Slayt 1 - Sağlık Bakanlığı

HASTANE HİZMET KALİTE
STANDARTLARI;
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
Akılcı İlaç Kullanımı
ve İlaç Tedarik Yönetimi Dairesi Başkanlığı
AKILCI İLAÇ KULLANIMI

Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine
göre; uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük
fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri olarak
tanımlanmaktadır.
Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health
Organization, Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, (25-29.12.1985).
2
SORUMLULUK SAHİBİ TARAFLAR
Hekim
 Eczacı
 Hemşire
 Diğer sağlık personeli
 Hasta/ hasta yakını
 Üretici
 Düzenleyici Otorite
 Diğer (Medya, Akademi vb.)

3
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ
TANI VE TEDAVİ










Hastanın sorununun tanımlanması,
Hekim tarafından doğru tanının konulması,
İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması,
Tedavinin gerçekleşebilirliğinin ve maliyetinin
değerlendirilmesi,
Tedavinin başarısı ve hastanın uyuncunun değerlendirilmesi,
Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa uygun ilaçların seçimi,
Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimlerin öngörülmesi,
Her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin
belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması gerekmektedir.
Bu aşamada güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalıdır.
Hasta ve hasta yakını tedavi hakkında bilgilendirilmelidir.
4
SAĞLIKTA PERFORMANS VE KALİTE
YÖNERGESİ

01/03/2011 Tarihli ve 9489 sayılı Makam Onayı ile
“Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesi” 01/07/2011
tarihi itibariyle yürürlüğe konulmuştur.
02/07/2008 tarihli ve 2011 sayılı “Sağlıkta Performans ve
Kalite Yönergesi” 01/07/2011 tarihi itibariyle yürürlükten
kaldırılmıştır.
 01/07/2011 tarihinden sonra kurumsal performans katsayısı
tespitine ilişkin işlemlerin 01/03/2011 Tarihli ve 9489 sayılı
Makam Onayı ile “Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesi”
doğrultusunda yapılması gerekmektedir.
 01/03/2011 Tarihli ve 9489 sayılı Makam Onayı ile “Sağlıkta
Performans ve Kalite Yönergesi”nin 14 üncü maddesi ile
Geçici 1 inci maddesi 01/03/2011 tarihinde yürürlüğe girmiş
bulunmaktadır.

5
HASTANE HİZMET KALİTE STANDARTLARI;
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLE İLGİLİ KILAVUZ

“Hastane Hizmet Kalite Standartları; Akılcı İlaç Kullanımı
İle İlgili Kılavuz” 06/10/2011 tarihli ve 8685 sayılı Makam
Onayı ile yürürlüğe konulmuştur.
6
HASTANE HİZMET KALİTE STANDARTLARI;
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLE İLGİLİ KILAVUZ

29 00 Akılcı İlaç Kullanımının sağlanmasına yönelik
düzenleme bulunmalıdır. (10)
29 01 Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili sorumlu bir ekip
oluşturulmalıdır.
 29 02 Ekipte; yönetimden bir temsilci, hekim ve eczacı yer
almalıdır.
 29 03 Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili olarak;
 Hastane politikası belirlenmeli
 Faaliyetler planlanmalı ve uygulanmalıdır.

7
AKILCI İLAÇ KULLANIMI EKİBİ

En az sekiz üye ile oluşturulmalıdır.

İhtiyaca göre katkı sağlayacağı düşünülen kişiler de ekibe
dahil edilebilir.

Akılcı ilaç kullanımı ekibi sorumlusu ve yardımcısı
belirlenmelidir.
8
AKILCI İLAÇ KULLANIMI EKİBİ
Yönetimi temsilen ilaç ve hizmet alımından sorumlu
başhekim yardımcısı,
 En az üç farklı branştan birer hekim,
 Hastane başeczacısı,
 Hastane başhemşiresi,
 Hastane farmakovijilans sorumlusu,
 Hastane hasta hakları birimi sorumlusu,
 Varsa farmakoloji alanında uzmanlığını yapmış veya
doktorasını tamamlamış hekim yoksa bu şartları
sağlayan eczacı,
 Varsa bir klinik eczacı.

9
AKILCI İLAÇ KULLANIMI EKİBİ

Akılcı ilaç kullanımı ekibi düzenli olarak ekip sorumlusu
başkanlığında 3 ayda bir veya ihtiyaca göre daha sık
toplanmalıdır.

Akılcı ilaç kullanımı ekibi, en az beş kişi ile toplantı
yapmalı ve salt çoğunluk ile karar almalıdır.
10
HASTANE POLİTİKASI VE FAALİYETLER
ÖN DEĞERLENDİRME

Hastanedeki sağlık personelinin (hekim, diş hekimi,
eczacı, hemşire, ve diğer yardımcı sağlık personeli) ve o
hastanede yatan ve ayaktan tedavi alan hastaların akılcı
ilaç kullanımı konusunda bilinç düzeyini ölçmek amacıyla
ön değerlendirme anketleri yapılabilir.

Bu ön değerlendirmelerin sonucunda akılcı ilaç
kullanımı ilkeleri çerçevesinde hastane politikası
belirlenmelidir.
11
HASTANE POLİTİKASI VE FAALİYETLER
PLANLAMA

Sağlık personeli
planlanmalıdır.
ve
hastalara
yönelik
faaliyetler

Yürütülmesi planlanan faaliyetler gerekçeleri ile birlikte,
sorumluları ve görev dağılımı belirlenerek ayrıca zaman
çizelgesi oluşturularak rapor hazırlanmalıdır.
12
HASTANE POLİTİKASI VE FAALİYETLER
PLANLAMA

Farkındalık oluşturma çalışmalarına öncelikle hekim, diş
hekimi, eczacı, hemşire ve diğer yardımcı sağlık
personelinden başlanmalı,

Hastalarda
farkındalık
oluşturulmasına
yönelik
düzenlemelerde tüm sağlık personelinin görev ve
sorumlulukları belirlenmelidir.
13
HASTANE POLİTİKASI VE FAALİYETLER
BİLGİLENDİRME VE DEĞERLENDİRME

Akılcı ilaç kullanımı ekibi tarafından akılcı ilaç
kullanımının önemine, hastanede yürütülmesi planlanan
faaliyetlere ayrıca tüm sağlık personelinin desteği ile
yürütülmesi gereken bir program olduğuna ve
sorumluluklara ilişkin kısa bilgilendirme eğitimi verilmeli
veya bilgi notları dağıtılmalıdır. Öneriler alınarak
programa dahil edilebilir.

Programın etkinliğini ölçmek amacıyla değerlendirme
anketleri belirli aralıklarla düzenlenmelidir.
14
HASTANE POLİTİKASI VE FAALİYETLER
TOPLANTI VE PAYLAŞIM

Akılcı ilaç kullanımı ekibi tarafından 3 ayda bir yapılacak
olan toplantılarda mevcut durum değerlendirmesi
yapılmalı, gerçekleştirilen ve planlanan faaliyetler
paylaşılmalıdır.

Plandan sapmalar varsa gerekçeleri ve çözüm önerileri
ile birlikte bir rapor oluşturulmalıdır.
15
HASTANE POLİTİKASI VE FAALİYETLER
RAPORLAMA

6 ayda bir yürütülen faaliyetler, planlar ve mevcut durum
değerlendirmesine ilişkin bir rapor (bilgilendirme gereçlerinin
örnekleri veya fotoğrafları ile) akılcı ilaç kullanımı ekip
sorumlusu veya yardımcısının imzası ile İl Sağlık Müdürlüğü’ne
iletilmelidir.

Böylece, coğrafi, iklimsel, sosyolojik ve diğer açılardan il içinde
bir bütünlüğün oluşturulması sağlanacaktır.

Toplanan raporlar, Akılcı İlaç Kullanımı il temsilcisi tarafından
ilin genel değerlendirmesi yapıldıktan sonra 6 ayda bir Türkiye
İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Birimi’ne
raporlanacaktır.
16
HASTALARDA FARKINDALIK OLUŞTURULMASI

30 00 Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili hastalarda farkındalık
oluşturulmasına yönelik düzenlemeler bulunmalıdır. (10)

30 01 Hastalar ilaçların kullanımı hakkında bilgilendirilmelidir.

30 02 Hastaların sıklıkla kullandığı alanlarda akılcı ilaç
kullanımına yönelik broşür, poster, video görüntüleri gibi
düzenlemeler bulunmalıdır.

30 03 Yatan hasta eğitimlerinde, akılcı ilaç kullanımına
yönelik bilgilendirme yapılmalıdır.
17
HASTALARDA FARKINDALIK OLUŞTURULMASI

İlaç kullanımı hakkında hastaların bilgilendirilmesi için
faaliyetler planlanmalıdır.

Bu amaçla tüm sağlık personelinin programa dahil
olması sağlanmalıdır.
18
HASTALARDA FARKINDALIK OLUŞTURULMASI

Eğitim ve tanıtım faaliyetlerinde kullanılmak üzere
duyuru ünitesi, broşür ve poster tasarımları,
bilgilendirme dokümanları, eğitim sunumları ve video
görüntüleri İl Sağlık Müdürlüklerinden, Türkiye İlaç ve
Tıbbi Cihaz Kurumu’nun ilgili web sayfasından veya Akılcı
İlaç Kullanımı resmi web sitesi www.akilciilac.gov.tr
adresinden edinilebilir.

Akılcı ilaç kullanımı ilkelerine uyulması koşulu ile hastane
tarafından hazırlanan gereçler de bilgilendirme amaçlı
kullanılabilir.
19
HASTALARDA FARKINDALIK OLUŞTURULMASI

Bilgilendirme gereçlerinin hastaların yoğun olduğu ve
görülebilecek yerlerde olmasına özen gösterilmelidir.

Hastane ve servis girişlerinde poster ve duyuru
ünitelerine yer verilmeli, broşürler bulundurulmalıdır.

Akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgilendirme videoları,
özellikle hasta bekleme alanlarında video görüntüsü
olanağı olan ekranlardan paylaşılmalıdır.
20
HASTALARDA FARKINDALIK OLUŞTURULMASI

Hastalara ve yakınlarına planlanan tedavinin ve
kullanılacak ilaçların amacına ve yan etkilerine ilişkin
bilgilendirmeler sağlık personeli tarafından yapılmalıdır.
Dikkat edilmesi gereken hususlar anlatılmalıdır.

Sık reçete edilen ilaçlar ile ilgili ve kullanırken dikkat
edilmesi gereken hususlara ilişkin kısa bilgilendirme
notları hazırlanmalı, hasta veya hasta yakını ile
paylaşılmalıdır.
21
www.akilciilac.gov.tr- [email protected]
22
TEŞEKKÜRLER
23