··e. TÜRKİYE . İSLAM EiNST1TtiL:Em1 TALEBE FEDERASYONU: ADINA BAŞKAN G:EJ::olll:L Calıid BALTAOl 1 ' . ' 1 <~ı~.._ ; YAZI İŞLERi MüllO~U : - . A. Vehbi \ VAKKASOGLU IDARE MÜntmtJ :tsM.AiL. L. çAKAN· - BU SA YJ··oA ·· SELAM .................•.......... ·.. iSLAM :M:EDENİYETİ BATINİLERİN YERİ. TEFS1:R:i;)EKİ . •...•• .'.• ~ ..•........ : ....... Doç. Dr•. İsmail Cerrahoğlıi :MİNARELER (Şiir) ....•..•. : .. Haliıle Nusr~t ZORLUTUNA · İSLAM'DA D!N EGİTİMİ VE ' . . öGRETi:Ml ···················~···· Zeki c.ANAN B!R KONUŞMA. ÜZEJUNE .... Muhammed PASİÇ CÜNEYD-İ BAGDADİ .... : .... 'Asist. Süleyman ATEŞ , .AHl\1JliD "B. AsiM: ~AN, .. TA$! (v; 220/835) .....•.. ~ .. : . ZEKAT MUVACEHES!:N:DE BORÇ VE ALACA.KLARIN DURUMU - ...... ; .•. .-.......... · · İSLAM'A HAYR.ANLIK (Şiir) İKt MAKALE HAKKINDA Dr. A. Subhi FURAT . Ali Ş.A:rAK ibrahiıii. G11LEÇ Prof. Muhammed Haılıiılullah D!N EGi';r:tMfNDE SAMİMİ :M!Y:tz? ........................... Dündar FA.Ni . İKİNet DİL KONGRESt MÜ-· ...NASEBETİYLE - . .'...... : ...... ··-Mahir tz. · . SOKA.KLARIN. ŞEHRİ .(Şiir) Abıiurrahim KAR.AKOÇ ToRKLERtN İSLAM'A YAP'. . TIKLARI EIİZME'l"LER :.. . . . Dr'. Y.- Ziya KAVAKÇI ÇAGRI (Şiir) ................ .;.. .. Rekin ERT.EM TORK TOPL"ÜMUNDAKİ BöL'ONME SEBEPLERİ ' ...... :.. Sabri .AKİ>EN1Z İBRET ALINACAK ÇOK ŞEY~ LERtM:!.z ·VAR AMA., ALABİLEN NEREDE? .... , .•........ iHüsiıü DİKEÇLİGİL . SUALLERE cEvAPLAR ...... Gazi MERT . GöRDtl"KLER.l:M: (ŞUr) Muhsin· nyas SUBA.ŞI TIRAMPACILAR, ............ ·... Hilmi. KURTULUŞ . YA MUB:.AM:ıv.ı:ED (Ş~)' •..• ~~ .Abılurı:ahim GVLER MÜ'SIKİMİZİ M!LLt GÖTüRMEK NAsn. İCİN İLEİ.tl ·NEi.ER . YAi?ILiiA.r.r:D:ı;R? ·.HABER .. : Edip ... .'..•....•• .'.._. .. :: •...• ;. . özışm •tSLJ1M:' MEDENİY.ETİ iDAREHAN E. \ ' ' ' 'İ'ürkiy~ :riııam EnStitüleri Taleb~ ::trederııSyon~ Genel. Merkezi Nuruosmaniye Caddesi· No': S2/l · . \ Tel. : 22·.46 02 tSTANBUL CA<1ALOGLU ' . ! ; uımımııumımmıııunuııuuınnmnıııuuııımıuumıııııııımuımııııııuııııuıımımıııııııııııııııııııııııııııııuııııııın!uııımımıuımıııııınmıuımıııııiıııırııııııııııııı Haberleşme ve:Havale Adresi: : ·P.K. 1315 İSLAiM: MEDE~, SİRK.ECİ. TE Ankara: T.İ.H.O.M.CF. Genel Baflkan,ı.: Mehmet KARAMAN Kayseri: .T.İ.E.TF. İkinci Başkam: ,İ. N. ~AÇAN Ahmet FİDAN Kqnya : T.!.E.T.F. Mah. !cr. Kom. Ba§k. İzmir : -T.İ.E.T:F. Mruh. İer. Kom. Baş~. Orha~ ÇETİN ı~mııııımımııınmmmımııuııımınıım~ımmrııı~umıııııııııııımt~ııımı.unııııııııummııı!.'ıııınıuııııiımııııııııııuuıııuııııııuııııııııuılıımiuııııı.mııııımııııııuıu o Dış Mahmut öZTtffiK Ressa:rrt: Münasebetler Seheter: , Erdoğan ATAK Dizgi ve Baskı' l. Yıl: 1. Basıldığı Sayı: T A N MATBAASI Gürbüi AZAK !ST..ANBut. ll ' 1 tarih: 15 Haziran 1968 lllllllllllliiiiiiii«<UIIIIII~IIIIIIIItllllllllllllll!liiiiiiiiiiiiiii!IIIIIIIIIIIIIIIUI.Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!IIIIIIIIIIIIIIIIIEIIIIIIII-UII!IIitiııııızıııfllllllllllllllltiii.IIIIIIIIUIIIIIJIIIIIIIUIIIIıiı!l , iLAN JA'R,IFESi ABONE so: Dış Kap.': 2 .reiık 2.500 .TL. Tek 'renk: 2.ooo' 'l'L.' Altı Aylık : 6 sayı, 15. TL. İç Kapak: 2 renk 1.500 TL .. Tek renk 1.000 TL. . Öğrencilere% 20 Tenzilat yapılır. Renkli ilfuı,sahifesi : Yabancı Memlelı:etlere ·İki katı.· Tamamı 1.200 Tİ.ı. 750 TL. l'/2 Bir sayısı 250 Kuruş. 1/4 400~ 1/8 25~ ';I'L. Yıllık : 12 sayı; TL. :M:ecmuamızdaki yazılar me' haz göşterilm~e:p. alıruı.maz. · Gönderilen · yazılar basılsm basılmaSın ia!de edilmez. SAYFA: 6 - - - - - - 15 HAZİRAN 1968 lSLAM MEDENiYET! I ~ MEKKE DEVRİ üphesiz, Din Eğitimi ve Öğretimi ilk defa; Hz. Muhammed'e tebliğ emri gel~ikten sonraı başlamıştır. Baş­ langıçta bu öj?;retim işi~ daha ziyade sözlü olarak yapı­ lıyordu. Evlerde, pazarlarda talim ve irşada devam ediliyordu. Fakat §.uiıu da hemen ilave edelim ki, eğitim ve öğretimin bugünkü . manada anlaşılnılamasi geı·ek­ mektedir. Yalnız öğretmenlerle, öğrenenlerin her bulnndn.ıfu !yerde; eğitim :ve öğretimin de bulunacağı muhaldiıaktır. · · Bi'set'in üçüncü yılında (Miladi 613) «Ey örtünen kimse;, kalk; insanları korkut ve , R a b b i n i tekbir et......" (1)_ ayeti kerimesi nazil olunca, Hz. P~ygaımber hemen yatağın­ dan ~alkmış ye tebliğ eınrini ifa etınek için hazırlığa !başlamıştı. -" Islamı! ilk defa zevcesi Hz.. Hatice'ye telki.n etti. O da, tered-' d:üt. etineden müslümanlığı kabullendi. Daha sonra Hz. Ebu BeIdr~ e giderek, risalet!e vazifelendirildiğini anlattı. Hz. Ebu Bekir de yine tereddüt göstermeden islanıla müşerref oldu. Bunıunla da kalmayarak,. Kabe hare'mindeki dairesinde lmndisini ziyarete gelen yakınlarına. ve Mekke esrafmru islamı talim ve telkiıi etti. Hz. Ebu Bekir'in gayreti ile birÇok kimse müslüman >Oldu we is!am dini ile iJigili birçokl bilgileri öğrendi, (2) 1 Hz. Peygamber billıassa gündüzleıi,l kendi evin~en çıkıp, Kabenin batısında ve Safa ile Merve Tepeleri arasmda bulunan Erl\:am (3) ın evine gidiyordu. Bu ev hacıların :gelipı geçtiği yol güzergahında bullınuyordu,; · Hz. Peygamber, Erkarn'ın evinde; gerelr eskiden ve gerekse yeni müslüman olaıılara, islamı talim e.diyıordu. ( 4) Yesrip'te bir yıl kadarkısa bir zaman içerisinde islamiyeti yaymaya ve talim etineye ~u­ vaffak olan Musabı b. Umeyr gibi ilk' muallim ve mürşidier bu ~y­ den yetişmişlerdi. . Nübüvvet'iıı altıncı yılınd'a. (M. 616) Hz. pmer, Hz. Peygambeı·'i öldürmeye giderken, Nıuaym B. Abdullah'ın teşviki ile, kız l\:ardeşi Fatima'nın evine uğramıştı. Bu evde, Habab b. Eret, bir yaprak üzerine yazılmış Ta!lı.a sfı:reshıi, Fatime ve koca'sı Said b. zeyd'e öğretiyordu. O halde, İslam da ilk· tedrisat Hz. Peygamber'le başlamıştı. İlk muallim ve mürşit o olmakla beraber, ili\: tedris yerleri, sırası ile 1 - Hz. Peyganİber'in.l\:endi ·evi, 2 - Hz. Ebu BeliT'in Kabe haremindeki dairesi, 3 - Erkarn'ın evi, 4 - Said b. Zeyd'in evi, bıılunuyordu. ' ·· Bu yerlerden haşim, ve 9illıassa Hz. Peygambere açmtan daNübüvvet'in dördüın.Cii (M. 614) yılında, (1) Müddesir: 1- 4 (2) Mahmud Esad Ef. Tarihi Dikıi İslaıı:r c. 3. sf. 105 Beni Malızun kabile,. si;nin ileri gelenieriıidendir. Erlı:aın, müslümaniann onuncusu olup, 25 ya~mda. iken (l\1, 614) evini' Hz. Peygambere tabsis etmi~ti. :(l\1.672) yı­ lında ilı:en Medine'de vefat etti; Erkarn'ın ·bu evi Halife Mehdi zamamna kadar aynen Iı:aldı. Ondan sonra ~elı:li deği~tirilerek yeniden in~a edildi. (4) Essiretü'n Nebev"ııyye ·- Li İbni Hi~am. c. 1, Sf. 253\ Hz. Muhammed - w. M. Watt - teı1, Hörs s. 61 -· 62. Asr-ı Saadet - Şah Müinüddi!n Ahmed Nedvi ve Said Sahib Ensari - ter. E. Edib, c. 3, Sf. 18 - 33. (3) EI-Erkanılm babası, Abdi:ın,enM Ebül-Erlı:aın'drr. M. Zeki CANAN (İst. Yüksek İslam Ens. Müdür Muavini) ·-.,= > ·-E .,u ·-,E ·-cu s. E ,"' ·o &G -·«Lt + lll O lllllllll + 'CfJ tl) OBI'II )tJ' 151I.AZİRAN .1968 - 1SLA.M 1\fEDENİYETİ - - - - - - - - - vet emri geldikten sonra (5) çarşıda, pazarlarda, yol da İsH1m'a davet ve taliın işi yapılıyordu. II - YESRİP (MEDİNE DEVRi): SAYE1A: 7 kavşakların­ · Aldthe biatları esnasmda (l\1. 621) :sahaıbilerden Musab b. Umeyr, Medine'ye mualliın olarak gönderilmişti. Musab. Esad b. Zu• rare'nin evine yerleşerek bu evi talim ve irş~d mahalli yapmıştı. Birçok Medineli bu eve gelereli: miisliiınan, oldıular ve isH1miyetle ilgili bilgileri öğrendiler. Bundan başka; Hz. Peygamber'in 1\fedine'ye Iıicı•eti esnasın­ da "Kuba" köyünde yaptırmış ıolduğu nıescid de, müslümanların toplanarak birbirlerini yetiştirmeleri bakunından bir irşad ve taliın evi :malıiyetini almıştı. (M. 622). Kuba mescidi yapıldıldan sonra Hz. Peygaimber Yesrib'e gelmiş ve orada mescid-i Nebevi'yi inşa ettirmişti. Bu ınescid'in inşaatı ıyedi ay kadalr devam ettiğinden bu müddet zarfmda Hz. Peygamber,.Jialid b. Zayd (Eba Eyyubi Ensa.ri) nin evinde misafir Jralmıştı. Bu ev de Medineillerin ziyaretgahı haline gelıııiş, Hz-ı Peygamber de talim ve irşad işini burada. ifa etmişti. Hatta Yahudilerin alim ve büyüklerinden olan "Abdullah b. Selam", bu evde ~üslünıanlığı Ira.bul etmişti. (6) Hz. Peygamber ve Meklreli müslüınaıılar Yesrib'e göç ettikten sonra, Medine'de Mescid-i Nebevi yapıldı. (7) Bu Mescid'e bitişili: olaralr, evıleri olmayanlar ve kabileleıinden islamiyeti öğTen­ mek için geleııieı·e tahsis edilmek üzere bir sofa ilave edildi. Bu sofada kalaııiar, Hz. Peygamberin yanından ayrılmıyorlardı. Yeni nazil olan siire ve ruyetleri derhal ezberliyorlar veya yazı­ yorlardı. Müslüınaıılığııı ıen ince meselelerini Hz. Peygamber'den alarak öğrenmeye çalışıyorlardı. İiim tahsil edip de, ~!ofada kalanların bir kısmı, yeni müslüman olmuş kabileierden gelen ve müsliiınaınlığt _öğrendikten sonra tekrar kabilelerine mııalliın; olarak dönen kinıselerdi. Bir kısmı da daimi olarak bu sofayı yurt edinmişlerdi. Yeni müslüman olmuş kabileler llllıallinı istedikleri talrdirde, Hz. Peygamber ekseriya bu sofada kalan kimselerden gönderirdi. Hatta, H. 4, yıl, Safer ayında, Beni Amir kabilesinden · Ebu Bera Amir b. Malik'in memleketi bulunan Necid tarafmai mual- · linıler gönderilmesini istemesi üzerine, Hz. Peygamber de Ashaıb-ı Suffadan 70 kişilik ,bir hafızlar birliğini göndernıişti. . Falrat bu birlik N ecid'Iilerin ilıanetine- uğramış, bir baskın neticesinde şelıid edilnıişlerdi. Hz. Peygamber'in irtiha~i sırasında sofada kalarnarın sayısı 400'ü aşıyoı·du. Bunlaı·m elrserisi Kur'an-ı Keriın'i fıfz etıııişlerdi. (5) meir: 94 (6) Zübdetü'l- Buhari: Sf. 566. (7) Essiretü'n - Nebeviye,. Li İbni ilişam (8) Siyer-i Halebi ter. sf. 133. c. 1, sf. 496