Atom Molecule - Yard. Doç. Dr. Hasan YOLCU
advertisement
Atom Yrd. Doç. Dr. Hasan YOLCU •Atomları mikroskopta görebilirmiyiz ? Bir hücre çekirdeğinin büyütülmesi ile daha küçük iç yap›lar elde edilebilir. Hücre çekirdeğinin büyütülmesi ile moleküller, moleküllerin büyütülmesi ile de atomlar görülebilir. • Atomlar da daha küçük parçacıklardan oluşur. Atomu görünür boyuta kadar büyütmek teknik olarak çok zor bir iştir. Tek bir hücrede bile milyonlarca atom olabileceğini düşünürsek bu işinne kadar zor olduğunu daha iyi kavrayabiliriz. • Atomla ilgili olarak edinilen bilgiler onu büyütüp gözlemleyerek değil, dolaylı deneylerle elde edilmiştir. Röntgen ışınlarından yararlanarak atomlar›n katı madde içindeki yerleri bulunabilir. • • • Elementi oluşturmak için aynı tür atomlar bir araya gelir. Bir elementin bütün atomları birbiriyle aynı iken, farklı elementlerin atomları birbirinden farklıdır. Bu elementlerin her biri farklı özelliklere sahiptir. Örneğin demir elementini oluşturan atomlar birbiriyle aynı iken, bakır elementini oluşturan atomlardan farklıdır. Bu sebeple demir elementi, bakır elementinden farklı özelliklere sahiptir. • Altın ve gümüş elementleri, süs eflyası olarak kullanılmaktadır. • Mutfakta kullandığımız eşyalarımızın bir kısmı ve bazı süs eşyalarımız bakır elemetinden yapılmıştır • Yediğimiz besinler de elementlerden oluşmaktadır. iyot elementi deniz ürünlerinde ve iyotlu sofra tuzunda bol miktarda bulunmaktadır. Sofra tuzunda ve balıkta bulunan iyot elementinin taneciklerinin aynı oldu¤unu söyleyebilir miyiz? • • Aynı element çok farklı alanlarda karşımıza çıkabilir. Örneğin marul, pekmez gibi besinlerimizde ve vücudumuzda dolaşan kanda demir elementinin atomları bulunmaktadır. Ayrıca baz› inşaat malzemeleri ile demir parmaklıklar da demir elementinden yapılmaktadır. • Krom elementi metal maddelerde sertlik sağlamada ve zırhlı araç yap›mında kullanımında gibi yer fıstığı, yumurta sarısı, peynir, üzüm suyu gibi gıda maddelerinde de bulunur. ELEMENTLERİNIK GÖSTERİMİ Mg mg mG MG Aşağıdaki elementleri ve kimyasal sembolleri eşleştiriniz? Aliminyum Zn Kalsiyum Fe Bakır Al Demir Ca Çinko Cu Aşağıdaki elementleri ve kimyasal sembolleri eşleştiriniz? Karbon Zn K cıva Fe C Klor CI Al Potasyum Ca Si Silisyum Hg Cu Atomda nötronun rolü • • • Bilim adamları çekirdekte nötron olmasa , atomun dağılacağına inanırlar. Protonlar, elektrik yükleri aynı olduğu için birbirinden uzaklaşmak isterler. Nötronun görevlerinden biride protonları bir arada tutmaktır. Çekirdekte ne kadar fazla proton varsa, artı elektrik yükü o kadar fazla olacaktır ve onları bir arada tutmak için o kadar fazla nötrona gerek duyulacaktır. •Atom numaraları • • İki farklı elementin çekirdeğinde aynı sayıda proton olmaz. Bir atomdaki protonların sayısına atom numarası denir. Bir elementin atom numarasını bilirsek, hangi element olduğunu söyleyebiliriz. Örneğim: altı proton içeren atomlardan yapılmış bir elementin atom numarası 6’ dır. Bu element karbondur, çünkü sadece karbonun atom numarası 6’ dır. •Atom numaraları nedir? sodium 11 iron 26 tin 50 fluorine 9 •Kütle numaraları • • • • Atomların boyutları çok çeşitli olabilir. Bir atomda ne kadar çok proton ve nötron varsa atomun kütlesi o kadar büyük olacaktır. Bir atomdaki proton ve nötronların toplam sayısına o atomun kütle numarası denir. Örneğin, uranyumun kütle numarası 238’ dir. Çünkü her atomunda 92 proton ve 146 nötron vardır. Elektronlar bu hesaba katılmaz. Çünkü kütleleri ihmal edilecek kadar azdır. Kütle numarası = Proton sayısı + nötron sayısı Atomların kütle numaraları nedir ? Atoms Proton Nötron Kütle numarası Helyum 2 2 4 Bakır 29 35 64 Kobaltt 27 32 59 İyot 53 74 127 Germanyum 32 41 73 Kütle numarası = Proton sayısı + nötron sayısı Proton sayısı veya atom numarası = Proton sayısı •Elementler ve izotoplar • • Belirli bir element tek tür atomdan meydana gelir; ancak bu atomlar izotop adı verilen farklı biçimlerde karşımıza çıkabilirler. Bir elementin izotoplarındaki proton ve elektron sayısı hep aynıdır. İzotopları birbirinden farklı kılan, nötron sayılarıdır. Elementlerin çoğunun izotopları vardır. Bir elementin bazı izotopları diğerlerinden daha kararlı olabilir. Karbon atomunun izotopları nelerdir? Doğadaki karbonun büyük çoğunluğu karbon 12, 1% i karbon-13 daha az bir miktarı ise karbon14. 6 proton 6 protons 6 protons 6 nötron 7 neutrons 8 neutrons 6 elektron 6 electrons 6 electrons 26 of 47 © Boardworks Ltd 2007 Hidrojenin izotopları nelerdir? Hidrojen 1 doğadaki hidrojenin büyük bir kısmını oluşturur hidrojen 2 ve 3 de doğada mevcuttur. Hidrojen 27 of 47 döteryum trityum 1 proton 1 proton 1 proton 0 nötron 1 nötron 2 nötron 1 elektron 1 elektron 1 elektron © Boardworks Ltd 2007 Klorun izotopları nelerdir ? Yaklaşık % 75 klor -35 dır ve 25% ise 37. 28 of 47 17 protons 17 proton 18 nötron 20 nötron 17 elektron 17 elektron © Boardworks Ltd 2007 Allotrop? • Kimyasal özellikleri genellikle aynı, fiziksel özellikleri ve kristallerin uzayda dizilişleri birbirinden farklı olan maddelere allotrop maddeler denir. Atomlar birbirine farklı şekillerde bağlanmıştır. • Elmas- grafit • Ozon – oksijen • Beyaz fosfor – kırmızı 29 of 47 © Boardworks Ltd 2007 •Hasanyolcu.wordpress.com TEKRAR YAPMAYI UNUTMAYALIM
