ÖN SÖZ Dış ticaret; ülkeler arasında gerçekleştirilen ve birçok ayrıntı, risk ve maliyeti üzerinde barındıran çağımızın en önemli faaliyet alanları arasında yer almaktadır. Dış ticaret işlemleri, millî, milletlerarası ve karşı ülke hukuku olmak üzere birçok bilgiyi edinmeyi gerektiren önemli bir faaliyettir. Dış ticaret aynı zamanda ülkelerin dış politikalarını oluşturmada belirleyici olan en önemli etkenler arasında yer almaktadır. Çünkü dış ticaret gelir ve giderleri ülkelerin ekonomik performanslarını ortaya koyan temel ölçüttür. Dış ticaret bilançosu dengede olan ya da fazla veren bir ülke, en azından ürettiği ile kendi kendine yeterli olabilen, dolayısıyla dış borç, dış açık sorunu olmayan bir ülke anlamına gelmektedir. Firmalar itibarıyla da durum farksız değildir. Binaenaleyh, günümüz şartlarında firmaların ayakta kalabilmesi, küresel çapta rekabet edebilir olmasına bağlıdır. Bu da dış ticaretteki ihracat kapasitesi ile ya da dengeli bir dış ticaret yapabilmesiyle alakalıdır. Öte yandan mevcut koşullarda bireylerin kariyerli bir iş bulabilmeleri, kendilerini çağın ihtiyaçlarına paralel bir biçimde yetiştirmelerine bağlıdır. Bu bağlamda dış ticaret işlemleri konusunda bilgi sahibi olmanın, ciddi bir ayrıcalık oluşturacağından hiç kimsenin en ufak bir kuşkusu olmamalıdır. Bu kitap çalışmasının ilk bölümünde, dış ticaret konusunun; öncelikli olarak teorik düzeyde ne olduğu, neden yapıldığı ve çeşitleri üzerinde durulmuş, ardından dış ticaret politikasının amaçları ve araçları irdelenmiştir. Devamında ise dış ticaretle ilgili millî ve milletlerarası alanda faaliyet gösteren kurumlar tanıtılmış ve bunların dış ticaret konusundaki yetki ve sorumlulukları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise dış ticaret işlemlerinin uygulama kısmı anlatılmaya çalışılmış, ilk olarak dış ticarette kullanılan belgeler tanıtılmış, ardından dış ticaret işlemlerinde çok önemli bir fonksiyona haiz olan teslim şekilleri ele alınmıştır. Devamında ise dış ticaretteki nakliye türleri ve belgeleri ile ödeme ve sigorta işlemleri irdelenmiştir. Üçüncü bölümde de Türkiye’deki dış ticaret mevzuatı ihracat ve ithalat itibarıyla ayrı ayrı incelenmiştir. Bu bağlamda, ihracat ve ithalat çeşitleri ile ihracatı ve ithalatı kimlerin yapabileceği konuları üzerinde durulmuştur. Dördüncü ve son bölümde ise dış ticaret işlemlerinin muhasebeleştirilmesi konuları ele alınmış ve değişik dış ticaret uygulamalarına göre farklı farklı muhasebe kayıtları örneklerle incelenmiştir. Prof. Dr. Mehmet Karagül Yrd. Doç. Dr. Berfu İlter iv