Sektör Haberleri 6 EKİM 2017 İçindekiler Euro Bölgesi'nde İmalat PMI 79 Ayın Zirvesinde Fitch, Türkiye İçin 2017 Büyüme Tahminini Yükseltti Türkiye İmalat PMI Eylül'de Geriledi Eylül Ayı Enflasyon Rakamları Açıklandı Dış Ticaret Açığı Beklentilere Paralel 3 4-5 6 7-10 11-12 Türkiye Sıcak Sac Piyasasında Alıcılar Beklemede 13 ABD’de Kutu Profil Fiyatları Gevşek 14 ABD Muhafaza Borusu Piyasası Durgun 15 2 Euro Bölgesi'nde İmalat PMI 79 Ayın Zirvesinde (Dünya, 2 Ekim 2017) Euro Bölgesi'nde eylül ayı nihai imalat sanayi PMI 58,1 puana çıkarak son 79 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Ekonomi araştırma kuruluşu IHS Markit Economics'in verilerine göre, Euro Bölgesi nihai imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ağustosta 57,4 iken, eylülde 58,1'e yükselerek son 79 ayın en yüksek seviyesini gördü. Euro Bölgesi ekonomisinin durumuna ve bölgedeki büyüme dinamiklerine ilişkin önemli gösterge olarak kabul edilen imalat sanayi PMI verisi, öncü bildirimdeki 58,2'den aşağı yönlü revize edildi. Ülkeler bazında ele alındığında Almanya'da eylül ayı nihai imalat sanayi PMI 60,6 puan ile 77 ayın, Hollanda'da 60 puan ile 79 ayın en yükseğine, Fransa'da 56,1 ile 77 ayın ve Yunanistan'da 52,8 ile 111 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. "Yunanistan en iyi haber oldu" IHS Markit Economics Başekonomisti Chris Williamson, konuya ilişkin değerlendirmesinde, Euro Bölgesi'nde üretim büyümesinin eylül ayında daha da yüksek bir "vitese" geçtiğini belirtti. Williamson, bölgede artan talebin katkısıyla toparlanmanın giderek yaygınlaştığına işaret ederek, "Yunanistan, Haziran 2008'den bu yana kaydedilen en güçlü büyüme ile en yeni iyi haber oldu." ifadesini kullandı. 3 Fitch, Türkiye İçin 2017 Büyüme Tahminini Yükseltti (AA, 2 Ekim 2017) Fitch Ratings, Türkiye ekonomisine ilişkin, "Yılın 3'üncü çeyreğinde büyümenin yüzde 7'yi aşmasını bekliyoruz. 2017 yılına ilişkin büyüme tahminimizi haziran ayındaki yüzde 4,7'den yüzde 5,5'e revize ediyoruz.” açıklamasında bulundu. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings tarafından, kurumun Türkiye ekonomisine ilişkin 2017 yılı büyüme tahmininin yüzde 4,7'den yüzde 5,5'e çıkarıldığı bildirildi. Fitch Ratings, eylül ayı küresel ekonomi raporunu yayımladı. Raporda, Türkiye ekonomisine ilişkin yeni değerlendirmeler de yer aldı. Türkiye'de ekonomik büyümenin, yine Fitch'in beklentilerinin üzerinde geldiği belirtilen raporda, “2017 yılının ikinci çeyreğinde, Türkiye ekonomisi ilk çeyrekteki yüzde 5,2'lik yukarı yönlü revizeye kıyasla çok az değişerek yıllık bazda yüzde 5,1 büyüdü.” denildi. Büyüme performansının geçici mali tedbirler ve KOBİ'lere borç vermeyi arttıran Kredi Garanti Fonu (KGF) taahhüdünde bir sıçrama da dahil olmak üzere çeşitli hükümet teşvikleriyle desteklenmeye devam ettiği aktarılan raporda, güçlenen Avro Bölgesi ekonomisinin de büyüme performansında destekleyici bir rol oynadığına işaret edildi. Yüksek frekanslı göstergelerin, güçlü ivmenin 2017 yılı 3. çeyrekte de devam ettiğini gösterdiği vurgulanan raporda, “Yıllık bazda karşılaştırma, geçen yılın 3'üncü çeyreğindeki başarısız darbe girişiminin yol açtığı faaliyetin aksamasına bağlı olarak baz etkileriyle de artıyor olacaktır.” değerlendirmesi yapıldı. Raporda, Türkiye ekonomisine ilişkin büyüme beklentisinin yükseltiği belirtilerek, “Yılın 3'üncü çeyreğinde büyümenin yüzde 7'yi aşmasını bekliyoruz. Bu nedenle 2017 yılına ilişkin büyüme tahminimizi haziran ayındaki yüzde 4,7'den yüzde 5,5'e revize ediyoruz.” ifadeleri kullanıldı. 4 KGF bünyesinde mevcut yeni fonların büyük bölümü çekildiği ve mali tedbirlerin birçoğunun yıl sonundan önce sona ereceği bildirilen raporda, “Bunun sonucu olarak, 2017 yılı son çeyrekte büyümenin yavaşlamasını bekliyor ve 2018, 2019 için büyüme tahminlerimizi yüzde 4,1 olarak koruyoruz.” denildi. "Türk lirasındaki keskin düşüş etkileri, enflasyon üzerinde baskı oluşturuyor" Raporda, Kasım 2019'da yapılacak seçimler öncesindeki politik konuların hükümetin daha fazla teşvik turunu tetikleyebileceği ve Fitch'in büyüme tahminlerinin yakın geçmişten daha gevşek bir maliye politikasına dayandığı aktarıldı. Yeni yıla girerken Türk lirasındaki keskin düşüş etkilerinin enflasyon üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiği, manşet ve çekirdek enflasyonlarda çift haneli rakamlar görüldüğü bildirilen raporda, baz etkisinin enflasyonu 2017 yılı 4. çeyrekte çift hanelerde tutmasının beklendiği ve 2 yıllık enflasyon beklentilerinin merkez bankasının yüzde 5'lik hedefinin üzerinde yüzde 8 civarında seyrettiği ifade edildi. Dolar/TL’de yıl sonu tahmini 3,50 seviyesinde Çift haneli enflasyonun merkez bankasını 2017'de para politikasını gevşetmekten alıkoyabileceği öngörüsünde bulunulan raporda, “Enflasyonda 2018 yılında beklenen ılımlı düşüş gevşeme için bir miktar alana imkan verebilir. Bu gevşemenin başlangıçta merkez bankasının finansman sağladığı faizlerinde bir değişiklik şeklinde olması beklenir. Türk lirası küresel finansal koşullardaki herhangi bir değişikliğe karşı kırılgan olmaya devam ediyor." ifadelerine yer verildi. Raporda, Türkiye'de enflasyonun bu yıl yüzde 9,5, gelecek yıl yüzde 8 ve 2019'da yüzde 7,8 olmasını beklendiği ve politika faizinin de 2017, 2018 ve 2019 yıllarında yüzde 8 olarak öngörüldüğü kaydedildi. Fitch raporunda, dolar/TL’nin ise yıl sonunda 3,50 seviyesinde olacağı tahmini yapıldı. “Küresel ekonomi bu yıl önemli ölçüde iyileşti” Raporda küresel ekonomiye ilişkin ise dünya ekonomisinin bu yıl önemli derecede iyileştiği ve şu anda 2010'dan bu yana en güçlü büyümesini gerçekleştirebileceği aktarıldı. Gelişmiş ekonomilerin iyileşen iş gücü piyasası ve destekleyici makroekonomik politikalardan faydalandığı belirtilen raporda, birçok büyük emtia üreticisi ülkelerde ve Çin'deki toparlanmayı takiben, gelişmekte olan ekonomilerdeki büyümenin 4 yılın en yüksek seviyesine geri döndüğü yorumu yapıldı. Raporda, küresel büyümenin bu yıl yüzde 3,1, gelecek yıl yüzde 3,2 ve 2019'da yüzde 3 olacağı tahmini yer aldı. Avro Bölgesi’nde büyümenin bu yıl yüzde 2,2, gelecek yıl yüzde 1,8 ve 2019'da yüzde 1,4 olmasının beklendiği ifade edilen raporda, ABD ekonomisinin ise sırasıyla yüzde 2,1, 2,5 ve 2,2 büyüyeceği öngörüsü paylaşıldı. 5 Türkiye İmalat PMI Eylül'de Geriledi (BloombergHT, 2 Ekim 2017) Türkiye imalat PMI Eylül'de 55.3'ten 53.5'e geriledi Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası Türkiye ve İstanbul İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketlerinin Eylül 2017 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0 üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, PMI eylülde 53,5 olarak gerçekleşti. Ağustos ayında kaydedilen 55,3 seviyesine göre düşüş yaşanmış olsa da endeks, Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarındaki genel iyileşmenin devam ettiğini gösterdi. Son anket verileriyle birlikte iyileşme eğilimi üst üste yedinci aya taşındı. Bu aynı zamanda 2014 yılından beri gözlenen en uzun kesintisiz büyüme trendi oldu. Endeks uzun dönem ortalaması olan 50,8 düzeyinin belirgin bir şekilde üzerinde ölçüldü. Faaliyet koşullarındaki iyileşme Türk imalat sektörünün ürünlerine yönelik güçlü talepten kaynaklandı. Firmalar yeni siparişlerdeki güçlü artıştan faydalandılar ve bunun yansıması olarak üretimlerini artırdılar. Yeni ihracat siparişlerinde de artış devam etti ancak bu artış yeni siparişlerdekine kıyasla daha düşük hızda ölçüldü. Firmalar, artan üretimi karşılamak amacıyla kapasitelerini genişletti. İstihdam artışı üst üste sekizinci ay olacak şekilde üçüncü çeyreğin sonunda da devam etti ve satın alma faaliyetlerinde güçlü artış gerçekleşti. Hem girdi hem de nihai ürün fiyatları enflasyonu eylülde geriledi ve 2017 başından beri ölçülen ortalamalarının altında gerçekleşti. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomisti Gabriella Dickens, şunları söyledi: “Türk imalat sektörü yılın üçüncü çeyreğini güçlü bir şekilde tamamladı. Üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerindeki kayda değer artışların yansıması olarak faaliyet koşullarındaki genel iyileşme eylül ayında da devam etti.” 6 Eylül Ayı Enflasyon Rakamları Açıklandı (Dünya, 3 Ekim 2017) TÜFE eylülde yüzde 0,65, Yİ-ÜFE yüzde 0,24 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 11,20, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 16,28 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Eylül ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 0,65 artış gösterdi. Ekonomistler, eylül ayında yüzde 0,65 artmasını bekliyordu. Yıllık enflasyon ise yüzde 11,20 seviyesine çıktı. Ağustosta TÜFE, piyasa beklentilerinin üzerinde yüzde 0,52 artış göstermiş, yıllık enflasyon bir aylık molanın ardından yüzde 10.68 ile yeniden çift haneye çıkmıştı. Geçen hafta açıklanan Orta Vadeli Program'a (OVP) göre TÜFE'nin yıl sonunda yüzde 9.5 olacağı öngörülüyor. En yüksek artış yeşil soğanda Tüketici fiyatları bazında eylülde en yüksek fiyat artışı yüzde 14,75 ile yeşil soğanda görülürken, en fazla fiyat düşüşü yüzde 27,46 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda oldu. 7 Çekirdek enflasyon 13 yılın zirvesinde Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ve altın hariç (C endeksi) eylülde aylık bazda yüzde 0,88 artarken, çekirdek enflasyon yıllık bazda yüzde 10,98 oldu. Çekirdek enflasyon 2004'ten bu yana en yüksek düzeye çıkmış oldu. TÜİK'ten yapılan açıklama şu şekilde; TÜFE’de (2003=100) 2017 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,65, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 7,29, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,20 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 9,98 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış yüzde 2,08 ile eğitim grubunda oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan, ulaştırmada yüzde 1,58, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,34, lokanta ve otellerde yüzde 1,02 ve giyim ve ayakkabıda yüzde 0,80 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan sadece gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 0,23 oranında düşüş gerçekleşti. Yıllık en fazla artış yüzde 16,10 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 12,50, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 12,06, sağlık yüzde 11,90 ve eğlence ve kültür yüzde 11,85 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu. Aylık en yüksek artış yüzde 1,08 ile TR31 (İzmir)’de oldu. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 8,49 ile TR52 (Konya, Karaman) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 12,89 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 11,52 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgesinde gerçekleşti. Eylül 2017’de endekste kapsanan 414 maddeden; 61 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 281 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 72 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. 8 Üretici fiyatlarında yüzde 16.3 artış Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2017 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,24, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 9,78, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,28 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,26 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0,72 artış, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,35 artış, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 1,57 düşüş ve su sektöründe yüzde 0,34 artış olarak gerçekleşti. Aylık en fazla artış ham petrol ve doğal gazda gerçekleşti. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 4,31 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 3,90 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 3,08 ile ana metallerde gerçekleşti. Buna karşılık basım ve kayıt hizmetleri yüzde 4,61, gıda ürünleri yüzde 1,80 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme yüzde 1,57 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2017 yılı Eylül ayında aylık ve yıllık en fazla artış ara mallarında gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyat endeksi değişim oranları, Eylül 2017 [2003=100] 9 Yurt içi üretici fiyat endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı, Eylül 2017 [2003=100] Yurt içi üretici fiyat endeksi ve değişim oranları, Eylül 2017 [2003=100] Yurt içi üretici fiyat endeksi ana sanayi grupları ve değişim oranları, Eylül 2017 [2003=100] 10 Dış Ticaret Açığı Beklentilere Paralel (BusinessHT, 29 Eylül 2017) Ağustos ayına ilişkin dış ticaret verileri açıklandı Ağustos ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22,8 artarak 5,87 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle yılbaşından bu yana kaydedilen açık 45,4 milyar dolar oldu. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi bu ay için açığın 5,9 milyar dolar olması yönündeydi. Ağustos ayında ihracat yıllık yüzde 12,3 artışla 13,3 milyar dolar olurken, ithalat ise yıllık yüzde 15,3 yükselişle 19,2 milyar dolar olarak kaydedildi. Bir önceki dönemde 8,84 milyar dolar olarak açıklanan dış ticaret açığı verisi ise 8,84 milyar dolar olarak revize edildi. Son açıklanan Orta Vadeli Program'a göre yılın tamamında dış ticaret açığının 65,5 milyar dolar olması öngörülüyor. Odeabank Ekonomisti Şakir Turan, ihracatın altın hariç tutulduğunda ithalattan daha fazla arttığını, bunun da ekonomik aktivite açısından olumlu olduğunu belirtti. Turan, mevsimsellikten arındırılmış verilerde ihracatın artması ve ithalatın azalmasını da olumlu olarak değerlendirdi. AVRUPA'YA İHRACAT YÜZDE 9,4 ARTTI Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2016 Ağustos ayında yüzde 46,5 iken, 2017 Ağustos ayında yüzde 45,3 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2016 yılının aynı ayına göre yüzde 9,4 artarak 6 milyar 26 milyon dolar olarak gerçekleşti. 11 Almanya'ya yapılan ihracat 2017 Ağustos ayında 1 milyar 340 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 971 milyon dolar ile Irak, 849 milyon dolar ile İngiltere ve 717 milyon dolar ile ABD takip etti. Çin'den yapılan ithalat, 2017 yılı Ağustos ayında 2 milyar 116 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 859 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 590 milyon dolar ile Rusya ve 986 milyon dolar ile İtalya izledi. 12 Türkiye Sıcak Sac Piyasasında Alıcılar Beklemede (SteelOrbis, 5 Ekim 2017) Türkiye yerel sıcak sac piyasasında bu hafta talep zayıf seyrini sürdürürken, fiyatlar da önceki haftaya göre değişmedi. Alıcıların global sıcak sac fiyatlarındaki gidişatı net görebilmek için Avrupa’da yarın açıklanacak antidamping soruşturması kararını ve Çinli piyasa oyuncularının tatilden dönmesini bekledikleri ve bu yüzden sadece ihtiyaçları dahilinde alım yaptıkları gözleniyor. Piyasa kaynakları, Avrupa’da antidamping vergilerinin yürürlüğe girebileceğine ilişkin eylül ayının sonunda duyulan haberlerin büyük ihtimalle doğru çıkacağını belirterek, bu durumun Türkiye ihracat piyasasında büyük destek sağlayacağını ve Türkiye yerel sıcak sac piyasasında fiyatların tekrar yükselişe geçeceğini düşünüyor. Şimdilik, Türkiye’de yerli sıcak sac fiyatları 620-640$/mt fabrika çıkışı aralığında yer almayı sürdürüyor. Öte yandan, talebin spot piyasada da zayıf olduğu ve spot fiyatların haftalık bazda değişmediği gözleniyor. Ereğli ve Gebze bölgelerinde tüccarların yerli ve ithal sıcak haddelenmiş yassı mamul satış fiyatları aşağıdaki seviyelerde yer almaktadır: Ürün Fiyat ($/mt) Ereğli Gebze 2-12 mm sıcak sac 580-600 590-610 1,5 mm sıcak sac 620-640 635-665 2-12mm sıcak sac (yüksek tonajlı satışlar) 3-12 mm asitlenmiş sıcak sac 570-590 650-660 670-700 13 ABD’de Kutu Profil Fiyatları Gevşek (SteelOrbis, 05 Ekim 2017) ABD yerel kutu profil piyasasında alıcı ve satıcılar, yerli yassı mamul fiyatlarında son gözlenen gevşemeleri dikkatle takip ediyor. Piyasa kaynaklarından biri sıcak ruloya gelince indirimlerin söz konusu olduğunu ve bu yüzden kutu profil piyasasının bu durumu takibe aldığını belirtti. Başka bir piyasa kaynağı ise, sıcak rulo fiyatlarında gözlenen düşüşlerin kutu profil fiyatlarını da etkilediğini ve yakın zamanda kutu profil fiyatlarında aşağı yönlü bir revizyon beklediğini ifade etti. Talebin sabit ama çok canlı olmadığını söyleyen piyasa kaynağı, iki büyük üretici piyasadan pay almak amacıyla rekabet içinde olduğu için birçok indirim yapıldığını sözlerine ekledi. Şu sıralar ABD spot piyasasında yerli kutu profil fiyatları resmi olarak 1.069-1.102$/mt fabrika çıkışı aralığında yer alıyor. Yine de büyük tonajlı alımlar için bu aralığın alt sınırından sürekli indirimlerin yapıldığı belirtiliyor. 14 ABD Muhafaza Borusu Piyasası Durgun (SteelOrbis, 4 Ekim 2017) ABD yerli ve ithal muhafaza borusu piyasasında ticari faaliyetler yılın son çeyreğine girilmesiyle durgunlaşmaya başladı. Piyasa kaynaklarından biri her yıl olduğu gibi, bu yıl da son çeyrekte ticari faaliyetlerin yavaşladığını, ama çoğu kişinin beklediğinden daha fazla göze çarptığını belirtti. Yine de, ithal muhafaza borusu için teslim tarihlerinin yeni yıl sonrasına sarkmasıyla, alıcıların yüksek yıl sonu vergilerinden kaçınmış olduğu ve bunun da ithal alımlara olan ilginin artmasını sağladığı belirtiliyor. Tekliflere bakıldığında, ABD’de Tayvan çıkışlı muhafaza borusu fiyatlarının geçtiğimiz bir haftalık süre içerisinde değişmediği ve halen ABD Körfez limanlarında teslim olmak üzere 904937$/mt DDP olduğu belirtiliyor. 15