T. B. M. M. B: 105 «Türkiye`de ve Dünyada Kanser ölümleri (1980

T. B. M. M.
B : 105
«Türkiye'de ve Dünyada Kanser ölümleri (19801981)» adlı Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kuru­
munun yayınladığı yapıtta «(Profesör Dinçer Fırat,
1983), Türkiye'de en sık ölüm nedenleri içinde trafik
kazaları altıncı sırayı işgal etmektedir. Birinci sırada
kalp ve damar hastalıkları yüzde 39; tüm diğer ne­
denler yüzde 31; kanser yüzde 9,8; bulaşıcı hastalık-,
lar yüzde 8; serebro vasküler hastalıklar 7,7; ve ka­
zalar 3,7'dir; orada da kesiyor, yani en öne alınan
altı rakamın içerisinde Türkiye'deki trafik kazaları
ve ölümler mevcut.
Maddî hasara gelince: Yalmz 1985 yılında 17
milyar 618 milyon 450 bin Türk Lirası maddî hasar
meydana gelmiştir. Devlet İstatistik Enstitüsünün ver­
diği sayılara göre 1971'de 89 milyon, - Küsurunu
okumuyorum - 1980'de 2 milyar, 1981'de 3 milyar,
1982'de 4 milyar, 1983'te 7 milyar, 1984'te 11 milyar,
1985'te 17 milyar; toplam olarak 1980'den bu tara­
fa 47 milyar 812 milyon liralık maddî hasar meyda­
na gelmiştir.
Yaralı sayısı ise: 1984'te 49 bin 234 kişi olup,
bunların bir bölümü sakat kalacak, az da olsa bir
bölümü kazadan sonra altı ay, bir sene veya iki sene
sonra ölecektir. 1971'den 1984'e kadar yaralı sayısı
388 304'tür, bunların bir bölümü sakat kalan yurt­
taşlarımızda-. Türkiye'de 1973 Seçimlerinden 12 Ey­
lül 198Q'e kadar 4 241 kişinin öldüğü, 14 592 kişinin
de yaralandığı ve sakatlandığı düşünülürse...
BAŞKAN — Sayın Ülker, lütfen konuşmanızı to­
parlayınız.
REŞİT ÜLKER (Devamla) — Biraz daha kaldı
efendim.
1985'teki 5 561 ölüm ve 1 452 yaralı ve sakat sa­
yısının, 1980 öncesi anarşiden fazla ölü ve yaralı ver­
diği bir gerçektir. Türkiye'de anarşiyi yendik; fakat
henüz trafik anarşisini yenemedik.
Trafik kazalarının yarattığı manevî acılar da son­
suzdur. Nice göznuru evlatlarımızı yitirdik, nice aile­
ler; anasız, babasız, çocuksuz kaldı, nice aileler tra­
fik kazasında yıkıldı gitti.
Alacağımız önlemlerde, hamle yaparak, aksayan
yanlan ve yönleri bularak, trafik anarşisini yenme­
liyiz, yüce Meclis buna kadirdir.
Yüce Meclisin sayın üyeleri; gelmiş geçmiş bütün
hükümetler, trafik kazaları konusunda ellerinden
geldiğince çalışmışlardır. 1970 yılında, Türkiye Bü­
yük Millet Meclisinde, hükümetin de katılmasıyla
onaylanan bir önerge ile, bir Meclis araştırması ko­
misyonu kurulmuş, bu komisyon, Türkiye'de meyda-
14 . 5 . 1986
0: 1
na gelen trafik kazalarının artış sebepleriyle, önleme
çarelerini, Türkiye'deki tüm ilgilileri dinlemek yoluy­
la saptamış ve raporunu vermiştir. Bu rapor, daha
sonraki yıllarda yapılan çalışmalarda göz önünde bu­
lundurulmuş ve esas olmuştur. Radarla hız kontrolü,
sivil ekiplerle ve umulmayan yerlerde trafik kontro­
lü, Trafik Yasasındaki değişiklik, alkol kontrolünün
modern araçlarla yapılması, cezaların artırılması, eği­
time önem verilmesi gibi konular, bu raporda yer
alan önlemlerden .bazılarıdır; bunların hemen hemen
çoğunluğu uygulanmıştır.
13 Ekim 1983'te yeni Karayolları Yasası çıkmış
ve - bazı maddeleri hariç - 20 ay sonra, yani 1985 yıü
başlarında yürürlüğe girmiştir. Yönetmelikler de, ya­
yın gününden itibaren bir yıl içinde çıkarılacaktır;
Karayolları Trafik Yönetmeliği ve diğer yönetmelik­
ler de, 16 Haziran 1985 günlü Resmî Gazetede ya­
yınlanmıştır.
Kazaları önleme bakımından, üzerinde durulacak
en önemli nokta, kusur oranlarıdır. Devlet İstatistik
Enstitüsünün, 1984 yılı kazaları için 1986 Martında
çıkardığı istatistiğe göre: Şehir dışı kazalarda, ku­
surun yüzde 85,78'i şoförlere, yüzde 12,62'si yayala­
ra, yüzde l,60'ı diğerlerine aittir. Şehir içi kazalarda
ise kusurun, yüzde 69,09'u şoförlere, yüzde 29,66'sı
yayalara, yüzde 1,25'i diğerlerine aittir. Sayın baka­
nın biraz evvel de belirttikleri gibi, bunların rakam­
ları Karayollarının yaptığı araştırmada vardır. 1981'
deki 28 271 kazada: 1 inci sırayı 3 363 kazayla yan­
lış şeritten gitmek, 2 nci sırayı 3 352 kazayla normal
yolu takip etmemek, 3 üncü sırayı 1 284 kazayla
aşırı hız, 4 üncü sırayı 2 268 kazayla ilk geçiş hak­
kını vermemek, 5 inci sırayı hatalı sağa dönüş, 6 ncı
sırayı 1 471 kazayla acemilik, 7 nci sırayı 1 144 ka­
zayla alkollü araç kullanma, 8 inci sırayı ise 1 047
kazayla yol vermemek almaktadır. Bunlar belli başlı
olanlarıdır. Kazalar bu nedenlerle oluyor; yani, sü, rücülerin neden kaza yaptıkları teker teker bellidir.
Trafik kazalarına âdeta olağan bir şey gibi alış­
mış durumdayız. Karayolları üzerinde parçalanmış
insanları ve araçları görmeye alışmış bir durumumuz
var. Kazalar bile, bize ibret teşkil etmiyor. Üstelik,
kazaların sorumlularının çoğu zaman canlarını kay­
betmeleri, insanı daha da çok düşündürmektedir. Bu
insanlar, bu yurttaşlarımız nasıl oluyor da kendileri­
ni tatlı canlarından eden bu kazalara, âdeta, bile bi­
le koşmaktadırlar. Kazaya sebep olanların, kendili­
ğinden cezalandırılmış olmaları gibi bir durum orta­
dadır ve kapanıyor...
20 —