TMS 14 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLANMA 1

TMS 14 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLANMA
1. STANDARDIN AMACI
Finansal bilgilerin bölümlere göre – işletmenin ürettiği farklı tür mal ve hizmetler ile faaliyette bulunduğu farklı
coğrafi alanlar itibariyle – raporlanmasına ilişkin ilkeleri belirlemektir.
Bölümlere göre raporlama standardı finansal bilgi kullanıcılarına:
a) İşletmenin geçmiş performansının daha iyi anlaşılmasını sağlamak
b) Risk ve getirilerinin daha iyi değerlendirilmesi sağlamak
c) İşletme hakkında bir bütün olarak daha doğru bir karara varılmasına sağlamak yoluyla yardımcı olur.
2. STANDARDIN KAPSAMI
Bu Standart, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile uyumlu olarak düzenlenen finansal tablolar setinin
tamamına uygulanır.
3. KĠMLER, NASIL UYGULAR?
Bu Standart,
a) Hisse senedine dayalı menkul kıymetleri borsalar veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören işletmeler
b) Borçlanma senetleri borsalar veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören işletmeler
c) Özkaynağa dayalı veya borçlanma senetlerini kamuya açık menkul kıymet piyasalarında ihraç etme
aşamasında olan işletmeler tarafından uygulanır.
Menkul kıymetleri kamuya açık piyasalarda işlem görmeyen bir işletmenin, kendi isteğiyle, finansal tablolarını
Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile uyumlu olarak hazırlaması durumunda, söz konusu işletme finansal
bilgilerini bölümlere göre açıklaması konusunda teşvik edilir.
Standarda göre bölüm bilgileri;
a) Faaliyet alanlarına ya da
b) Coğrafi bölümlere göre açıklanmalıdır.
3.1. Faaliyet Alanı (Sektörel Bölüm)
Faaliyet Alanı (Sektörel bölüm), İşletmenin tek bir ürün veya hizmet ya da birbiriyle ilişkili bir ürün veya hizmet
grubu sunumunda faaliyetinde bulunan ve risk ve getiri açısından diğer faaliyet alanlarından farklı özellikler
taşıyan, ayırt edilebilir bölümüdür.
Faaliyet alanındaki ürün veya hizmetlerin birbirleriyle ilişkili olup olmadığının belirlenmesinde, aşağıdaki hususlar
dikkate alınır:
a) Ürün veya hizmetlerin niteliği
b) Üretim süreçlerinin niteliği
c) Ürün veya hizmetin müşterilerinin tür ve sınıfları
d) Ürünlerin dağıtımı veya hizmetlerin sunumunda kullanılan yöntemler
e) Uygulanabilir olması durumunda; bankacılık, sigortacılık veya kamu işletmelerinde olduğu gibi, düzenleyici
çevrenin niteliği
1
3.2. Coğrafi Bölüm
Coğrafi bölüm ise, İşletmenin, belirli bir ekonomik çevrede ürün veya hizmet sunumu faaliyetinde bulunan ve
başka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren bölümlerden farklı risk ve getiri özelliklerine sahip ayırt
edilebilir bölümüdür.
Coğrafi bölümlerin belirlenmesinde, aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Ekonomik ve politik koşulların benzerliği
b) Farklı coğrafi alanlardaki faaliyetler arası ilişkiler
c) Faaliyetlerin yakınlığı
d) Belirli bir bölgedeki faaliyetlere özgü riskler
e) Döviz kontrolüne ilişkin düzenlemeler
f) Temel kur riskleri
Bölüm bilgileri açıklanması zorunlu olan bir faaliyet alanı veya coğrafi bölüm ise raporlanabilir bölümdür.
3.3. Raporlanabilir Bölümlerin Belirlenmesi
(Temel ve Ġkincil Bölümlerin Belirlenmesi)
Birçok işletme büyümek, faaliyet risklerini azaltmak ve amacına ulaşmak için birden çok alanda faaliyet gösterir.
Farklı faaliyet alanlarında faaliyet gösteren bu tip işletmelerin bölümlerinin performansını tahmin etmek güçleşir.
Bu güçlüğü ortadan kaldırmak için raporlayan işletmenin temel ve ikincil bölüm ayrımı yapmalı ve raporlama bu
ayrıma göre yapılmalıdır.
Temel bölüm raporlama esasının faaliyet alanı mı yoksa coğrafi bölüm mü olacağını, işletmenin risk ve
getirilerinin temel kaynak ve niteliği belirler. İşletmenin risk ve getiri oranlarının, daha ziyade, ürettiği ürün ve
hizmetlerdeki farklılıklardan etkilenmeleri durumunda; bölüm bilgilerinin raporlanmasına yönelik temel esas,
faaliyet alanı olurken; coğrafi bölümler ikincil olarak raporlanır. Benzer olarak, işletmenin risk ve getiri oranlarının,
daha ziyade, söz konusu işletmenin farklı ülkelerde veya diğer coğrafi bölgelerde faaliyet göstermesinden
etkilenmeleri durumunda; bölüm bilgilerinin raporlanmasına yönelik temel esas coğrafi bölgeler olurken, ilgili ürün
ve hizmet gruplarına ilişkin bilgiler faaliyet alanı esasında ikincil olarak raporlanır.
3.4. Temel Raporlama Esasları
İşletmeler tarafından temel raporlama esasları temel bölüm olan raporlanabilir bölümlerin tamamına uygulanır;
a) Bölüm hasılatı, her bir raporlanabilir bölüm için açıklanır.
b) İşletme dışı müşterilere yapılan satışlardan elde edilen bölüm hasılatı ile diğer bölümlerle gerçekleştirilen
işlemlerden elde edilen bölüm hasılatı ayrı olarak raporlanır.
c) Bölüm sonucu, her bir raporlanabilir bölüm için açıklanır.
d) Bölüm varlıkları, her bir raporlanabilir bölüm için açıklanır.
e) Bölüm yükümlülükleri, her bir raporlanabilir bölüm için açıklanır.
f) Bölüm sonucuna dahil edilen, bölüm varlıklarına ilişkin cari dönemdeki amortisman ve itfa giderlerinin toplam
tutarı, her bir raporlanabilir bölüm için açıklanır.
3.5 Muhasebe Politikaları
Faaliyet alanı ya da coğrafi bölüm ayrımına göre sunulan bilgiler mali tablolardaki aynı muhasebe
politikaları çerçevesinde hazırlanır.
2
4. DĠĞER KAVRAMLAR
Bölüm hasılatı: Müşterilere yapılan satışlardan veya aynı işletmenin diğer bölümleriyle yapılan işlemlerden elde
edilenler dahil olmak üzere, işletmenin gelir tablosunda raporlanan hasılatının doğrudan bir bölümle
ilişkilendirilebilen veya gerçeğe uygun bir şekilde söz konusu bölüme tahsis edilebilen kısmıdır.
Bölüm giderleri: Müşterilere yapılan satışlar veya aynı işletmenin diğer bölümleriyle yapılan işlemlerle ilgili
giderler dahil olmak üzere, işletmenin esas faaliyetlerinden kaynaklanan giderlerin doğrudan bir bölümle
ilişkilendirilebilen veya gerçeğe uygun bir şekilde söz konusu bölüme tahsis edilebilen kısmıdır.
Faaliyet sonucu: Bölüm hasılatından bölüm giderlerinin düşülmesi suretiyle bulunan tutar. Bölüm sonucu
topluluk dışı paylara ilişkin ayarlamalar yapılmadan önce belirlenir.
Bölüm varlıkları: Bir bölümün esas faaliyetlerinde kullanılan ve doğrudan söz konusu bölümle ilişkilendirilebilen
veya gerçeğe uygun bir şekilde söz konusu bölüme tahsis edilebilen varlıklar.
Faaliyet sonucunun faiz veya temettü gelirlerini içermesi halinde; bu gelirlerin dayanağı olan alacaklar, verilen
borçlar, yatırımlar veya diğer gelir getirici varlıklar bölüm varlıkları içerisine dahil edilir.
Bölüm varlıkları, vergisel varlıkları içermez.
Bölüm yükümlülükleri: Bir bölümün esas faaliyetlerinden kaynaklanan ve doğrudan söz konusu bölümle
ilişkilendirilebilen veya gerçeğe uygun bir şekilde söz konusu bölüme tahsis edilebilen yükümlülükler.
Bölüm sonucunun faiz giderlerini içermesi halinde; bu giderlerin dayanağı olan faize dayalı borçlar bölüm
yükümlülükleri içerisine dahil edilir.
Bölüm yükümlülükleri, vergisel yükümlülükleri içermez.
3