FİNLANDİYA`NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE

FİNLANDİYA’NIN TEMEL EKONOMİK
GÖSTERGELERİ
VE
TÜRKİYE – FİNLANDİYA TİCARİ İLİŞKİLERİ
Gürhan DEMİREL
Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü
Uzman Yardımcısı
Aralık 2008
I. GENEL BİLGİLER
Resmi Adı
Finlandiya Cumhuriyeti
Başkenti
Helsinki
Resmi Diller
Fince, İsveççe
Nüfusu
5,2 milyon
Nüfus Artış Hızı
% 0,4
Yüzölçümü
338.145 km2
Para Birimi
Euro (€)
II. SİYASİ VE DİPLOMATİK BİLGİLER
Yönetim Şekli
Parlamenter Demokrasi
Devlet Başkanı
Tarja HALONEN
Hükümet Başkanı
Matti VANHANEN (Merkez Partisi)
Dışişleri Bakanı
Alexander STUBB (Avrupa Halk Partisi)
Ankara Büyükelçisi
Kirsti ESKELINEN
Helsinki Büyükelçimiz
Reha KESKİNTEPE
İzmir Fahri Konsolosu
Mehmet Ali MOLAY
Finlandiya 1995 yılında İsveç ve Avusturya ile birlikte AB üyesi olmuştur. Refah seviyesi oldukça
yüksektir. Siyasi, ekonomik ve kültürel yapısıyla da diğer İskandinav ülkeleriyle benzeşmektedir.
Finlandiya serbest piyasa ekonomisinin tam olarak işletildiği ve yüksek teknolojinin yoğun olarak
kullanıldığı bir ekonomiye sahiptir. Finlandiya araştırma geliştirme faaliyetlerinin en fazla desteklendiği
ülkelerden biridir. Özellikle iletişim teknolojileri sektörü gelişmiştir.
2002 yılından itibaren Euro para birimini kullanmaya başlayan Finlandiya’nın dış ticaretinde AB ülkeleri
başta olmak üzere doğu komşusu Rusya ile ABD ve Çin önde gelmektedir. Türkiye ile Finlandiya ticari
ilişkileri ise istenilenden çok uzaktır.
2
III. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
2003
GSYH (milyar Euro)
2005
2007
152,3
157,3
167,0
179,7
1,8
3,7
2,8
4,9
4,5
28.000
29.150
30.000
31.700
34.000
- 0,4
0,6
0,2
1,2
2,5
Enflasyon Oranı (%)
GSYH
Sektörler (%)
2006
145,9
Reel GSYH Büyüme Hızı (%)
Kişi Başı Yıllık GSYH (~ Euro)
2004
İstihdam
Tarım
3,1
4,4
Sanayi
32,6
18,6
Hizmetler
64,3
67
İşgücü Nüfusu
2,6 milyon
İşsizlik Oranı
% 6,9
Dış Borç
271,2 milyar Dolar
Ülkedeki Yabancı Yatırımlar
85,2 milyar Dolar
Yabancı Ülkelerdeki Yatırımlar
113 milyar Dolar
Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu, OECD Statistics Portal, CIA World Factbook 2008
3
IV. DIŞ TİCARET
milyar Euro
Hacim
İhracat
İthalat
Denge
2003
83,1
46,3
36,7
9,6
2004
89,6
48,9
40,7
8,1
2005
99,4
52,4
47,0
5,4
2006
116,7
61,4
55,2
6,2
2007
124,9
59,4
65,4
6,0
Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu
Finlandiya dış ticaretinin büyük bir bölümünü (ihracatının % 56,8’i ve ithalatının % 56,1’i) AB ülkeleriyle
yapmaktadır. Bunun dışında Rusya, ABD ve Çin önemli ortaklarındandır.
İHRACAT
Ülke
Miktar (milyar Euro)
Pay (%)
1
Almanya
7,1
10,9
2
İsveç
7,0
10,7
3
Rusya
6,7
10,2
4
ABD
4,1
6,4
5
İngiltere
3,8
5,8
19
Türkiye
0,6
1,0
İTHALAT
Ülke
Miktar (milyar Euro)
Pay (%)
1
Almanya
8,4
14,1
2
Rusya
8,4
14,1
3
İsveç
5,9
9,9
4
Çin
4,4
7,5
5
İngiltere
2,9
4,9
27
Türkiye
0,3
0,6
Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu
4
2008 yılı Ağustos itibariyle Finlandiya’nın en çok ihraç ve ithal ettiği mal grupları ile bu mal gruplarının
miktarları ve dış ticaretteki payları ise şu şekildedir:
İHRACAT
Ürün
Miktar (milyar Euro)
1
Makineler ve Ulaşım Araçları
2
Pay (%)
19,3
43,0
Kağıt ve Kağıt Ürünleri
5,3
12,0
3
Kimyasal Ürünler
3,6
8,1
4
Demir Çelik
3,3
7,5
5
Fosil Yakıtlar
3,1
7,0
İTHALAT
Ürün
Miktar (milyar Euro)
1
Makineler ve Ulaşım Araçları
2
Pay (%)
14,2
33,9
Fosil Yakıtlar
7,6
18,2
3
Kimyasal Ürünler
4,4
10,5
4
Gıda ve Yakıt dışı Hammadde
3,6
8,7
5
Demir Çelik
1,6
3,9
Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu
5
V. TÜRKİYE – FİNLANDİYA TİCARİ İLİŞKİLERİ
Türkiye açısından, milyon Euro
Hacim
İhracat
İthalat
Denge
2003
590,0
215,7
374,3
- 158,5
2004
708,4
264,6
443,8
- 179,1
2005
926,3
308,3
617,9
- 309,5
2006
1.047,7
331,8
715,9
- 384,0
2007
1.044,0
376,9
669,1
- 284,2
Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu
2007 yılı verileri itibariyle, Türkiye’nin Finlandiya’ya ihraç ettiği başlıca mal grupları miktarları ile toplam
ihracat içindeki payları aşağıdaki şekilde gerçekleşmiştir:
İHRACAT
Ürün
Miktar (milyon Euro)
Pay (%)
1
Ulaşım araçları
80,5
23,5
2
Hazır Giyim
63,7
18,6
3
Metal Cevheri
60,8
17,8
4
Haberleşme - Elektronik Cihazlar
27,7
8,1
5
Tekstil Ürünleri
21,0
6,1
Türkiye’nin Finlandiya’dan en çok ithal ettiği mal grupları miktarları ile toplam ithalat içindeki payları ise
şu şekildedir:
İTHALAT
Ürün
Miktar (milyon Euro)
Pay (%)
1
Haberleşme - Elektronik Cihazlar
152,5
24,7
2
Kağıt ve Kağıt Ürünleri
150,7
24,4
3
Endüstriyel Makineler
62,3
10,1
4
Demir Çelik
43,0
7,0
5
Güç Üreten Makineler
41,2
6,7
Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu
6
İzmir – Finlandiya Ticari İlişkileri
2007 yılı verilerine göre, İzmir’den Finlandiya’ya 8,23 milyon Dolar tutarında ihracat gerçekleştirilmiştir.
Hazır giyim ve yaş meyve ihracatta başı çekerken, diğer önemli kalemler de demir, deri, kuru meyve ve
tekstil ürünleri olmuştur.
VI. TÜRKİYE – FİNLANDİYA YATIRIM İLİŞKİLERİ
Haziran 2008 itibariyle Türkiye’de Fin sermayesi baskın olan firma sayısı 55’tir. Ancak İzmir’de henüz
böyle bir firma bulunmamaktadır. Türkiye’deki Fin yatırımları 2006 yılında 165 milyon Euro
düzeyindeyken 2007 yılında 58 milyon Euro’ya gerilemiştir.
Türkiye’deki Fin yatırımları gayrimenkul, ulaştırma & haberleşme, ticaret, turizm ve inşaat sektörlerinde
yoğunlaşmıştır.
Halihazırda, ana şirkete bağlı ofis kapsamında faaliyet gösteren Fin firmaları ile acente, distribütör vb.
şekilde anlaşmalı firmalar dahil Türkiye’deki toplam temsilcilik sayısı 168 adettir.
Diğer taraftan, Finlandiya’da Türk girişimcileri tarafından kurularak, hizmet sektörü (restoran, lokanta,
bar ve diğer kollar) haricinde faaliyet gösteren Türk girişimcileri mevcuttur. Söz konusu firmalar,
madencilik, bisiklet, tekstil, mobilya, elektronik ürünler, havuz ekipmanları, oyun parkları, el halısı,
ambalaj malzemeleri, alkollü içecekler, porselen banyo ve mutfak eşyaları, turizm, paketlenmiş et ve
sebze, teşhiste kullanılan kitler, gübre, inşaat vb. alanlarında faaliyet göstermektedirler.
Ayrıca, Türk girişimciler Finlandiya’da restoran, lokanta, bar ve diğer hizmet sektörü alanlarında
oluşturdukları küçük işletmeler vasıtasıyla da aktif faaliyet göstermektedirler. Söz konusu işletmelerin
sayısının 400 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
7
VII. İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN TİCARİ ANLAŞMALAR
Tarih
22 Ağustos 1966
Anlaşma
Ticaret Anlaşması
26 Mayıs 1978
Ekonomik, Sınai ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması
9 Mayıs 1986
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
13 Mayıs 1993
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
4 Haziran 1997
VIII. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı*
Kaynak: TC Helsinki Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, 2008 Yıllık Raporu
* Türkiye - Finlandiya KEK Toplantısı anılan tarihten bu yana, Fin makamlarının ”Finlandiya’nın,
tamamiyle serbest piyasa ekonomisi kuralları ile işleyen bir iktisadi düzene sahip olduğu, bu anlamda
tüm ekonomik ve ticari aktivitelerin özel girişimciler eliyle yürütüldüğü ve devletin ekonomik hayatı
düzenleme ihtiyacının ve bu kapsamdaki müdahalelerinin asgari düzeyde bulunduğu bir ülke olduğu, bu
çerçevede, iki ülke ekonomik ve ticari ilişkilerinde amaçlanan hedeflere KEK’ler vasıtasıyla ulaşmanın
mümkün bulunmadığı” gerekçesiyle gerçekleşmemektedir.
8
İRTİBAT KURULABİLECEK KURUMLAR
Kurum Adı
TC Helsinki Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
Adres
Mechelininkatu 24 A 25 00100 Helsinki / Finland
Telefon
00 358 9 477 41 70
Faks
00 358 9 444 492
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
http://www.musavirlikler.gov.tr/index.cfm?ulke=SF&dil=TR
Kurum Adı
Finlandiya Ankara Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
Adres
PK 22 06692 Kavaklıdere Ankara
Telefon
0312 426 19 30
Faks
0312 426 74 22
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
www.finland.org.tr
Kurum Adı
Finlandiya İstanbul Fahri Konsolosluğu
Yetkili Kişi
Fahri Konsolos Mustafa Koç
Adres
Cumhuriyet Cad. No: 111 K: 8 34437 Elmadağ
Telefon
0212 296 95 49
Faks
0212 296 12 91
e-Posta
[email protected]
Kurum Adı
Finlandiya İzmir Fahri Konsolosluğu
Yetkili Kişi
Fahri Konsolos Mehmet Ali Molay
Adres
Kırovası Mevkii, PK 10 Kemalpaşa 35170
Telefon
0232 877 02 35
Faks
0232 877 02 30
e-Posta
[email protected]
9
Kurum Adı
Finpro Ticaret Merkezi
Yetkili Kişi
Ticari Müşavir Şamil Yavan
Adres
Korukent Yolu Aydın Sok. No:6 C Blok D:8 34340 1. Levent İstanbul
Telefon
0212 284 95 91
Faks
0212 270 47 80
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
www.finpro.fi
YARARLANILAN KAYNAKLAR
 TC Helsinki Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği:
http://www.musavirlikler.gov.tr/index.cfm?ulke=SF&dil=TR
 Finlandiya İstatistik Kurumu: www.stat.fi
 OECD İstatistik Portalı: http://www.oecd.org/statsportal/
 CIA World Factbook: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/
10