C. Senatosu B : S6 Yani çalışma ataşelikleri ve

C. Senatosu
B : S6
21 . 2 .1967
O :1
Yani çalışma ataşelikleri ve müşavirliklerinin. I müş ve bunun daima ıstırabını çekmişimdir. Bu
özlük işleri de konsolosluklar ve büyükelçilikler
vazifelerde yanımda birtakım müşavir arkadaş­
tarafından mı tedvir edilecek veya edilmiyeeek?
lar da çalışmışlardır. Asker ataşeler, kültür ata­
Lütfen, bu sorum, sayın komisyon tarafından
şesi, ticaret ataşesi... Şimdi ataşeler mütemadi­
cevaplandırılsın, ondan sonra bu'madde üzerin­
yen değişiyor ve artıyor. Almanya'da bulunan
deki hakiki düşünce ve fikirlerimi arz etmek üze­
ataşelerimden sadece kültür ataşemden bir ta­
re şimdilik huzurunuzu işgal ediyorum, özür
nesi orta derecede Almanca biliyordu, diğerleri
dilerim.
bir kelime Almanca bilmezdi. İngiltere aynı va­
ziyette, Amerika hemen hemen aynı vaziyette
BAŞKAN —• Sayın Ürgüplü.
idi.
SUAD HAYEİ ÜEGÜPLÜ (Cumhurbaşka­
• Bunlar ne yapacaklar çalışma bakımından?
nınca S. Ü.) — Sayın Başkan, muhterem arka­
Yani burada kanunda gayet haklı olarak kasdetdaşlarım, ihdas edilmek istenen vazife hakkında
tiğimiz işçimizin dâvası ile alâkadar olacaklar.
tam bir kanaat sahibi olmak için, ben 10 sene
Arkadaşlarım şunu bilin ki, bunlar mahallî
dışarıda ve tahsisan bu' müfettişliklerin, ataşelik­
bir
kâtip tutacak ve işi ona gördüreceklerdir. O
lerin ihdasının zaruret kesbettiği Almanya'da
mahallî
kâtip büyük bir para ile tutulur, mahallî
uzun yıllar kaklığım, için, arkadaşlarımı, konuş­
lisanı
bilir
ama tabiî Türkçe bilmez, işler bir
malara muttali olduktan sonra, tenvir etmeli is­
iki lisan bilen bu şahıs tarafından görülecektir.
tiyorum.
Sonra bu ataşeler o Hükümet organizasyonu
Evvelâ, bu kanunun tedvinine âmil olan sebep,
ile temas da edemezler, arkadaşlar. Ecnebi menıAlmanya'da kesafet gösteren işeilerimizdir. Al­
leektlerde mahallî hükümet teşkilâtı ancak se­
ma nya'daki işçilerimizin adedi bugün, diğer mem­
faretle temas eder. Bu gibi ataşeler temasa gön­
leketlere nazaran daha fazladır. Fakat son bilgi­
derildiği zaman ancak küçük seviyede bürolarla
lerimize göre de muayyen bir müddet sonra
görüşebilirler. Yüksek dereceye çıkamazlar, çı­
azalacak ve Almanya'nın yeni şansölyesinin
kamamışlardır ve çıkılmıyor.
ilân ettiği programa göre de, belki birkaç sene
sonra yabancı işçi kullanmak vaziyetinden Al­
Şimdi bunun yanında acaba hangi memle­
manya uzaklaşacaktır. Bu son şansölyenin Bunkette ne kadar işçi vardır? Bu işçinin dâvasını
destad'da okuduğu hükümet programında açık­
takip için ne kadar ataşeye, ne kadar müşavire
ça görülmektedir. Binaenaleyh, kadro tesbit
ihtiyaç vardır? Bu bir hesap işidir. Böyle bir­
ederken işçilerimizin ihtiyaçlarına göre, onların
den toplu olarak, Hükümet teklifinden daha
dâvaları ile meşgul olması gereken insanlara ih­
fazla bir kadro vermektense memleketler ola­
tiyaç olabilir, haklıdır. Yalnız, bu ihtiyaçları te­
rak bir tablo yapmak lâzımdır. Arkadaşlarım da
min etmek bakımından muayyen ölçülere itina
konuşmalarında bunu yapmaya çalışmışlardır.
göstermek mecburiyetindeyiz. Evvelâ, işçileri­
Şimdi vaziyet şu : Almanya'da 10 eyalet var,
miz nerede vardır? İşçilerimiz en çok Alman­
her eyalete bir müşavir verirsek 10 müşavir ve­
ya'da, Belçika'da, ondan sonra gayet mahdut
ya ataşe tâyin edilecek demektir. Her eyalette
miktarda İsviçre'de, işçi adedi çok sıkı bir kon­
aynı miktarda işçi yok. Kolonya'da, Köln'deki
trol altında olan İsveç'te. Avrupa'nın bütün
Ford otomobil fabrikasında 4 000 e yakın işçi­
memleketlerine sâri bir şekilde işçilerimiz gitmiş
miz var. Fakat, ona mukabil Köln civarındaki
yerleşmiş değildir. Bunu bir tarafa bırakalım
şehirlerde muayyen fabrikalarda da 40 - 50 iş­
arkadaşlar, size daha başka hâdiseleri tebarüz
çimiz vardır, dağınıktır. Halbuki Amerika'da
ettirmek isterim.
yok, İspanya'da yok; İtalya'da gayet mahdut,
Norveç'te yok. Holânda'da gayet azdır; Dani­
Bugün köklü ve asırlardan beri devam eden
marka'da yok. Bütün bunlara karşı 129 kişilik
Dışişleri Bakanlığı teşkilâtımızda; bulundukları
bir kadro... Gelelim, delegasyonlara; katiyen iza­
memleketlerin lisanını kifayetle bilen kuvvetli
hı mümkün değildir, hariciyemizin, gerek kuru­
bir kadrodan mahrum bulunmaktayız. Ben, va­
luşu, gerek bu delegelerin, daimî misyonların
zife gördüğüm en büyük memleketlerde, Ame­
çalışması bakımından... Birleşmiş Milletler dai­
rika'da, Almanya'da, İngiltere'de kadromuzun
mî delegelerini, NATO Daimî Delegeliğini ele
lisan bakımından ne kadar zayıf olduğumu gör-
46 —