Gıda Bilimi ve Teknolojisi A-41 ET VE ET ÜRÜNLERĠNDE PZR TEMELLĠ TÜR TAYĠNĠ Ercan KURAR1, Aydın GÜZELOĞLU1 1 Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı42031 Konya-TURKİYE E-posta: [email protected] Özet Et, biyolojik değeri yüksek bir besin maddesi olup insan beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Nüfus artışı ve beslenme alışkanlıklarında gözlenen değişim hayvansal ürünlere olan talebi her geçen gün artmaktadır. Dolayısıyla, hayvansal ürünlerin ekonomik değeri de artmaktadır. Ekonomik ve besin değeri düşük hayvansal gıdalar insan tüketimine sunulabilmektedir. Özellikle işlenmiş et ürünlerinin hazırlanmasında karşılaşılan bu durum ile tüketici ekonomik, dini, etik ve sağlık açısından yanıltılabilmektedir. Et ve et ürünlerinin hangi hayvan türüne ait olduğunun tespitinde anatomik, histolojik ve biyokimyasal tabanlı yöntemler kullanılmaktadır. Ancak bu yöntemlerin etkinliği özellikle işlenmiş et ürünlerinde sınırlı olup DNA markör sistemlerinin kullanılması tavsiye edilmektedir. Bu çalışmada, hayvansal gıdaların tür tayininde Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) temelli pratik ve hesaplı bir test panelinin etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Sığır, koyun, at, hindi ve tavuk et örneklerinden standart organik ve dodecyltrimethylammonium bromide (DTAB) yöntemleri ile DNA izolasyonu yapılmıştır. Sığır, koyun, tavuk, hindi, domuz ve at türlerine ait spesifik primerler kullanılarak PZR ile yükseltgenmiştir. Tüm PZR ürünleri %2 agaroz jel elektroforezi ile ayrıştırılmıştır. Et örneklerinde gözlenen PZR ürünlerinin varlığı yönünden pozitif ve negatif kontroller ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Test edilen tüm et ürünlerinde beklenen türe spesifik PZR ürünleri gözlenmiştir. Oluşturulan panel, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tür tayini amacıyla gönderilen şahit numunelerinin analizinde de kullanılmıştır. DTAB DNA izolasyon yönteminin ısıl işlem görmüş et ürünlerinin DNA izolasyonunda daha etkin olduğu tespit edilmiştir. Oluşturulan test panelinin et ve et ürünlerinin pratik ve hesaplı tür tayini analizinde kullanılabileceği kanısına varılmıştır. Anahtar Kelimeler: DNA, PZR, et tür tayini 662 Food Science and Technology A-41 PCR BASED SPECIES IDENTIFICATION OF MEAT AND MEAT PRODUCTS Ercan KURAR1, Aydin GUZELOGLU1 1 Selcuk University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Genetics Konya-TURKEY E-mail: [email protected] Abstract Meat is accepted as a biologically valuable food in human nutrition. There is an increasing demand for animal origin foods because of rapid growth of world population and changing food habits. Economical value of animal origin foods are thereby increasing. Animal origin foods having different economic and nourishment values are used in human consumption. Consumers can be deceived by use of lower value or different origin meats than stated on the processed meat products. This issue is critically important for ethical and religious perspective and may also negatively affect health of the consumer. A number of different techniques are used for identification of meat origin including anatomical, histological and biochemical methods. However, efficiencies of these techniques may be limited in processed meat products and each has own disadvantages. The objective of this study is to develop a DNA based test panel that allows species identification of meat and meat products. For this purpose, DNA samples were extracted from beef, lamb, horse, turkey and chicken meat samples by using standard organic and dodecyltrimethylammonium bromide (DTAB) methods. The DNA samples were amplified by Polymerase Chain Reactions (PCR) using bovine, sheep, chicken, turkey, swine and horse specific primers. In PCR reactions, positive and negative controls were also used. The resulting PCR products were visualized after separation by electrophoresis on a 2% agarose gel. The resulting PCR products were evaluated by comparing with the positive and negative controls. Species specific PCR products were observed in all tested meat samples. The panel was also used for species identification of the samples that were sent from the Ministry of Food, Agriculture and Animal Husbandry. DTAB based DNA isolation method was found to be more efficient for heat processed foods. Therefore, it can be concluded that the panel tested in this study can be successfully used for determining origin of the meat and meat products. Key Words: DNA, PCR, meat species identification 663