“Kendimizi Değerlendirelim” Sorularının Cevapları 1. A düzeneğinde; • Destek yüke yaklaştırılabilir. • Kuvvet destekten en uzak noktaya uygulanabilir. • Yük desteğe yakın konulabilir. B düzeneğinde; • Destek yüke yaklaştırılabilir. • Yük desteğe yakın konulabilir. • Kuvvet destek ve yükten en uzak noktaya uygulanabilir. C düzeneğinde; • Destek kuvvetin uygulandığı noktaya yaklaştırılabilir. • Yük kuvvete yaklaştırılabilir. • Kuvvet destekten uzak, yüke yakın bir noktaya uygulanabilir. 2. K Destek L Kuvvet Destek K 90 Kuvvet ve Hareket Yararlanılan bütün basit makinelerin iş yapma kolaylığı sağlaması iş kazancı sağlayacağı anlamına gelmez. Basit makinelerin iş yapmayı kolaylaştırması ya uygulanan kuvvetin büyüklüğünü ya da yönünü değiştirme şeklinde olur. Bunun yanında basit makineler işin daha kısa sürede yapılmasını sağlar. Basit makinelerle iş yapılırken makineye enerji verilir. Bu sırada bir enerji türü başka bir enerjiye dönüşebilir ancak işten kazanç sağlanmaz. Yani makineler, kendilerine verilen enerjiden daha fazla iş yapamazlar. Dahası kendilerine aktarılan enerjinin bir kısmı hareketli parçalarının sürtünmesi sırasında ısıya dönüşür. Bundan dolayı da makine veriminde azalma yaşanır. E.22 K e n d i m i z i Değe r l e n d i re l i m s.52 1. Aşağıda verilen düzeneklerdeki yükler uygulanan kuvvet ile dengelenmiştir. Her bir düzenekteki yükü daha küçük şiddette kuvvetle dengeleyebilmek için neler yapılabilir? Açıklayınız. A B Kuvvet Yük Destek Kuvvet C Kuvvet Yük Destek Yük Destek 2. Sabit ve hareketli makaralar bir tür kaldıraçtır. Bu durumu göz önüne alarak şekilde verilen sabit ve hareketli makaralarda yükü, uygulanan kuvveti ve destek noktasını gösteriniz. Kuvvet Kuvvet Yük Kuvvet 3. L Yük Yanda resmi verilen makara sitemi ile 500 N’luk yükü 2 metre yukarı çıkarmak isteyen bir işçi makaranın ipini; a) Kaç N’luk kuvvet uygulayarak hareket ettirebilir? Yük Yük b) Kaç metre çekmelidir? Yük x Yük Kolu = Kuvvet x Kuvvet Kolu 500 N A 3. a) 125 N 125 N 125 N B I 4. Şekildeki dişli çark A dişlisi ok ça sisteminde ça sist yönünde 8 tur döndürülüyor. Buna göre; 125 N Yükü üzerinde taşıyan ip sayısı 4’tür. Bu sebeple her ipe düş n yük 125 N olur şe şen C 1 cm a) B, C ve D dişli çarklarının hareket yönü nasıl olur? b) B, C ve D dişli çarkları kaç tur atmış olur? 4 cm 4 cm rA = rB = 4 cm II 2 cm rC= 1 cm, rD= 2 cm D 500 N 52 b) Sistemde kuvvet kazanc kazancı n ı 500/125=4 500/ kattır. Bu sebeple yoldan kayıp 4 kat olmalıdır. 2x4=8 m. İp 8 m çekilirse yük 2 m yukarı çıkarılmış olur. 4. a) B ve C dişlileri I yönünde D dişlisi II yönünde döner. b) C dişlisi: 8 x 4= 32 tur B dişlisi: 32 tur D dişlisi: 64 tur 22. Etkinlik: Kavram Haritası Kavram haritasındaki boşlukları aşağıda verilen kavramlarla tamamlayalım. Tamamlanan kavram haritasından faydalanarak aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları dolduralım. Kuvvet Enerji Vida İş Eğik düzlem Kaldıraç İş ..................... Enerji ..................... Kuvvet ..................... Konu Biterken • • • Konu işlendikten sonra anahtar kavramlara tekrar dönülür. Öğrencilerden konuda geçen kavramlarla ilgili cümleler yazmaları istenir. Daha sonra bu kavramların tartışılması için öğrencilere kısa bir süre verilir. Varsa eksikler tamamlanır, tespit edilen hatalar düzeltilir. Öğrencilere “Bu derste ilginizi çeken ne oldu? İlginizi çeken bu konuları öğrenmenizin size ne gibi yararı olabilir? Öğrendikleriniz günlük hayatta size nerelerde faydalı olabilir? Basit makinelerle ilgili bugüne kadar yöneltilen bazı sorulara cevap bulabildiniz mi?” gibi sorular sorulur. Bu şekilde bir taraftan konunun önemi vurgulanmış olur, diğer taraftan öğrencilerin fikirlerini paylaşmaları sağlanarak bir sonraki konu için ilgileri arttırılır. Bir sonraki derse hazırlık amacıyla yapılacak etkinliklerde kullanılacak araç ve gereçlerin hazırlanması için görevlendirme yapılır. “Enerji ve Sürtünme Kuvveti” konusunun okunması tavsiye edilir. Kaldıraç ..................... Eğik Düzlem ..................... vida ................. kuvvetin yönü değiştirilebilir. 1. Basit makine kullanılarak ....................... düzlemin özel bir şeklidir. 2. Kama eğik ......................... enerjiden tasarruf sağlanmaz. 3. Basit makinelerle ....................... kaldıraç örneğidir. 4. Makas bir .......................... işten 5. Basit makinelerle ......................... kazanç olmaz. 90 www.derskitabicevaplari.com