparlar. Ellerinde sürekli mikroskop veya
konu ile ilgili malzeme, alet ve cihazları alıp öğrenirler.
Japon Eğitim Sisteminde Müfredat ve Genel Özellikleri

Japon eğitim sisteminde, müfredatın amaçlarından biri de “karakter eğitimi”dir.
“Japon eğitim sisteminde anahtar kavramdır. “Kokoro” eğitimi denilen karakter
eğitiminde amaç ruhi eğitimdir. Ruhi eğitim kalp, gönül, insanlık, ruhi yönden yeterli
hale getirip yetiştirmektir.”

Temel eğitimde daha çok kişilik oluşumuna önem verilir. “Sağlam kişiliklerden
sağlam toplumlar meydana gelir” düşüncesi hâkim olmuştur.

Karakter gelişimini inşa etmenin temel yollarından biri de “grup eğitimi
(faaliyetleri)” dir.
Japon Eğitim Sisteminde Müfredat ve Genel Özellikleri

Japon eğitim sisteminde toplumu eğitmenin bir yöntemi de “ömür boyu öğrenmedir”.
“Ömür boyu öğrenme entelektüel gelişmeyi sağlamak, boş vakitleri iyi değerlendirmek,
işgücü ve becerileri artırmaktır.

Toplum hayatının tüm safhalarını kapsamaktadır. Örgün eğitimi desteklemek ya da
örgün eğitimden bağımsız olarak kişileri geliştirmeye yönelik yapılmaktadır”.

Japon eğitim sisteminde, çocuklar arasında ilgi ve yetenek bakımından herkes eşit
görülmektedir.

Temel eğitim ve ortaokullarda bütün öğrencilere aynı müfredat uygulanmaktadır. Halk
ve öğretmenler genellikle tüm çocukların aynı potansiyele, eşit yeteneğe sahip olduğuna
inanmaktadır. Çok başarılı öğrencilerin sınıf atlama olayı yoktur.
Japon Eğitim Sisteminde Müfredat ve Genel Özellikleri

Sistemin temel karakteri yüksek okullaşma oranı ve derslere devam “zorunluluğudur”.
Önemli bir yere sahip olan özel eğitim kurumları da aynı karakteristik özellikleri
taşımaktadır.

Japonya’da ulusal bütçenin %12’si eğitime ayrılırken %7,7’si askeri harcamalara
ayrılmaktadır.


Japonya’da okur-yazarlık oranı % 99’dur.
İlkokul düzeyinde bir öğretmene ortalama 25 öğrenci ,ortaöğretimde ortalama 18
öğrenci, yükseköğretimde ortalama 11 öğrenci düşmektedir.
Kuruluş statüsü açısından Japon okulları:
Resmi devlet okulları,
Mahalli okullar (il ve belediye okulları ) ve
Özel okullardır.
1.
2.
3.

Japonya’da okulların % 28’i özel okuldur.
•
•
•
•
•
•
•
•
Anaokulu öğrencilerinin % 75’i ,
kreş öğrencilerinin % 43’ü ,
ilkokul öğrencilerinin % 1’i,
ortaokul öğrencilerinin %3’ü,
lise öğrencilerinin %28’i,
üniversite öğrencilerinin %72’si ,
meslek yüksek okulu öğrencilerinin % 89’u,
teknik okul öğrencilerinin %7’si
Özel
okullara
gitmektedir.
Eğitim
sistemi
hakkında
kısa
bilgiler
Japonya
eğitim
sistemi
şeması
Okul
sisteminin
yapısı
Okul
sisteminin
işleyişi
İlköğretimde
temel dersler:
İlköğretim
yıllık ders
dağıtım
çizelgesi
İlkokul
bitirme
sınavları
Ortaokul
zorunlu
temel
dersler
Japonya Ortaokul Programı
Ortaokul Bitirme Sınavı
Akademik İzleme Testleri
Ortaöğretimde Zorunlu Dersler
Ortaöğretimde Okul Türleri
Mesleki Eğitimde Eğitim Kurumları
Mesleki Eğitimde Eğitim Kurumları
Lise (Koro-Gakkö) Programı
Lise (Koro-Gakkö) Programı
Lise (Koro-Gakkö) Programı
Lise (Koro-Gakkö) Programı
Kredi Değerleri
Ortaöğretim Kurumları Arasında Geçişler
Mesleki Rehberlik
Mesleki Eğitimde En Popüler Kurs Alanları
Lise Bitirme Sınavı
Üniversiteye Giriş Sınavı
Üniversiteye giriş sınavındaki başarı puanı belirleyici,
 İki aşamalı sınav,
 Birinci basamak sınavı ulusal düzeyde baraj niteliğinde,
 İkinci sınav üniversiteler tarafından yapılır,
 Yüksek talep alan üniversitelerde birinci basamak sınavı
dikkate alınır.

Yüksek Öğretim
Üniversiteler,
 Yüksek okullar,
 Teknik okullar.

Harçlar yüksek,
 Vakıflar, yerel yönetimler, hükümet burs ve kredi şeklinde
finansal destek sağlanır.

Yüksek Öğretim

Üniversiteler (Daigaku) lisans ve lisansüstü eğitim verir.

Tıp ve diş hekimliği 6 yıl,

Diğer bölümler 4 yıl.

Sonunda bakelorya (diploma) alınır.
Yüksek Öğretim

Master, üniversite sonrası 2 yıl,

Doktrora ise 5 yıl sürelidir.

Tıpta doktora 4 yıl sürelidir.

Yüksek okullar (Tanki-daigaku), lise mezunlarına yönelik 2 ya
da 3 yıllık eğitim verir.
Kurum Türleri
Devlet Üniversiteleri, denetime tabi olan devlet üniversitesi
kuruluşlarıdır,
 Ulusal Üniversiteler, ilk olarak Japon Hükümeti tarafından
kurulmuştur ancak 2004 yılında ulusal üniversite kuruluşları
tarafından denetime tabi olmak üzere yeniden
yapılandırılmıştır. Bu üniversiteler hala kamu üniversitesi
niteliği taşır ancak ulusal standartlara bağlı kalırlar.
 Özel Üniversiteler Japonya’daki tüm üniversitelerin yaklaşık
%80’ini oluşturur. Bu üniversiteler eğitim kuruluşları tarafından
kurulur.

Diğer Kurumlar

İki yıllık yüksekokullar ve özel eğitim okulları Japon
öğrencilere, belirli bir iş becerisi ve gerekli nitelikleri edinme
imkânı sunar. Bu programlar genellikle üniversite derece
programlarından daha kısa sürede tamamlanır ve öğrenim
maliyeti daha düşüktür.
Önemli Bilgiler;



Genç nüfusu yaklaşık %70’i üniversiteye kayıtlı,
Japon öğrenciler üniversiteye girmek için çok zor
sınavlardan geçerken, uluslarası öğrenciler daha kolay bir
sınava girerler.
Sosyal bilimler, 2011 yılında Japon öğrenciler arasında en
çok tercih edilen bölüm olmuştur.
JAPONYA’DA ÖĞRETMEN OLMAK;
Öğretmenlerin Yetiştirilmesi ve Atanması
 Japonya’da öğretmen eğitimi iki şekilde yapılmaktadır. Birincisi, üniversitelerin eğitim
fakültelerinde veya bölümlerinde ve eğitim üniversitelerinde yapılan diplomalı , ikincisi ise ,
diğer fakültelerde uygulanan sertifikalı öğretmen eğitimidir.
 Öğretmen olabilmek için sertifika gereklidir.
 İki tür sertifika vardır: Sürekli ve Geçici.
 Sürekli olan tüm ülke genelinde; asli öğretmen – Geçici olan verildiği il için geçerli;
yardımcı öğretmen
 Öğretmen olabilmek için Bölge Eğitim Kurulu’na başvurulur.
Temel öğretmen eğitimi üç kategoriden oluşur:
 Eğitimin hedefleri, eğitim sosyolojisi, eğitim programı ve öğretim, ahlak
eğitimi ve pedagoji gibi dersleri içeren pedagoji alanı,
 Gelişim psikolojisi, rehberlik ve danışma gibi dersleri içeren psikoloji alanı,
 Uygulama ve beden eğitimi ile Japon anayasası gibi ilgili alana ilişkin
konular.
- Alan bilgisi derslerinin yanı sıra eğitimle ilgili seçimlik dersler de
(tarih, sosyoloji, eğitim felsefesi, karşılaştırmalı eğitim, eğitim
yönetimi, sosyal eğitim, öğretim yöntemleri, program geliştirme, vs.)
almaktadır.
- Japonya’da yeni öğretmenlerin eğitim ihtiyaçlarını
karşılama amacıyla verilen 20
günlük hizmet içi eğitim faaliyetleri genellikle okullarda Shido Shuji’lerin idaresi altında
tamamlanmaktadır.
- Shido Shujiler Amerikan eğitiminde usta öğretmen , program danışmanı ya da müfettiş
olarak bilinen deneyimli uzman öğretmenlerdir.
- Genellikle öğretmenlerin hizmet içi eğitiminde sık kullanılan bir yöntem meslektaşları ve
Shido Shujilerin önünde gösteri gruplarının oluşturulması ve uygulamalarının dönüt
yoluyla değerlendirilmesi şeklindedir.
Öğretmenlerin Statüsü ve Ücretleri
 Yapılan bir araştırmaya göre , okul yöneticileri ve öğretmenler halkın gözünde , 82 meslek içerisinde 9
ve 18. sıralarda yer almaktadır.
 Öğretmenler ; büyük şirketlerdeki makine mühendisleri , inşaat mühendisleri ve memurlardan daha
yüksek prestije sahiptirler.
 Bir yıllık öğretmenin maaşı , genellikle işadamı , eczacı, mühendis gibi meslek sahiplerinin maaşlarından
daha yüksektir.
 Öğretmenlerin maaşlarında başlangıçta dereceleri ve diploma düzeyleri etkili olurken sonraki yıllarda
kıdemin etkisi görülmekte , kıdem ise toplam hizmet süresine bağlı olarak artış göstermektedir.
JAPONYA VS TÜRKİYE
JAPONYA
TÜRKİYE

Ulusal bütçenin %12’si eğitime ayrılır.

Milli gelirin %5.8’i eğitime ayırılır.

6+3+3+4

4+4+4

Okul 1 Nisan’da başlar, bir sonraki 31

Eylülde başlar Haziranda son bulur.
Martta biter.
- 3 dönemden oluşur. (Nisan-Temmuz
ortası, Eylül-Aralık sonu, Ocak-Mart sonu)
- 2 dönemden oluşur. (Eylül-Ocak
ortası, Şubat-Haziran ortası)
JAPONYA VS TÜRKİYE
Japonya
Türkiye

Zorunlu eğitim 9 yıldır.

Zorunlu eğitim 12 yıldır.

Zorunlu eğitim 6-15 yaş arasındaki

Zorunlu eğitim 6-18 yaş arasını kapsar
çocukları kapsar ve devlet okullarında

parasızdır.

Haftada 5 gün okula gidilir.
Haftada 5,5 gün (cumartesi yarım gün)

Ders boş olunca o derse boştaki
okula gidilir.

ve devlet okullarında parasızdır.
Yedek öğretmen diye bir kavram
yoktur.
öğretmenler girer.
JAPONYA VS TÜRKİYE
Japonya

Disiplini ve kurallara uymayı öne
Türkiye

çıkaran bir eğitim sistemi (karakteristik


Daha çok bireysellik ön planda ve
öğrenciler birbirleriyle yarış halinde
Japon grup davranışları)

Okul hademeleri mevcuttur.
Okullarında müstahdem veya hizmetli

Okula yeni başlayan öğrencilere
yoktur.
hemen okuma-yazma öğretilmeye
Okula yeni başlayan öğrencilere ilk
çalışılır.
önce sorumluluklar öğretilir.
KAYNAKÇA;

Aksu, Dursun, Eğitim yapıları ve yönetimleri açısından çeşitli ülkelere bir bakış, 347-372.

Telci Memmedova, Dr. Ayten, Karşılaştırmalı eğitim sistemleri, 365-381.

http://www.egitimledirilis.com/?kose-yazisi/japonya-egitim-sistemi-/-kose-yazisi-ismet-tanriverdi-762y.htm

http://www.ogretmeninsesi.com/sistemler/japonya3.htm

http://www.tugbacansali.com/japon-egitim-sisteminin-tarihsel-gelisimi/

http://www.gelecekegitimde.com/gelismis-ulkelerin-ogretmen-yetistirme-modelleri/

http://www.ogretmeninsesi.com/sistemler/japonya8.htm

https://onedio.com/haber/japon-egitim-sisteminin-one-cikan-15-ayirt-edici-ozelligi512208