Kanun teklifinin birinci maddesinde, sakat işçi çalıştırma

_
2 —
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. — Kanun teklifinin birinci maddesinde, sakat işçi çalıştırma zorunluluğu '% 2'den % 3'e çıkar­
tılmıştır. Bunun, genel gerekçede belirtilen hususlar ve fiilî durum karşısında gerçek bir ihtiyaç olduğu ortada­
dır. Aslında, sakatların çalışmaları tabiî haklarıdır, öngörülen oran asgarî haddi göstermektedir; fakat, uygu­
lamada, sanki bu oran azamî haddi gösterirmiş gibi işlem yapılmaktadır. Uygulamanın bu yönde oluşması
karşısında, sözkonusu oranın bir miktar yükseltilmesi kısmen ferahlatıcı yasal bir tedbir olarak öngörül­
müştür.
öte yandan, sakatlar arasında da, görmezlere, işe alınmada bir öncelik hakkı tanınmıştır. Sakatlık kav­
ramı genel olarak ele alındığında, görmezlerin diğer sakatlara kıyasla, öncelikle korunması gerektiği ko­
laylıkla anlaşılır. Ayrıca, böyle bir zorunluluk olmadıkça, işverenler görmezler yerine diğer özürlüleri işe
almayı tercih etmektedirler.
Oysa, görmezlerin paketleme işlerinde, santral ve daktilo memurluklarında, montaj ve benzeri faaliyet­
lerde, danışmanlık ve tercümanlık hizmetlerinde ve zihnî faaliyetin hâkim bulunduğu, kişiliğin önplana çık­
tığı işlerde, müzik kollarında başarılı oldukları; millî servetin artmasına ve millî kalkınmaya katkıda bulun­
dukları herkesçe bilinen hususlardır. Bu açıdan bakıldığında, görmezlere işe alınmaları konusunda tanınan
öncelik, sadece kendilerinin yararına değil, fakat aynı zamanda millet ve ülke çıkarlarına da uygun olan bir
husustur.
Diğer yandan, 2908 sayılı Dernekler Kanununun 88 inci maddesinde yer alan hüküm incelendiğinde, sa­
katlar kategorisinde açıkça körlerin önplanda yer aldığı görülmektedir. Bu sadece şeklî bir sınıflama değil,
öze ve esasa dayanan bir husustur. Bu nedenle, görmezlerin işe yerleştirilmelerinde de diğer sakatlara kıyasla
öncelikle ele alınmaları için yeterli bir yasal gerekçedir.
Maddede öngörülen değişikliklerle, genel anlamda sa katlar ve özellikle yaklaşık 450 000 dolayındaki gör­
mezlerle ilgili sorunlar belirli ölçüde de olsa çözülmüş ve millet ve ülke çıkarları yönünden olumlu bir adım
atılmış olacaktır.
Madde 2 ve 3. — Yürürlük ve yürütme hükümleridir.
EDİRNE MİLLETVEKİLİ TÜRKÂN TURGUT ARLKAN VE İSTANBUL MİLLETVEKİLİ MUSTAFA
TINAZ TİTİZİN TEKIİF*
25.8.1971 Tarih ve 1475 Sayılı tş Kanununun 2869 Sayılı Kanunla Değişik 25 inci Maddesinin A Bendinin
Birinci, İkinci ve Üçüncü Fıkralarının Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi
MADDE 1. —1475 sayılı İş Kanununun 2869 sayılı Kanunla değişik 25 inci maddesinin (A) bendinin bi­
rinci, ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
«A) İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde en az !% 3 oranında sakat kimseyi mes­
lek, ıbeden ve ruhî durumlarına uygun bir işte çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı iıl hudutları içinde birden
fazla işyeri bulunan işverenlerin çalıştırmakla yükümlü oldukları sakat sayısı, toplam işçi sayısına göre hesap­
lanır.
Çalıştırılacak sakat 'sayısının tespitinde daimî işçi sayısı esas alınır. % 3'ün hesaplanmasında yarıma kadar
olan kesirler dikkate alınmaz. Yarım ve daha fazla olanlar tama iblağ edilir.
İşyerinin işçisi iken sakatlanmış olanlara öncelik hakkı tanınır. İkinci öncelik hakkı da çalıştırılma yüküm­
lülüğü bulunan sakat sayısının dörtte biri oranında görmezlere tanınır. Her halükârda en az bir görmez önce­
likle işe alınma hakkından yararlandırıliir.»
Yürürlük
(MADDE 2. — iBu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 3, — 'Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Türkiye Büyük Millet Meclisi
(S, Sayısı : 402)