w - TBMM

İ ; 40
27. .1960
lara ait prensiplerle ve nihayet milletlerarası
çalışma teşkilâtının sendika hürriyeti ve sendi­
ka hakkının himayesine dair Sanfirassisko 'da
kabul eylediği 87 sayılı Milletlerarası Tanışma
Sözleşmesiyle tebarüz ettirilmiş bulunduğunu
görürüz.
Bu hususu bu şekilde arz eyledikten sonra
şu noktayı hemen belirtmek isteriz : Bu sosyal
ve iktisadi hakların hemen hepsi memleketimiz­
de cari bulunmaktadır. Dünyanın hür ve müs­
takil Demokratik Sektöründe yer alan devlet­
lerin sayısı (ki tahminen 80 e yakındır) ve
bunların birbirinden farklı olan bünyeleri na­
zara alınacak olursa, beyanname ve benzeri
milletlerarası vesikalarda yer almış bulunan
prensiplerden bir kısmının, devletler için eri­
şilmesi lüzumlu görülen birer gaye şeklinde te­
celli etmekte oldukları görülür. Grev mevzuu
ile sendika veya sendika birliklerinin evvelden
hiçbir müsaade istihsaline lüzum kalmadan di­
ledikleri mümasil yabancı teşekküllere üye ol­
maları meselesi de bu gayeler kısmında yer al­
makta olup, bunlar büyük oluşların karşılıklı
münasebetleri her halde bir nizama bağlana­
caktır.
Esasen bu mlilletlerarası vesikalarda bu
prensiplerin (her devletin teşkilât ve kaynaklariyle mütenasibolarak
gerçekleştirileceği).
beyan, (bu hakların istihsalinin millî güvenli­
ğin, âmme emniyetinin, nizamı muhafazanın,
suçun önlenmesinin, sağlığın, ahlâkın veya ban­
kalarının hak ve hürriyetlerinin korunması)
sözleşme mülâhazalariyle mahdudolduğu (muh­
telif zümre veya teşekküllerin diğer şahıslara
veya teşkilâta karşı kanuniyet prensiplerine ri­
ayet mecburiyetinde oldukları da sarih hüküm­
lere bağlanmıştır.) Şu hale göre, gerek iktisadi
ve sasyal haklan, gerekse sendike hak ve hür­
riyetlerini afaki, tarafsız ve Milletlerarası
prensiplere bağlıyan beyanname veya sözleşme­
ler bakımından birçok dünya devletleriyle aynı
seviyede bulunmaktayız. Bu Milletlerarası ve­
sikaların muhtevalariyle bunları millî mevzuat
halinde tebellür ettiren nizamlarımızın yüksek
mâna ve ruhu karşılaştırılacak olursa bu haki­
kat tanı bir vuzuha kavuşmuş olacaktır.
Sosyal sahadaki himaye tedbirlerinin önü­
müzdeki devrede de inkişaflar kaydedeceğine
inancımız vardır. Bu mevzularda alâkalı ola-
Ö:4
rak,. Hükümetin Yüksek Meclisin sakfı altına
girmiş bulunan sonuçlarına ve Çalışma Vekâ­
letinin ihtisas şubelerinde yapılan çalışmalara
bir göz atmak bu kanaatimizi bir kat daha tak­
viye ediyor.
işçiler için bir serbest pazarlık zemini hazırhyan kolektif mukaveleler kanun lâyiha­
sı Meclis encümenlerine intikal etmiştir;
Milletlerarası asgari normların hayli üs­
tünde bulunan ve işçilerle müstahdemlere yıl­
lık ücretli izin hakkı tanıyan kanun lâyihası
Millet Meclisinin Umumî Heyet gündemine
girmiş bulunmaktadır.
İşçi ve müstahdemlerin, kanunla kurulu
Eme'kli Sandıklariyle İşçi Sigortalarında geçen
hizmet müddetlerinin birleştirilmesi mevzuuna
aidolan- ve halen 10 'binlerce vatandaşı çok ya­
kından alâkadar eden bir kanun lâyihası, ke­
za Büyük Meclisin müzakere gündemine alın­
mak üzeredir.
İhtilaflı mevzuların daha süratle bir hal şek­
line bağlanmasını temin sadedinde, İş Mahke­
meleri Kanunu üzerinde Hükümet tarafından
teklif olunan tadilât Meclis encümenlerine gel­
miş bulunuyor.
İş Kanununun m enettiği fiilleri irtikâbedenler hakkında bu kanunda yazılı cezaların artı­
rılması gayesini istihdaf eyliyen bir kanun lâ­
yihası da keza. Meclis encümenlerinde tetkik
edilmektedir.
Bir kısım milletlerarası çalışma sözleşmele­
rine iltihakımızı derpiş eyliyen mütaaddit ka­
nun lâyihaları da yine Meclis encümenlerine
tevdi edilmiştir. Dalha büyük bir -vatandaş kit­
lesini sosyal 'himayenin şümulünü almak üzere
kanunlarda ifası gerekli tadiller hazırlanın afa­
tadır. Kadın ve erke'k işçilerin tekaütlük yaş­
ları yeniden gözden geçirilmek suretiyle, vale­
tinden evvel ihtiyarlık arazı gösterenler hak­
kında, sigorta 'bakımından daha elverişli şart­
ların tatbikini temin edecek usuller tesbit olun­
maktadır.
İş arz ve talebi piyasasının işsizlik sigortası
bakımından tetkikleri yaptırılmıştır. Büyük bir
işçi 'kitlesini sinesinde toplıyan Devlet Sanayi
Sektörünün tatbik edilegelen ve işçi ücretle­
rinden ayrı olarak yandan çeşitli sosyal yar­
dımların bütün bu sektöre nevi ve miktar ola-
- w—