Uluslararası Ticaret Teorisi: Arz ve Talep Modelleri

13.10.2017
Uluslararası Ticaret Teorisi:
Arz ve Talep Modelleri
Tüketici Kayıtsızlık Eğrileri
• Tüketici kayıtsızlık eğrileri, bir tüketiciye aynı
faydayı sağlayan çeşitli mal bileşimlerini gösterir.
— Kayıtsızlık eğrileri orijinden uzaklaştıkça
Y malı
daha yüksek faydayı temsil eder.
𝑖" <𝑖$ < 𝑖&
— Kayıtsızlık eğrisi üzerindeki bütün noktalar
T1
B
S1
aynı fayda düzeyini belirtir.
T2
𝑇" = 𝑇$ = 𝑇&
i3
T3
ΔY
S2
D
i2
— Kayıtsızlık eğrileri birbirini kesmez.
i1
— Kayıtsızlık eğrisinin eğimi marjinal ikame
ΔX
O
oranını verir.
A
C
X malı
𝑴𝑹𝑺 =
∆𝒀
∆𝑿
Toplumsal Kayıtsızlık Eğrilerinin
Konumu
Kağıt
k4
k3
k2
k1
b4
b3
b2
b1
O
Buğday
• (k) kayıtsızlık
eğrileri, toplumsal
tercihlerin kağıt
yönünde olduğunu
• (b) kayıtsızlık
eğrileri, toplumsal
tercihlerin buğday
yönünde olduğunu
1
13.10.2017
Kapalı Ekonomide Denge
Kağıt
• Dönüşüm eğrisinin,
kayıtsızlık eğrisine
teğet geçtiği
M
F
noktada denge
A
oluşur.
D
𝒚𝟏
i2
• İki mal arasındaki
i1
değişim oranı, FF
N
i0
fiyat doğrusunun
F
eğimine eşittir.
𝒙𝟏
O
A
Buğday
• Toplumun
ulaşabileceği en
— M noktası, ülkenin üretim kapasitesinin dışında
yüksek faydayı
kalır.
𝑖" kayıtsızlık eğrisi
— N noktası, daha düşük bir refahı gösteren üretim
gösterir.
kapasitesidir.
Açık Ekonomide Denge
Kağıt
T
•
TÜRKİYE
C
i2
F
— Türkiye’nin kayıtsızlık eğrisi, kağıt yönünde
i1
D
A
ABD’nin kayıtsızlık eğrisi buğday yönündedir.
F
T
O
Kağıt
— Kapalı ekonomi varsayımı altında denge
noktası Türkiye’de D, ABD’de ise D’
noktasıdır.
Buğday
i1
𝑭3
𝑻𝟏
i2
— ABD’nin iç fiyat oranı doğrusu (𝐹 3 𝐹 3 ), ABD’nin
ABD
iç fiyat oranı (FF) doğrusuna göre diktir. Çünkü
Türkiye’de buğday, ABD’de kumaş göreceli
olarak daha ucuzdur.
N
D’
Türkiye’nin dönüşüm eğrisi buğday yönünde
ABD’nin dönüşüm eğrisi kumaş yönünde
göreceli uzundur. Çünkü buğday emek
yoğun, kumaş sermaye yoğun bir maldır.
K
— Dünya Fiyatını gösteren TT ve 𝑇 " 𝑇 " doğruları
𝑭3
𝑻𝟏
O
birbirine paraleldir.
Buğday
Açık Ekonomide
Denge
Kağıt
Tüketim Dengesi = C Noktası
T
Buğday
TÜRKİYE
C
R
i2
F
i1
D
İthalat
A
L
F
Kağıt
Üretim
OS
OL
Tüketim
OP
OR
İhracat
PS
-
İthalat
-
LR
M
İhracat
O
Kağıt
Türkiye
Üretim Dengesi = A Noktası
T
P
𝑻𝟏
S
i1
𝑭3
Dış Ticaret Kazancı = AMC Alanı
Buğday
ABD
i2
Üretim Dengesi = N Noktası
Tüketim Dengesi = K Noktası
ABD
H
Buğday
N
İhracat
D’
K
G
I
İthalat
O
V
𝑭3
𝑻𝟏
E
Buğday
Kağıt
Kağıt
Üretim
OV
OH
OH
Tüketim
OE
OG
İhracat
-
GH
İthalat
VE
-
Dış Ticaret Kazancı = KNI Alanı
2
13.10.2017
Dış Ticaret Kazançları
• Dış ticaret
kazançları ikiye
ayrılır.
Sanayi
T’
C2
T
– Üretim Kazançları
– Tüketim Kazançları
C1
K’
i2
i1
F
• Üretimde
uzmanlaşmaya
gitmese dahi ülkeler
tüketim avantajı
sağlayarak dış
ticaretten kazançlı
çıkabilir.
K
i0
D
F
D’
T
L’
O
L
T’
Tarım
Talep Farklılıklarına Bağlı Dış Ticaret
• Aynı üretim koşullarına ve farklı talep koşullarına bağlı
durumda ticaret, her iki ülkeye de kazanç sağlayabilir.
— NN üretim olanakları her iki ülkeye aittir.
Kağıt
— Türkiye’de tüketici tercihi gıda ürünlerine,
ABD’de ise kağıda yönelmektedir.
T
ABD
— Türkiye’de kağıt, ABD’de gıda ucuzdur.
CABD
𝑭𝑨𝑩𝑫
— Açık ekonomide üretim dengesi D
I2
noktasında oluşur.
N
İthalat
EABD
I1
D
𝑭𝑻𝑹
İhracat
İhracat
Türkiye
ETR
CTR
i2
İthalat
O
i1
N
T
Gıda
3