Siemens kendine ait açık deniz rüzgar türbinlerinin çıktısını 7`den 8

Sürdürülebilir enerji üretimi
Enerji nakli
bekleniyor. Siemens bu transformatörleri
yerel ortakların yanı sıra Almanya
Nuremberg’deki transformatör tesisinin
liderliğindeki kendi fabrikalar ağında,
Guangzhou’deki kendi HVDC transformatör
fabrikasının desteğiyle birlikte üretiyor.
HVDC teknolojisi uzun mesafeli
nakillerde elektrik enerjisi kaybını azaltıyor.
Her bir HVDC hattının başında ve sonunda
doğrudan akım alternatif akıma çevriliyor
ve dönüştürücü trafo merkezlerinde de tam
tersi yapılıyor. Bu trafo merkezlerini işte bu
transformatörler besliyor ve yüksek akım ile
voltajın dönüştürülmesini sağlıyorlar.
3 bin kilometre gibi aşırı derecede uzak
mesafelerde kayıpları düşük tutmak ve
elektrik naklini de verimli hale getirmek
için elektrik enerjisinin mümkün olan en
düşük akım seviyesinden nakledilmesi
gerekir. Bu iş sadece yüksek bir nakil voltajı
kullanarak başarılabilir. Bu yüzden burada
hedef ±1100 kV’lık bir nakil voltajını
tutturmaktır. Nakil voltajı ne kadar yüksek
olursa nakil kayıpları da o kadar düşük olur.
Ölçek ve gerilim kontrolü
Siemens şu anda HVDC teknolojisinde
lider konumda. 2008 yılında bu şirket
tıpkı Çin’de olduğu gibi dünyanın ilk 800
kV’luk HVDC hattının teknolojisini tedarik
etmişti. 1.100 kV projesi için mühendislerin
bu transformatörleri yeni maksimum
voltaj ve güce dayanacak şekilde yeniden
tasarlamaları gerekmişti. Birkaç yıl önce bir
transformatörün yüksek voltaj seviyeleriyle
beslenmesini göstermek içi bir prototipten
faydalanmışlardı.
Burada asıl meydan okuma bir
hayli büyük elektrik alanlarının kontrol
altında tutulmasında yatıyor. Bunun
başarılabilmesi için transformatörün
izolasyonunun yeniden tasarlanması
gerekiyordu. Selüloz (katı malzeme)
ve madeni yağ (izolasyon sıvısı) tabanlı
konvansiyonel izolasyon malzemeleri
kullanmak için bu malzemelerin
özelliklerinin kılı kırk yararak incelenmesi
gerekir. İzolasyon malzemelerinin düzgün
bir şekilde ayarlanması sayesinde artık
bu transformatörlerin sınanmaları ve
çalıştırılmaları güvence altına alınmış
durumda. Elektrik akımının ve voltajın
transformatörün içine girmesini sağlayan
bilezikler ve burçlar gibi bileşenlerin de
yeni gereksinimlere göre uyarlanmaları
gerekiyordu. Dikkate alınması gereken bir
başka faktör de kaçak elektromanyetik
alanlardı. Bunlar çerçeve ve tank
bileşenlerinde kayıplara neden olur. Bu
kayıpları minimum seviyeye indirmek
için Siemens uzmanları özel bir kaplama
sistemi geliştirdi.
Siemens kendine
ait açık deniz
rüzgar türbinlerinin
çıktısını 7’den
8 megavata
yükseltiyor. Bu
yeni türbinler, açık
denizlerdeki rüzgar
koşullarında yılda
yüzde 10’u bulan
oranlarda daha fazla
elektrik enerjisi
üretiyor.
Yeni 1.100 kilovolt’luk transformatörün
test modeli. 3 bin kilometrelik bir mesafede
kayıpların mümkün olan en düşük seviyede
tutulması sadece yüksek nakil voltajları
kullanılarak başarılabilir.
4
Gelecek&Trendler
l
Sonuç bugüne kadar dünyada üretilmiş
en büyük tek fazlı transformatör.
Uzunluğu 37 metreden fazla ve izolasyon
burçları takılıp tamamıyla bitirildikten
sonra yüksekliği 6 metreden biraz az
olacak ve genişliği de 5 metreyi bulacak.
Böyle bir transformatör ilk anda 490 ton
ağırlığında olur. Ancak kurulacağı yerde
içi izolasyon sıvısıyla doldurulduğunda
ve burçlar gibi diğer tüm bileşenler
takıldığında ağırlığı 800 tonu aşar.
Bugün dünyada bu transformatörleri
nihai konumuna tek bir parça ağır kargo
halinde gönderilecek şekilde üretebilen
Siemens’ten başka tedarikçi yok.
Christine Rüth
Zeynep Alimoğlu
[email protected]
Foto: Siemens AG / Pictures of the Future
Foto: Siemens AG / Pictures of the Future
Dünyanın en büyük tek fazlı
transformatörü
Siemens’in yeni açık deniz
rüzgar türbininin 154 metre
çapında bir pervanesi var ve
bu bir önceki modelinkiyle
aynı uzunlukta. Ancak bu
türbin, konumlandığı yere
bağlı olarak yılda yüzde
10’a varan oranlarda daha
fazla enerji üretebilecek.
Kasım 2016
229_230_231_232_233_234_235_236_CP_11.indd 4
10/27/16 6:54 PM