TBMM B: 53 ölçülere ne derecede uyduklarını takdirlerinize sun mak

T. B. M. M.
B : 53
ölçülere ne derecede uyduklarını takdirlerinize sun­
mak isterim. Çerçevesi belirlenmemiş, salt yuvarlak
sözlerle alternatif olunamaz. (MDP ve Bağımsızlar
sırasından alkışlar)
Alelacele, demokratik yöntemler oluşturulmadan
ortaya atılan görüşleri sakıncalı bulmaktayız.
Ekonomi sayfaları açabilen gazetelerin uzman­
lara, profesörlere, bütçenin komisyonda görüşülme­
sinden başlayarak ciddî, yansız bütçe tahlilleri yap­
tırmaları zamanı gelmiştir. Ancak, tekerlek kırılma­
dan önce yapılan uyarılar, zamanında yapılan uya­
rılar fayda sağlayabilir. Demokraside her kişinin ve
kurumun sorumluluğu vardır. îktidarın yanıtları da
birkaç bakanlık alanı dışında hiç doyurucu olma­
mıştır. Birçok yaşamsal sorunun yanıtı alınamamış­
tır.
'Sayın Başkan, yüce Meclisin sayın üyeleri; 1986
bütçesine ilişkin en önemli gördüğüm noktaların ba­
zılarını 'söylemek istiyorum. Demokrasiye hepimiz
yürekten inanırız da, demokrasinin gereklerini yap­
mada sıkıntı çekeriz. Bir parlamento, iktidarı ile
muhalefeti ile ülke yönetimine egemen olduğu za­
man 'işlevini yapmış olur. Bu nedenle iktidar, parla­
mentodaki diyalogun ülkeye yarar sağladığını gös­
termek durumundadır. Aksi halde demokrasiye inanç
sarsılır, parlamento bir gösteriden ibaret kalır. Bu
arada ifade edeyim ki, iktidar partisi sözcülerinin
burada diyalog hakkındaki sözlerini takdirle karşı­
lıyoruz. (ANAP sıralarından alkışlar) Oysa iktidar,
Mecliste yapılan görüşmelerde, Meclisten kaçmak­
tadır. O Meclis ki, düşman toplarının gürlemeleri
arasında tartışarak bağımsızlık savaşını kazanmış­
tır. (Bağımsızlar sıralarından alkışlar).
«
Anayasa buyruğu olan parlamenterlerin ve par­
lamentonun daha etkin çalışmasını sağlayacak olan
îçtüzük çıkmamıştır.
Mecliste, Anayasa gereği öncelikle ve ivedilikle
görüşülmesi gereken 120 kanun hükmünde kararna­
me Meclis komisyonlarındadır ve bu kanunlar Mec­
lisin hiçbir katkısı olmadan yürürlüktedir.
Cumhurbaşkanı 11 yasayı geri göndermiş, 18 ya­
sa için Anayasa Mahkemesinde dava açılmıştır.
Fonlar ve borçlar, Anayasaya aykırı olarak bütçe
dışında tutularak yalnız bu yıl 3 trilyona yakın bir
tutar Meclîsin denetimi dışında bırakılmıştır.
Vergi ve diğer yasalarla bakanlıklara ve Bakan­
lar Kuruluna verilen yetkiler Anayasaya aykırı ola­
rak Meclisin yasama yetkisinin önemli bir bölümünü
yürütmeye geçirtmiştir.
23 . 12 « 1985
0: 2
Anayasa, planlı kalkınmayı buyurduğu halde plan
bir kenara itilerek, keyfî uygulamalar yoğunluk ka­
zanmıştır. Plan bilgileri, plan açıklığı ortadan kalk­
mıştır.
'İktidar dış politikada muhalefetin gücünden ya­
rarlanmayı ihmal etmektedir. Dış politikaların oluş­
masında parlamentonun katkısı yeterince sağlanama­
maktadır.
'Komisyonlarda ve Genel Kurulda yapılan haklı
eleştiriler, önergeler gerekçesiz, sayı üstünlüğüne da­
yanarak reddedilmektedir. Kısacası, iktidar, parla­
mentoyu âdeta iş bitiriciliğine engel görmektedir. En­
gel gibi gördükleriniz yüzyıllar süren acılı deneyim­
lerle Batı uygarlığına malölmuş deneyimlerin sonuç­
larıdır. Denenmişi denemeye kalkmayın. Bir atasözü,
«Dolaşık giden tez gider» der. Ziya Paşanın deyi­
miyle «Tiz reftar olanın payine damen dolaşır.»
Hızlı gidenin ayağına etek dolaşır. Teknik kurallar
deneyimlerden çıktığı gibi, diğer kurallar da dene­
yimlerden çıkmaktadır.
IBütçe bir önceki yıla göre çok açıktır. Büyük öl­
çüde dış ve iç borçlanmaya dayanan içtenliksiz bir
bütçedir. Yalnızca bu durumuyla enflasyonu körükleyicîdir. Anayasamızın 1'61 inci maddesi, «Devletin
ve kamu tüzelkişilerinin harcamaları bütçelerle ya­
pılır» kuralını getirmiştir. Borçlar ayrı hesaba alın­
mak yoluyla bu kural çiğnenmiştir. 3 trilyona yakın
bir tutar Türkiye Büyük Millet Meclisinin denetimi
dışına çıkarıimıştır.
©üyüıme hızı düşük olduğu için işsizlik önlene­
meyecektir. Bütçe vergi toplamaya ve kaçakçılığı
önleme çabasında ise de, alelacele getirilen yasalar
vergi hukuk kurallarına, AnayaJsanm malî güce göre
vergi ödeme, vergi yükünün adaletli ve dengeli da­
ğılımı, vergilerin yasayla korunması ilkelerine aykı­
rıdır. Büyük haksızlıklara ve yakınmalara neden ola­
caktır.
Anayasanın 167 nci maddesindeki, «Devlet, para,
kredi, sermaye, mal ve ıhizmet piyasalarının sağlıklı
ve düzenli işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici tedbir­
ler alır; piyasalarda fiilî veya anlaşma sonucu doğa­
cak tekelleşme ve 'kartelleşmeyi önler» hukmlüne kar­
şın, tekeller ve karteller piyasada cirit atmakta, fir­
maların dikta ettiği fiyatların enflasyonda önemli birpayı bulunmaktadır. Yakınmalar ise yaygındır, ik­
tidar serbest piyasa ekonomisini uygulamamaktadır.
Tüketiciyi koruma yasası bir türlü çikarılamamakitadır. Çarşıda pazarda, var olan yasalar uygulanma­
maktadır. Denetim yapılmamaktadır. Mallar üzerine
783 —