AB Ekonomisi Gerçekleşmeler

AB EKONOMİSİ
GERÇEKLEŞMELER- TAHMİNLER
İLKBAHAR 2012
(Mayıs 2012)
Ankara
*Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü’nün 11 Mayıs 2012’de yayınladığı
“European Economic Forecast – Spring-2012” Raporu’nun geniş özetidir.
İçindekiler
AB ÜYESİ DEVLETLER ....................................................................................................... 1
1. Belçika ................................................................................................................................ 1
2. Bulgaristan .......................................................................................................................... 4
3. Çek Cumhuriyeti ................................................................................................................ 7
4. Danimarka......................................................................................................................... 10
5. Almanya ........................................................................................................................... 13
6. Estonya ............................................................................................................................ 17
7. İrlanda .............................................................................................................................. 21
8. Yunanistan ....................................................................................................................... 24
9. İspanya ............................................................................................................................. 28
10. Fransa ............................................................................................................................. 33
11. İtalya .............................................................................................................................. 38
12. GKRY ............................................................................................................................ 44
13. Letonya .......................................................................................................................... 48
14. Litvanya ......................................................................................................................... 52
15. Lüksemburg ................................................................................................................... 56
16. Macaristan ...................................................................................................................... 60
17. Malta .............................................................................................................................. 64
18. Hollanda ......................................................................................................................... 67
19. Avusturya ....................................................................................................................... 72
20. Polonya .......................................................................................................................... 75
21. Portekiz .......................................................................................................................... 80
22. Romanya ........................................................................................................................ 84
23. Slovenya ........................................................................................................................ 88
24. Slovakya ........................................................................................................................ 92
25. Finlandiya ...................................................................................................................... 96
26. İsveç ............................................................................................................................. 100
27. Birleşik Krallık ............................................................................................................ 104
TÜRKİYE ............................................................................................................................. 109
AB ÜYESİ DEVLETLER
1. BELÇİKA
Büyümeyle Dost Mali Tedbirlere Giden Uzun İnce Bir Yol
Toparlanma
Durumda
Duraksamaya
yavaşlamadan etkilenmesi beklenmektedir.
Uğramış
2012’in
ikinci
ticaretteki
yarısında
tedrici
uluslararası
toparlanmanın,
2009’un ikinci yarısından beri ihracata
ekonomideki
dayalı olarak süren toparlanma 2011’in
kalkmasıyla birlikte güven endekslerini
ikinci
Yeniden
artıracağı tahmin edilmektedir. Bunlara ek
canlanan borç krizi ve negatif güven
olarak 2012 bütçesinde yer alan mali
endekslerinin
iyileştirme tedbirleri de bu yılki büyümeye
yarısında
kesilmiştir.
eşlik
ettiği
küresel
belirsizliğin
ortadan
ve
sınırlı da olsa negatif etkide bulunacaktır.
dördüncü çeyreklerde durgunluğa sebep
Artan işsizlik, işgücü piyasasındaki statik
olmuştur. 2010’daki olumlu etkilere bağlı
durum harcanabilir gelire aşağı yönlü
olarak 2011 yılı GSYH’si % 1,9 büyüme
baskıda bulunmakta olup, buna bağlı
kaydetmiştir.
olarak
ekonomideki
yavaşlama
üçüncü
özel
tüketimin
2012’de
sabit
kalması 2013’te ise hafif bir gelişme
Grafik II.1.1: Belçika - GSYH büyümesi
ve katkılar
göstermesi beklenmektedir. 2011 yılının
Puan
aksine özel yatırımların da tahmin dönemi
Tahmin
boyunca
öngörülmektedir.
zayıf
2012’de
seyredeceği
harcanabilir
gelirdeki azalmaya bağlı olarak konut kredi
taleplerinde azalma beklenmekte olup,
bunun inşaat sektörünü etkileyeceği tahmin
Stoklar hariç iç talep
Stoklar
Net ihracat
GSYH büyümesi (yıllık
% değişim
edilmektedir. Yatırımların 2012’de % 0,7,
2013’te ise % 1,6 büyüme kaydedeceği
öngörülmektedir.
2012’de durgun seyir izlemesi beklenen
GSYH’nin 2013’te hafif bir toparlanma ile
% 1,25 oranında büyüyeceği tahmin
edilmektedir. Belçika ekonomisinin, dışa
açık niteliğinden ötürü, komşu ülkelerdeki
1
enflasyonun 2012’de % 2,9, 2013’te ise %
Dış Ticaret ve Rekabet Gücü
1,8 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Dünya
ticaretinde
yarısında
2012’nin
gerçekleşmesi
hareketlenmeye
bağlı
2011’de % 7,1 olarak gerçekleşen işsizlik
ikinci
2012’nin ilk iki ayında % 7,2 olarak
beklenen
olarak
kaydedilmiştir. Ekonomideki zayıf seyre
ihracatın
bağlı olarak istihdamın 2012’de kayda
2012’de sınırlı artış göstermesi, 2013’te ise
ivmeli
bir
büyüme
değer bir gelişme göstermemesi, 2013’te
sergilemesi
ise
beklenmektedir. Bunun neticesinde net
sınırlandırıcı
olacaktır.
Yüksek
etkiye
birim
bir
artış
sergilemesi
öngörülmektedir.
ticaret katkısı 2012 ve 2013 büyümesi
üzerinde
hafif
sahip
Kamu Maliyesi: Yüksek Bütçe Açığı
işgücü
Azaltılmaya Çalışılıyor
maliyetlerinin rekabet gücünü 2012 ve
2013’te zayıflatacağı düşünülmektedir. Dış
ticaret dengesindeki açığa bağlı olarak cari
Genel
işlemler kalemindeki fazlanın önümüzdeki
seviyesinde gerçekleşmiş olup, 2012’deki
iki yılda azalacağı tahmin edilmektedir.
mali sıkılaştırma tedbirlerine bağlı olarak
İhracatın beklenenden düşük gerçekleşmesi
sene sonunda bu oranın % 3 seviyesine
ve
rekabet
derinleşmesi
gücündeki
bozulmanın
önümüzdeki
açığı
2011’de
%
3,7
düşeceği tahmin edilmektedir. Kâr payı ile
ait
faizlerden alınan vergilere yapılan artış,
riskleri oluşturmakta olup, hanehalkı güven
türev ürünlere ait faiz sisteminde yapılan
endeksindeki artışa bağlı özel tüketimin
değişiklik ve elektriğe yapılan zammın bu
olarak
seneki
daha
döneme
bütçe
dinamik
seyretmesi
beklenmektedir.
bütçe
açığını
düşüreceği
öngörülmektedir. Harcama tarafında ise
federal
hükümet
ve
sosyal
güvenlik
Bir
harcamalarında sırasıyla GSYH’nın % 0,3
Ortamda Enflasyon Yüksek Seyretmeye
ve % 0,2 oranında kesintiye gidilmesine
Devam Ediyor
karar verilmiştir. 2013’te ise büyümede
İşgücü
Piyasasının
Zayıfladığı
gerçekleşmesi beklenen artış ve önlemlere
rağmen 2012’de alınan bir kerelik önlemler
Enflasyon, petrol fiyatlarına bağlı olarak
sebebiyle
2011’de % 3,5 seviyesinde gerçekleşmiş
sıkılaştırma
artışın
tedbirleri
yanında
nedeniyle
açığının
yine
artış
kaydetmesi beklenmektedir. 2011 yılında
olup, 2012’de de sürmesi beklenen petrol
fiyatlarındaki
bütçe
kamu borç stoğunun GSYH’ye oranı % 98
mali
olarak gerçekleşmiştir. Cari büyüme ve
de
2
bütçe
açığı
tahminleri
ışığında
borç
stoğunun GSYH’ye oranının 2012’de %
100
aşacağı
seviyesini
tahmin
edilmektedir.
Tablo II.1.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BELÇİKA
Yıllık Yüzde Değişim
2010
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
% GSYH
92-07
2008
2009
2010
2011
2012
2013
GSYH
354,4
100,0
2,1
1,0
-2,8
2,3
1,9
0,0
1,2
Özel Tüketim
187,5
52,9
1,6
1,9
0,8
2,5
0,7
0,1
1,2
Kamu Tüketimi
85,8
24,2
1,6
2,4
0,8
0,2
0,8
0,4
0,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
71,6
20,2
2,5
2,0
-8,1
-0,7
5,1
0,7
1,6
28,6
8,1
2,7
3,5
-11,6
-2,7
6,8
1,7
2,0
İhracat (mal ve hizmet)
283,5
80,0
4,7
1,7
-11,2
9,9
4,8
0,8
4,2
İthalat (mal ve hizmet)
274,0
77,3
4,5
3,1
-10,7
8,7
4,9
1,1
4,1
GSMG
360,6
101,8
2,2
1,4
-4,8
4,7
1,9
0,0
1,2
İç Talep
1,7
1,9
-1,2
1,2
1,6
0,3
1,1
Stoklar
0,1
0,0
-1,1
-0,1
0,2
-0,1
0,0
Net İhracat
0,3
-1,0
-0,5
1,1
0,0
-0,2
0,1
İstihdam
0,8
1,8
-0,2
0,8
1,3
0,0
0,4
İşsizlik oranı (a)
8,4
7,0
7,9
8,3
7,2
7,6
7,9
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,9
3,6
1,1
1,4
3,3
3,1
2,3
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
1,6
4,5
3,9
0,0
2,7
3,2
1,4
Reel işgücü maliyeti
-0,4
2,3
2,6
-1,8
0,5
1,1
-0,7
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
17,8
16,8
18,4
16,2
16,6
16,2
16,1
GSYH deflatörü
2,0
2,2
1,2
1,8
2,2
2,1
2,2
TÜFE
1,9
4,5
0,0
2,3
3,5
2,9
1,8
-0,3
-2,9
3,5
-2,1
-4,4
-0,5
0,0
Ticaret dengesi (c)
3,0
-1,5
-0,4
0,3
-3,3
-3,9
-4,0
Cari İşlemler Dengesi (c)
4,4
1,1
0,7
3,1
2,2
1,5
1,6
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
4,3
0,6
0,3
3,1
2,1
1,7
1,8
Genel bütçe dengesi (c)
-2,0
-1,0
-5,6
-3,8
-3,7
-3,0
-3,3
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-2,2
-1,9
-4,3
-3,2
-3,5
-2,2
-2,6
-
-2,0
-3,7
-3,2
-3,4
-2,7
-2,6
111,2
89,3
95,8
96,0
98,0
100,5
100,8
Mallar için dış ticaret haddi
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
3
(c) GSYH yüzdesi olarak
2. BULGARİSTAN
Mali
Durum
Toparlanma
Gelişmeye
Sürecinin
Devam
İtici
Ederken
Toparlanma
Yavaş
Gerçekleşiyor
ekonomisi ile paralel şekilde gelişme
Gücü:
kaydetmesi öngörülmektedir.
İhracat
Tüketici güven endeksi 2012’nin ilk
Bulgaristan ekonomisi sıkıntı yaşayan
aylarında düşük seyretmiş olup, 2013’te
diğer Avrupa ekonomilerinde olduğu gibi
hanehalklarının
2010-2011 döneminde iç talebin zayıf, özel
tasarruflarını
azaltmak
suretiyle tüketim yoluyla büyümeye katkı
sektörde ise dengesizliklerin olduğu bir
sağlanacağı düşünülmektedir.
ortamda ihracat sayesinde düşük seviyede
de olsa bir büyüme sergilemiştir. Böylece
2011
yılı
büyümesi
%
1,7
olarak
Grafik II.2.1: Bulgaristan – Çıktı açığı, enflasyon,
GSYH bileşenlerinin büyümeye katkısı
gerçekleşmiştir.
puan
tahmin
Önümüzdeki
Dönemde
Yavaş
Toparlanma Bekleniyor
AB ekonomisine dair olumsuz beklentiler
sebebiyle
Bulgaristan
Net ihracat
Stoklar
İç talep ve yatırımlar
GSYH büyümesi (yıllık % değişim
Enflasyon
ekonomisinin
2012’de % 0,5, 2013’te ise % 1,9
büyümesi öngörülmektedir.
Toparlanmayı sınırlayan unsurlar, işgücü
piyasasının
zayıflığı,
kaldıraçsızlığı
özel
Son üç yıldır azalma gösteren yatırımların
sektörün
kamu
sektörü
projeleri
ile
inşaat
sektöründeki
göze
çarpmaktadır.
hareketlenebileceği tahmin edilmektedir.
Bunlara ek olarak bölgesel ekonomik
Buna karşın şirket bilançolarında süregelen
yavaşlama
belirsizlikler
ve
olarak
ve
sermaye
kaldıraçsızlık,
akışındaki
emlak
piyasasındaki
yavaşlamanın da bu sınırlamada etkisi
ayarlamalar ve ekonomik ortamın zayıf
bulunmaktadır. Olumlu tespit ise 2011 yılı
koşulları
özel sektör kredilerinde artış gerçekleşmiş
yılında da düşüş göstermesi mümkün olup,
olmasıdır.
2013’te ise artışa geçilebileceği tahmin
2012’nin
ikinci
yarısından
itibaren ihracat odaklı sektörlerin AB
nedeniyle
edilmektedir.
4
yatırımların
2012
İşgücü
Piyasasında
tüketicilerin satın alma gücüne katkıda
Ertelenmiş
Toparlanma
bulunması beklenmektedir.
Krizin istihdam üzerindeki etkisi çok
Mali Sıkılaştırma Tedbirleri Devam
büyük olup,
Ediyor
2009-2011 yılları arasında
istihdamda % 12 azalma kaydedilerek AB
içindeki
en
keskin
düşüşlerden
Bütçe disiplini sayesinde mali durum
biri
güçlenmeye
gerçekleşmiştir. 2012 ve 2013’te ise
istihdam
oranındaki
düşüşün
açığı
yükselmiştir.
uyumsuzluğu
ile
çalışan
seviyesine
sağlanan
bu
yatırım
beklenenden
maaşlarındaki
daha
dondurmalar
sübvansiyonlardaki
toparlanmayı sınırlayan unsurlar ise işgücü
arasındaki
2010
az
olması, emeklilik ödemeleri ile kamu
ücretler artış kaydetmiştir. İstihdamdaki
talebi
2,1
nedenleri
harcamalarının
yapısal değişiklikler sayesinde ortalama
ve
%
Bütçede
gelişmenin
İstihdamdaki
zayıflığa rağmen işgücü piyasasındaki
arz
2011’de
gerilemiştir.
civarında olan işsizlik oranı 2011’de %
11’lere
etmektedir.
yılında GSYH’ye oranı % 3,1 olan bütçe
durması
Kriz öncesi % 6’lar
beklenmektedir.
devam
maliyesindeki
nitelik
kesintilerdir.
sıkılaştırma
ve
Kamu
tedbirlerinin
2012-2013 döneminde de devam etmesi
nüfustaki
beklenmektedir.
azalmadır. Bu etkenler de ekonominin
emeklilik
büyümesine negatif etkide bulunmaktadır.
2012
reformu,
kuruluşlarının
yılı
zarar
yeniden
eden
bütçesi,
kamu
yapılandırılması
gibi konularda harcamaların azaltılması
Zayıf Büyüme Enflasyonu Dizginliyor
suretiyle
sıkılığını
korumaya
devam
Enflasyon hız kesmiş ve 2011 yılında %
edecektir. Gelir tarafında ise özel tüketim
3,4 seviyesinde
vergilerindeki
gerçekleşmiştir. Zayıf
küçük
artışlar
dışında
ekonomik ortam ile işgücü piyasasına bağlı
önemli bir değişiklik beklenmemektedir.
olarak
zayıf
Genel bütçe açığının GSYH’ye oranının
enflasyon
2012’de % 1,9, 2013’te ise % 1,7 olacağı
küresel
öngörülmektedir. Kamu borç stoğunun
petrol fiyatlarına bağlı olarak artacağı
GSYH’ye oranının ise 2011’deki % 16,3
tahmin edilmektedir. Enflasyonun 2012’de
seviyesinden 2013’te % 18,5’e yükseleceği
% 2,6 seviyesine indikten sonra 2013’te
tahmin edilmektedir.
çekirdek
seyretmesi
sepetindeki
daha
enflasyonun
beklenirken,
enerji
istikrar
fiyatlarının
kazanmak
suretiyle
5
Tablo II.2.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BULGARİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2010
Milyar LEVA
Cari Fiyatlarla
% GSYH
92-07
2008
2009
2010
2011
2012
2013
GSYH
70,5
100,0
2,1
6,2
-5,5
0,4
1,7
0,5
1,9
Özel Tüketim
44,3
62,8
3,0
3,4
-7,6
0,1
-0,6
0,6
1,9
Kamu Tüketimi
11,4
16,2
-1,9
-1,0
-6,5
1,9
0,5
0,8
1,6
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
16,1
22,8
-
21,9
-17,6
-18,3
-9,7
-2,2
3,6
Ekipman için
-
-
-
3,1
-45,0
-18,5
-
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
40,5
57,4
-
3,0
-11,2
14,7
12,8
3,3
5,2
İthalat (mal ve hizmet)
41,8
59,3
-
4,2
-21,0
2,4
8,5
2,7
5,6
68,3
96,9
GSMG
GSYH büyümesine katkı
-
9,3
-3,1
0,6
0,4
-0,2
1,6
İç Talep
-
8,5
-12,0
-4,9
-2,5
0,0
2,1
Stoklar
-
-0,7
-3,4
-0,4
1,8
0,0
0,0
Net İhracat
-
-1,5
10,0
5,6
2,3
0,5
-0,2
İstihdam
-
2,6
-2,6
-4,7
-4,2
-1,9
-0,2
İşsizlik oranı (a)
-
5,6
6,8
10,2
11,2
12,0
11,9
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
16,3
9,4
11,2
7,3
5,2
5,1
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
12,5
12,7
0,8
1,1
2,7
3,0
Reel işgücü maliyeti
-
3,7
8,1
5,6
-3,7
-0,6
0,1
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
-
-20,9
-3,0
-3,7
-
-
-
43,4
8,4
4,3
3,0
5,0
3,3
2,9
-
12,0
2,5
2,8
3,4
2,6
2,7
-
-2,5
0,6
3,0
1,4
0,2
-0,8
Ticaret dengesi (c)
-9,2
-24,3
-12,0
2,3
-5,1
-4,8
-5,5
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6,4
-23,2
-9,0
-7,7
0,8
0,6
-0,3
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-6,4
-22,4
-7,6
-0,4
2,0
1,9
1,2
Genel bütçe dengesi (c)
-
1,7
-4,3
0,3
-2,1
-1,9
-1,7
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-0,2
-3,1
-3,1
-1,0
-0,7
-0,8
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-0,2
-3,1
-1,6
-1,0
-0,7
-0,8
Brüt kamu borcu (c)
-
13,7
14,6
16,3
16,3
17,6
18,5
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
6
(c) GSYH yüzdesi olarak
3. ÇEK CUMHURİYETİ
Ilımlı Durgunluktan Ilımlı Toparlanmaya
kaydetmiştir. Talepteki kırılganlık ve bazı
ekonomik
çokuluslu şirketlerin iç piyasalarındaki
toparlanma sonrasında Çek ekonomisi
baskılar sebebiyle, güven endeksleri ve
durgunluğa
kapasite kullanım oranlarının da gösterdiği
İki
yıldır
süren
tedrici
girmiştir.
Kemer
sıkma
tedbirlerinin uygulandığı mali ortamda,
üzere,
büyümeyi frenleyen en büyük unsur olan iç
gözlemlenmektedir. Buna bağlı olarak
talep 2010’a nazaran 2011’de daha düşük
2012’de
seyretmiştir. Yılın son günlerinde Çek
izleyecek
Cumhuriyetinin
zayıflığın büyümeyi negatif etkilemesi
Avrupa’daki
ticaret
yatırımlarda ihtiyatlı bir seyir
sabit
yatırımlar
olup,
inşaat
yatay
seyir
sektöründeki
ortaklarında gözlemlenen talep düşüşüne
beklenmektedir.
rağmen, ihracat 2011 genelinde büyümeye
Geride
katkı sağlayacak seviyede gerçekleşmiştir.
büyümeye katkı sağlayan en önemli unsur
Zayıf iç talep ve ihracat 2012’de de
olan net ihracat 2012 ve 2013’te de bu
ekonomik
niteliğini
ortamı
belirleyen
unsurlar
bıraktığımız
iki
koruyacaktır.
yıl
içinde
İhracattaki
olmaya devam edecek olup, canlanması
beklentinin
beklenen iç talep sayesinde 2013’te ılımlı
Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinin
bir
piyasa
toparlanma
görüleceği
tahmin
edilmektedir.
en
koşullarının
önemli
gerekçesini
ihracat
açısından
taşıdığı imkânlar oluşturmaktadır. 2013’te
hem Çek hem de AB ekonomisinde
Zayıf İç Talep 2012’de Devam Ediyor
beklenen ılımlı toparlanmanın ihracat ve
2011’de % 0,5 oranında düşen hanehalkı
ithalata katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
tüketiminin 2012’de % 0,4 oranında
Yüksek
azalması
Tüketici
hadlerindeki negatif etkisine karşın mal ve
düşük
hizmetlerdeki ticari dengenin GSYH’ye
seyretmesine ve 2012’de aynı şekilde
oranının 2011’de % 4,1, 2012’de % 4,8,
devam etmesine yol açan ve büyük ölçüde
2013’te ise % 5,0 olması beklenmektedir.
beklenmektedir.
harcamalarının
2011’de
enflasyon ile işgücü piyasa koşullarına
bağlı olan reel harcanabilir gelir azalma
7
petrol
fiyatlarının
ticaret
Grafik II.3.1:Çek Cumhuriyeti - GSYH Büyümesi
ve Katkılar
puan
Sonbahar tahminlerinde GSYH’ye oranı %
4,1 olarak öngörülen bütçe açığı % 3,1
Tahmin
olarak
gerçekleşmiştir.
harcamalarındaki
Devlet
tüketim
ile
kamu
yatırımlarındaki azalmalar bütçe açığının
düşmesindeki en önemli unsurlardır.
Stoklar
Net ihracat
İç talep ve yatırımlar
GSYH büyümesi (yıllık % değişim)
Bütçe açığının GSYH’ye oranının 2012’de
% 2,9’a düşmesi beklenmektedir.
Mali
sıkılaştırma tedbirleri, KDV oranında artış,
merkezi
Enflasyon ve İşsizlik Yükselişte
olarak
enflasyon
2011’in
son
2012’nin
ilk
çeyreğinde
%
2,8’e,
çeyreğinde
ise
%
4’e
çalışanlarının
ücretlerinde dondurma, piyango vergisinin
uygulanmaya başlanması gibi unsurları
KDV’nin % 10’dan % 14’e yükselmesine
bağlı
hükümet
içermektedir.
Çek
Cumhuriyeti
makamlarınca makroekonomik koşulların
kötüleşmesiyle 2012’nin Mart ayı içinde
yükselmiştir.
harcamalarda GSYH’nin % 0,6’sı oranında
Enflasyonun yükselmesine sebep olan
kesintiye gidilmiştir.
diğer unsurlar ise değer kaybeden kur
yanında petrol ve gıda fiyatlarındaki
2013 yılında bütçe disiplinini etkileyecek
artışlardır. 2012 sonunda enflasyonun %
unsurlardan biri özel bireysel emeklilik
3,3 olacağı tahmin edilmektedir.
uygulaması olup, bu uygulamanın sosyal
güvenlik katkılarından bütçeye sağlanan
2011’de % 6,7 olan işsizliğin 2012’de %
geliri
7,2 olması beklenirken, 2013’te de bu
seviyeyi
öngörülmektedir.
muhafaza
Bu
çerçevede
GSYH’nin
%
0,2’si
oranında
azaltacağı öngörülmektedir. Buna karşın
etmesi
KDV oranında artış öngören, emekli
reel
maaşlarının
ücretlerin tahmin döneminde azalacağı
daha
düşük
düzeyde
endekslendiği, serbest çalışanlar için vergi
düşünülmekte olup, yüksek enflasyon ve
indirimi koşullarının sıkılaştırıldığı ve
düşük verimlilik işgücü maliyetlerinde
gayrimenkul intikal vergisinin arttırıldığı
artışa neden olacaktır.
yeni paket ise bütçeye GSYH’nin %1,2’si
oranında
Bütçe Açığı Azalma Eğiliminde
gelişmelerin
etkide
bulunacaktır.
ardından
bütçe
Bu
açığının
2011’e dair bütçe verileri beklenenden
GSYH’ye oranının 2013’te % 2,6 olacağı
daha iyi sonuçlara işaret etmektedir.
tahmin edilmektedir.
8
Kamu borç stoğunun GSYH’ye oranının
kaynakların
ise % 45 olması beklenmektedir. Bütçe
bütçe
tahminlerine
risk
olabilecektir. Diğer bir konu ise kiliselere
bulunmaktadır. Bunlardan biri Avrupa
ödenecek tazminatlara ilişkin kanunun
Birliği fonları ile finanse edilen projelerdir.
ortaya çıkaracağı mali yüke ilişkindir.
Devam etmekte olan projelere AB’den
Parlamentoda tartışılmakta olan yasanın
gelen
dair
fonlarda
durumunda
iki
önemli
projeler
açığının
için
kullanılması
büyümesine
sebep
bir
aksama
olması
kabulünün bütçe açığını GSYH’nin %1,5’i
zorunlu
olarak
ulusal
kadar artıracağı öngörülmektedir.
Tablo II.3.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ÇEK CUMHURİYETİ
Yıllık Yüzde Değişim
2010
Milyar KRON
Cari Fiyatlarla
% GSYH
92-07
2008
2009
2010
2011
2012
2013
GSYH
3775,2
100,0
3,1
3,1
-4,7
2,7
1,7
0,0
1,5
Özel Tüketim
1899,6
50,3
3,7
2,8
-0,4
0,6
-0,5
-0,4
0,5
808,0
21,4
0,7
1,2
3,8
0,6
-1,4
-2,0
0,2
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
923,0
24,4
5,3
4,1
-11,5
0,1
-1,2
0,0
2,1
377,5
10,0
8,9
10,5
-18,3
-1,3
7,5
2,9
3,5
İhracat (mal ve hizmet)
2561,9
67,9
10,3
4,0
-10,0
16,4
11,0
3,6
5,7
İthalat (mal ve hizmet)
2441,4
64,7
12,3
2,7
-11,6
16,0
7,5
2,5
5,1
GSMG
3521,0
93,3
-
5,8
-6,7
2,7
1,6
-0,1
1,3
3,5
2,7
-2,5
0,5
-0,8
-0,6
0,8
-0,3
0,0
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
0,3
-0,5
-3,0
1,4
-0,1
-0,6
0,9
0,8
0,9
2,6
0,9
0,7
İstihdam
-
2,3
-1,2
-1,7
0,3
-0,1
0,2
İşsizlik oranı (a)
-
4,4
6,7
7,3
6,7
7,2
7,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
4,2
-1,2
3,7
1,6
2,0
2,1
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
3,4
2,4
-0,7
0,2
1,9
0,8
Reel işgücü maliyeti
-
1,5
0,5
1,0
0,9
-0,1
0,3
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
-
9,4
10,7
10,3
8,9
8,9
8,7
6,4
1,9
1,9
-1,7
-0,7
1,9
1,1
Net İhracat
GSYH deflatörü
TÜFE
-
6,3
0,6
1,2
2,1
3,3
2,2
Mallar için dış ticaret haddi
-
-1,9
2,9
-2,7
-2,4
-0,5
-0,5
Ticaret dengesi (c)
-2,8
0,6
2,3
1,3
2,4
2,8
3,1
Cari İşlemler Dengesi (c)
-3,2
-2,9
-3,4
-4,4
-3,6
-3,2
-3,2
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-3,3
-2,0
-1,3
-2,3
-1,6
-1,2
-1,3
Genel bütçe dengesi (c)
-
-2,2
-5,8
-4,8
-3,1
-2,9
-2,6
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-4,4
-5,2
-4,5
-2,8
-2,1
-1,8
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-4,4
-5,6
-4,6
-2,6
-1,8
-1,8
Brüt kamu borcu (c)
-
28,7
34,4
38,1
41,2
43,9
44,9
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
9
(c) GSYH yüzdesi olarak
4. DANİMARKA
Baskılanan Büyüme İç Talep İle Sürdürülüyor
Küresel ekonomideki yavaşlamanın da
düşürülmesi ihtiyacı ve sıkılaşan kredi
etkisiyle yılın ikinci yarısında durgunluğa
koşulları sebebiyle hanehalkı tasarruf oranı
giren Danimarka’da 2011 büyümesi % 1
2011’de yüksek olan seviyesini muhafaza
olarak
Güven
ederken, özel sektör tasarrufları daha da
iyileşmeyle
artış göstermiştir. Kredi koşulları sıkı
2012’nin ilk çeyreğinde artış sergileyen
kalmaya devam ettikçe brüt sabit sermaye
ihracata bağlı olarak ekonomik aktivitede
oluşumu kamu sektörünün başını çektiği
tedrici bir artış beklenmektedir. Buna
geniş altyapı yatırımlarına bağlı kalmaya
karşın
kötüleşmesi
devam edecektir. Düşük faiz oranlarının ve
sebebiyle GSYH büyümesinin 2012’de %
iyileşme göstermesi beklenen ekonomik
1,1, 2013’te ise % 1,4 olacağı tahmin
ortamın da şirketlerin yatırım eğilimini
edilmektedir.
yılsonunda ve 2013’te tedrici olarak
gerçekleşmiştir.
endekslerinde
gözlenen
ekonomik
ortamın
artırması beklenmektedir.
İç talebin başat unsur olduğu, hükümetin
teşvik
paketi
ve
erken
emeklilik
Reel ücret artışlarının 2012’de negatif
katkılarıyla da desteklenen Danimarka
seyretmesi beklenirken 2013’de de bu
ekonomisi AB üyeleri içinde en iyi
seyrin devam edeceği tahmin edilmektedir.
performansı
Kırılgan emlak piyasası da dahil olmak
sergileyenlerden
biridir.
Ekonomik toparlanmanın dış koşullara da
üzere,
bağlı
ivme
dönemde makul düzeyde artış göstereceği
kazanacağı tahmin edilmektedir. Buna
öngörülmekte olup, özel tüketimin 2012’de
karşın
% 1,4 olacağı tahmin edilmektedir.
olarak
mali
yılsonuna
doğru
sıkılaştırma
tedbirleri
özel
tüketimin
önümüzdeki
büyümeyi sınırlandırıcı etkide bulunmaya
devam edecektir.
2012’de Yükselen Enflasyon
Kamu Yatırımları İç Talebi Destekliyor
Reel ücretlerin yükselen enflasyondan
etkilenmesi beklenmekte olup, özel sektör
Yüksek derecedeki ekonomik belirsizlik,
ücret görüşmelerinden de makul artışlar
finansal
çıkacağı
sistemde
değişmesiyle
birlikte
risk
algısının
borçlanmanın
tahmin
fiyatlarındaki
10
edilmektedir.
belirgin
Enerji
yükselme
ve
vergilerdeki artış sebebiyle enflasyonun
olarak işsizliğin önümüzdeki dönemde
2012’de % 2,6, 2013’te ise % 1,5 olması
yatay seyir izleyeceği öngörülmektedir.
beklenmektedir.
Danimarka–GSYH büyümesi ve katkılar
Grafik II.4.1:
İhracatın Makul Seyretmesi Bekleniyor
Ücretlerdeki
makul
puan
tahmin
düzeyin
Danimarka’nın rekabet gücünü olumlu
etkilemesi beklenirken dış piyasalara bağlı
olarak ihracatın 2012’de bir önceki yıla
kıyasla
daha
düşük
İthalatlar
seyretmesi
beklenmektedir. Buna karşın son veriler
Bütçe
Danimarka
Etkileniyor
firmalarının
İç talep
GSYH büyümesi (yıllık % değişim)
İhracatlar
yükselen
Tek
Seferlik
Önlemlerden
piyasalardaki büyümeden istifade ettiğini
göstermektedir. Bu eğilim devam ettiği
2012
sürece
tahmininden 0,4 puan daha düşük olmak
de
beklenenden
ihracat
daha
performansının
iyi
olabileceği
için
bütçe
açığı,
sonbahar
suretiyle % 4,1 olarak öngörülmektedir.
öngörülmektedir. 2013’te ise iç talebe
Bütçe
açığının,
2011
ve
bağlı olarak ithalattaki yükselmenin devam
uygulanan
edeceği ve cari açıktaki fazlanın düşmeye
etkisinden arınması ve mali sıkılaştırma
başlayacağı tahmin edilmektedir.
tedbirleri sayesinde 2013’te yeniden % 2,0
seferlik
tek
2012’de
önlemlerin
seviyesine düşmesi beklenmektedir.
İşgücü Piyasasında Durgunluk Devam
2012-2013 dönemindeki bütçe açığı kısmi
Ediyor
olarak
Baskılanmış
ekonomik
görünüm
devletin
Bankası
özel
Danimarka
nezdindeki
Merkez
hesaplarının
sektör istihdamında önümüzdeki yıla kadar
azaltılması yoluyla kapatılacak olması
hareketlilik
brütten
olmayacağına
işaret
ziyade
net
borç
stoğunu
Danimarka’nın
bütçe
etmektedir. Kamu harcamalarındaki artışa
etkileyecektir.
bağlı olarak kamudaki istihdamda yıl
açıklarına
içinde
stoğunun 2011’deki % 46,5 seviyesinden
artış
olması
beklenmektedir.
rağmen,
brüt
kamu
borç
2013’te % 42,1’e inmesi beklenmektedir.
Ekonomik koşullardaki tedrici iyileşmeler
ve istihdama dair beklentiler işgücü arzını
arttırır nitelik taşımaktadır. Buna bağlı
11
Tablo II.4.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler –DANİMARKA
Yıllık Yüzde Değişim
2010
Milyar KRON Cari Fiyatlarla
% GSYH
92-07
2008
2009
2010
2011
2012
2013
1754,6
100,0
2,2
-0,8
-5,8
1,3
1,0
1,1
1,4
Özel Tüketim
850,9
48,5
2,2
-0,3
-4,2
1,9
-0,5
1,4
1,6
Kamu Tüketimi
510,2
29,1
2,1
1,9
2,5
0,3
-1,0
1,3
0,3
GSYH
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
302,4
17,2
4,3
-4,2
-13,4
-3,8
0,4
4,6
3,2
114,2
6,5
4,5
-3,5
-14,6
2,2
-1,6
6,0
4,6
İhracat (mal ve hizmet)
883,0
50,3
4,9
-2,7
-9,8
3,2
6,8
3,2
4,9
İthalat (mal ve hizmet)
790,7
45,1
6,2
3,3
-11,6
3,5
5,2
5,0
5,4
1795,6
102,3
2,5
3,3
-5,8
2,0
1,5
0,7
1,1
2,5
-0,3
-4,2
0,3
-0,5
1,8
1,4
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
0,1
-0,6
-2,3
1,0
0,4
0,0
0,0
-0,3
-0,3
0,7
0,0
1,1
-0,7
0,0
İstihdam
0,6
0,1
-3,3
-2,2
-0,5
0,1
0,3
İşsizlik oranı (a)
5,7
1,7
6,0
7,5
7,6
7,7
7,6
Çalışan başına ücret ödemeleri
3,5
3,4
2,8
2,5
1,7
1,7
1,6
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
1,9
3,5
5,7
-1,0
0,3
0,6
0,5
Net İhracat
Reel işgücü maliyeti
-0,1
6,1
4,6
-4,7
-0,5
-1,3
-1,0
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
6,5
1,8
8,2
8,0
6,8
7,0
6,4
GSYH deflatörü
1,9
5,1
1,0
3,9
0,8
2,0
1,5
TÜFE
1,8
4,2
1,1
2,2
2,7
2,6
1,5
Mallar için dış ticaret haddi
0,9
3,6
4,5
3,3
-1,6
0,1
0,1
Ticaret dengesi (c)
3,5
0,3
2,5
2,8
2,9
2,1
2,0
Cari İşlemler Dengesi (c)
2,1
0,2
3,3
5,5
6,5
5,2
4,9
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
2,1
2,9
3,3
5,6
6,7
4,9
4,7
Genel bütçe dengesi (c)
0,6
3,2
-2,7
-2,5
-1,8
-4,1
-2,0
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
0,4
2,4
0,6
0,1
0,2
-2,6
-1,0
-
2,4
0,6
0,1
0,2
-1,7
-1,0
55,8
33,4
40,6
42,9
46,5
40,9
42,1
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
12
(c) GSYH yüzdesi olarak
5. ALMANYA
Büyümenin Başat Unsuru İç Talep
2011 Sonundaki Yavaşlama Sonrası
sektörünün
Ekonomi Hareketleniyor
sermaye
oluşumu
sağlayan
tek
2011’in ilk yarısındaki ivmeye bağlı olarak
başını
çektiği
brüt
sabit
büyümeye
unsur
katkı
olarak
göze
çarpmaktadır.
Almanya ekonomisi 2011 yılını % 3
büyüme ile tamamlamıştır. İç talebin
Genel olarak, 2012’nin ilk çeyreğine dair
büyümenin arkasındaki en önemli unsur
göstergeler
olduğu bu dönemde özel tüketim de beş yıl
etmekte olup, hanehalkı ve şirketler için
içindeki en yüksek artışı kaydetmiştir. Bu
güven endeksleri olumlu seyretmektedir.
artışı sağlayan etmenler ise reel gelirdeki
Buna karşın Şubat ayındaki kötü hava
yükselme, tasarruflardaki azalma ve işgücü
koşulları inşaat sektöründeki aktiviteyi
piyasasındaki hareketliliğin son 20 yılın en
olumsuz etkilemiştir. Aynı dönemde sanayi
üst seviyesine gelmesidir. Brüt sabit
üretimi de düşüş kaydetmiştir. Ekonomik
sermaye oluşumu da GSYH büyümesine
aktivitenin yılın 2012 genelinde büyüme
tek başına katkıda bulunan faktörlerden
kaydetmesi ve GSYH’nin % 0,7 oranında
biridir. Bu durum makine ve teçhizat
artması öngörülmektedir. Güçlü iktisadi
yatırımlarındaki sürekli artış ile inşaat
temeller,
sektörünün 90’lı yılların ortalarından bu
performansı, yüksek rekabet gücü, şirket
yana
bilançolarının sağlamlığıyla beraber iç
en
güçlü
seviyeyi
yakalamış
ekonomide
işgücü
tahmin
istikrara
piyasasının
dönemi
işaret
başarılı
olmasından kaynaklanmaktadır. Net dış
talep
boyunca
da
ticaret rakamları ise GSYH’ye 0,8 puanlık
büyümenin başat unsuru olmaya devam
katkı sağlamıştır.
edecektir. Borç krizi ve petrol fiyatlarının
Alman ekonomisi için en büyük risk
Yüksek büyüme verileri Euro Bölgesi’nde
olmaya devam ettiği ortamda 2012’nin
derinleşen
ortasından
borç
krizine
bağlı
olarak
itibaren
ekonominin
yavaşlayan büyüme dinamiklerini arka
potansiyelini yakalar ölçüde büyümeye
plana atmaktadır. Ekonomide belirsizliğin
devam edeceği öngörülmektedir.
artmasına bağlı olarak sanayi sektörünün
siparişleri 2011’in ikinci yarısında azalma
göstermiştir. İhracat da ithalata kıyasla
daha fazla daralma göstermiş olup, inşaat
13
Reel Gelirdeki Büyüme Enflasyonun
kaydedecektir.
Ekonomideki
belirsizlik
İzin Verdiği Ölçüde Özel Tüketimi
ortamı sebebiyle yılın ilk yarısında bazı
Teşvik Ediyor
makine ve teçhizat yatırımlarının askıya
alınabileceği düşünülmektedir. Buna karşın
2011’de yüksek artış gösteren hanehalkı
para
tüketiminin 2012’de GSYH büyümesine
firmaların ve hanehalklarının finansman
katkı sağlayan en önemli unsur olacağı
koşullarını iyileştirmekte olup, bu durumun
düşünülmektedir. İstihdamdaki gelişmeler
tüm yıl genelinde kapasite kullanımı ile
tüketici güven endekslerini desteklerken,
yatırımları
ücret görüşmeleri de nominal gelirde artış
öngörülmektedir. Faiz oranlarının düşük
olacağına
seyri devam ettikçe konut yatırımlarının da
işaret
fiyatlarındaki
etmektedir.
artışlar
Petrol
piyasalarındaki
olumlu
yukarı
hava
çekeceği
devam edeceği tahmin edilmektedir.
enflasyonun
yükselmesine sebep olmadığı sürece reel
Net İhracat Büyümeyi Frenliyor
gelir artışı ve tüketime dair beklentiler
olumlu görünümdedir. Özel tüketimin,
%
nominal gelir artışı ve düşük enflasyon
ortamıyla
2013’te
de
Euro
gerçekleştirilen
büyümesi
Bölgesi
ülkelerine
Almanya’nın
ihracatına
dair beklentiler 2011’e göre daha düşük
beklenmektedir.
seyretmektedir. Ekonomide belirsizliğin
dağılmasıyla birlikte AB içi ihracatta
Almanya–GSYH büyümesi ve katkılar
Grafik II.5.1:
40’ı
puan
tedrici bir artış beklenmektedir. İhracatın
tahmin
2012
ve
beklenirken,
sebebiyle
2013’te
ivme
kazanması
iç
talepteki
hareketlilik
ithalat
daha
göstermektedir.
Yatırımlar
Tüketim
GSYH büyümesi
(yıllık % değişim)
Ticaret
hızlı
artış
hadlerindeki
gerileme sebebiyle önümüzdeki dönemde
Stoklar
Net İhracat
Almanya’nın cari açık fazlasının daralması
beklenmektedir.
Belirsizlik
ve
Uygun
İşgücü
Finansman
Piyasası
Büyümeye
Devam
Ediyor
Koşulları Arasında Yatırım
Yılın son çeyreğinde azalan aktiviteye
Brüt sabit sermaye oluşumu bu yıl geçen
rağmen istihdam 2011’de % 1,3 oranında
yıla kıyasla daha düşük düzeyde büyüme
artış göstermiş ve bu artışa bağlı olarak
14
işsizlik % 5,8’e inmiştir. 2004’te AB’ye
2011’de Mali Tedbirler Yoğun
üye olan ülkelerden sekizi için geçerli olan
işçi sınırlamasının kalkması da işgücü
Sağlam işgücü piyasası, teşvik tedbirlerinin
arzını arttırmıştır. Henüz 2012’nin ilk iki
azalması, belirli mali sıkılaştırma önlemleri
ayında istihdamda gerçekleşen 0,12 milyon
gibi gerekçelere bağlı olarak 2010 yılında
kişilik artışın da etkisiyle istihdamın 2012
% 4,3 olan genel bütçe açığının GSYH’ye
sonunda % 1, 2013’te ise % 0,4 artacağı
oranı 2011’de % 1’e seviyesine düşmüştür.
tahmin edilmektedir. İşsizlik oranının da
Vergi gelirlerindeki % 7,1 oranındaki
2013’te
yüksek oranlı artış bütçe açığının sonbahar
%
5,3’ün
altına
düşmesi
tahminindeki % 1,3 seviyesinin altına
beklenmektedir.
inmesini sağlamıştır. Kamu borç stoğunun
Ücret Artışı ve Enflasyon
GSYH’ye oranı ise, 2010’da mali sektöre
istikrar kazandırılması sürecinde batık
Özel sektör ücret görüşmeleri için de
varlıkların sorunlu bankalara aktarılması
gösterge niteliği taşıyan kamu sektörü
ücret
anlaşmasına
göre
sebebiyle ulaştığı % 83,0 seviyesinden,
önümüzdeki
2011’de % 81,2’ye düşmüştür.
dönemde ücretlerde % 6,3 artış olacaktır.
Bu
durumun,
2011
yılındaki
ücret
2012 ve 2013’te mali sektörde küçük
düzenlemeleriyle birlikte çalışan başına
çaplı gelişmeler
ücretleri 2012 ve 2013’te % 3 civarında
arttırması beklenmektedir.
Ücret
artışlarının
bir
Bütçe açığı/GSYH oranının 2012’de %
neticesi
0,9’a, 2013’te ise % 0,7’ye düşeceği
olarak
tahmin edilmektedir. Kamu borç stoğunun
çekirdek enflasyonun 2013’te % 1,7
yükseleceği
seviyesine
GSYH’ye
tahmin
yükselmenin
beklenmektedir.
de
enflasyonist baskıya yol açacağı tahmin
edilmektedir.
Bunlara
bağlı
Almanya–Kamu Borç Stoğu ve
Bütçe Açığı
tahmini
GSYİH’ye oranı
Grafik II.5.2:
olarak
TÜFE’nin 2012’de % 2,3 olacağı, 2013’te
ise
%
2’nin
altına
istikrara
% 82,2’ye, 2013’te ise % 80,7’ye düşmesi
artış kaydeden petrol fiyatlarının yanı sıra
fiyatlarındaki
Euro’yu
kavuşturma tedbirleri neticesinde 2012’de
edilmektedir. 2011 sonunda beklenmedik
emtia
oranının
düşeceği
öngörülmektedir.
Borç Stoğu
(sağ)
15
Bütçe Açığı
(sol)
Tablo II.5.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler –ALMANYA
Yıllık Yüzde Değişim
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
2476,8
Özel Tüketim
1423,0
Kamu Tüketimi
488,8
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
433,6
Ekipman için
170,8
İhracat (mal ve hizmet)
1159,8
İthalat (mal ve hizmet)
1024,4
GSMG
2522,8
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
% GSYH
92-07
2008
2009
2010
2011
2012
2013
100,0
57,5
19,7
17,5
6,9
46,8
41,4
101,9
1,5
1,1
1,4
1,1
2,4
6,5
5,6
1,6
1,1
-0,1
0,5
0,2
8,9
2,0
0,7
-0,7
16,2
1,4
0,3
4,4
1,1
1,1
-2,9
-2,9
-
1,1
0,6
3,1
1,7
3,8
2,7
3,3
0,6
1,2
0,0
-0,1
1,2
7,5
2,1
2,3
1,5
17,4
0,8
2,8
-1,8
7,3
6,2
6,2
-0,1
-1,1
-0,8
-5,1
-0,1
3,3
-11,4
-22,8
-13,6
-9,2
-4,3
-1,6
-0,9
-2,7
0,0
7,8
0,0
5,5
4,2
17,0
1,2
0,2
6,0
5,7
5,8
5,8
-3,2
-1,3
1,3
3,7
0,6
1,7
5,5
10,0
13,7
11,7
3,4
1,6
0,6
1,4
0,5
7,1
2,0
-1,1
1,7
17,0
0,6
1,2
-2,5
6,4
5,8
5,8
-4,3
-3,5
-2,3
3,0
1,5
1,4
6,4
7,6
8,2
7,4
2,8
2,2
0,0
0,8
1,3
5,9
3,0
1,4
0,6
16,7
0,8
2,5
-2,8
6,0
5,3
5,3
-1,0
-1,0
-0,8
0,7
0,9
1,2
2,1
2,7
2,9
3,8
0,7
1,2
-0,2
-0,3
1,0
5,5
2,7
3,0
1,4
16,7
1,6
2,3
-1,0
5,6
4,7
4,7
-0,9
-0,4
-0,4
1,7
1,2
1,4
4,7
7,2
5,0
6,0
1,7
1,9
0,0
-0,2
0,4
5,3
2,8
1,5
-0,4
16,7
1,8
1,8
0,3
5,4
4,5
4,5
-0,7
-0,3
-0,3
59,0
66,7
74,4
83,0
81,2
82,2
80,7
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
16
(c) GSYH yüzdesi olarak
6. ESTONYA
İç talep Büyümeyi Desteklerken İhracat Baskılanıyor
İhracattaki
Yavaşlama
Büyümede
Geçici
Güçlü İç Talep
Tüketim ve yatırımlarla desteklenen güçlü
2011’in son döneminde reel GSYH’deki
iç talebin, reel GSYH büyümesine katkı
ani düşüşün ardından ekonomi tekrar
sağlayacağı ve reel GSYH artışının 2012
olumlu sinyaller vermeye başlamıştır. 2011
Yılında % 1,6 olarak gerçekleşeceği
yılının son çeyreğinde GSYH % 0,2
öngörülmektedir. 2011 yılında tüketim
oranında azalmıştır. Öte yandan, aylık
harcamaları, özellikle dayanıklı tüketim
perakende ticareti ve sanayi üretimine
mallarının katkısıyla, % 4,2 oranında
ilişkin veriler, ekonominin 2012 yılı
artmıştır. Tüketici güven endeksi geç de
itibarıyla büyüme eğilimine girildiğini
olsa iyileşmeye başlamıştır. Son aylarda
göstermektedir.
artan
tüketici
güveni
ve
perakende
ticaretinin 2012 yılında görece güçlü bir
Estonyalı
ihracatçılar
2011
yılında,
ekonomik
görünümü
desteklemesi
özellikle mal ihracatındaki hızlı artışla (%
beklenmektedir. Azalan tasarruf oranı ve
37,4)
artan emekli maaşlarına bağlı olarak
birlikte
pazar
paylarını
da
genişletmişlerdir.
yükselen
harcanabilir
harcamalarını
gelirin,
artıracağı
tüketim
tahmin
Zayıf küresel talep ve 2011 yılından
edilmektedir. 2012 ve 2013 yıllarında
devreden negatif etkilerin 2012 yılında
tüketim harcamaları artışının % 3 civarında
ihracatın yavaşlamasına neden olabileceği
olacağı öngörülmektedir.
tahmin edilmektedir.
2011 yılında verimlilik odaklı makine-
Grafik II.6.I. Estonya- GSYH ve katkılar
teçhizat yatırımlarıyla % 26,8 oranında
puan
artan
tahmin
yatırım
görünümünü
edilmektedir.
harcamalarının
İhracat
Stoklar hariç iç talep
İhracat pazarı (yıllık %
harcamalarının
sürdüreceği
güçlü
tahmin
Kamu
sektörü
yatırım
2012
yılında
nominal
olarak % 39 oranında artması, 2013 yılında
İthalat
GSYH büyümesi
(yıllık % değişim
ise daralması öngörülmektedir.
17
2009 yılından bu yana fazla veren cari
sırasıyla
%
0,5
ve
%
işlemler hesabının bu yıl açık vermesi ve
gerçekleşmesi beklenmektedir.
2,3
olarak
ticaret dengesinin, ihracattaki büyümenin
zayıf kalması ve güçlü iç talep nedeniyle
Yüksek
bozulması beklenmektedir.
Devam Ediyor
Fiyatlar
Kaygı
Yaratmaya
2013 yılında, toparlanan ihracatın da
desteğiyle Estonya ekonomisinin % 3,8
2010 yılının ilk yarısında negatif seyreden
oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir.
yıllık enflasyon oranı, 2011 yılında hızla
artarak
İşgücü
Piyasasında
Sorunlar
ulaşmıştır.
Bununla
gıda fiyatlarının etkisiyle 2012’de hız
sonbaharında
%
11,2’ye
keserek % 3,9’a gerileyeceği tahmin
gerileyen işsizlik oranı,
kış
boyunca
edilmektedir. Öte yandan, emlak ve enerji
yükselmiştir. Yavaşlayan küresel büyüme
fiyatlarının enflasyonu tetiklemeye devam
ve
yılı
5,1’e
birlikte, enflasyonun, düşmesi beklenen
Mevcudiyetini Sürdürüyor
2011
%
son
2011’in
sanayiinde
kırılgan
çeyreğinde
yaşanan
işgücü
işten
imalat
edeceği öngörülmektedir. 2013 yılında
çıkarmalar,
enflasyonun % 3,4 civarında seyretmesi
piyasasını
olumsuz
beklenmektedir.
etkilemiştir. İşgücüne katılım oranı yüksek
kalmaya devam etmiştir.
Kamu
Büyüme
İşsizlik oranının 2012 yılı ortasından
Sanayi
sektörü
istihdamındaki
büyümenin,
işverenlerin
Genel
bağlı
yavaşlayacağı
olmakla
öngörülmektedir.
ve
Planlanmış
Yatırımlar
bütçe
dengesi
2011
yılında
GSYH’nin % 1’i oranında fazla vermiştir.
Söz konusu bütçe fazlası, istihdamda
artan işgücü maliyetlerine uyum sağlama
hızlarına
Ekonomik
Sebebiyle Baskılanıyor
itibaren, yavaş da olsa düşmeye başlaması
beklenmektedir.
Zayıf
Maliyesi,
kaydedilen
birlikte,
güçlü
büyüme,
“Kyoto
birimleri”1 satışının bir kereye mahsus
2011
olumlu etkisi ve bazı yatırım projelerinin
yılında aylık brüt ücretlerde ortalama %
ertelenmesinden kaynaklanmıştır.
5,4’lük bir artış yaşanmıştır. Nominal ücret
artışının 2012 yılında % 4,4 ve 2013
1
Kyoto Protokolü uyarınca devletler kullanmadıkları
karbon
salınımı
kotalarını
diğer
devletlere
satabilmektedir. 2010-2012 döneminde kota satışından
kaynaklanan gelirlerin 373 milyon Euro’ya ulaşması
beklenmektedir.
yılında ise % 5,7 civarında olması, reel
ücret artışının ise 2012 ve 2013 yıllarında
18
Tek seferlik etkiler ile dönemsel etkilerin
açığını olumsuz etkileyecek bir diğer
kamu maliyesi üzerinde aşağı yönlü bir
unsurdur. Kamu sektöründe maaşların
baskı oluşturması beklenmektedir. Bütçe
yükselmesi
açığı/GSYH
2013
projelerinin hayata geçirilmesiyle birlikte
yıllarında sırasıyla % 2,4 ve % 1,3 olacağı
2013 yılında cari harcamaların % 4,5
tahmin edilmektedir. Kamu maliyesini en
oranında artacağı tahmin edilmektedir.
oranının
2012
ve
ve
tek
seferlik
yatırım
çok etkileyeceği düşünülen tedbirlerin
başında tek seferlik projeler ve planlanmış
Genel bütçe açığının GSYH’ye oranının
emekli
gelmektedir.
2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla % 0,8 ve
Ayrıca 2009 yılında uygulamaya konulan
% 0,5 olması beklenmektedir. Genel kamu
geçici
yönetim
borcunun ise tahmin dönemi süresince
gibi)
artarak 2013 yılında % 11,7’ye ulaşması
bütçe
öngörülmektedir.
maaşları
artışları
tedbirlerin
harcamalarının
yürürlükten
(yerel
kısıtlanması
kaldırılması,
genel
19
Tablo II.6.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ESTONYA
Yıllık Yüzde Değişim
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
GSYH
14,3
Özel Tüketim
7,4
Kamu Tüketimi
3,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
2,7
Ekipman için
1,1
İhracat (mal ve hizmet)
11,4
İthalat (mal ve hizmet)
10,4
GSMG
13,6
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
92-07
100,0
52,1
20,9
18,8
7,7
79,4
72,5
95,0
-1,4
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
20
2008
2009
2010
2011
2012
2013
-3,7
-6,1
5,0
-15,1
-17,9
0,6
-6,3
-2,3
-7,8
-2,5
5,3
0,2
5,5
9,7
14,1
8,3
3,4
5,3
10,6
-0,6
-12,1
-9,1
-7,9
-2,9
-4,6
-4,8
-14,3
-15,6
-1,6
-37,9
-50,2
-18,6
-32,4
-12,0
-20,6
-3,2
11,1
-10,0
13,8
-3,4
1,4
2,4
11,6
-1,0
0,2
-2,2
-4,0
4,6
8,1
-2,0
1,0
-0,9
2,3
-1,7
-1,1
-9,1
26,1
22,5
20,6
0,0
-3,0
3,4
2,5
-4,8
16,9
1,4
-5,6
-6,6
9,6
1,1
2,7
-1,4
2,3
3,8
7,4
0,2
2,7
0,1
7,6
4,2
1,6
26,8
44,7
24,9
27,0
7,5
7,6
2,6
0,1
7,0
12,5
1,4
0,8
-2,8
6,7
3,7
5,1
-2,7
-3,0
0,6
5,1
1,0
1,5
-0,2
1,6
2,8
1,0
8,3
4,0
1,4
2,3
2,2
3,4
-1,1
-0,7
0,6
11,6
4,0
3,0
0,0
4,8
2,9
3,9
-0,4
-4,1
-0,3
3,4
-2,4
-1,8
-0,8
3,8
3,0
1,7
8,2
15,0
5,6
5,9
3,8
3,8
0,1
0,0
1,2
10,5
5,4
2,8
-0,2
3,8
2,9
3,4
0,1
-4,1
-0,3
2,5
-1,3
-1,0
-0,5
4,5
7,2
6,7
6,0
10,4
11,7
(c) GSYH yüzdesi olarak
7. İRLANDA
Büyüyen İhracatla Gelen Toparlanma
İrlanda Ekonomisi
İstikrara Kavuştu
2011
harcamaları % 10,6 oranında düşmüştür.
Yılında
2012
2011
yılında
istikrara
arasındaki
ihracat
odaklı
performans
kavuşması
ve
hanehalkı
seyir izleyeceği tahmin edilmektedir.
sektörler
farkı
büyümeye
tüketiminin artmasıyla birlikte, durağan bir
artmış, bununla birlikte iç piyasaya yönelik
ile
talebin
yılında ise söz konusu katkının yatırımların
büyümeye
başlamıştır. 2011 yılında GSYH % 0,7
sektörler
iç
katkısının yine negatif olacağı, 2013
İrlanda ekonomisi, üç yıllık daralmanın
ardından
yılında
devam
etmiştir. Net ihracatın büyümeye katkısı
İhracat Büyümenin İtici Gücü Olmayı
4,7
Sürdürüyor
puan
olurken,
kamu
maliyesini
iyileştirme tedbirleri ve düşen istihdam
nedeniyle
iç
talep
daralmaya
2011
devam
yılında
ihracat,
yılın
ikinci
etmiştir. Kamu sektörü ve özel sektördeki
yarısındaki yavaşlamaya rağmen, % 4,1
düşük kaldıraçlama, 2012 yılında da
oranında artmıştır. İhracattaki büyüme
büyümeyi baskılamaya devam edecektir.
büyük ölçüde sermaye yoğun çokuluslu
Öte yandan büyüme üzerindeki bu olumsuz
sektörlerin
etkinin, yüksek dış talep sayesinde bertaraf
kaynaklanmıştır. Artan verimlilikle birlikte
edileceği ve yıllık GSYH artışının % 0,5
birim işgücü maliyeti düşmeye devam
olarak kaydedileceği tahmin edilmektedir.
etmiş ve iyileşen rekabet gücü ihracattaki
2013 yılında ise artan iç talep ve ticaret
büyümeye katkı sağlamıştır. 2012 yılında
ortaklarının
ihracattaki genişlemenin yavaşlaması ve %
iyileşen
makroekonomik
görünümü neticesinde büyümenin % 1,9’a
3,2’ye
yükselmesi beklenmektedir.
İrlanda’nın
yüksek
performansından
gerilemesi
ticaret
beklenmektedir.
ortakları
arasında
büyümeye ve dolayısıyla dış talebe ilişkin
farklılaşmaktadır.
beklentiler
İç Talep Daralmaya Devam Ediyor
Bölgesi’nde
büyümenin
az
Euro
da
olsa
daralması beklenirken, ABD’de büyümeye
2011 yılı da dahil olmak üzere iç talep son
yönelik
dört yıl boyunca düşmeye devam etmiştir.
tahminlerde
revizyonlar yapılmaktadır.
2011 yılında özel tüketim harcamaları %
2,7, kamu harcamaları % 3,7 ve yatırım
21
yukarı
yönlü
İstihdam İyileşiyor, Enflasyon Düşük
9,4’e düşmektedir. Beklenenden düşük
Seyrediyor
gerçekleşen bütçe açığı/GSYH oranı, sıkı
maliye politikası, ihtiyatlı bütçeleme ve
mevsimsel ayarlamaların da etkisiyle, 2007
2012 yılında bütçe açığının GSYH’ye
yılının ilk çeyreğinden bu yana ilk defa
oranının, resmi tahminlerin (% 8,6) altında
artış (% 0,6) göstermiştir. İstihdamdaki bu
gerçekleşerek % 8,3 civarında olması
artış, bilgi teknolojileri, turizm ve imalat
olarak
iyiye
giderken,
sektöründe
alınan
kararlar
sektördeki
gelişmeler
mali
nedeniyle
işten
eden mali tedbirler, düşük faiz harcamaları
ve
beklenenden
istihdamdan
istihdamın daralması beklenmektedir. 2013
kaynaklanacağı
Grafik II.7.3:
yılında ise, istihdamda sınırlı da olsa bir
İrlanda- Kamu borcu, bütçe
açığı, tek seferlik tedbirler,
GSYH büyümesi
% GSYH
artış beklenmekte ve işsizlik oranının %
gerilemesi
gerçekleşen
iyi
öngörülmektedir.
çıkarmaların artması ve 2012 yılında
13,6’ya
açığındaki
iyileşmenin, GSYH’nin % 2’sine tekabül
kamu
ve
Bütçe
beklenmektedir.
gibi ihracat odaklı sektörlerden
kaynaklanmıştır. İstihdamdaki görünüm
genel
gerçekleşen
gelirlerden kaynaklanmaktadır.
düşerken, 2011 yılının son çeyreğinde,
sanayi
üzerinde
beklenenin
İstihdam 2011 yılında % 2,1 oranında
% GSYH
tahmin
öngörülmektedir.
Çekirdek enflasyonun, 2012 yılı boyunca
yüksek enerji fiyatları, dolaylı vergiler ve
yönetilen fiyatlarda görülecek artışlara
rağmen, düşük seyretmeye devam etmesi
Stoklar
Net ihracat
İç talep (yatırım harcamaları hariç)
GSYH büyümesi (yıllık %)
beklenmektedir. Enflasyonun 2012 yılında
% 1,7’ye yükseleceği, 2013 yılında ise %
1,2’ye gerileyeceği tahmin edilmektedir.
2013
yılında
ise
bütçe
açığı/GSYH
oranının % 7,5 olması beklenmektedir.
2013 yılında harcamalarda GSYH’nin %
Mali İyileştirmeler Devam Ediyor
2,1’si
oranında
kesinti
yapılması
planlanmaktadır.
2011’de bütçe açığının GSYH’ye oranı %
13,1 olarak gerçekleşmiştir. Bankalara
Kamu borcunun GSYH’ye oranının 2013
yönelik tek seferlik mali destek göz ardı
yılında
edildiğinde, bütçe açığı/GSYH oranı %
seviyeye
22
%
120’ye
ulaşması
tırmanarak
rekor
öngörülmektedir.
Yüksek
seyreden
faiz
dışı
açık
ve
gelirin baskılanması aşağı yönlü bir risk
bankacılık sektörüne yönelik ek tedbirler
yaratmaktadır.
ile artan borç servis maliyetlerinin kamu
kredileri daralmaya devam etmektedir.
borcunu
Ekonominin üretim tarafında ise patent
hızla
artıracağı
tahmin
süresi
edilmektedir.
dolan
KOBİ
ilaçlar
ve
hanehalkı
sebebiyle
sanayi
ürünleri çıktısında düşüş riski mevcuttur.
İrlanda’nın ticaret ortaklarının büyümeye
Riskler Dengede
ilişkin
verilerinde
iyileşmenin
Makroekonomik ve mali görünüme ilişkin
görülecek
ihracat
ve
bir
istihdamı
artırabileceği tahmin edilmektedir. Son
riskler genel olarak dengelenmiştir. Öte
olarak, düşük faiz oranları nedeniyle özel
yandan, 2008 yılından bu yana hanehalkı
tüketim
refahının düşmesiyle birlikte harcanabilir
harcamalarının
daralması
az
da
olsa
beklenmektedir.
TabloII.7.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İRLANDA
2010
Cari Fiyatlarla
GSYH
156,0
Özel Tüketim
79,6
Kamu Tüketimi
29,3
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
18,0
Ekipman için
6,1
İhracat (mal ve hizmet)
157,7
İthalat (mal ve hizmet)
127,9
GSMG
129,3
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar EURO
(a) Eurostat Tanımı
% GSYH
100,0
51,0
18,8
11,5
3,9
101,1
82,0
82,9
92-07
6,6
5,6
5,3
7,9
8,8
11,6
11,0
6,2
5,3
0,0
1,7
3,8
8,0
5,3
2,5
-1,1
3,7
-0,5
19,4
0,4
0,9
0,6
0,0
52,0
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
23
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-3,0
-7,0
-0,4
-1,4
-7,2
-0,9
1,2
-3,7
-3,1
-10,1 -28,8 -25,1
-12,4 -23,5 -16,9
-1,1
-4,2
6,3
-3,0
-9,3
2,7
-3,0 -10,7
-0,8
-3,0
-0,9
1,2
-1,1
6,3
5,4
7,5
10,1
11,1
-2,3
3,1
-5,5
13,2
-5,6
-5,6
-7,3
-7,2
-7,2
44,2
-10,7
-0,9
3,4
-8,1
11,9
-1,2
-2,4
1,7
14,7
-4,1
-1,7
6,1
20,2
-2,9
-3,7
-14,2
-11,9
-9,8
65,1
-5,0
0,9
3,7
-4,2
13,7
-3,2
-6,9
-4,6
13,4
-2,4
-1,6
-3,4
23,4
0,5
0,1
-31,3
-29,3
-9,7
92,5
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
0,7
-2,7
-3,7
-10,6
-3,0
4,1
-0,7
-2,7
2012
0,5
-1,7
-3,8
-4,0
2,4
3,2
1,2
-1,3
2013
1,9
0,3
-2,7
1,0
5,7
4,2
3,0
1,4
-3,3
0,9
4,7
-2,1
14,4
-1,4
-4,1
-3,7
11,2
-0,4
1,2
-8,1
23,3
0,0
-3,9
-13,1
-12,0
-8,4
108,2
-1,9
0,0
2,3
-0,6
14,3
-0,8
-1,9
-3,1
10,5
1,2
1,7
-2,5
24,5
1,6
1,4
-8,3
-7,8
-8,1
116,1
-0,2
0,0
2,0
0,7
13,6
0,1
-1,2
-2,3
11,1
1,2
1,2
-2,5
25,4
3,1
2,7
-7,5
-7,9
-7,9
120,2
8. YUNANİSTAN
Ekonomide Toparlanma Bekleniyor
İstihdam,
Ekonomik Aktivitede Dönüm Noktası
daralan
ekonomiden
ciddi
biçimde etkilenmiş, 2011 yılında toplam
2011 yılının son çeyreğinde beklenenden
daha
ciddi
bir
istihdam
düşmüştür.
yaşanmıştır.
daralma
neredeyse
2012
%
oranında
7
yılında
istihdamdaki
Çeyreklik veriler, 2011 yılının son üç
daralmanın devam etmesi ve işsizlik
ayında reel GSYH’nin geçen yılın aynı
oranının
dönemine
oranında
beklenmektedir. İşgücü piyasasına yönelik
Reel
reformların bir yandan istihdamı istikrara
GSYH’deki daralma yıllık bazda % 6,9
kavuşturması diğer yandan orta vadede
olarak kaydedilmiştir. 2012 yılında hem iç
yeni istihdam olanakları yaratmaya katkı
talepteki ciddi düşüş hem de ihracat
sağlaması
performansının
kötü
birlikte, istihdamın 2013 yılından önce
büyümenin
istikrara kavuşmayacağı ve toparlanmanın
kıyasla
düştüğünü
%
7,5
göstermektedir.
beklenenden
gerçekleşmesi
neticesinde
Artan
işsizlik
ve
kamu
yönelik
maliyesini
tedbirlerin
baskılayacağı
tırmanması
beklenmektedir.
İç Piyasada Değer Kaybı Hız Kazanıyor
iyileştirmeye
iç
ise
öngörülmektedir.
talebi
İhracat, GSYH büyümesine pozitif katkı
Öte
sağlamaya ve 2012 yılında da büyümenin
yandan,
düşük iş ve tüketici duyarlılık
itici
endeks
değerleri
ile
Bununla
birlikte,
söz
erişimde
katkının
boyutu,
sektörel
hanehalklarının
ve
Bununla
özel
sektördeki ücret kesintilerinin harcanabilir
geliri,
20’ye
yavaş gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
kayda değer biçimde gerileyeceği tahmin
edilmektedir.
%
firmalar
krediye
gücü
olmaya
devam
edecektir.
konusu
pozitif
politikaların
yaşadıkları zorlukların, tüketimdeki artışın
verimliliğin
bir süre daha ertelenmesine neden olacağı
maliyetlerinin düşürülmesi ve dolayısıyla
tahmin edilmektedir. Önceki tahminlerde
rekabet
bu
beklenen
konusundaki etkinliğine bağlıdır. Pazar
toparlanmanın ekonomik faaliyetlerin az
paylarının 2012 ve 2013 yıllarında artması
da olsa canlanmasıyla birlikte en iyi
beklenmektedir.
ihtimalle
konusu pazar payı artışlarının, önceki on
yıl
gerçekleşmesi
2013
yılında
başlaması
yıl
beklenmektedir.
24
artırılması,
gücünün
boyunca
Bununla
yaşanan
üretim
iyileştirilmesi
birlikte
pazar
söz
payı
kayıplarının
ancak
bir
bölümünü
gücünü destekleyen faaliyetler neticesinde
karşılayacağı düşünülmektedir.
azalan işgücü maliyetlerinin tüketiciye
yükleneceği varsayımı altında yapılmıştır.
Cari
açık,
azalmakla
birlikte,
hala
sürdürülemez seviyelerde seyretmektedir.
Rekabet gücü farklılıklarının azalması
2011 yılında cari açığın GSYH’ye oranı,
beklenmektedir.
2010 yılı seviyesinden 2 puan ve 2009 yılı
Yunanistan’ın ticaret ortaklarından daha
seviyesinden 4 puan düşük gerçekleşmiştir.
iyi bir büyüme performansı sergilemesi
Dış dengesizliklerde görülen iyileşmenin,
neticesinde, ülkede birim işgücü maliyeti
yavaş da olsa 2012 ve 2013 yıllarında da
açık bir biçimde düşmektedir. Özel sektör
devam edeceği öngörülmektedir. Kamu
ücretleri, rekabet gücünü iyileştirmeye
borçlarının yeniden yapılandırılması ve
yeterli olmasa da, son çeyrekler boyunca
faiz ödemelerinin düşmesiyle birlikte 2012
gerilemiştir.
yılında cari işlemler açığının azalması
dönemde
beklenmektedir.
tedbirlerin
Geçmiş
Bununla
işgücü
yıllarda
birlikte,
piyasasında
işgücü
son
alınan
maliyetlerini
önümüzdeki iki yıl boyunca düşürmesi
Grafik II.8.1:
beklenmektedir. Ayrıca, üretim ve hizmet
Yunanistan- İhracat Pazar Payı
piyasalarında gerçekleştirilen reformların
Endeks 2005= 100
ülkenin hem iç hem de dış piyasadaki
tahmin
rekabet
gücünü
artıracağı
tahmin
edilmektedir.
Grafik II.8.2:
Yunanistan- Enflasyon ve sabit
vergilerle hesaplanan enflasyon
puan
tahmin
Enflasyon ve enflasyon vergisi, pozitif
seyretmeye devam etmektedir. Bununla
birlikte, 2012’de ekonomik faaliyetlerin
yetersizliği ve özel sektör ücretlerindeki
kesintiler nedeniyle fiyatların aşağı yönlü
baskılanacağı ve 2012-2013 yıllarında
enflasyon
oranının
negatife
Enflasyon
döneceği
tahmin edilmektedir. Söz konusu tahmin,
mal ve hizmet piyasalarında rekabet
25
Sabit vergi
varsayımı
altında enflasyon
çeyreğinde GSYH’nin % 1,5’ine tekabül
Bütçe Açığı İyileşme Yolunda
eden kesintiler yapılmıştır. Hükümet 2013
yılında GSYH’nin % 1,8’i oranında faiz
2010 yılında % 10,3 oranında gerçekleşen
dışı
bütçe açığının GSYH’ye oranı, 2011
yılında % 9,1’e gerilemiştir.
Bütçe
açığı/GSYH
düşüş,
oranındaki
için harcamalar kaleminde GSYH’nin %
3,8’i
oranında
kesinti
yapılması
gerekmektedir.
Özel Sektör Katılımı (PSI) olarak da
neticesinde faiz dışı açıkta 2,5 puanlık bir
adlandırılan
iyileşme görülmüştür. Brüt kamu borç
ve
borçların
yeniden
yapılandırılmasını içeren uygulama, Yunan
stokunun GSYH’ye oranı 2010 yılında %
kamu maliyesinin sürdürülebilir seviyelere
145 iken, 2011 yılında söz konusu oran %
geri
165’e yükselmiştir.
dönmesine
Bununla
birlikte,
katkı
sağlayacaktır.
mevcut
ekonomik
görünüm göz önüne alındığında, kamu
2012 yılında bütçe açığının, faiz dışı fazla
borcunun ancak 2013 yılından sonra
hedefine (GSYH’nin % 1’i ) paralel olarak,
% 7,3 olması beklenmektedir. Kamu
yılının
ek
Faiz
harcamalarındaki 1 puandan fazla artış
2012
hedeflemektedir.
faiz dışı fazla hedefinin tutturulabilmesi
ile faiz dışı harcamalardaki 1,4 puanlık
harcamalarında,
vermeyi
Halihazırdaki tahminlere göre, söz konusu
gelirler/GSYH oranındaki 1,2 puanlık artış
düşüşten kaynaklanmaktadır.
fazla
ilk
26
sürdürülebilir
bir
biçimde
başlayacağı
tahmin
düşmeye
edilmektedir.
Tablo II.8.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – YUNANİSTAN
2010
Cari Fiyatlarla
GSYH
227,3
Özel Tüketim
169,4
Kamu Tüketimi
41,3
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
37,8
Ekipman için
13,8
İhracat (mal ve hizmet)
48,9
İthalat (mal ve hizmet)
69,1
GSMG
221,1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar EURO
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
74,5
18,2
16,6
6,1
21,5
30,4
97,3
92-07
3,1
3,0
2,9
4,9
11,0
6,2
6,3
2,8
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-0,2
-3,3
-3,5
4,0
-1,3
-3,6
-2,1
4,8
-7,2
-6,7 -15,2 -15,0
1,3 -24,0 -20,0
3,0 -19,5
4,2
3,3 -20,2
-7,2
-0,6
-2,4
-3,8
2011
-6,9
-7,1
-9,1
-20,7
-22,1
-0,3
-8,1
-7,3
2012
-4,7
-5,7
-11,0
-6,6
-5,2
3,2
-5,1
-3,4
2013
0,0
-1,1
-9,5
6,7
6,7
5,4
0,0
0,2
3,6
0,0
-0,6
1,1
9,8
7,6
5,6
-0,4
6,1
0,0
-15,4
-7,0
-6,6
-6,7
99,2
0,8
-0,5
-0,5
0,8
7,7
6,1
7,1
2,2
0,3
4,7
4,2
-0,6
-20,8
-17,9
-16,2
-9,8
-10,7
-9,8
113,0
-10,6
1,3
2,4
-6,7
17,7
-3,2
-3,0
-4,5
-2,9
1,6
3,1
0,6
-13,3
-11,3
-9,9
-9,1
-5,4
-5,7
165,3
-7,1
0,3
2,3
-4,8
19,7
-8,0
-8,1
-7,4
-6,3
-0,7
-0,5
-0,3
-12,3
-7,8
-6,3
-7,3
-2,6
-2,9
160,6
-1,4
-0,2
1,4
-0,2
19,6
-1,3
-1,5
-1,1
-4,7
-0,4
-0,3
-0,8
-12,1
-6,3
-4,7
-8,4
-4,5
-4,5
168,0
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
27
-3,4
-2,9
3,1
-0,2
9,5
4,0
7,2
4,3
3,0
2,8
1,3
-3,4
-16,0
-14,3
-13,3
-15,8
-15,2
-15,4
129,3
-7,0
0,4
3,0
-1,9
12,6
-3,3
-1,7
-3,3
-3,0
1,7
4,7
1,7
-13,8
-12,3
-10,6
-10,6
-8,7
-9,0
144,9
(c) GSYH yüzdesi olarak
9. İSPANYA
Zor Zamanlar Kapıda
Ekonomi
Daralırken
Devam Ediyor
düşük kamu harcamaları ve bozulan kredi
Dengelenme
şartları nedeniyle İspanya,
çeyreğinde ekonomik durgunluk dönemine
İspanya, emlak ve inşaat sektöründeki
girmiştir. Öte yandan bu dönemde Euro
çöküntünün ardından kapsamlı bir yapısal
Bölgesi’nde borç krizi şiddetlenmiş ve dış
uyum reformunu uygulamaya koymuştur.
talep zayıflamıştır. Ekonomik daralmanın
Oldukça yüksek meblağlara ulaşan özel
2012 yılının ikinci yarısında en şiddetli
sektör borçları, hanehalkı ve mali olmayan
halini
kuruluşlarda düşük kaldıraçlamayı teşvik
altında,
sektörünün yeniden yapılandırılması ve
Rekor
seviyelerde
etmektedir.
seyreden
sürdürülebilir
Kamu
vadede
etkileyecektir.
boyunca
Toparlanan
emlak
iç talebi
ve
inşaat
finansman
piyasa
ihracatı ve büyümeyi desteklemeye devam
hafifletilmiştir.
sektörünün
zayıf
sorunlu
ekonomik
ihtiyacından
gerilimlerine
karşı
kaynaklanan
kırılganlığı
devam etmektedir. Kısa vadede banka
edeceği öngörülmektedir.
bilançolarında
gerekli
düzeltmelerin
yapılması, kredi akışını sınırlayıcı bir etki
Reel GSYH’nin 2012 yılında % 1,8 ve
yaratacak ve böylelikle özel tüketim ve
2013 yılında % 0,3 daralacağı tahmin
İşgücü
karşılamaya
görünümden ve yüksek meblağlara ulaşan
ve
güçsüz iç talep ile baskılanan ithalatın, net
edilmektedir.
politikalarıyla
varlıklarından,
olumsuz
ihracat
ihtiyacını
Bununla birlikte, İspanyol mali sisteminin,
iyileşme beklentisine rağmen, söz konusu
dönemi
likidite
yönelik
gerekmektedir. 2013 yılındaki kademeli
tahmin
tahmin
etkisi, Avrupa Merkez Bankası’nın uzun
getirilmesi
dengesizliklerin düzeltilmesi,
döneceği
ve kredi arzı üzerindeki olumsuz yayılma
maliyesinin
seviyelere
pozitife
Avrupa mali sisteminde yaşanan gerilimler
işsizliğin
önümüzdeki dönemde daha da artması
beklenmektedir.
2013
edilmektedir.
bankalara sermaye desteği sağlanmasına
devam
öngörülmektedir.
politika değişikliği olmayacağı varsayımı
kayda değer bir etkisi olan bankacılık
çalışmalar
alacağı
yılında çeyrek bazda GSYH büyümesinin,
etmiştir. Emlak ve inşaat sektörü üzerinde
yönelik
2011’in son
yatırımlar zayıflayacaktır.
piyasasındaki
durumun beklenenin ötesinde kötüleşmesi,
28
beklenmektedir.
İspanya- Net Dış Borçlanma,
GSYH ve GSMH
Grafik II.9.1:
ekonomik
görünüm, yüksek özel sektör borcu ve sıkı
% GSYH
Endeks 2000=100
Kötüleşen
kredi
tah
mi
n
koşullarıyla
birlikte,
özellikle
makine-teçhizat yatırımlarının azalacağı
tahmin edilmektedir.
Emlak sektörü yatırımları 2011 yılında
Net dış borçlanma
(sağ)
GSY
H
GSMH
zayıf bir görünüm sergilemiştir. Emlak
(sol)
(sol)
fiyatlarındaki
düşüş
hızlanarak
son
çeyrekte yıllık bazda % 11’e yükselmiştir.
Büyümeyi Baskılayan Zayıf İç Talep
Emlak fiyatlarının kısa vadede daha da
İnatçı ve artmaya devam eden işsizlik,
düşmesi beklenmektedir.
yüksek hanehalkı borç stoku ve sıkı kredi
yatırımların,
şartları nedeniyle 2012 yılında özel tüketim
maliyesinin
harcamalarının
kalması
etkisiyle azalması beklenmektedir. Öte
İstihdamdaki gerileme,
yandan, kamu tüketim harcamalarının da
düşük ücret artışı ve gelir vergilerindeki
2012 bütçesinde yer alan kamu maliyesini
artış neticesinde hanehalkı harcanabilir
iyileştirme tedbirleri sebebiyle düşeceği
oldukça
beklenmektedir.
ciddi
gelirinin
zayıf
biçimde
azalması
Emlak dışı
ölçüde
büyük
iyileştirilmesi
kamu
tedbirlerinin
tahmin edilmektedir.
beklenmektedir. Ayrıca, emlak fiyatlarının
düşeceği
ve
bu
servetini
daha
da
Öte
edilmektedir.
durumun
hanehalkı
azaltacağı
yandan,
Destekleniyor
beklenmektedir.
Tahmin dönemi boyunca ihracattaki güçlü
Bununla
büyümenin
birlikte, tahmin dönemi süresince, emlak
azalması,
varsayımı altında, hanehalkının net borç
konusu
brüt
dolaysız
vergilerin
yükselmesine
rağmen,
artması
ve
ihracat
çeşitlenmeyle
birlikte
genişlemenin
tahmin
dönemi
boyunca sürmesi ve halihazırdaki yüksek
operasyonel fazlalarının artması ve brüt
tasarruflarının,
etmesi
İspanya’nın pazar payı genişlemiştir. Söz
Azalan birim işgücü maliyetleri nedeniyle
kuruluşların,
üretimdeki
pazarlarındaki
veren olmayı sürdüreceği öngörülmektedir.
olmayan
devam
öngörülmektedir. Birim işgücü maliyetinin
yatırımlarının düşmeye devam edeceği
mali
Büyümeyle
hanehalkı
tasarruf oranının % 11 civarına kadar
gerilemesi
İhracattaki
Ekonomi,
tahmin
dış
açığı
düşürmesi
beklenmektedir.
Görece güçlü ihracat ve azalan ithalat
neticesinde İspanya’nın ticaret dengesi
29
iyileşmektedir. 2011 yılında cari açık
Ücret
GSYH’nin % 3,9’una gerilemiştir. Cari
Gerileme
Artışlarında
ve
Enflasyonda
açığın 2013 yılında dengeye yaklaşacağı
tahmin edilmektedir. Bununla birlikte,
KDV ile özel tüketim vergilerindeki artışın
İspanyol ekonomisinin enerji ithalatına
yarattığı geçici etkilerin zayıflaması ve
bağımlılığı ve artmaya devam eden faiz
enerji fiyatlarındaki artışın düşmesi ile
yükü, cari açıktaki iyileşme üzerinde baskı
birlikte enflasyon, 2011 yılının sonlarına
oluşturabilir.
doğru yavaşlamıştır. Bununla birlikte 2011
yılı
İstihdamdaki Düşüş Sürüyor
sonbahar
karşılaştırıldığında 2012 yılı tahminleri,
büyük ölçüde
İşgücü
piyasasındaki
tahminleriyle
durum,
yüksek
enerji
fiyatları
tahmin
nedeniyle, yukarı yönlü revize edilmiştir.
edilenden daha fazla bozulmuş, 2011’in
Ayrıca, yönetilen fiyatların bazılarındaki
son çeyreğinde işsizlik oranı % 22,8’e
(elektrik, doğalgaz, toplu taşıma fiyatları
yükselmiştir. 2011’in son çeyreğinde kalıcı
gibi) artış, fiyatlar üzerinde yukarı yönlü
istihdam % 3,4, geçici istihdam ise % 2,5
baskı
oranında azalmıştır. Önceki çeyreklerin
ılımlı olması ve sürmesi beklenen güçlü
aksine son çeyrekte kalıcı istihdam geçici
işgücü verimliliğiyle birlikte birim işgücü
istihdamdan fazla düşmüştür.
maliyetinin daha da düşeceği tahmin
yaratmaktadır. Ücret artışlarının
edilmektedir.
Son dönemde yapılan işgücü piyasası
reformu, ücret ve istihdam konularında
Temel Senaryoda Riskler Mevcut
firmalara daha fazla esneklik-güvenlik
(flexicurity)
sağlamaktadır.
İspanyol
Euro
ekonomisinin halihazırdaki zayıflığı göz
Bölgesi’nde
borç
krizinin
şiddetlenmesi halinde, İspanya’nın risk
önüne alındığında, söz konusu reformun
priminin kayda değer biçimde yükseleceği
kısa vadede daha ılımlı ücret artışlarına ve
tahmin
istihdamın bir miktar daha düşmesine
edilmektedir.
Ayrıca,
banka
bilançolarındaki bozulmanın, reel ekonomi
neden olacağı tahmin edilmektedir.
ve
kamu
maliyesi
finansmanını
zorlaştıracağı öngörülmektedir. Ülkenin
yoğun enerji ithalatı yaptığı göz önüne
alındığında, petrol fiyatlarının beklenenden
çok
30
artmasının
İspanyol
ekonomisi
üzerinde olumsuz bir etki yaratabileceği
piyasası
değerlendirilmektedir.
vereceği tahmin edilmektedir.
Öte
yandan,
şartlarına
bağlı
olarak
açık
hanehalkı tasarruf oranının artan ihtiyati
tasarruflar
nedeniyle
yükselebileceği
2012 yılında toplam gelirlerin büyük
öngörülmektedir.
ölçüde
gelir-artırıcı
mali
tedbirlerin
etkisiyle GSYH’nin % 0,9’u oranında
Kamu Maliyesini İyileştirmeye Yönelik
artacağı
öngörülmektedir.
İddialı Tedbirler
harcamaların
Toplam
%
GSYH’nin
1,2’si
nispetinde azalacağı tahmin edilmektedir.
Bütçede,
2011 yılında bütçe açığı/GSYH oranı
gerçekleşmiştir.
olarak
arasındaki
sapma,
beklenenden
zayıf
büyüme
harcamalar ve sermaye harcamalarında
ölçüde
önemli
nedeniyle
Üretim
ve
ithalat
Riskler
sektörlerinden toplanan vergiler oldukça
dengelenmiş
gelirlerde
ve
sosyal
harcamalarda düşüşe neden olabileceği
tahmin edilmektedir. Bununla birlikte,
2012 yılında bütçe açığı/GSYH oranının %
Bütçe İstikrar Kanunu ve bölgesel nitelikli
6,4 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
2011
yılı
mali tedbirlerin uygulamaya konulmasıyla
ile
birlikte
karşılaştırıldığında 2 puanın biraz üzerinde
azalma
ölçüde
büyük
programlarının
etkilemiştir.
bir
yapılacağı
daralma ya da süregelen yapısal uyum
merkezi hem de yerel yönetimleri olumsuz
açığında
kesintiler
görünmektedir. Beklenenden daha derin bir
düşük seviyelerde kalmış, bu durum hem
Bütçe
miktarda
öngörülmektedir.
tahminlerin altında gerçekleşen gelirlerden
kaynaklanmıştır.
maaşların
çıkarılması gibi tedbirler vasıtasıyla cari
Oranlar
büyük
sektöründe
dondurulması ve kamu çalışanlarının işten
hükümet hedefinin (% 6) üzerinde (%
8,5’i)
kamu
gözleneceği
aşağı
yönlü
baskılanabileceği
tahmin
risklerin
öngörülmektedir.
Politika değişikliği olmayacağı varsayımı
edilmektedir. 30 Mart 2012 tarihinde kabul
altında,
edilen 2012 yılı bütçe taslağında, dengeli
2013
yılında
bütçe
açığının
GSYH’ye oranının % 6,25’e yükselmesi
bir bütçeyle birlikte 2011 yılında % 5,1
beklenmektedir.
olan merkezi bütçe açığı/GSYH oranının
% 3,5, genel bütçe açığı/GSYH oranının
Yapısal dengenin 2011 yılında GSYH’nin
ise % 5,3 olması hedeflemektedir. Sosyal
% 7,25’ine, 2012 ve 2013 yıllarında ise %
güvenlik sisteminin de bozulan işgücü
4,75’ine düşeceği tahmin edilmektedir.
31
Halihazırda yüksek seyreden bütçe açığı ve
oranının 2013 yılında % 87’ye yükselmesi
negatif büyüme oranıyla birlikte 2011
beklenmektir.
yılında % 68,5 olan kamu borcu/GSYH
Tablo II.9.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İSPANYA
2010
Cari Fiyatlarla
GSYH
1051,3
Özel Tüketim
606,9
Kamu Tüketimi
221,7
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
240,3
Ekipman için
62,7
İhracat (mal ve hizmet)
283,9
İthalat (mal ve hizmet)
306,2
GSMG
1035,9
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
Milyar EURO
% GSYH
100,0
57,7
21,1
22,9
6,0
27,0
29,1
98,5
92-07
3,1
3,0
3,8
4,3
4,6
7,6
8,4
3,0
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
2011
0,7
-0,1
-2,2
-5,1
1,5
9,0
-0,1
-0,2
2012
-1,8
-2,2
-6,9
-7,9
-6,1
3,2
-5,6
-2,2
2013
-0,3
-1,3
-3,5
-3,2
-3,0
4,7
-0,9
-0,6
3,6
0,0
-0,5
2,3
-0,7
0,1
1,5
-0,2
-6,5
0,0
2,8
-6,5
-1,0
0,0
0,9
-2,6
-1,8
0,0
2,5
-2,0
-4,4
0,0
2,7
-3,7
-2,1
0,0
1,8
-1,5
13,3
4,0
3,2
-0,7
3,9
-0,4
-5,0
-3,7
-2,8
-2,1
-2,1
54,2
11,3
6,1
4,9
2,5
13,5
2,4
4,1
-2,3
-7,8
-9,6
-9,2
-4,5
-4,6
-4,3
40,1
18,0
4,3
1,4
1,3
18,5
0,1
-0,2
5,0
-4,0
-5,1
-4,7
-11,2
-9,2
-8,5
53,8
20,1
0,0
-2,6
-3,0
13,9
0,4
2,0
-1,6
-4,5
-4,5
-4,0
-9,3
-7,0
-7,0
61,0
21,7
0,8
-1,9
-3,2
11,6
1,4
3,1
-3,2
-3,7
-3,9
-3,4
-8,5
-6,9
-7,3
68,5
24,4
0,1
1,8
-2,7
10,7
0,9
1,9
-1,9
-2,1
-2,0
-1,4
-6,4
-4,5
-4,8
80,9
25,1
0,1
-1,1
-1,7
11,1
0,7
1,1
-1,9
-1,1
-1,0
-0,4
-6,3
-4,8
-4,8
87,0
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
32
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
0,9
-3,7
-0,1
-0,6
-4,3
0,8
5,9
3,7
0,2
-4,7 -16,6
-6,3
-3,2 -22,9
5,2
-1,0 -10,4
13,5
-5,2 -17,2
8,9
0,5
-3,3
0,7
(c) GSYH yüzdesi olarak
10. FRANSA
Güçlü Büyüme, Yavaş Toparlanma
Ekonomik Toparlanma Geçici Etkilerle
Sağlanıyor
toparlanmanın
Aylar süren belirsizlik ve zayıf ekonomik
Ilımlı da olsa pozitif seyreden büyüme
görünümün ardından Fransız ekonomisinde
eğiliminin 2013 yılında hız kazanması
2012
sinyalleri
beklenmektedir. Artan hanehalkı güven
görülmeye başlanmıştır. 2011 yılının son
endeksinin tasarruf oranında düşüşe neden
çeyreğinde beklenenden güçlü büyümeyle
olması ve yatırımların kademeli bir şekilde
(% 0,2) birlikte 2012’nin ilk aylarında mal
2011 seviyesine dönmesi beklenmektedir.
ve hizmet tüketiminde görülen iyileşme,
2013 yılında reel GSYH büyümesinin Euro
yılında
toparlanma
sağlanacağı tahmin edilmektedir.
Bölgesi ortalamasının biraz üstüne çıkarak
ekonomilerle karşılaştırıldığında oldukça
% 1,3’e yükseleceği tahmin edilmektedir
iyi
(Sonbahar tahminlerinde bu oran % 1,4
bir
görünüm
Bölgesi’ndeki
harcamalarıyla
diğer
Fransa’nın,
Euro
yatırım
sergilemesine
yol
açmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu
idi).
olumlu gelişmelerde geçici etkiler büyük
rol oynamaktadır.
İşgücü Piyasası Henüz Düzlüğe Çıkmadı
2011 yılının son çeyreğinde ekonomi,
özellikle mali olmayan kurumlar tarafından
İstihdam
gerçekleştirilen yatırımlar ve ihracatla
sektörde görülen işten çıkarmalarla birlikte
desteklenmiştir.
daralmıştır. İşsizlik oranı 2011 yılının son
Şubat
2012’de
enerji
yılın
çeyreğinde
ikinci
yarısında,
toplamda
0,3
özel
tüketimindeki artış, tüketim harcamalarını
iki
puan
desteklemiştir.
yükselmiştir. Fransa İşsizlik Ofisi’nden
elde edilen verilere göre, en yüksek
Son
ekonomik
veriler
göz
artışlar, uzun vadeli ve nitelikli işgücünde
önüne
görülen işsizlikte gözlenmiştir.
alındığında 2012 yılında toparlanmanın,
beklenenden yavaş gerçekleşeceği tahmin
edilmektedir. Özel tüketimlerin, daralmayı
Ekonomideki yavaş toparlanmanın işgücü
engelleyecek kadar güçlü olmakla birlikte
piyasasındaki
büyümenin itici gücü olmaya devam
yetersiz kalacağı tahmin edilmektedir.
etmeyeceği öngörülmektedir. Ekonomik
2011 yılında % 9,7’ye ulaşan işsizlik
33
bozulmayı
düzeltmede
oranının 2012 yılında % 10,2 ve 2013
yılında
%
ise
10,3’e
Yatırımlarda Kademeli İyileşme
tırmanması
2011 yılının ikinci yarısında yatırımcılar
beklenmektedir.
arasındaki karamsarlık ve kredi daralması
İşgücü
Piyasası
Tahminleri
(credit crunch)
Özel
endişeleri ciddi bir
belirsizlik ortamı yaratmıştır. Bununla
Tüketimi ve Toparlanmayı Baskılıyor
birlikte, 2012 yılı başlarında Avrupa
2012
ve
2013
piyasasındaki
yıllarında
olumsuz
Merkez Bankası’nın müdahalesiyle kredi
işgücü
piyasalarındaki endişeler kontrol altına
gelişmeler
alınmış ve ekonomik duyarlılığı iyileştirici
nedeniyle özel tüketimlerdeki iyileşmenin
etkiler yaratılmıştır.
sınırlı kalacağı öngörülmektedir. Yüksek
işsizlik
olumsuz
oranının
ücret
yansıması
müzakerelerine
Yatırımlarda henüz hızlı bir canlanma
beklenmektedir.
sağlanamamıştır.
Görece yüksek enflasyon nedeniyle reel
2011
ücretlerin 2012 ve 2013 yıllarında yatay
yılında dibi
fazlaları
seyredeceği tahmin edilmektedir.
Fransız firmalarının
nedeniyle
gören operasyonel
firmaların
yatırım
kabiliyetlerinin sınırlı kalacağı tahmin
edilmektedir.
Grafik II.10.I. Fransa- GSYH Büyümesi ve
Bileşenleri
puan
Artan güvenle birlikte tahmin dönemi
tahmin
boyunca
kademeli
bir
iyileşmenin
gerçekleşeceği öngörülmektedir.
2011 yılının son çeyreğinde stokların ciddi
İç talep GSYH
Büyümesi
biçimde
Net ihracat
azalmasının
ardından
tahmin
döneminde stokların dengeleneceği tahmin
edilmektedir.
İşgücü
piyasasındaki
marjinal
tüketim
belirsizliklerin
eğilimini
Stokların,
2012
yılı
büyümesini olumsuz yönde etkileyeceği,
olumsuz
2013
etkilemesi beklenmektedir. 2013 yılında,
yılı
büyümesine
ise
sağlamayacağı tahmin edilmektedir.
işgücü piyasasında öngörülen istikrar ve
düzelmesi beklenen ekonomik görünüm
nedeniyle hanehalkı ihtiyati tasarruflarının
düşeceği tahmin edilmektedir.
34
katkı
% 5,5’tan % 7’ye yükseltilmesi, genel
Az da Olsa Artan Dış Talep, Dış
Ticaretin İtici Gücü
KDV oranının ise % 19,6’dan % 21,2’ye
çıkarılması ve tütün ürünleri üzerine ek
2012 yılında ihracatın zayıf dış talep
vergi
nedeniyle
üzerindeki aşağı yönlü baskıların azalması
yavaşlayacağı
edilmektedir.
içerisindeki
2013
iyileşme
tahmin
yılında
Birlik
beklentisinin
ihracatı
birlikte
enflasyon
beklenmektedir.
ve
ihracat pazar payı kayıplarını engelleme
çabalarının
konulmasıyla
Riskler Dengede
genişleteceği
öngörülmektedir.
Genel ekonomik görünüme ilişkin risklerin
dışında bazı spesifik riskler sonbahar
İç talebin zayıflığı nedeniyle 2012 yılında
tahminlerine kıyasla daha dengeli bir
ithalat üzerindeki baskının devam etmesi
görünüm sergilemektedir.
öngörülmektedir. Dolayısıyla, 2012 yılında
net dış ticaretin büyümeye katkısının
2012
pozitif olacağı, 2013 yılında ise net
yılının
güvenirliğin
ticaretin büyümeye katkı sağlamayacağı
başında
özel
sektörde
yeniden tesis edilmesiyle
birlikte daha güçlü bir toparlanmanın
tahmin edilmektedir.
sinyalleri verilmiştir. Hızla artan yatırımlar
ve
Azalan Enflasyonist Baskılar
düşük
Fransa’nın
seviyelerdeki
büyüme
tasarruflar,
profilini
olumlu
etkilemektedir.
Ekonomideki durağan görünüme karşın
2011 yılında hızla artan enerji fiyatları,
Öte yandan, mali sektördeki belirsizliklere
enflasyonun yükselmesine neden olmuştur.
rağmen,
2012 yılında, petrol fiyatlarının istikrara
yeterliliklerinin artması nedeniyle kredi
kavuşması beklense de, 2011 yılında % 2,3
şartlarının tahmin edilenden daha kötü
olan enflasyon oranının az da olsa düşerek
etkilenebileceği ve firmalar tarafından
%
gerçekleştirilen
2,1
olarak
kaydedileceği
öngörülmektedir.
bankaların
sermaye
yatırımların
sınırlanabileceği öngörülmektedir.
2013 yılında enflasyon oranının düşmeye
devam ederek % 1,9’a gerileyeceği tahmin
edilmektedir. Düşürülmüş KDV oranının
35
Zorluklara Rağmen Kamu Maliyesi
büyümenin
bütçe
açığını
İyileşiyor
etkileyeceği ve 2012’de bütçe açığının
olumsuz
GSYH’ye oranının % 4,5’e ulaşacağı
tahmin edilmektedir.
2010 yılında GSYH’nin % 7,1’i olan bütçe
açığı, 2011 yılında hedeflenen seviyenin(%
Bütçe açığının 2013 yılında sınırlı da olsa
5,7) altında (% 5,2) gerçekleşmiştir. Bütçe
düşmesi, ancak yine de GSYH’nin %
açığının azalmasında, GSYH’nin % 1’ine
4’ünün
ulaşan istisnai harcamalar (askeri ekipman
ve
potansiyelin
emeklilik reformunun etkisiyle birlikte
üzerinde
sosyal yardımlardaki artışın hız kesmesi
gerçekleşen büyüme etkili olmuştur.
öngörülmektedir. GSYH’nin % 0,2’sine
tekabül eden gelir tedbirleri de bütçe
2012 yılında GSYH’nin % 0,8’ine tekabül
açığını kapatmaya katkı sağlayacaktır.
eden kamu maliyesini iyileştirme tedbirleri
neticesinde
bütçe
açığının
daha
Bununla
da
seviyesinin
harcamalarında ek kesintileri, (gelir ve
harcamaların
vergilerinin
harcamalar
bileşeninde
ise
sağlık
harcamalarında
genişleyeceği
ve
GSYH
oranında iyileşme beklenmektedir. Borç
hizmetleri
oranının ise tahmin dönemi boyunca
sıkılaştırma
yükselmeyi
edilmektedir.
yürürlüğe giren emeklilik reformunun
2012 yılından başlamak üzere tasarruf
sağlamak kaydıyla bütçeye katkı yapması
beklenmektedir. Öte yandan, potansiyelin
gerçekleşecek
gerçekleşmesi
dengede toplamda GSYH’nin % 1,25’i
öngörülmektedir. Ayrıca, 2010 yılında
altında
üstünde
Sonuç olarak, 2012-2013 yıllarında yapısal
bazı sosyal yardım kalemlerinde kısmi
ve
bütçe
olmaktadır.
merkezi yönetim harcamalarında kesinti,
endeksleme
altında,
büyümesinin daralacağı öngörüleri neden
artırılmasını) içermektedir.
Bütçenin
varsayımı
değişikliği
beklenmektedir. Söz konusu sapmaya,
servet vergileri ile alkol ve tütün ürünlerine
tüketim
politika
açığı/GSYH oranının resmi hedef olan % 3
tedbirler genelde gelir temelli olup, vergi
özel
birlikte,
olmayacağı
gerilemesi beklenmektedir. Söz konusu
uygulanan
seyretmesi
beklenmektedir. Ekonomik toparlanma ve
harcamaları gibi), gelir kalemindeki yeni
tedbirler
üzerinde
ekonomik
36
sürdüreceği
tahmin
Tablo II.10.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – FRANSA
2010
Cari Fiyatlarla
GSYH
1932,8
Özel Tüketim
1124,2
Kamu Tüketimi
479,9
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
373,3
Ekipman için
101,2
İhracat (mal ve hizmet)
492,2
İthalat (mal ve hizmet)
537,5
GSMG
1968,1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar EURO
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
58,2
24,8
19,3
5,2
25,5
27,8
101,8
92-07
2,0
1,9
1,5
2,4
3,5
5,0
5,2
2,1
1,9
0,1
0,0
0,7
9,9
2,6
1,3
-0,3
14,9
1,6
1,8
0,0
0,2
0,8
0,8
-3,4
-3,7
57,7
(b) brüt tasarruf/kullanılabilir gelir
37
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-0,1
-2,7
1,5
0,2
0,2
1,4
1,3
2,3
1,2
0,3
-9,0
-1,2
3,5
-9,6
4,1
-0,3 -12,4
9,7
0,9 -10,8
8,8
-0,1
-2,9
1,7
0,5
-0,2
-0,3
0,7
7,8
2,4
3,2
0,6
15,3
2,5
3,2
-0,7
-2,7
-1,9
-1,9
-3,3
-3,9
-4,0
68,2
-1,3
-1,2
-0,2
-1,4
9,5
1,8
3,2
2,7
16,2
0,5
0,1
2,2
-2,2
-2,1
-2,1
-7,5
-6,2
-6,2
79,0
0,9
0,6
0,1
0,1
9,8
2,1
0,7
-0,1
15,6
0,8
1,7
-2,6
-2,6
-2,2
-2,2
-7,1
-5,8
-5,7
82,3
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
1,7
0,4
0,8
2,9
8,9
4,9
4,6
1,8
2012
0,5
0,7
0,5
0,5
0,5
2,5
1,3
0,7
2013
1,3
1,5
0,5
1,8
4,9
4,8
4,3
1,4
1,0
0,8
0,0
0,7
9,7
2,8
1,8
0,2
15,9
1,6
2,3
-2,2
-3,4
-2,7
-2,7
-5,2
-4,1
-4,1
85,8
0,6
-0,4
0,3
0,4
10,2
2,1
2,1
0,6
16,4
1,5
2,1
-1,2
-3,5
-2,4
-2,2
-4,5
-3,1
-3,2
90,5
1,4
0,0
0,0
0,4
10,3
2,0
1,1
-0,6
16,3
1,8
1,9
0,3
-3,5
-2,1
-2,0
-4,2
-2,9
-2,9
92,5
11. İTALYA
Resesyondan Çıkış Yavaş Olacak
Finansal piyasalarda herhangi bir ilave
Borç Krizi Reel Ekonomiyi Olumsuz
Etkiliyor
kötüleşme yaşanmaması ve 10 yıl vadeli
İtalyan devlet tahvillerinin faizlerinin %
İtalyan ekonomisi Euro Bölgesindeki borç
6’nın altında olacağı varsayımı altında
krizinden ciddi şekilde etkilenmiştir. 2011
yılının
son
aylarında
devlet
ekonominin 2012’nin üçüncü çeyreğinde
tahvili
istikrar kazanması ve son çeyrekte kısmi
faizlerinin hızlı bir şekilde yükselmesi
İtalyan
bankalarının
bir büyüme yaşaması öngörülmektedir.
borçlanma
Sonuç olarak İtalya’da GSYH’nin 2012
maliyetlerinin artmasına sebep olmuştur.
yılında % 1,4 daralacağı ve 2013’te ise %
Kredi koşullarının firmalar için sıkılaşması
ve
ekonomiye
güveninin
sonucunda iç talep daralmıştır.
0,4
azalması
oranında
büyüyeceği
tahmin
edilmektedir.
2011’in
son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %
0,7 oranında küçülen İtalyan ekonomisi
2012’de
üçüncü çeyrekteki % 0,2’lik daralmanın da
Azalacak
İç
Talep
Önemli
Ölçüde
etkisiyle 2011 yılında toplamda % 0,4’lük
Zayıf işgücü piyasası ve süregelen mali
sınırlı bir büyüme yaşamıştır.
sıkılaştırma tedbirleri neticesinde azalan
2011 yılının son çeyreğinde yaşanan ciddi
hanehalkının reel harcanabilir geliri özel
GSYH daralması, İtalya’nın 2012 yılına da
tüketim
0,5 puanlık bir negatif büyüme etkisiyle
etkilemektedir.
başlamasına
İşgücü
2012’nin sonuna kadar azalmaya devam
piyasasına ilişkin olumsuz beklentilere ek
etmesi ve ancak 2013 yılında istikrar
olarak
kazanması beklenmektedir.
sebep
finansal
olmuştur.
piyasalardaki
yüksek
harcamalarını
Tüketim
olumsuz
harcamalarının
Brüt sabit
belirsizlik ortamı, harcama ve yatırım
sermaye oluşumu ise sıkı finansman
planlarının ertelenmesine yol açacaktır. Bu
koşulları ve azalan talepten olumsuz
durum İtalyan ekonomisinin 2012’nin ilk
etkilenmektedir. 2011’in son çeyreğinde
çeyreğinde de daralmasına neden olacaktır.
teçhizat yatırımlarında yaşanan daralmanın
Reel GSYH’nin ilk çeyrekte bir önceki
2012’nin ilk yarısında da devam etmesi
çeyreğe göre % 0,7, ikinci çeyrekte ise %
muhtemeldir. Öte yandan, özel sektörün
0,4oranında
2012
daralması
beklenmektedir.
38
yılının ikinci
yarısında
yatırım
planlarını
tekrar
hayata
geçirmesi
beklenmektedir. Bu beklenti dış talebin
güçlenmesi ve finansman koşullarının
kademeli
bir
şekilde
normalleşmesi
varsayımına dayanmaktadır. Ancak inşaat
yatırımları tüm tahmin dönemi boyunca
daralacaktır.
Başta brüt sermaye oluşumu olmak üzere
iç talepte gerçekleşmesi beklenen düşüş,
İşsizlik Artarken Ücretler Baskı Altında
ithalatın 2012’de kayda değer bir gerileme
yaşamasına sebep olacaktır. İthalatın 2013
yılında kısıtlı bir toparlanma yaşaması
2010 yılı sonunda başlayan istihdam artışı
beklenmektedir.
ekonomik
AB
dışındaki
ticaret
faaliyetlerdeki
durgunluk
ortaklarının istikrarlı talebi sonucunda
neticesinde 2011 yılının son çeyreğinde
ihracatın 2012’nin ikinci döneminde hız
sona ermiştir. Özellikle genç nüfustaki
kazanması ve tüm tahmin dönemi boyunca
işsizlik oranının artması sebebiyle işsizlik
artması
ticaret,
oranı
GSYH
yükselmeye başlamıştır.
azalan
öngörülmektedir.
ithalat
Dış
sayesinde,
2011’in
ikinci
yarısında tekrar
büyümesine tüm tahmin dönemi boyunca
pozitif katkı sağlayacaktır. Yine de 2010-
Yeni kabul edilen emeklilik reformları
2011
sayesinde
döneminde
toparlanmanın
döneminde
yaşanan
ardından,
ihraç
geçici
pazarlardaki payında kayıp
yaş
gruplarında
yaşanacak istihdam artışı ve halihazırda
2012-2013
mallarının
yüksek
bazı
işgücü
yaşanması
piyasasında
çalışanların
aktif
hanehalkı
olmayan
harcanabilir
gelirinde yaşadıkları düşüş neticesinde
muhtemeldir.
tekrar iş aramaya başlaması sayesinde iş
Düzelen dış ticaret dengesinin etkisiyle
gücüne
cari açığın 2012 yılında önemli ölçüde
beklenmektedir. Sonuç olarak, 2012-2013
azalması beklenmektedir. Dış ticaret açığı
döneminde işsizlik oranının 2010-2011
2013 yılında artan ihracat ve düzelen dış
dönemine
ticaret
öngörülmektedir.
hadleri
sayesinde
daha
da
azalacaktır.
39
katılım
göre
oranının
%
toparlanması
1
artacağı
Tahmin dönemi boyunca özel sektördeki
standart KDV oranında ve % 10 olan
ücret artışlarının enflasyon artışının altında
indirimli
kalması beklenmektedir. Kamu sektöründe
itibarıyla yapılacak % 2’lik artış göz
ise
önünde
ücretler
dondurulmaya
devam
KDV
oranında
Ekim
bulundurulmuştur.
2012
Çekirdek
edecektir. Ücret artışlarına ilişkin sınırlı
enflasyonun ise 2012’nin son çeyreğinde
beklentiler, 2012-2013 yılları için iş gücü
% 3’ün üstüne çıkması ve ardından 2013
verimliliğinde
sonunda % 1,5’e düşmesi beklenmektedir.
yaşanması
öngörülen
durgunluk, olumsuz konjonktürel koşullar
ve
kimi
şirketlerin
uygulamalarından
Sonuç
olarak,
nominal
birim
ortalama
%
işgücü
stoklama
2013’te
Yapısal
Kavuşuyor
kaynaklanmaktadır.
2012-2013
işgücü
1,25
döneminde
Dengeye
İtalya’da kamu maliyesi 2011 yılı boyunca
maliyetlerinin
artacağı
Bütçe
düzelmeye devam etmiştir. 2010 yılında
tahmin
GSYH’nin % 4,6’sı olan genel yönetim
edilmektedir. Bu gelişmeler neticesinde
bütçe
İtalya fiyat rekabeti alanında bir miktar
açığı
önlemlerin
kazanım sağlayacaktır.
bu
de
süreçte
bazı
geçici
%
3,9’a
katkısıyla
düşmüştür. Faiz harcamaları GSYH’nin %
4,9’una yükselirken, faiz dışı fazlanın
Yüksek Petrol Fiyatları ve Vergiler
GSYH’ye oranı % 1 olmuştur. Faiz dışı
Enflasyon Üzerinde Yukarı Yönlü Baskı
harcamalar hem nominal hem de GSYH’ye
Oluşturuyor
oran olarak üst üste ikinci yılda da
azalmıştır.
Bütçe
gelirleri
nominal
TÜFE, 2012 yılında azalan iç talep ve
GSYH’deki artışa paralel olarak artmıştır.
işgücü maliyetlerinin hafifletici etkisine
Beyana dayalı gelir vergisi uygulamasının
rağmen artış gösterecek, ancak sonrasında
ilk taksitlerinin 2012 yılına ertelenmesi ise
tekrar yavaşlayacaktır. Bu durum, yükselen
gelir vergisi aracılığı ile elde edilen
petrol
gelirlerin nominal olarak stabil kalmasına
fiyatları
tedbirlerinden
ve
mali
sıkılaştırma
kaynaklanacaktır.
Eylül
yol açmıştır. Eylül ayında gerçekleştirilen
2011’de standart KDV oranı % 1 oranında
KDV ve ÖTV oranı artışları ise dolaylı
artırılmış, ayrıca Aralık 2011’de kabul
vergilerden elde edilen gelirlerin artmasına
edilen yeni mali sıkılaştırma paketiyle
yol açmıştır. Sermaye vergilerinden elde
akaryakıt üzerindeki Özel Tüketim Vergisi
edilen gelirler ise varlıkların yeniden
yükseltilmiştir.
değerlenmesi üzerinden alınan bir defaya
Enflasyona
ilişkin
tahminler yapılırken halihazırda % 21 olan
mahsus vergi sebebiyle artmıştır.
40
2012 yılında genel yönetim bütçe açığının
Toplam bütçe gelirleri/GSYH oranının
daha da azalması ve GSYH’nin yüzde
2012
2’sine düşmesi öngörülmektedir. Ayrıca
öngörülmektedir.
döneminde
%
5,5’e
yükseleceği
Mali
sıkılaştırma
bütçe
tedbirlerinin dolaylı vergi gelirlerinde %
sıkılaştırma önlemleri neticesinde faiz dışı
10’luk bir artış yaratması beklenmektedir.
fazlanın GSYH’nin % 3,4’üne yükseleceği
Dolaysız vergi gelirlerindeki artışın ise,
tahmin edilmektedir. Öte yandan daha
2011
yüksek refinansman oranları sebebiyle faiz
ödemeleri ve oran artışının servet vergisi
harcamalarının
gelirleri
2010-2011
alınan
yılında
%
GSYH’nin
5,4’üne
çıkması beklenmektedir. Döngüsel olarak
yılında
ertelenen
üzerinde
gelir
yaratacağı
vergisi
etkiden
kaynaklanacağı düşünülmektedir.
ayarlanmış bütçe açığının ise GSYH’nin %
3’ü
olarak
gerçekleşeceği
Faiz
edilmektedir.
dışı
tahmin
Sosyal
fazla/GSYH
katkı
yapanların
gelirlerinin
katkı
kendi
payının
işini
yükselmesi
oranının ise % 3,5 civarında olması
sayesinde artacağı beklenmektedir. 2011
beklenmektedir.
yılında uygulanan tek seferlik önlemlerin
etkisinin azalması neticesinde sermaye
2012 yılında faiz dışı harcamaların sosyal
vergisi gelirleri önemli ölçüde azalacaktır.
transferlerdeki
hareket
Öte yandan vergi kaçakçılığı ile mücadele
sebebiyle kısmi bir artış göstereceği,
çerçevesinde alınan önlemler neticesinde
çalışanlara yapılan ücret ödemelerinin ise,
elde
kamuda dört yıl boyunca maaşların ve
sonuçlarının öngörülemez olması sebebiyle
terfilerin dondurulması ile yeni personel
rapora yansıtılmamıştır.
yukarı
yönlü
istihdam
edilmemesi
neticesinde
azalmaya
öngörülmektedir.
harcamalarının
planlanan
gelirler
uygulamaları
devam
Aramalı
ise
edilmesi
yerel
edeceği
2010-2011 yıllarında kabul edilen mali
tüketim
sıkılaştırma tedbirlerinin 2013 yılında da
yönetimlerde
etkisini
sürdüreceği
ve
faiz
dışı
yapılacak harcama tasarrufları ve bölgesel
fazla/GSYH oranını % 4,5’e çıkaracağı
yönetimlere
tahmin
kesintiler
aktarılacak
2013
yılı
için
öngörülen genel bütçe açığı/GSYH oranı
hedeflenmektedir. Sonuç olarak, faiz dışı
ise % 1,1’dir. Faiz harcamalarının hız
harcamaların, nominal olarak sınırlı bir
kesmekle beraber artmaya devam edeceği
artış gösterse de, GSYH’nin yüzdesi olarak
öngörülmektedir.
devam
ile
edilmektedir.
azaltılması
azalmaya
aracılığı
transferlerdeki
edeceği
tahmin
Sonuç
olarak,
2013
yılında bütçenin yapısal dengeye ulaşması
beklenmektedir. Bu süreçte yapısal faiz
edilmektedir.
41
dışı
fazlanın
GSYH’nin
%
5,5’ine
gelirleri ise GSYH büyümesiyle orantılı
ulaşacağı tahmin edilmektedir.
olarak artacaktır. Ekim 2012’de yürürlüğe
girecek KDV oranı artışı bu gelişmeye
katkı sağlayacaktır.
Borç stoku/GSYH oranının 2012 yılında %
123,5’e
ulaşarak
zirve
yapması
beklenmektedir. Bu artışta İtalya’nın Euro
Bölgesi kurtarma fonu olarak oluşturulan
güvenlik duvarına yapacağı katkılar rol
oynayacaktır. Bununla birlikte artan faiz
dışı
fazlanın
2013
2013 yılında faiz dışı harcamalar nominal
stoku/GSYH
oranının
olarak sınırlı bir artış gösterse de GSYH’ye
kazanmasına
sebep
oran
edilmektedir.
bakımından
azalacaktır.
Bütçe
42
yılında
borç
düşüş
eğilimi
olacağı
tahmin
Tablo II.11.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İTALYA
2010
Cari Fiyatlarla
GSYH
1553,2
Özel Tüketim
941,5
Kamu Tüketimi
327,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
304,5
Ekipman için
130,6
İhracat (mal ve hizmet)
413,2
İthalat (mal ve hizmet)
443,4
GSMG
1545,4
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar EURO
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
60,6
21,1
19,6
8,4
26,6
28,5
99,5
92-07
1,5
1,3
0,9
1,6
2,3
5,0
4,3
1,6
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-1,2
-5,5
1,8
-0,8
-1,6
1,2
0,6
0,8
-0,6
-3,7 -11,7
2,1
-5,2 -16,8
11,9
-2,8 -17,5
11,6
-3,0 -13,4
12,7
-2,2
-4,9
1,8
2011
0,4
0,3
-0,9
-1,9
-0,9
5,6
0,4
0,3
2012
-1,4
-2,3
-0,8
-3,8
-6,9
1,1
-4,1
-1,5
2013
0,4
-0,4
-0,4
1,3
3,5
4,0
2,3
0,4
1,2
0,1
0,2
0,4
9,3
3,2
2,1
-0,8
18,5
3,0
3,0
-0,4
1,6
0,3
0,5
-4,5
-4,8
110,7
-1,1
0,0
0,0
-0,4
6,7
3,8
4,7
2,1
15,2
2,5
3,5
-3,4
-0,1
-2,9
-2,9
-2,7
-3,3
-3,5
105,7
-0,4
-0,5
1,4
0,1
8,4
1,4
1,0
-0,3
12,2
1,3
2,9
-3,6
-1,0
-3,1
-3,1
-3,9
-2,9
-3,6
120,1
-2,3
-0,7
1,5
-1,1
9,5
1,5
1,9
-0,2
11,1
2,1
3,2
-1,6
-0,1
-2,2
-2,2
-2,0
-0,6
-0,7
123,5
-0,1
0,0
0,5
-0,1
9,7
1,4
0,9
-1,3
11,3
2,2
2,3
1,8
0,9
-1,3
-1,3
-1,1
0,1
-0,1
121,8
(b) brüt tasarruf/kullanılabilir gelir
43
-3,2
-1,2
-1,1
-2,9
7,8
1,7
4,6
2,4
14,5
2,1
0,8
7,4
0,1
-2,0
-2,0
-5,4
-3,3
-4,0
116,0
1,0
1,2
-0,3
-0,9
8,4
2,3
-0,4
-0,8
12,9
0,4
1,6
-3,9
-1,3
-3,5
-3,6
-4,6
-3,4
-3,6
118,6
(c) GSYH yüzdesi olarak
12. GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ (GKRY)
İç ve Dış Dengesizliklerin Düzeltilme Süreci Ekonomi Üzerinde Baskı Oluşturuyor
yavaşlamıştır. Yine de Güney Kıbrıs
Turizm Gelirleri Azalan İç Talebi Telafi
Etmeye Yeterli Olmayacak
GSYH’sinin % 10’una ulaşan cari açık
gözönünde
Güney Kıbrıs ekonomisi 2011 yılında %
bulundurulduğunda
dengesizliklerin
0,5 oranında sınırlı bir büyüme yaşamıştır.
hala
ciddi
dış
boyutta
olduğunu söylemek mümkündür.
Oldukça iyi geçen turizm sezonu sayesinde
2011 yılının ilk yarısında % 1,5 büyüyen
ekonomi,
Temmuz
2011’de
ülkenin
Bireysel Gelirler ve Kredi Genişlemesi
elektrik üretim kapasitesinin % 50’sini
Baskı Altında
karşılayan Vassilikos enerji santralinde
meydana
gelen
kazadan
olumsuz
GSYH’nin 2012 yılında azalan iç talep ve
etkilenmiştir.
zayıf dış görünüm neticesinde % 0,8
daralacağı öngörülmektedir. Özel tüketim
Ekonominin temel büyüme kaynağı olan iç
harcamaları, 2012 yılı bütçe kanununda
talep 2011 yılında kayda değer ölçüde
azalmıştır.
Bankaların
sıkılaşan
kabul
kredi
etkisiyle büyük ölçüde sınırlanacaktır.
Yabancıların azalan konut talebi ve özel
Finansal sektörün Yunanistan’dan gelen
sektörün bilanço yapılandırma sürecinin
etkilere
devam etmesi yatırım harcamalarının üst
sağlamıştır.
Güney
Kıbrıs’ın
derece
açık
olması
ve
sermaye
yapısının
ihtiyacı
finansman
iyileştirilmesi
olmamasına sebep olmuştur. Öte yandan,
pozitif
son
bankaların
üste dördüncü yılda da istenilen düzeyde
büyümeye
önlemleri
harcanabilir gelirlerinde yaşanan düşüşün
harcamaları üzerinde baskı yaratmıştır.
ticaret
sıkılaştırma
sonucunda kamu sektörü çalışanlarının
koşulları ve zayıflayan güven özel tüketim
dış
edilen
maliyetlerini artıracaktır. Bu kapsamda,
katkı
özel sektörün finansmana ulaşım imkanı
turizm
büyük
alanındaki rakipleri olan bazı Kuzey Afrika
ölçüde
döneminde
ve Ortadoğu ülkelerinde yaşanan siyasal
kalacağı
çalkantılar ve Rusya gibi gelişmekte olan
sınırlanacaktır.
konut
talebinin
öngörülürken,
Tahmin
yetersiz
inşaat
yatırımlarının Vassilkos enerji santralinin
pazarlardan gelen turist sayısındaki artış
yeniden inşası ve diğer altyapı projeleri
turizm gelirlerini % 13 artırmıştır. İthalat
gibi
artışı ise azalan iç talebe paralel olarak
faaliyetler
neticesinde
artış
kaydedeceği tahmin edilmektedir. Temel
44
göstergeler yetersiz, ancak toparlanma
durmuştur. İşsizlik oranının 2012 yılında
eğiliminde olan güven endekslerine işaret
%
etmektedir. Dış koşullarda yaşanabilecek
beklenmektedir. Ücret artışlarının ise kamu
olumlu gelişmeler ve belirsizliğin azalması
sektöründeki
neticesinde özel tüketim harcamalarının
olumsuz işgücü piyasası koşulları altında
yeniden hız kazanması öngörüsü altında,
oldukça sınırlı bir artış göstereceği tahmin
2012 yılının ikinci yarısında toparlanma
edilmektedir.
sürecinin
başlaması
ticaretin
büyümeye
muhtemeldir.
seviyelerine
ücret
çıkması
sınırlamaları
ve
Dış
pozitif
Zayıf iç talep ve ucuzlayan emtia fiyatları
olacaktır. Yavaşlayan küresel ticaret ve
neticesinde TÜFE’nin 2012 yılında % 3,4
kötüleşen ekonomik beklentiler ihracat
artması beklenmektedir. 2011 yılında bu
üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecekse
oran % 3,5 olmuştur. Tahmin döneminde
de bu durum turizm ve hizmet sektörünün
çekirdek
olumlu katkısıyla bertaraf edilebilecektir.
seyretmesi beklenirken temel enflasyonun
Zayıflayan iç talep neticesinde hız kesecek
2013
ithalatın, cari açık/GSYH oranını % 7,7’ye
öngörülmektedir.
düşüreceği
tahmin
katkısı
9,75
enflasyonun
yılında
%
%
2
civarında
2,5’e
düşeceği
edilmektedir. 2013
yılında ekonomik faaliyetlerde kısmi bir
Yönetim
toparlanma yaşaması beklenmektedir. Bu
Kısıtlamalarıyla Karşı Karşıya
Önemli
Finansman
toparlanmanın özel yatırım harcamaları
kaynaklı olacağı öngörülürken, iç tüketim
2010 yılında % 5,3 olan bütçe açığı/GSYH
harcamalarının, ekonomik dengesizliklerin
düzeltilmesi
sürecinin
devam
oranı 2011 yılında % 6,3’e çıkmıştır. Bu
edecek
durumda,
olması sebebiyle baskı altında kalacağı
ekonomik
faaliyetlerdeki
yavaşlama ve azalan özel sektör karlılığı
değerlendirilmektedir.
etkili olmuştur. Öte yandan yükselen
işsizlik
oranı
ve
bunun
neticesinde
Fiyat ve Ücret Enflasyonu Hız Keserken
büyüyen işsizlik ödemelerine ilave olarak
İşsizlik Artıyor
artan
finansman
maliyetleri
bütçe
giderlerini artırmaktadır.
İstihdam
artışında
görülen
geçici
toparlanma 2011 yılı boyunca inşaat ve
Mali sıkılaştırma tedbirlerinin bir sonucu
ticaret
sektörlerde
olarak bütçe açığı/GSYH oranının 2012’de
neticesinde
% 3,4, 2013 yılında ise % 2,5 olarak
gibi
gerçekleşen
emek
iş
yoğun
kayıpları
45
gerçekleşmesi beklenmektedir. Kamu borç
2012 itibarıyla bankaların ana sermaye
stoku/GSYH oranı ise Avrupa Finansal
oranlarının (CoreTier I Ratio) % 9’a
İstikrar
İstikrar
ulaşması
katkılar
bankalar sermaye güçlendirme planları
Fonu
Mekanizmasına
sebebiyle
artış
ve
Avrupa
sağlanacak
eğiliminde
olacak
ve
gerekmektedir.
sebeple
üzerinde çalışmaktadırlar. Güney Kıbrıs
2012’de GSYH’nin % 76’sına ulaşacaktır.
bankacılık sektörünün sermaye yapısının
iyileştirilmesi
sürecinde
yönetimin
içerisinde
desteğini almak istemesi durumunda kamu
oldukça önemli bir yere sahip olan Güney
borç stoku/GSYH oranı % 85 civarına
Kıbrıs bankacılık sektörü Yunanistan’daki
yükselebilecektir. Bu durumda, halihazırda
gelişmelerden
uluslararası
Toplam
Bankalar
üzerinde
ekonomik
hasıla
Bu
olumsuz
Yunanistan
etkilenmiştir.
devlet
gerçekleştirilen
tahvil
piyasalarda
sınırlı hareket
borçları
imkanı bulan GKRY’nin uzun vadeli kamu
takası
finansmanı sürdürülebilirliği ciddi bir yara
sürecine gönüllü olarak katılarak büyük
alacaktır.
miktarda sermaye kaybetmişlerdir. Haziran
46
Tablo. II.12.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - GKRY
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
17333,7
100.0
Özel Tüketim
11527,4
66,5
Kamu Tüketimi
3482,3
20,1
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
3382,2
19,5
Ekipman için
1071,4
6,2
İhracat (mal ve hizmet)
7303,4
42,1
İthalat (mal ve hizmet)
8387,0
48,4
GSMG
16858,7
97,3
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
92-07
4,4
4,1
3,3
-
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
47
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
3,6
-1,9
1,1
7,8
-7,5
1,3
6,1
6,8
0,8
6,0
-9,7
-1,7
13,6
-0,3
-5,7
-0,5 -10,7
3,7
8,5 -18,6
4,9
8,6
-5,1
3,0
2011
0,5
0,2
-4,4
-13,8
-23,1
3,6
-5,0
-5,5
2012
-0,8
-2,5
-3,0
-1,1
4,0
1,4
-2,2
0,5
2013
0,3
0,3
0,3
0,8
4,0
2,3
2,3
0,9
7,6
0,9
-4,9
2,1
3,7
3,2
1,8
-2,7
4,6
4,4
-2,4
-32,4
-12,2
-12,2
0,9
-0,2
-0,2
48,9
-3,5
0,0
3,9
0,5
7,8
2,0
2,0
0,0
2,0
3,5
-1,8
-24,5
-11,0
-10,7
-6,3
-6,0
-5,5
71,6
-2,4
0,0
1,6
-1,5
9,8
-0,8
-1,5
-3,7
2,3
3,4
-1,9
-24,1
-7,7
-7,8
-3,4
-2,7
-2,7
76,5
0,4
0,0
0,0
0,6
9,9
-0,3
-0,1
-2,1
2,0
2,5
0,0
-24,4
-7,2
-7,2
-2,5
-1,7
-1,7
78,1
-6,3
-1,6
5,7
-0,5
5,3
5,3
6,7
6,6
0,1
0,2
2,7
-25,5
-11,0
-10,9
-6,1
-5,9
-5,9
58,5
0,7
1,3
-0,8
0,0
6,2
-0,2
-1,3
-2,9
1,7
2,6
-0,5
-26,9
-8,7
-8,6
-5,3
-5,0
-5,0
61,5
(c) GSYH yüzdesi olarak
13. LETONYA
Dış Şoklara Rağmen Toparlanma Devam Ediyor
Güçlü Bir Toparlanmanın Ardından
Büyüme Hız Kesiyor
Letonya ekonomisi 2011 yılının ikinci
yarısındaki
olumsuz
dış
şoklardan
etkilenmemiş gözükse de 2012 yılının
başında
yavaşlamaya
dair
işaretler
göstermeye başlamıştır. 2011 yılında hızlı
bir geri dönüş yaşayarak % 5,5 büyüyen
ekonominin, 2012’de yavaşlaması ve %
2,2 büyümesi beklenmektedir. Bu durumda
2011 GSYH gerçekleşmesinin sektörel
dış koşullardaki kötüleşme ile yatırım ve
özel
tüketim
harcamalarında
dağılımı incelendiğinde turizm, inşaat ve
tedbirli
imalat faaliyetlerinin sırasıyla % 21,9, %
davranılması gibi unsurların etkili olacağı
12,4 ve % 11,7 ile en yüksek büyüme
düşünülmektedir. Dış görünümdeki kısmi
toparlanma
ile
birlikte
oranlarına sahip olduğu gözükmektedir.
Letonya
ekonomisinin 2013 yılında tekrar ivme
İnşaat işleri yılın sonundaki uygun hava
kazanması ve % 3,6 oranında büyümesi
beklenmektedir.
İhracat
ve
koşullarından faydalanmıştır. Ayrıca, ilgili
yatırım
sektördeki piyasa araştırmaları 2012 için
harcamalarının bu süreçte temel belirleyici
de
faktörler olması muhtemeldir. Özel tüketim
olumlu
bir
görünüm
ortaya
koymaktadır. Veriler 2012 yılının ilk
harcamalarının ise perakende bankacılık
aylarında imalat sektörünün bir miktar hız
sektöründeki borç yapılandırması süreci
kaybettiğini, öte yandan turizmin artan
neticesinde büyümede daha sınırlı bir rol
doluluk oranları neticesinde önemli aşama
oynaması beklenmektedir.
kaydettiğini göstermektedir.
48
gerçekleşmesi beklenmektedir. Öte yandan
Yeni İş İmkanları ve Dış Göç İşsizliği
Frenliyor
petrol
fiyatları
kaynaklı
belirsizlikler
Letonya’ya ilişkin enflasyon tahminleri
2011 yılında istihdam oranı % 3,4 oranında
üzerinde ciddi bir risk oluşturmaktadır.
artsa da istihdam yaratma hızı yavaşlayan
ekonomik büyüme ve özel sektördeki
Cari İşlemler Hesabı Beklendiği Gibi
durgunluk neticesinde ivme kaybetmeye
Yeniden Açık Veriyor
başlamıştır. 2010 yılında ortalama % 18,7
olarak gerçekleşen işsizlik oranı, 2011
2010 yılında GSYH’nin % 3’ü oranında
yılında artan dış göç neticesinde % 16,1’e
fazla veren cari işlemler hesabı, 2011
düşmüş, ancak yine de AB ortalamasının
yılında GSYH’nin % 1,2’si oranında açık
oldukça üzerinde kalmıştır. 2012- 2013
vermiştir.
yıllarında işsizlik oranının azalacağı, ancak
harcamalarındaki
yine de genç nüfustaki işsizlik ve uzun
devam
olmaya
sektör
güçlü
yatırım
toparlanma
sonucunda artan iç talep ithalatın 2011
süreli işsizlik oranının temel sorunlu
alanlar
Özel
yılında bir önceki yıla göre % 20,7
edeceği
artmasına sebep olmuştur. 2010 yılında
düşünülmektedir.
GSYH’nin % 53,8’ine tekabül eden ihracat
ise 2011 yılında Letonya GSYH’sinin %
Petrol Fiyatlarındaki Artış Kaynaklı
59,3’üne yükselmiştir. Letonya’nın küresel
Şoklara Rağmen Enflasyon Hız Kesiyor
ticaretteki ihracat payı giderek artmakta
olup, bu durum dış ticaret alanındaki
2010
yılında
yaşanan
1,2’lik
rekabet gücünde de bir artışa işaret
deflasyonun ardından enflasyon hızlı bir
etmektedir. Yatırım mallarına olan talebin
şekilde artmış ve TÜFE 2011 yılında %
yüksek olacağı öngörüsü altında orta
4,2’ye yükselmiştir. Bu durumda, KDV
vadede ithalatın ihracattan biraz daha hızlı
oranlarının artırılması önemli bir rol
büyüme kaydedeceği tahmin edilmektedir.
oynamıştır. Çekirdek enflasyonun çok
Bu süreçte daha da artması beklenen cari
sınırlı bir artış gösterdiği bu süreçte, tarım
açığın Letonya dış ticaret pozisyonunun
ve enerji ürünlerdeki fiyat artışları TÜFE
sürdürülebilirliği üzerinde herhangi bir
üzerindeki
tehlike yaratması beklenmemektedir.
temel
%
belirleyici
faktörler
olmuştur. KDV artış oranlarının etkisini
kademeli bir şekilde yitirmesi neticesinde
enflasyon oranının 2012 yılında % 2,6,
2013
yılında
ise
%
2,1
olarak
49
Kamu
Maliyesi
Düzelmeye
2011 yazında yürürlüğe konan vergi
Devam
artışları kamu maliyesinin düzelmesine
Ediyor
katkıda
önlemler
bulunacaktır.
ve
artacak
Alınan
bütçesel
bütçe
gelirleri
Letonya GSYH’sinin 2011 yılının ikinci
beklentisi altında genel bütçe açığı/GSYH
yarısında beklenenin ötesinde bir büyüme
oranının 2012’de % 2,1 olması ve 2013
yaşaması
yılında
sayesinde
açığı/GSYH
oranı
gerçekleşmiştir.
Bu
genel
bütçe
3,5
olarak
%
başarıda,
da
bu
oranını
koruması
beklenmektedir.
vergi
toplamadaki performans artışı başta olmak
Letonya
üzere bazı harcama kalemlerinden yapılan
tahvil piyasalarına dönüş yapmış olup,
tasarruflar da etkili olmuştur.
Şubat 2012’de ikinci büyük uluslararası
Haziran
2011’de
uluslararası
tahvil ihracını gerçekleştirmiştir.
2011
2012 yılı bütçesi Parlamento tarafından
yılında borç seviyesi artmış olsa da borç
kabul edilmiş olup, gelirler kapsamında
stoku/GSYH oranında düşüş yaşanmıştır.
alınması
kayıtdışı
Tahmin dönemi süresince artması beklenen
mücadelenin
borç stoku/GSYH oranı 2013’ün sonunda
planlanan
ekonomik
önlemler
faaliyetlerle
güçlendirilmesi ve emlak vergisi tabanının
% 44,7’ye ulaşacağı öngörülmektedir.
güçlendirilmesine odaklanmıştır.
Harcamalar
kapsamında
ise
kamuda
ücretlerin dondurulması, sübvansiyonların
azaltılması, sosyal güvenlik harcamaları ve
yatırımlarının kontrol altında tutulması gibi
önlemler öne çıkmıştır.
50
Tablo. II.13.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LETONYA
2010
Milyon LVL Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
12738,7
100,0
Özel Tüketim
8024,1
63,0
Kamu Tüketimi
2230,6
17,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
2487,2
19,5
Ekipman için
860,4
6,8
İhracat (mal ve hizmet)
6853,4
53,8
İthalat (mal ve hizmet)
7034,9
55,2
GSMG
13006,5
102,1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
92-07
2,2
1,9
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-3,3 -17,7
-0,3
-5,8 -22,6
0,4
1,6
-9,4
-9,7
-13,8 -37,4 -12,2
2,0 -14,1
11,5
-10,8 -33,3
11,5
-1,0 -10,6
-5,5
2011
5,5
4,4
1,3
24,6
12,6
20,7
4,0
2012
2,2
2,2
0,0
6,0
4,5
5,1
1,6
2013
3,6
3,3
0,3
10,4
6,3
7,5
3,4
-1,4
12,1
1,3
29,7
-14,5
-5,7
-3,4
-
-9,1
-2,4
8,2
0,9
7,5
15,7
20,7
6,9
4,9
13,0
15,3
-1,8
-17,8
-13,1
-11,6
-4,2
-6,4
-6,4
19,8
8,6
2,1
-5,2
3,4
16,1
4,2
2,1
-3,1
0,0
5,4
4,2
5,8
-9,9
-1,2
0,9
-3,5
-2,3
-3,2
42,6
3,0
0,0
-0,8
0,7
14,8
1,7
0,3
-1,8
0,7
2,1
2,6
-0,2
-10,6
-1,8
0,8
-2,1
-1,2
-2,2
43,5
5,1
0,0
-1,4
1,2
13,2
2,2
-0,1
-1,7
1,6
1,6
2,1
0,1
-11,5
-2,6
0,1
-2,1
-1,7
-1,7
44,7
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
51
-29,8
-2,5
14,6
-13,2
17,1
-12,7
-7,9
-6,7
10,3
-1,2
3,3
-2,9
-7,1
8,6
11,1
-9,7
-6,8
-8,3
36,7
-4,4
4,5
-0,5
-4,8
18,7
-5,5
-9,8
-7,7
4,2
-2,2
-1,2
1,1
-7,1
3,0
4,9
-8,2
-5,6
-5,0
44,7
(c) GSYH yüzdesi olarak
14. LİTVANYA
Büyüme Hız Kesse de Güçlü Kalmaya Devam Ediyor
öngörülen
2011 Yılındaki Güçlü Büyümenin
Ardından Belirsizliklerin Artmasıyla
Ekonomi Hız Kesiyor
GSYH
büyüme
oranları
sırasıyla % 2,4 ve % 3,5’dir.
Litvanya 2011 yılında % 5,9’la kayda
değer bir GSYH büyümesi yaşamıştır.
İhracat
pazarlarının
büyümesi,
reel
ücretlerde yaşanan düşüş ve verimlilikte
yaşanan olumlu gelişmeler bu durumda
etkili olmuştur. Dış ticaret büyümeye
pozitif katkı sağlamıştır. Ayrıca, artan özel
sektör
karları
ve
istihdam
oranları
sayesinde, iç talep büyümenin temel
bileşeni olmuştur. Öte yandan 2011 yılının
İşgücü piyasasındaki ilave toparlanmaya
sonunda AB ekonomisinin hız kesmesi dış
rağmen zayıflayan tüketici güveni özel
talebin hız kesmesine yol açmıştır. Bu
durum
Litvanya
ekonomisi
üzerinde
etkiler
yaratmıştır.
Finansal
olumsuz
tüketim
sınırlı bir şekilde azalsa da halen yüksek
bir seviyededir. İşsizlik özellikle gençler
isimli yerel bankanın Kasım 2011’de iflas
ve vasıfsız işçiler arasında yaygındır.
etmesi tüketici güveni ve iş dünyası
üzerinde
olumsuz
artmasını
engellemektedir. İşsizlik oranı 2011 yılında
piyasalardaki dalgalanmalar ve Snoras
beklentileri
harcamalarının
Tahmin dönemi boyunca işsizlik oranı iki
etkiler
haneli sayılarda kalsa da azalmaya devam
yaratmıştır.
edecektir.
Ekonomik
belirsizliklerin
Litvanya
Kötüleşen küresel ve iç görünüm özel
ekonomisinin 2012 yılında hız kesmesine
yol açacağı,
yılında
sektör güvenini ve yatırım kararlarını
ekonomik aktivitenin 2013
tekrar
ivme
etkilemektedir.
kazanacağı
öngörülmektedir. 2012 ve 2013 yılları için
52
2012 yılında yatırımların hız kesmenin
Enflasyon Hız Kesiyor
yansıması kredi miktarındaki düşüş olarak
ortaya
çıkmaktadır.
2013
yılında
2011 yılında TÜFE artışı yüksek enerji ve
toparlanması beklenen küresel ortamın
gıda fiyatları yüzünden hız kazanmıştır.
özel yatırım ve tüketim harcamalarını
Artan iç talebin çıktı açığını daraltması
artıracağı öngörülmektedir. Kamu yatırım
enflasyon artışında kısıtlı da olsa bir rol
harcamalarında da tahmin dönemi boyunca
oynamıştır. 2010 yılında % 1,2 olan yıllık
artış beklenmektedir. Bu gelişmeye AB
ortalama enflasyon, 2011 yılında % 4,1’e
tarafından finansman sağlanan projeler
yükselmiştir. Çekirdek enflasyon ise yıllık
katkı sağlayacaktır.
ortalama % 2,4 olmuştur. 2012 yılında
ortalama enflasyonun % 3,1’e düşeceği
Zayıflayan Küresel Görünüme Rağmen
öngörülmektedir. Bu gelişmede zayıflayan
İhracat
iç talebe ek olarak
Dayanıklılığını
Muhafaza
Ediyor
gıda ve emtia
fiyatlarında yaşanması muhtemel düşüşün
etkili olması beklenmektedir. 2013 yılında
Litvanya’nın güçlü ticaret performansı
ise petrol fiyatlarında yaşanması beklenen
artan pazar payları ile desteklenmiştir. Bu
gerileme neticesinde enflasyonun yıllık
dönemde ihracat % 13,7, ithalat ise % 12,7
ortalama % 2,9 seviyesine düşeceği tahmin
artmıştır. 2012 yılında ihracat büyümesinin
edilmektedir. Yüksek işsizlik oranı ve
zayıf dış talep neticesinde hız kesecektir.
sınırlı ücret artışları fiyatlar üzerindeki iç
Enerjideki dışa bağımlılık ithalat talebini
baskıyı hafifletecektir.
beslerken dış ticaretin GSYH büyümesine
negatif katkı sağlaması beklenmektedir.
Mali Sıkılaştırma Devam Ediyor
2011 yılında Litvanya’da cari açık/GSYH
2010 yılında % 7,2 olan genel bütçe
oranı % 1,6 olarak gerçekleşmiştir. Cari
açığı/GSYH oranı 2011 yılında % 5,5’e
açığın
gerilemiştir.
tahmin
dönemi
boyunca
artış
Bütçe
gerçekleşmeleri
göstermesi beklenmektedir. Bu dönemde
sonbaharda beklenenden kötü olmuş ve
dış ticaret fazlası da azalan dış talep
bütçe açığı hedefi olan % 5,3 aşılmıştır. Bu
neticesinde daralacaktır.
durumda,
yerel
yönetimlerin
harcamalarının öngörülenden fazla olması
ve
53
bazı
şirketlerin
aldıkları
krediler
üzerindeki
devlet
garantilerinin
genel
uygulamaya konması etkili olmuştur.
bütçe açığı/GSYH oranının %
3,2’ye, yapısal bütçe açığı/GSYH oranının
ise % 2,9’a düşmesi beklenmektedir.
2012 bütçesi kamu harcamalarında ilave
bazı
kesintiler
öngörmektedir.
Bu
2013
yılında
kamudaki
ücretlerin
kesintilerin en belirgini üst üste üçüncü
dondurulması gibi geçici mali sıkılaştırma
yılda da kamudaki ücretlerin dondurulması
önlemleri uygulamadan kalkacak olmakla
olacaktır. Sosyal yardım harcamalarının
birlikte, harcama artış hızı mali kural
artmasını engellemek için geçici olarak
sebebiyle sınırlandırılacaktır. Dolayısıyla
tesis
hale
bütçe açığı/GSYH oranının % 3 olarak
getirilmiştir. Bütçe, vergi dışı gelirlerden
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2011
ek bir katkı alacaktır. Bu gelirler karbon
sonunda
salınım
stoku/GSYH
kamu
edilen
önlemler
lisanslarının
iktisadi
kalıcı
satılmasından
teşebbüslerinin
ve
temettü
%
38,5
olan
oranının
kamu
tahmin
borç
dönemi
sonunda % 41’e çıkacağı öngörülmektedir.
ödemelerinden gelecektir. 2012 yılında
54
Tablo. II.14.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LİTVANYA
2010
Cari Fiyatlarla
GSYH
95,1
Özel Tüketim
61,2
Kamu Tüketimi
19,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
15,5
Ekipman için
4,5
İhracat (mal ve hizmet)
64,9
İthalat (mal ve hizmet)
66,1
GSMG
93,9
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar LTL
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
64,4
20,5
16,3
4,8
68,3
69,5
98,7
92-07
1,8
-0,7
9,2
37,9
-
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
55
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
2,9 -14,8
1,4
4,2 -17,5
-4,9
0,4
-1,4
-3,3
-5,2 -39,5
1,0
-17,3 -50,0
19,6
11,4 -12,5
17,4
10,3 -28,3
17,3
3,6 -10,2
-2,0
1,3
2,3
-0,7
-0,7
5,8
14,3
10,4
0,6
-3,0
9,8
11,1
3,6
-12,9
-13,0
-11,1
-3,3
-5,3
-5,2
15,5
-21,8
-5,8
12,8
-6,8
13,7
-9,9
-1,4
2,4
4,3
-3,7
4,2
-5,9
-3,2
2,8
7,1
-9,4
-6,8
-7,2
29,4
-3,9
5,6
-0,2
-5,1
17,8
-0,9
-7,3
-9,1
1,2
2,0
1,2
1,4
-4,6
1,1
4,9
-7,2
-5,0
-5,1
38,0
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
5,9
6,1
0,4
17,1
25,3
13,7
12,7
3,2
2012
2,4
3,0
-1,6
4,8
4,0
4,3
4,5
2,7
2013
3,5
3,4
1,0
8,2
8,0
6,0
6,2
3,7
6,8
-1,4
0,5
2,0
15,4
3,4
-0,3
-5,4
5,3
4,1
-0,6
-4,8
-1,6
0,5
-5,5
-4,6
-4,6
38,5
2,5
0,2
-0,2
0,6
13,8
2,1
0,4
-1,7
2,1
3,1
-0,5
-5,5
-2,0
0,5
-3,2
-2,6
-2,9
40,4
3,9
0,0
-0,4
0,5
12,7
3,3
0,3
-2,7
3,0
2,9
0,0
-5,8
-2,1
0,3
-3,0
-2,6
-2,1
40,9
15. LÜKSEMBURG
Olumsuz Uluslararası Koşullar Büyüme Potansiyelini Etkiliyor
Zayıflayan Mali Hizmetler Performansı
pazarı
olan
Euro
Büyümeyi Olumsuz Etkiliyor
performansı ekonominin 2012 yılının ilk
çeyreğinde
Bölgesi’nin
durağan
zayıf
kalmasına
sebep
İlk resmi tahminlere göre Lüksemburg
olmuştur. Hem AB genelinde hem de
ekonomisi 2011 yılında % 1,6 büyümüştür.
Lüksemburg’da artması beklenen güven
Üçüncü çeyrekteki güçlü performansın
endeksinin yılın ikinci çeyreğinden itibaren
ardından ekonomi dördüncü çeyrekte hız
büyümenin yeniden sağlanmasına yardımcı
kesmiştir. Ancak yine de olumsuz dış
olması ve yıl sonunda GSYH büyüme
koşullar daralmaya yol açmamıştır.
oranının
%
1’in
üstüne
çıkması
beklenmektedir. 2012 yılında da büyüme iç
Finansal piyasalardaki çalkantılar mali
talep kaynaklı olacak ve dış ticaret negatif
sektörün
yönde
katkı sağlamaya devam edecektir. Finansal
etkilemiş ve sektörün ürettiği katma değer
hizmetler sektörü borç krizini aşmak için
2011 yılında % 5 azalmıştır. İmalat sektörü
alınan önlemlerden faydalanacak olmakla
2010 yılında küresel krizin ardından hızlı
birlikte,
bir toparlanma sergilese de, 2011 yılının
performansına
ikinci çeyreğinden itibaren tekrar gerileme
beklenmemektedir.
performansını
negatif
sektörün
kriz
ulaşması
öncesi
henüz
yaşanmaya başlamıştır.
Lüksemburg GSYH’sinin
ancak
2013
Özel ve kamu tüketim harcamaları 2011
yılında kriz öncesi seviyesini yakalayacağı
yılında sırasıyla % 1,8 ve % 2,5 oranında
tahmin edilmektedir. GSYH büyümesinin
artmıştır.
ise
2013 yılında % 2 olarak gerçekleşeceği
GSYH’nin en dinamik bileşeni olmuştur.
öngörülmektedir. Ancak bu oran halen
Yatırım
artış
geçmişte kaydedilen ortalamaların oldukça
Lüksemburg merkezli firmaların uçak ve
altındadır. 2013 yılında büyümeye en
uydu alımlarından kaynaklanmıştır. Dış
önemli katkının iç talepten geleceği tahmin
ticaret 2008’den beri büyümeye negatif
edilmektedir. Öte yandan, dış ticaret kriz
katkı yapmaktadır.
sonrasında ilk defa büyümeye pozitif katkı
Yatırım
harcamaları
harcamalarındaki
büyük
sağlayacaktır.
Bu tahmin senaryosuna
2012 yılı için büyüme beklentileri oldukça
ilişkin en ciddi tehdidi küresel finans
sınırlıdır.
piyasalarının
Lüksemburg’un
temel
ihraç
56
tekrar
krize
girmesi
durumunda Lüksemburg mali hizmetler
2011’den beri artmaktadır. İşsizlik oranı
sektörünün
2011 yılında ortalama % 4,8 olmuştur.
ihracat
performansında
yaşanabilecek düşüş oluşturmaktadır.
Yerleşik
olmayanların
istihdamı
yerleşiklerin
istihdamından
daha
hızlı
artmakla birlikte aradaki fark kriz öncesi
döneme kıyasla oldukça sınırlıdır. 2012’de
istihdam artışının % 2’ye düşmesi ve buna
mukabil işsizlik oranının yıllık ortalama %
5,2’ye
yükselmesi
beklenmektedir.
2012’de ekonominin sınırlı büyüyeceği
tahmini ve bazı sektörlerde istihdam
ayarlamalarının devam edeceği öngörüsü
altında düşük istihdam artışının 2013’de de
süreceği ve bunun sonucunda işsizlik
oranının 2013 yılında % 5,9 ile tarihi
Enflasyon 2011 yılında % 3,7 artmıştır. Bu
durumda
petrol
ve
diğer
zirvesine ulaşacağı tahmin edilmektedir.
hammadde
2012 yılı başında ücretleri % 2,5 artırması
fiyatlarında yaşanan artışlar büyük rol
öngörülen
oynamıştır. Yönetilen fiyatlarda yaşanan
dizginlemek için hükümet tarafından Ekim
yol açacaktır. Enflasyonun 2012 yılında
2012’ye
% 3, 2013 yılında ise % 2 olması
artacağı
3,2
2012
yılında
oranında
artması
İstihdamın
toplam
ekonomik çıktıya kıyasla daha hızlı artması
endeksinin ise 2012 yılında % 2,7, 2013
2
%
beklenmektedir.
ağırlık veren Lüksemburg’un ulusal fiyat
%
ertelenmiştir.
ücretlerin
beklenmektedir. Petrol ürünlerine daha az
ise
endeksleme
mekanizması uygulaması ücret artışını
önemli artışlar enflasyonun yükselmesine
yılında
otomatik
birim işgücü maliyetlerini 2012 yılında %
tahmin
4,2 artıracaktır. Bu oranın2013 yılında %
edilmektedir.
2,4’e gerilemesi beklenmektedir.
İstihdam Artışı Hız Kaybediyor
2011 yılında istihdam artışı oldukça güçlü
Kamu
olmuştur. Ancak istihdamdaki % 2,5’lik
Artıyor
artış
işsizlik
oranının
düşmesini
sağlayamamıştır. Aksine işsizlik Mart
57
Maliyesine
İlişkin
Endişeler
Sonbahar tahmin raporunda öngörüldüğü
sırasıyla GSYH’nin % 0,6’sı ve % 1,4’ü
gibi 2011 yılı genel yönetim bütçe açığı
oranında açık vermesi beklenmektedir.
GSYH’nin % 0,6’sına düşmüştür. Ancak
2011 yılında % 18,2 olan kamu borç
bu oran % 2,4 olan merkezi yönetim bütçe
stoku/GSYH oranın artan bütçe açığı
açığı/GSYH değerinin gözden kaçmasına
oranına paralel olarak 2012 yılında % 20,3,
yol açmaktadır. 2012 ve 2013 yıllarında
2013
bütçe gelirleri Lüksemburg yönetiminin
gerçeklemesi beklenmektedir.
mali gelirlerinin % 25’ini sağlayan mali
hizmetler
performansından
etkilenecektir.
sektörünün
zayıf
oldukça
olumsuz
Öte
yandan
kamu
harcamaları hızlı bir şekilde artmaktadır.
Bu iki faktörün bütçe açığı/GSYH oranının
2012’de % 1,8’e, 2013 yılında ise % 2,3’e
yükselmesine
neden
olacağı
düşünülmektedir.
Lüksemburg
GSYH’sinin
%
0,4’ü
civarında fazla veren yapısal bütçe oranı
orta vadeli hedeflerle uyumludur. Ancak,
yapısal bütçenin 2012 ve 2013 yıllarında
58
yılında
ise
%
21,6
olarak
Tablo.II.15.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LÜKSEMBURG
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
40266,9
100,0
Özel Tüketim
13493,8
33,5
Kamu Tüketimi
6695,7
16,6
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
7407,3
18,4
Ekipman için
2228,7
5,5
İhracat (mal ve hizmet)
66435,8
165,0
İthalat (mal ve hizmet)
53877,1
133,8
GSMG
28633,6
71,1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a)Eurostat tanımı
92-07
4,5
2,6
4,1
5,2
4,4
7,6
7,4
3,3
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
0,8
-5,3
2,7
3,4
1,1
2,1
1,4
4,8
2,9
3,2 -13,0
3,0
5,8 -32,9
24,9
4,0 -10,9
2,8
5,6 -12,0
4,6
-5,6 -15,6
8,7
2011
1,6
1,8
2,5
7,7
14,3
1,7
3,2
2,2
2012
1,1
0,7
2,6
6,2
12,0
0,1
0,7
0,2
2013
2,3
2,7
2,5
2,3
-4,0
5,9
6,8
1,1
2,9
-0,1
1,7
3,4
3,2
3,4
2,3
-0,7
3,0
-0,2
-11,0
11,0
2,3
6,4
2,0
-0,1
-1,1
4,7
4,9
2,2
6,2
1,7
12,0
4,4
4,1
0,5
-10,7
5,1
4,4
3,0
1,7
1,7
13,7
2,7
0,3
-1,5
2,7
4,8
2,0
3,2
-1,4
4,7
3,7
0,9
-11,5
7,1
7,1
-0,6
0,5
0,4
18,2
1,8
0,0
-0,8
2,0
5,2
3,2
4,1
2,7
1,4
3,0
-1,7
-13,9
4,5
4,5
-1,8
-0,6
-0,6
20,3
1,8
-0,2
0,4
1,1
5,9
3,5
2,4
-0,6
3,0
2,0
1,0
-13,6
4,9
4,9
-2,2
-1,4
-1,4
21,6
(b) brüt tasarruf/ harcanabilir gelir
59
-1,6
-1,8
-1,8
1,0
5,1
1,8
8,6
8,4
13,5
0,1
0,0
0,7
-8,6
6,5
5,8
-0,8
1,3
1,3
14,8
1,8
2,3
-1,4
1,8
4,6
2,6
1,7
-3,0
4,9
2,8
2,3
-9,5
7,7
7,1
-0,9
0,5
0,5
19,1
(c) GSYH yüzdesi olarak
16. MACARİSTAN
Krizi Aşmaya Çalışırken
talep koşullarının, özellikle ihracata dayalı
İç Talepte Daralma Devam Ediyor
sektörlerde sürmesi beklenmektedir.
Macaristan ekonomisi 2011 yılında % 1,7
büyümüştür. Ekonominin itici gücü olan
tahmin
ihracatın,
süresi
Kredi kısıtları sıkıntı yaratmakta, yüksek
boyunca
faiz oranlarının yanı sıra diğer sebeplerin
büyümenin arkasındaki temel güç olmaya
de etkisiyle kredi hacminin daha da
devam etmesi beklenmektedir. İç talepte
gerilemesi beklenmektedir. Finansal İşlem
bir düzelme öngörülmemektedir. Belirsiz
Vergisi’nin
ekonomik duruma bağlı olarak ortaya
Macaristan
çıkan
sektörel kısıtlamalarla beraber yatırımlar
işgücü
piyasalarının
vergilerdeki
artış
ve
enflasyon
beklentileri
gevşekliği,
daha
da
göz
artan
en
olumsuz
Yakınsama
etkisinin,
Programı’ndaki
üzerinde olacağı tahmin edilmektedir. Bu
önüne
tablo,
alındığında, 2012 yılında reel harcanabilir
otomotiv
sektöründe
planlanan
yatırımlarla dengelenebilecektir.
gelirin düşmesi beklenmektedir. Ayrıca,
yeni ihdas edilen finansal işlem vergileri,
KDV artışının fiyatlara yansıması 2012 yılı
özellikle 2013 yılında tüketimin üzerinde
başında beklenenden çok daha hızlı bir
ağırlığını
bu
şekilde gerçekleşebilecektir. Bu durum ise,
üzerindeki
şirketler kesimi üzerinde baskı oluşturarak
olumsuz etkisinin bir kısmı Aralık ayında
istihdam için aşağı yönlü risk teşkil
Bankalar Birliği’yle yapılan anlaşmayla
edebilecektir. Ocak ayında % 19 yükselen
kabul edilen Döviz Kuru Sabitleme rejimi
asgari ücretlerin, hâlihazırda sorunların en
ile telafi edilebilecektir. Yine de bu durum,
yoğun
anlaşmanın 2016 yılında sona ereceği ve
talebini vurması beklenmektedir.
koruyacaktır.
gelişmelerin
borç
geri
özel
tüketim
ödemelerinin
düşünüldüğünde
Tüm
uzun
yaşandığı
düşük
nitelikli
işçi
yoğunlaşacağı
dönem
riskleri
Macaristan’da hâlihazırda oldukça yoğun
artırmaktadır.
olan bayındırlık faaliyetlerinin daha da
artması ve 2012-2013’de istihdam artışına
1997’den beri GSYH’ye oranı giderek
en büyük katkıyı yapması beklenmektedir.
düşen yatırımların bu eğilimine devam
Ancak, bu düzenlemelere ilişkin kaynak
etmesi beklentileri endişe vericidir. Zayıf
gereksinimlerinin,
diğer
aktif
işgücü
piyasası politikası tedbirlerinin etkisini
60
azaltabileceği
düşünülmektedir.2012’nin
GSYH’nin % 9,7’si oranında yarattığı bir
ikinci çeyreğinde üretime başlayan yeni
kerelik
büyük otomobil üretim tesisi sayesinde
hizmetlerinin
ihracatın artması beklenmektedir. Bir diğer
performans sergilemesi nedeniyle % 4,3’e
önemli otomobil tesisinin 2013 yılında
ulaşmıştır. Bir kerelik gelirler göz ardı
faaliyete geçecek olması Macaristan’ın
edildiğinde bütçe açığı GSYH’nin % 5,25’i
sektörde daha fazla piyasa payı edinmesini
oranında gerçekleşmiştir.
gelir
etkisi
ve
yerel
beklenenden
kamu
daha
iyi
sağlayabilecektir. Aynı zamanda daralan iç
talep
nedeniyle
düzeyde
2012’de bütçe açığının GSYH’nin %
gerçekleşecek ithalatın net ihracat kalemi
2,5’ine ulaşması beklenmektedir. 2011
yoluyla
büyümeyi
düşük
olumlu
sonbahar tahminlerindeki % 2,8’lik oranla
etkilemesi
karşılaştırıldığında bu nispi iyileşmenin,
beklenmektedir.
2012 bütçesindeki yeni tasarruf tedbirleri
Tahmin dönemi içerisinde cari işlemler
ve 2011 yılında beklenenden daha iyi
fazlasının
gerçekleşen
daha
da
artacağı
bütçe
dengesinden
öngörülmektedir. Sonuç olarak GSYH’nin
kaynaklandığı düşünülmektedir. Ancak bu
2012’de % 0,3 azalması, 2013 yılında ise
durumun, 2011 tahminlerine göre bozulan
hafif bir toparlanmayla % 1 oranında
büyüme
büyümesi beklenmektedir.
harcamaları ve harcama yapısındaki olası
beklentileri,
değişiklikler
Enflasyon, artan dolaylı vergilerin yanı sıra
yükselen
nedeniyle
faiz
ortadan
kalkabileceği öngörülmektedir.
geçici döviz kuru şokları neticesinde
oluşan ithalat fiyatlarındaki artış sebebiyle
Yakınsama
yılbaşında
güncellemesinde hükümet, bütçeye etkisi
beklenmedik
bir
şekilde
Programının
2012
yükselmiştir. Yeni vergi önemleri, tahmin
GSYH’nin
% 0,03’ü olacak şekilde
dönemi içerisinde enflasyonun merkez
tasarruf tedbirleri ilan etmiştir. 2013
bankası hedefinden çok daha yüksek
yılında bütçe açığının GSYH’ye oranının
çıkmasına sebep olabilecektir.
% 2,9’a yükselmesi beklenmektedir. 2011
sonbahar tahminlerindeki % 3,7’lik oranla
kıyaslandığında, 2012 yılının olumlu baz
Kamu Maliyesine İlişkin Gelişmeler
etkisi ve yapısal reform programından
kaynaklanan olumlu gelişmeler, hükümetin
2011 yılı genel bütçe fazlası, zorunlu özel
emeklilik
fonunun
bankalarla
kaldırılmasının
yaptığı
anlaşmadan
kaynaklanan açığı artırıcı etmenler, düşük
61
büyüme
öngörüleri
harcamaları
ve
artan
nedeniyle
faiz
Faiz
ortadan
dışı
bütçe
fazlasının
GSYH’ye
oranının, 2010 ve 2011’de kümülatif
kalkmaktadır.
bozulmanın ardından, 2011’deki % 4,25
seviyesinden, 2012’de % 2,1’e düşmesi
Buna
rağmen
Programında
2012
yer alan
Yakınsama
beklenmektedir. 2013 yılında yalnızca
finansal işlem
hafif bir düşüş öngörülmektedir.
vergilerinin yürürlüğe konması ve harcama
tedbirlerinin
2011 yılında brüt kamu borcu, faiz dışı
bütçeye brüt etkisinin GSYH’nin % 2’si
fazlanın % 8,25 gibi yüksek bir orana
kadar olması beklenmektedir. Tahminler
ulaşması sebebiyle GSYH’nin % 80,6’sına
yapılırken, birtakım bileşenlerin eksikliği
düşmüştür.
ve tasarruf tedbirlerine ilişkin uygulama
öngörülmediğinden brüt kamu borcunun
riskleri göz önüne alınmıştır. Yakınsama
GSYH’ye oranının % 78,5’e düşmesi ve
Programındaki
2013 yılında ise biraz daha azalması
kesintileri
gibi
tasarruf
2013
bütçe
açığıyla
kıyaslandığında, daha yüksek açık tahmini
2012
beklenmektedir.
düşük ekonomik büyüme beklentilerinden
kaynaklanmaktadır.
62
yılında
özelleştirme
Tablo II.16.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - MACARİSTAN
2010
Milyar HUF Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
26747,7
100,0
Özel Tüketim
14246,6
53,3
Kamu Tüketimi
5839,7
21,8
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
4806, 3
18,0
Ekipman için
1810,3
6,8
İhracat (mal ve hizmet)
23148,8
86,5
İthalat (mal ve hizmet)
21409,8
80,0
GSMG
25446,1
95,1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
92-07
2,6
0,4
4,2
12,7
12,7
2,4
0,2
0,0
12,5
-4,3
-
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
63
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
0,9
-6,8
1,3
-0,7
-6,2
-2,2
1,1
-0,6
-2,1
2,9 -11,0
-9,7
1,6 -16,7
-4,2
5,7 -10,2
14,3
5,5 -14,8
12,8
1,5
-4,8
0,8
0,5
0,2
0,2
-1,3
7,8
6,6
4,3
-0,9
8,0
5,3
6,0
-1,1
-1,2
-6,9
-5,9
-3,7
-4,9
-4,5
72,9
-5,9
-4,5
3,6
-2,8
10,0
-1,3
2,9
-0,6
9,9
3,6
4,0
1,1
2,5
-0,2
1,0
-4,6
-2,3
-2,3
79,7
-3,7
3,1
1,8
0,2
11,2
-2,2
-3,2
-6,1
8,1
3,1
4,7
-0,2
3,2
1,0
2,8
-4,2
-2,4
-3,8
81,3
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011 2012
1,7
-0,3
0,0 -1,5
-0,3
-3,1
-5,4
-2,3
-4,0
1,0
8,4
5,4
6,3
4,0
0,3
-0,7
2013
1,0
0,0
0,8
-0,7
-2,0
8,0
7,4
1,0
-1,1
0,5
2,2
0,3
10,9
5,8
4,4
0,8
3,5
3,9
-1,7
3,9
0,9
2,9
4,3
5,3
-4,3
80,6
-0,3
0,0
1,3
1,4
9,6
2,9
3,3
-0,3
3,6
3,9
0,5
7,2
3,7
7,0
-2,9
-2,0
-2,0
78,0
-1,8
0,0
1,6
1,0
10,6
3,7
5,1
0,5
4,6
5,5
-0,2
5,9
2,2
5,4
-2,5
-1,3
-2,1
78,5
17. MALTA
Büyüme hız kesse de Euro Alanı Ortalamasının Üzerinde Seyrediyor
2011
yılında
güçlü
seyreden
ve
2011’in ikinci yarısındaki yavaşlama
2012’de de devam ediyor
%
2,1olarak gerçekleşen büyümeyle Malta,
Euro Bölgesi ortalamasından daha iyi bir
2011 yılı ile karşılaştırıldığında, 2012
performans sergilemiştir. Büyüme, temel
yılında dış ticaretin büyümeye katkısının,
olarak net ihracat ve hanehalkı tüketim
harcamaları
sayesinde
Yatırımlardaki
turizm sektöründeki zayıflama ile ithalatta
gerçekleşmiştir.
keskin
düşüş,
daha hızlı toparlanma beklentisi dikkate
2010
alındığında
yılındaki tek seferlik projeler dolayısıyla
yarısında
belirgin
hale
beklenmektedir.
Tüketici güveninin, artan işsizlik ve reel
oluşan baz etkisini yansıtmıştır. 2011’in
ikinci
düşmesi
hanehalkı
gelen
tüketim
büyümenin
büyümedeki hız kaybının 2012 yılında da
harcamalarındaki
yavaşlamasıyla
düşük
seyretmesi öngörülmektedir. Sabit sermaye
devam etmesi ve büyümenin 2012 ve 2013
yatırımlarının,
yıllarında sırasıyla % 1,2 ve % 2 olması
ortalamanın
beklenmektedir.
kullanım
2012
altında
oranları
başından
beri
seyreden
kapasite
ile
ve
iç
dış
belirsizliklerin artmasıyla duraksayacağı
Grafik II.17.1:Malta-GSYH Büyümesi ve
katkılar
tahmin edilmektedir. Sonuç olarak, iç talep
ve net ihracatın 2012 yılındaki reel
puan
tahmin
büyümeye
etkisinin
benzer
olacağı
öngörülmektedir.
Enflasyon ve İstihdam Artışı 2011’e
Kıyasla Hız Kesiyor
Hanehalkı tüketimi
Yatırım
Stoklardaki değişim
Kamu harcamaları
Net ihracat
Reel GSYH (yıllık %)
Tüketici fiyat endeksi ortalama artışı, gıda
ve enerji fiyatlarının etkisiyle 2011 yılında
% 2,4 olarak gerçekleşmiştir. Tahmin
döneminde enflasyonun hafif bir şekilde
düşmesi beklenmektedir. Bu düşüş, 2012
64
yılında
daha
düşük
petrol
Bütçe Açığının GSYH’ye Oranı % 3’ün
fiyatlarındaki
dinamikleriyle ve enerji
dondurmanın
fiyatları
devam
Altında
etmesiyle
gerçekleşecektir. 2013 yılında öngörülen
2011
hafif yükseliş, iç talepteki düzelmeyi
yansıtacak
şekilde
açığın biraz daralarak % 2,6 olması, faiz
dışı fazlanın ise % 0,8’e yükselmesi
üzerinde
beklenmektedir. Tahminler, 2012 yılında
gerçekleşmesi beklenmektedir.
ilan edilen bütçesel tedbirleri ve Ocak
ayındaki
2010 ve 2011 yılları arasında istihdam,
artmasıyla
Euro
gelirlerin
Bölgesi
piyango
eğilimin tahmin döneminde de devam
beklenmektedir.
iştahında
hızlı
bir
sözleşmesi
ve
gelirleri
milli
enerji
firması
Net
sermaye
harcamalarındaki % 0,4 oranındaki artış
işgücü
Air Malta’ya yapılacak öz sermaye artırımı
hanehalkı
planlamasından kaynaklanmaktadır.
tüketimini artırabilecek, kredi kısıtlarının
neticesinde
imtiyaz
artırılması
etkisiyle GSYH’nin % 0,3’üne yükselmesi
Uluslararası ortamdaki riskler bir kenara
olmaması
2011’e
Enemalta’ya verilecek sübvansiyonların da
imkânlarını olumsuz yönde etkileyecektir.
da
oranının
etkinliğin
harcamaların,
ekonomik faaliyetler, yaratılacak yeni iş
esnekliği
gözden
sayesinde gerçekleşmiştir. Faiz dışı cari
etmesi beklenmektedir. Ancak zayıflayan
piyasalarının
GSYH’ye
toplamadaki
oranında artış göstermiştir. Söz konusu
Malta’da
tahsisi
kıyasla % 1,1 oranında yükselmesi, gelir
ortalamasının oldukça üzerinde, % 2,3
bırakıldığında,
harcama
geçirmelerini dikkate almaktadır. Cari
kadınların işgücüne katılımının ve kadın
istihdamının
açığının
% 2,7 olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında
Bölgesi ortalamasının biraz altında, 2013
ortalamanın
bütçe
kaynaklanan tek seferlik gelirler sayesinde
gibi, enflasyon oranının 2012 yılında Euro
ise
genel
GSYH’ye oranı, 2010 yılı vergi affından
hizmetlerden
kaynaklanmaktadır. 2011 yılında olduğu
yılında
yılında
yatırımcı
2013
iyileşme
yılında
politika
değişiminin
olmayacağı varsayımıyla, bütçe açığının
sağlanabilecektir.
GSYH’ye oranının % 2,9’a yükselmesi,
faiz dışı fazlanın ise % 0,5’e düşmesi
beklenmektedir. Ekonomik faaliyetlerdeki
artış vergi gelirlerini arttırırken, 2012
yılındaki tek seferlik gelirlerin ortadan
kalkacağı düşünüldüğünde cari gelirlerin
65
GSYH’ye oranının 2011 seviyesinde geri
artarak % 72’ye ulaşmış olup, bu oranın
döneceği tahmin edilmektedir. Faiz dışı
2013’te % 75,2 olması beklenmektedir.
harcamaların
0,6’sına
Bütçe açığı ve borç stoku, Air Malta’nın
düşmesi, kamu istihdamının azaltılması
yeniden yapılandırılması, kamu sektörü
politikasını ve 2006 yılındaki emeklilik
ücret
reformunun sosyal transferler üzerindeki
finansal
aşamalı
dolayısıyla
GSYH’nin
etkisini
%
yansıtmaktadır.
Net
sermaye harcamalarının GSYH’ye oranının
düzenlemeleri
durumunun
daha
gerçekleşebilecektir.
hafif bir şekilde düşmesi beklenmektedir.
Politika değişiminin olmayacağı varsayımı
altında, yapısal dengede 2012 yılında bir
iyileşme gözlenmeyeceği, 2013 yılında ise
oldukça düşük bir iyileşme olacağı tahmin
edilmektedir.
Brüt kamu borç stoğunun GSYH’ye oranı
2008 ve 2011 yılları arasında 10 baz puan
66
ve
Enemalta’nın
getirdiği
yüksek
riskler
düzeyde
Tablo II.17.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - MALTA
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
6163,7
100,0
Özel Tüketim
3770,6
61,6
Kamu Tüketimi
1292,1
21,1
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
1085,417,7
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
5834,6
95,3
İthalat (mal ve hizmet)
5750,0
93,9
GSMG
5617,1
91,7
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a)Eurostat tanımı
92-07
3,5
2,8
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
4,4
-2,7
2,7
4,9
0,2
-1,4
12,1
-1,5
0,9
-23,5 -16,8
11,7
2,6
-8,9
18,3
-0,4 -10,1
12,9
4,6
-7,4
3,0
2011
2,1
3,1
3,9
-13,4
1,0
-1,0
1,6
2012
1,2
0,3
1,8
0,0
2,4
2,0
0,9
1,1
6,4
5,1
2,7
0,2
2,6
-18,2
-
0,3
1,3
2,8
2,6
6,0
4,5
2,7
0,2
2,6
4,7
-9,7
-21,0
-5,1
-4,6
-4,6
-5,0
-5,4
62,2
0,8
-0,9
2,2
2,4
6,5
0,4
0,8
-1,5
2,3
2,4
6,8
-15,2
-3,3
-1,4
-2,7
-2,6
-3,3
74,8
0,6
1,2
0,1
0,0
0,6
0,7
0,6
1,1
6,6
6,3
1,5
2,4
0,9
1,6
-0,8
-1,0
- 1,7
2,6
2,0
2,2
-0,2
0,2
-15,8 -15,5
-3,2
-2,8
-1,3
-1,0
-2,6
-2,9
-2,5
-3,1
-3,5
-3,3
74,8
75,2
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
67
-2,8
-1,1
1,3
-0,3
6,9
2,7
5,2
2,5
2,6
1,8
-4,0
-18,1
-7,3
-5,6
-3,7
-2,9
-3,4
67,8
0,9
-2,7
4,6
2,3
6,9
-0,4
-0,8
-3,6
2,9
2,0
2,3
-16,0
-4,0
-2,2
-3,6
-3,3
-4,3
69,0
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
1,9
1,0
0,0
4,5
4,4
4,0
1,6
18. HOLLANDA
Zayıf İç Talep Kaynaklı Ilımlı Büyüme
8. HOLLANDA
2011’in
İkinci
Yarısında
gelmiştir. Konut inşaatlarındaki yavaşlama,
Ekonomi
inşaat yatırımlarının zayıf kalmasına sebep
Daralmıştır
olmuştur. Yeni bina ruhsatlarının sayısı
2011 yılında bir önceki yıla göre % 9
Hollanda ekonomisi, hem iç hem de dış
oranında düşerek 1953 yılından sonraki en
talepteki zayıflama neticesinde üçüncü
düşük seviyeye ulaşmıştır. Küresel ticarette
çeyrekte % 0,4, dördüncü çeyrekte ise %
yaşanan olumsuz gelişmeler, özellikle de
0,6 oranında daralmıştır.
Özel
tüketim
Euro
harcamalarındaki
yapılan
Bölgesi’ne
ihracatı
vurmuştur. Yıllık olarak ihracat % 3,8
büyük
oranında artsa da, 2011’in ikinci yarısında
düşüş, hanehalkı harcanabilir gelirinin ve
ihracat hacminde düşüş yaşanmıştır.
tüketici güvenin tarihsel açıdan en düşük
seviyelere gerilemesinin bir sonucu olarak
karşımıza
çıkmaktadır.
harcamalarını
büyük
Özel
oranda
tüketim
Dış Talep Ekonomik Faaliyetlerin İtici
etkileyen
Gücü,
servet etkisindeki olumsuz gidişat da bu
Ancak
2012’de
Daralma
Beklenmekte
süreçte rol oynamaktadır. 2008 yılının
üçüncü çeyreğinden beri yıllık olarak % 3
2011’in ikinci yarısındaki daralmanın,
oranında gerileyen konut fiyatları düşmeye
daha düşük bir hızla da olsa 2012’nin ilk
devam etmektedir. 2011 yılında finansal
yarısında
piyasalarda yaşanan olumsuz gelişmeler,
beklenmektedir.
devam
2011
edeceği
yılından
gelen
kayıplarını
olumsuz etkiyle birlikte, 2012 yılında
beraberinde getirmiş hem de emeklilik
GSYH’nin % 0,9 oranında küçüleceği
hem
hanehalkı
primlerinin
artırılmasına
mali
da
yükselmesi
sebep
için
fonların
tahmin edilmektedir. Büyümenin, sadece
olmuştur.
Buna
net ihracat kaleminin etkisiyle 2013 yılında
rağmen, hanehalkı net varlık pozisyonları,
hafif olumluya dönerek
finansal ve finansal olmayan varlıkların
gerçekleşmesi
yükümlülüklerden fazla olması nedeniyle
tahminler,
pozitif seyretmektedir. İş dünyası güven
iyileştirilmesine yönelik olarak Nisan ayı
endeksi
sonunda
zayıflamış,
göstergeler
2011
yazında düştüğü seviyelerde durağan hale
68
% 0,7 olarak
beklenmektedir.
kamu
Parlamentonun
Bu
maliyesinin
kabul
ettiği
tedbirlere ilişkin mutabakatın muhtemel
Hanehalkı tüketim harcamalarının, emlak
etkisini kapsamamaktadır.
piyasalarındaki
zayıflıkları,
primlerindeki
artışı
ve
emeklilik
2013
Düşük tüketici güveni ve hiçbir düzelme
emeklilik
işaretinin
birlikte olumsuz servet etkisini yansıtması
olmadığı,
tüketimin
tüm
ödemelerindeki
yılında
kesintilerle
unsurlarına ilişkin beklentilerin olumsuz
beklenmektedir.
olduğu
tüketim
Sözleşmesinde yer alan harcamalara ilişkin
%
1,2
tedbirler dolayısıyla kamu harcamalarının
oranında düşeceği, ancak 2013 yılında
2012’de % 0,8 düşmesi, 2013 yılında %
toparlanabileceği
0,1
bir
ortamda,
harcamalarının
2012
nihai
yılında
tahmin
edilmektedir.
Dört yıldır düşmekte olan harcanabilir reel
gelirin
2012
yılında
da
2010
oranında
Koalisyon
hafifçe
yükselmesi
öngörülmektedir.
azalması
beklenmektedir. Düşük düzeydeki kamu
Sabit sermaye yatırımlarının 2012’de %
istihdamı, kamudaki ücret baskılaması ve
3,9 oranında düşmesi ve 2013 yılında %
yüksek vergi yükü harcanabilir geliri
0,2 oranında yükselmesi beklenmektedir.
olumsuz etkilemektedir. Özel sektördeki
İç talebe ilişkin olumsuz beklentiler,
ücret artışlarının, işgücü piyasalarının zayıf
yüksek düzeyde belirsizlik ve kriz öncesi
durumu dikkate alındığında enflasyon
dönemden daha düşük kapasite kullanım
oranının
oranları
oldukça
altında
seyretmesi
sebebiyle
yatırımlarının
beklenmektedir.
makine-teçhizat
2012’de
gerileyeceği,
2013’te ise bir miktar toparlanacağı tahmin
edilmektedir.
Grafik II.18.1:
Hollanda- GSYH Büyümesi ve
Bileşenleri
Kamu
maliyesindeki
sıkılaştırma tedbirlerinin bir neticesi olarak
brüt kamu yatırımlarının 2012 ve 2013’te
yüzde puan
tahmin
düşmesi beklenmektedir.
Tahmin
süresi
kaleminin
boyunca
büyümeye
net
ihracat
olumlu
katkı
yapacağı öngörülmektedir. 2012 yılında bu
durum, yüksek düzeydeki ihracattan ziyade
Stoklar
Net ihracat
İç talep (yatırım harcamaları hariç)
GSYH büyümesi (yıllık %)
zayıf iç talep dolayısıyla düşen ithalattan
kaynaklanmaktadır.
Hollanda’nın
Almanya’daki
69
ana
Öte
ticari
güçlü
yandan,
ortağı
talep
olan
koşulları
bir
artış
olması beklenmektedir. 2012’de ortalama
AB’nin
çevre
% 2,5 enflasyon beklenmektedir. 2012
ekonomilerinde yaşanan gelişmeler ise dış
yılının ikinci yarısından itibaren düşmesi
talebi olumsuz yönde etkileyebilecektir.
beklenen petrol fiyatları ve zayıf iç talep
sayesinde
ihracatta
yaşanabilecektir.
Hollanda
dünya
2013
ekonomisinin,
ticaretindeki
artışla
yılında
sayesinde enflasyonun 2013 yılında %
birlikte
1,8’e gerileyeceği tahmin edilmektedir.
düzelmesi beklenmektedir.
Son ücret sözleşmeleri neticesinde, son
Makroekonomik senaryo hem pozitif hem
yıllardaki düşüş sonrasında birim işgücü
de negatif risklere tabidir. Negatif tarafta,
maliyetlerinin tahmin dönemi boyunca
sıkı
yükselmesi
maliye
politikası
tedbirlerinin
beklenmektedir.
Ayrıca,
büyümeyi olumsuz etkilemesi ihtimali yer
işverenlerin sosyal sigorta paylarının da
almaktadır. Emlak piyasalarında devam
artması öngörülmektedir. Bununla birlikte,
eden belirsizlik özel tüketim ve inşaat
tahmin dönemi boyunca Hollanda’nın
yatırımları
etki
rekabet gücünün göreceli olarak artacağı
yapabilecektir. Diğer taraftan, Hollanda
düşünülmektedir. Dış ticaret dengesindeki
ekonomisinin dışa açıklık oranı dikkate
olumlu performansla birleştirildiğinde bu
alındığında,
durum cari işlemler fazlasında yükselişe
ihracat
üzerinde
daha
talebi
olumsuz
yüksek
büyüme
seyredecek
senaryosunu
neden olacaktır.
iyileşebilecektir.
İşsizlik Artıyor
Enerji Fiyatlarının Etkisiyle Enflasyon
2012 Yılında Yükselecek Ancak 2013’te
2011 yılı boyunca işsizlik oranı hafifçe
Hız Kesecektir
düşerek % 4,4’e inmiştir. Bu durum, hem
yılın ilk yarısında işgücü piyasalarının iyi
Yıllardır % 1 civarında seyreden düşük
işlemesinden hem de olumsuz öngörüler
enflasyon oranı, enerji ve gıda fiyatlarının
dolayısıyla
etkisiyle 2011’de % 2,5’e yükselmiştir.
kaynaklanmaktadır.
2012’nin ilk çeyreğinde yıllık bazda
yarısından itibaren bu durum tersine
enflasyon % 2,8 oranında artmıştır. Yılın
dönerek iş arayanlar önemli ölçüde artmış
kalan kısmında, zayıf iç talep gelişmeleri
ve işsizlik oranı yukarı yönlü hareket
enflasyonu frenleyebilecekse de enerji
etmeye başlamıştır. Faal nüfusun artması
fiyatlarındaki güçlü artışın daha etkili
özellikle kadın ve yaşlı iş arayanlardan
70
faal
nüfusun
düşmesinden
2011’in
ikinci
kaynaklanmaktadır. Düşen hanehalkı geliri
fiyatlarındaki artışla birlikte, akaryakıttan
ve geleceğe ilişkin belirsizlikler ikinci işte
sağlanan vergi gelirlerinde büyük oranda
çalışanların sayısını artırmıştır.
yükselme beklenmektedir.
Faal
nüfusun 2012’de % 1,3, 2013’te ise % 0,3
oranında artması beklenmektedir.
Grafik II.18.2:
Hollanda – Kamu Maliyesi
GSYH’nin
yüzdesi
GSYH’nin
yüzdesi
Hükümetin kamu çalışanlarının sayısını
tahmin
önemli ölçüde azaltması ve zayıf iç talep
sebebiyle özel sektörün göstereceği kısıtlı
performanstan dolayı 2012 ve 2013’e
ilişkin istihdam beklentileri pek parlak
değildir. İşsizlik oranının 2012’de % 5,7,
2013’te ise % 6,2 olması beklenmektedir.
Kamu borcu (sol)
Bütçe açığı (sağ)
Bu oranlar Avrupa genelinde oldukça
düşük olsa da, 90’lardan bu yana ülkede
meydana
gelen
en
yüksek
Büyüme açısından 2013 yılında beklenen
işsizlik
iyileşmeye
rakamlarıdır.
rağmen,
ek
politikaların
uygulanmadığı varsayımı altında, bütçe
açığının GSYH’ye oranının hafif bir
Konjonktür Kamu Maliyesini Olumsuz
şekilde
Etkiliyor, Borç Giderek Artıyor
gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. Gelir
artırıcı
artarak,
tedbirler,
%
4,6
vergi
düzeyinde
gelirlerinde
2011 yılında genel bütçe açığı, mali
konjonktürel gelişmeler neticesinde ortaya
nitelikli teşviklerin ve kamu maliyesindeki
çıkan gecikmeli tepki, azalan akaryakıt
iyileşmeyi yansıtacak şekilde düşerek %
vergisi
4,7 olmuştur. 2012 yılında, büyümedeki
artmasıyla yükselen faiz harcamaları ve
düşüşe rağmen bütçenin hem harcamalar
sosyal güvenlik ve sağlık harcamalarının
hem de gelirler tarafındaki tedbirlerden
daha da artacağı varsayımı bütçe açığında
dolayı
azalması
beklenen bu gelişmenin temel sebepleridir.
oranları
Yapısal dengenin 2012’de % 1,1 baz puan
ortamında faiz harcamalarının azalması,
iyileşmesi ve 2013’te istikrara kavuşması
olumsuz konjonktüre rağmen gelir ve
beklenmektedir.
servet
GSYH’ye oranının 2012’de
bütçe
beklenmektedir.
açığının
Düşük
vergilerindeki
faiz
artışla
gelirlerin
yükselmesi öngörülmektedir. Ayrıca petrol
gelirleri,
kamu
Kamu
borucunun
borcunun
% 70,1,
2013’te ise % 73 olması beklenmektedir
71
Bu
durum
durgunluğun
nominal
ve
büyümedeki
açıkların
göstermektedir.
süreceğini
Tablo II.18.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - HOLLANDA
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
588,4
Özel Tüketim
267,0
Kamu Tüketimi
167,6
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
107,2
Ekipman için
36,9
İhracat (mal ve hizmet)
459,2
İthalat (mal ve hizmet)
415,3
GSMG
583,4
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
45,4
28,5
18,2
6,3
78,0
70,6
99,2
92-07
2,7
2,1
2,6
3,1
4,4
6,3
6,2
2,8
2,3
0,0
0,4
1,1
4,7
3,5
1,9
-0,4
15,5
2,4
2,2
0,4
6,0
5,8
5,5
-1,4
-1,5
61,3
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
72
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
1,8
-3,5
1,7
1,3
-2,6
0,4
2,8
4,8
1,0
4,5 -10,2
-4,4
7,1 -13,3
7,3
2,0
-8,1
10,8
2,3
-8,0
10,6
-2,0
-3,9
3,4
2,2
-2,0
-0,4
-0,2
-0,5
0,8
0,0
-0,7
0,9
1,5
-1,1
-0,5
3,1
3,7
4,5
3,3
2,5
1,4
3,0
5,2
-0,8
0,8
5,6
-2,1
12,2
12,9
10,9
2,1
-0,4
1,3
2,2
1,0
0,9
-0,3
-1,0
-0,5
7,3
6,2
6,9
4,7
2,9
5,1
4,4
-2,4
4,6
0,5
-5,6
-5,1
-0,5
-3,9
-3,7
-0,5
-3,9
-3,5
58,5
60,8
62,9
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
1,2
-1,1
0,2
5,8
7,6
3,8
3,5
3,1
0,6
0,1
0,5
0,2
4,4
1,7
0,7
-0,4
12,9
1,1
2,5
0,1
7,3
7,5
7,2
-4,7
-3,5
-3,5
65,2
2012
-0,9
-1,5
-0,8
-3,9
-2,7
0,4
-0,8
-0,9
-1,6
-0,1
0,9
-0,2
5,7
1,9
2,6
1,0
13,0
1,6
2,5
-0,7
7,6
8,0
7,7
-4,4
-2,4
-2,4
70,1
2013
0,7
0,0
0,1
0,2
1,0
3,8
3,3
0,6
0,1
0,0
0,7
-0,1
6,2
1,5
0,7
-0,9
6,2
1,7
1,8
0,0
8,1
8,4
8,1
-4,6
-2,5
-2,5
73,0
19. AVUSTURYA
Güven Ortamı Sağlanıyor Ancak Zamana İhtiyaç Var
beklenmektedir. Büyümenin, 2013 yılında
2011 Yılında Azalan İvmeye Rağmen
Güçlü Büyüme
ivme kazanması öncesinde 2012 yılında
sadece % 0,8 oranında kalacağı tahmin
Avusturya ekonomisi 2011 yılında kriz
edilmektedir.
öncesi dönemdeki milli gelir seviyesini
geçmiştir. Büyüme, Avrupa ortalamasını
Özel
geçerek % 3,1 olarak kaydedilmiş ve
güveninin
2010’un tersine, iç talep ve küresel
kalacağı
büyümede önemli rol oynamıştır. Sermaye
oranındaki
yatırımları büyümeye 2,4 baz puan katkıda
olması
ve
edilmektedir.
azalma,
Ağustos
İşsizlik
2011’de
başlamıştır.
Son
ücret
kapsamındaki ücretler endeksindeki artış
2,4 baz puan olmuştur. Stoklardaki artış,
olası
düşük
düzenlemeleri sonrasında toplu sözleşme
sermaye yatırımlarının büyümeye katkısı
beklentilerinde
tahmin
dalgalanmaya
toparlanma ve stoklardaki artışın etkisiyle
büyüme
henüz
tüketici
durmuş ve işsizlik oranı % 4,2 civarında
güçlü
Yatırımlardaki
harcamalarının,
istihdamın hız kesmesi nedeniyle zayıf
toparlanmanın etkisiyle net ihracat bu
bulunmuştur.
tüketim
Mart 2012 itibariyle yıllık bazda % 3,2’ye
bir
ulaşmıştır.
gerilemeye işaret etmektedir. İstihdamdaki
istihdam
artışa rağmen özel tüketim harcamalarının
Bu
durum,
2012
artışı
yılında
kazanımlarını
sınırlamaktadır. Tüm bu birbirinin tersi
artış hızı sınırlı kalmıştır.
eğilimlerin hanehalkı harcanabilir gelirine
olası etkisi belirsizdir.
2012 ve Sonrası: Güvenin Yeniden Tesis
Edilmesi Zaman Alacağa Benziyor
İhracattaki olumsuz beklentilerin etkisiyle
2011 yılında imalat sanayiindeki siparişler
2011 sonuna doğru hız kesen ekonomik
zayıflamıştır. Şirketler 2010 ve 2011 yılı
faaliyetlerin gelecek çeyreklerde de zayıf
başında gerçekleşen kapasite artırımı ve
kalacağı tahmin edilmektedir. Özel sektör
verimlilik artışı sayesinde rekabet güçlerini
ve hanehalkı kesimi yatırım ve tüketim
arttırmış
harcamaları
dikkatli
görüşmelerinin neticesinde 2011 yılının
davranmakta olup, bu durumun 2012
ikinci yarısında düzelmeye başlayan üretim
yılında
ve verimlilik artışı birim işgücü maliyetleri
konusunda
büyümeyi
baskılaması
73
olmakla
birlikte,
son
ücret
üzerinde
yukarı
yönlü
baskı
artışlarının,
oluşturabilecektir.
ekonomik
büyümenin
yavaşlamasıyla birlikte sınırlı kalması
beklenmektedir.
Zayıf ihracat ve büyüme beklentileri ile
kapasite kullanım oranlarındaki durgunluk,
Kamu
gelecek çeyreklerde yatırım faaliyetleri
Bankalara Verilen Destekler Nedeniyle
üzerinde sınırlayıcı etki yapabilecektir.
Yavaşlamıştır
Maliyesindeki
İyileşme
Bankaların sermaye kısıtları ve bilanço
düzeltme çalışmaları finansman koşullarını
Genel bütçe açığının GSYH’ye oranı, 2010
sıkılaştırabilecektir. Bireysel ve ticari kredi
yılındaki % 4,5’lik orandan 2011 yılında %
talepleri yaşanan belirsizlik doğrultusunda
zayıflamış
olup,
sıkılaştırılması
kullanımı
kredi
gelecek
açısından
2,6’ya düşmüştür. Açıktaki düşüş, olumlu
koşullarının
aylarda
ek
kredi
olumsuzluklar
maliyesini
Kamu maliyesini iyileştirme çabalarının
ihracatçılarla kurulan arz zincirleri ve AB
piyasaların
ithalat
dengelenmektedir.
İnşaat
hanehalkları
talebi
tahmin süresi boyunca yeni tedbirlerin de
ile
etkisiyle
sektöründeki
ile
beklenmektedir.
edilen yeni paketin, bütçe açığını 2012’de
% 0,1, 2013’te ise % 0,5 oranında
destekleyici niteliktedir.
düşürmesi
beklenmektedir.
Paket
kapsamındaki tedbirler, gelir tarafında
Gıda ve yakıt fiyatlarının etkisiyle 2011
KDV
yılı Nisan ve Kasım aylarında % 3,8’e
giderme,
ulaşan enflasyon, 2012 Mart ayında %
toplanmasındaki
yüksek
eksiklikleri
düzeyde
gelir
elde
edenlere yönelik yeni vergi artışları ve
2,7’ye düşmüştür. Çekirdek enflasyon
fiyatlarındaki
sürmesi
Parlamento tarafından Mart 2012’de kabul
şirketlerin
sağlam bilançoları yatırım faaliyetlerini
hizmet
kamu
yılı
harcamalar neticesinde sınırlı kalmıştır.
ağırlığını hissettirse de, bu durum Alman
oranı,
alınan
2010
dönem eğitim ve AR-GE’ye yönelik ek
riskler içinde AB içerisindeki zayıf talep
ve
sonunda
ve
gerçekleşmiştir. İyileştirme çabaları, uzun
Risk görünümü dengelidir. Aşağı yönlü
güven
gelişmelerin
iyileştirmeye yönelik tedbirler sayesinde
getirebilecektir.
dışı
ekonomik
belli gruplar için sosyal sigorta katkılarının
yayılma
artırılmasını
etkisiyle birlikte % 3,9 seviyesinde zirve
kısmında
yapmıştır. Tüm bu etkilerin 2012 yılında
kesintiler,
ortadan kalkması beklenmektedir. Ücret
74
ise,
içermektedir.
emeklilik
memur
Harcama
ödemelerinde
maaşlarının
dondurulması
ve
idari
harcamaların
%
düşürülmesi öngörülmektedir. Ancak tüm
bu çabalar 2012
yılındaki
yönelik
sermaye
olarak
gerçekleşeceği
beklenmektedir.
ekonomik
yavaşlama ve ÖVAG ve KA Finanz
Bank’a
1,8
Kamu borcunun GSYH’ye oranının, 2011
transferleri
yılında % 72,2’ye, 2013 yılında ise %
şeklindeki devlet yardımları dolayısıyla hız
74,3’e yükseleceği öngörülmektedir.
kesecektir. Dolayısıyla 2012 yılında bütçe
açığının
GSYH’ye
oranının
%
3’e
yükseleceği, 2013 yılında ise hız kesen
ekonomik faaliyetler neticesinde % 2
olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Yapısal açığın 2012’de % 2,4, 2013’te ise
Tablo II.19.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - AVUSTURYA
2010
Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
286,2
100,0
Özel Tüketim
156,1
54,5
Kamu Tüketimi
55,5
19,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
58,6
20,5
Ekipman için
22,2
7,8
İhracat (mal ve hizmet)
154,5
54,0
İthalat (mal ve hizmet)
142,1
49,7
GSMG
285,6
99,8
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
92-07
2,4
1,7
2,1
1,5
1,7
6,3
5,2
2,5
1,7
0,1
0,6
0,5
4,2
2,8
0,8
-0,7
1,5
1,9
-0,1
-2,0
-0,2
-0,3
-2,5
-2,5
64,3
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
75
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
1,4
-3,8
2,3
0,8
-0,3
2,2
4,4
0,2
-0,2
0,7
-8,3
0,1
-0,7
-9,7
4,3
1,4 -14,3
8,3
0,0 -13,8
8,0
2,4
-4,5
3,1
1,4
-1,9
1,2
-0,6
-0,9
0,7
0,8
-1,1
0,5
1,8
-1,3
0,6
3,8
4,8
4,4
3,1
2,2
1,4
3,6
4,9
-0,3
1,8
3,8
-2,0
16,3
15,7
13,5
1,8
1,0
1,8
3,2
0,4
1,7
-2,0
0,7
-2,0
-0,3
-0,8
-1,1
4,9
3,0
3,2
4,8
3,0
3,3
-0,9
-4,1
-4,4
-1,9
-2,8
-3,5
-1,9
-2,8
-3,2
63,8
69,5
71,8
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
3,1
0,6
-0,2
5,7
11,3
6,7
7,0
3,0
2,0
1,9
0,2
1,4
4,2
3,0
1,3
-0,8
12,7
2,1
3,6
-2,9
-2,3
1,9
1,8
-2,6
-2,6
-2,4
72,2
2012
0,8
0,8
0,7
1,4
2,3
2,8
2,2
0,8
0,9
-0,5
0,4
0,4
4,3
3,6
3,2
1,2
12,9
1,9
2,4
-0,6
-2,6
1,9
1,2
-3,0
-2,7
-2,1
74,2
2013
1,7
1,0
1,2
2,3
3,4
5,1
4,9
1,7
1,2
0,2
0,3
0,7
4,2
1,9
0,9
-0,5
12,5
1,5
2,0
-0,3
-2,8
1,9
1,7
-1,9
-1,8
-1,8
74,3
20. POLONYA
Büyüme Yavaşlayarak Devam Ediyor
eden yılda da aynı
2011 Yılındaki Yüksek Performansın
Ardından
gözlemlenecektir. İç talebin büyümenin
arkasındaki temel güç olarak kalması,
Büyüme, 2010 yılında yaşanan ekonomik
ancak
kriz girdabından keskin bir çıkış sonrası
2011
yılında
güçlenerek
%
Zloty’nin
özel
tüketimin
hız
keseceği
tahmin
kısıtlamaya neden olacaktır.
performansının
2012 yılında kamu tüketim ve yatırım
tüketici ve üretici güveni azalmıştır. Öte
değer
kar
ve daralan tüketici kredileri söz konusu
AB’nin
etkisini hissetmiştir. Dış talep baskılanmış,
Zloty’in
kaybetmesinden
edilmektedir. Reel ücretlerdeki yavaşlama
fonları sayesinde artmıştır. Ancak 2011’in
yandan
değer
yapmaları beklenmektedir. Öte yandan
güçlenmiş, kamu yatırımları AB yapısal
ekonomik
sabit
ve olumlu ekonomik ortama hazırlık
Özel tüketim, 2010
yılından daha düşük bir hızda da olsa
yavaşlayan
Özel
ederek makine ve teçhizatlarını yenilemesi
krediye erişimin kolaylaşmasıyla belirgin
Polonya,
beklenmektedir.
yatırımlara
seyredeceği öngörülmektedir. Şirketlerin
yatırımlarının güçlü etkisi, artan karlılık ve
yarısında
tüketimden
sermaye yatırımlarının güçlü bir şekilde
talebin bileşenleri olsa da özel sektör
ikinci
odağın
kayması
4,3’e
ulaşmıştır. Bu performansın arkasında iç
hale gelmiştir.
oranda büyüme
harcamalarının
kaybetmesi
öngörülmekle
zayıflayan dış talebi telafi edebilmiştir.
istikrara
birlikte,
kavuşacağı
2013’te
kamu
tüketim harcamalarının yeniden artmaya
başlayacağı
beklenmektedir.
Kamu
Özel Yatırımlar Büyümenin Temel İtici
yatırımlarının Haziran 2012’deki Avrupa
Gücü Olmuştur
Futbol Şampiyonasından sonra zirveye
ulaşması, ancak 2012 sonu itibarıyla bazı
giderek
temel altyapı projelerinin tamamlanacak
kötüleşen dış talep koşulları ve devam
olması neticesinde hızlı bir şekilde düşmesi
eden sıkı maliye politikası nedeniyle 2012
öngörülmektedir.
Reel
GSYH
büyümesinin,
yılında önemli ölçüde düşerek % 2,7 olarak
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Takip
76
2012 yılında dış ticaret açısından olumsuz
ihracat talebi ve iç tüketimdeki düşüş
eğilimlerin sürmesi beklenmektedir. Ancak
neticesinde cari işlemler açığının 2011
net ihracat kaleminin hala zayıf olan kur
yılındaki % 4,3 seviyesinden 2012’de %
etkisiyle birlikte sınırlı bir şekilde artması
3,9’a düşmesi beklenmektedir. Ancak 2013
beklenmektedir.
eğilimin
yılında yatırım harcamalarındaki artış ve
tersine döneceği ve iç talebin artmasıyla
yabancıların yurtdışına gelir transferleriyle
ithalatın ihracatın önüne geçeceği tahmin
birlikte cari işlemler kaleminde bozulma
edilmektedir.
yaşanması muhtemel gözükmektedir.
2013’te
bu
Grafik II.20.1:Polonya- GSYH Büyümesi ve
Bileşenleri
Finansal Piyasalarda Karlılık Devam
puan
Edecektir
tahmin
2011
yılında
bankaların
şirketler
ve
bireylere yönelik kredileri, yüksek karlılık
%
sermaye tabanıyla birlikte büyük ölçüde
Dış talep
Stoklar
İç talep
GSYH büyümesi (yıllık %)
REER
yükselmiştir.
artırması
söz
konusu
nispeten düşük kalitesi, özel tüketim
harcamaların artmasının önünde engel
fazla
olarak
olabilecektir.
tüketimi
çıkmaktadır.
istikrarı
ve
kredi
Finans
arzının
sürdürülebilirliğine ilişkin riskler, belirsiz
çekilmesinin kredi piyasalarını vurarak
ve
karşımıza
sektörünün
Olumsuz olarak, bölgeden yabancı fonların
yatırım
Takipteki alacaklar sabit
seyretmesine rağmen, bireysel kredilerin
Bu senaryoya ilişkin riskler dengelidir.
Zayıf kurun ihracatı beklenenden
oranları ve bankacılık sektörünün güçlenen
uluslararası ortamın devam etmesi ve
düşürebileceği
azalarak da olsa halen devam eden yabancı
beklentisi bulunmaktadır.
fonlara
bağımlılık
çıkmaktadır.
Cari Açık Geçici Olarak Düşüyor
2011 yılındaki olumlu gelişmeleri takiben
cari işlemler dengesinin 2012 yılında daha
da iyileşmesi öngörülmektedir. Zloty’nin
geçici ama yüksek değer kaybı, artan
77
olarak
ortaya
Ekonomik
Yavaşlamaya
fiyatlarını daha da artırması ve enflasyon
Rağmen
için
İstihdam Artmaktadır
yukarı
yönlü
risk
oluşturması
beklenmektedir.
2011 yılındaki % 1 oranındaki istihdam
artışı sonrasında işgücü piyasalarının 2012
Kamu Maliyesinde İyileşme Yavaş Da
ve 2013 yıllarında sağlam seyretmesi
Olsa Devam Ediyor
beklenmektedir.
Ancak
ekonomik
yavaşlamanın istihdam artışını 2012’de %
Genel bütçe açığının GSYH’ye oranı
0,3, 2013’de ise % 0,4 gibi kısıtlı
2007’deki % 1,9 oranından 2010 yılında %
seviyelerde tutacağı tahmin edilmektedir.
7,8’e yükseldikten sonra, 2011 yılından
İşsizlik oranının 2012’de % 9,8, 2013’te
itibaren düşmeye başlayarak % 5,1’e
ise % 9,6 olarak gerçekleşeceği ve bu
gerilemiştir. Bütçe açığının, 2012 yılında
kazanacağı
yavaşlayan ekonomik büyümeye rağmen,
seviyelerde
istikrar
öngörülmektedir.
alınan yapısal iyileştirme tedbirleri ve 2012
Bütçe Kanunu’nun etkisiyle GSYH’nin %
Enflasyon
Zirveye
Çıktıktan
3’üne
Sonra
düşmesi
beklenmektedir.
Gelir
tarafındaki yapısal tedbirlerin yanı sıra
Düşme Eğiliminde
2011 yılında alınan harcama tedbirleri ve
2012’nin ikinci yarısında keskin bir şekilde
TÜFE artışı, 2011 yılında Zloty’nin yılın
ikinci
yarısındaki
dolayısıyla
artan
değer
kaybı
ithalat
fiyatlarının
düşecek
ve
Açıklanan
yüksek düzeyde dengeli hale gelmiştir. Öte
düzeltilen
ücretlerdeki
işgücü
açığının
piyasası
büyümesi
ek
tedbirin
azaltılması
dinamiklerinin
ve
kamu
yatırımlarındaki
düşüşün etkisiyle açığın % 2,5 olacağı
dolayısıyla enflasyon üzerindeki etki sınırlı
tahmin edilmektedir.
kalmıştır. Enflasyon oranının 2012’de %
3,7, 2013’te ise % 2,9 olarak gerçekleşmesi
Alınan tedbirlerin
Karbondioksit
uygulamasının
bir
yavaşlayacağı ve hala güçlü olan GSYH
ücretler üzerindeki baskılar azalmış ve
Emisyonları
herhangi
olmaması sebebiyle 2012 yılında bütçe
düşüşlerle
dengesizlikleriyle birlikle geçtiğimiz yılda
beklenmektedir.
harcamaları
düşünülmektedir.
ulaşmıştır. Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar
reel
yatırım
sayesinde bütçe hedeflerine ulaşılabileceği
(özellikle enerji ve gıda) etkisiyle % 3,9’a
yandan,
kamu
negatif
enerji
78
ancak
yapısal niteliği ve
istikrarlı
çıktı
açığı
sayesinde, yapısal açığın bütçe açığındaki
Genel
gelişmelere paralel şekilde 2011’deki % 5
kaybına bağlı olarak 2011’de büyük ölçüde
oranından
yükselmiştir. Ancak 2012 yılından itibaren
2013’te
%
1,9’a
düşmesi
beklenmektedir.
devlet
Zloty’nin
borcu,
hafif
Zloty’nin
toparlanması,
değer
bütçe
açığındaki azalma ve hükümetin güçlü
borç yönetimi stratejisiyle 2007’den beri
Grafik II.20.2:
ilk kez düşmeye başlaması beklenmektedir.
Polonya – Kamu Maliyesi
GSYH’nin
yüzdesi
GSYH’nin
yüzdesi
Borcun 2012’de % 55’e, 2013’de %
tahmin
tüm bu rakamlar döviz kurundaki yüksek
53,7’ye gerilemesi beklenmektedir. Ancak
oranlı oynaklık kaynaklı belirsizliklere
maruz
Harcamalar
Gelirler
Açık(sağ taraf)
79
kalmaktadır.
Tablo II.20.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - POLONYA
2010
Milyar PLN Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
1416,4
100,0
Özel Tüketim
868,6
61,3
Kamu Tüketimi
268,3
18,9
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
281,2
19,9
Ekipman için
93,6
6,6
İhracat (mal ve hizmet)
598,4
42,2
İthalat (mal ve hizmet)
615,5
43,5
GSMG
1355,6
95,7
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
92-07
4,6
4,3
3,3
7,5
10,9
11,7
4,6
4,8
0,2
-0,4
14,7
16,1
12,4
0,3
-3,0
-2,2
-1,4
-
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
80
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
5,1
1,6
3,9
5,7
2,0
3,2
7,4
2,0
4,4
9,6
-1,2
-0,2
13,0 -10,8
-5,1
7,1
-6,8
12,1
8,0 -12,4
13,9
6,8
0,1
4,1
6,9
1,3
2,7
-1,1
-2,5
1,9
-0,6
2,7
-0,7
3,9
0,4
0,5
7,1
8,2
9,6
8,9
3,5
5,7
7,5
2,2
2,2
4,3
-1,4
0,8
3,7
9,9
9,4
3,1
3,7
1,4
4,2
4,0
2,7
-2,1
4,4
-1,4
-4,9
-1,0
-1,8
-6,6
-3,9
-4,6
-5,4
-2,2
-2,8
-3,7
-7,3
-7,8
-4,6
-7,1
-7,6
-4,6
-7,4
-7,6
47,1
50,9
54,9
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
4,3
3,1
-1,3
8,3
6,6
7,5
5,8
4,3
3,3
0,4
0,7
1,0
9,7
5,1
1,7
-1,4
3,6
3,2
3,9
-1,2
-2,1
-4,3
-2,5
-5,1
-5,0
-5,0
56,3
2012
2,7
2,0
0,0
4,7
9,0
3,4
1,7
2,9
2,2
-0,2
0,8
0,3
9,8
4,7
2,2
-0,9
2,0
3,2
3,7
-0,5
-1,7
-3,9
-2,2
-3,0
-2,7
-2,8
55,0
2013
2,6
2,6
1,2
1,6
11,5
5,7
4,9
2,6
2,1
0,1
0,3
0,4
9,6
5,1
2,8
0,5
2,9
2,3
2,9
-1,0
-1,7
-4,2
-2,9
-2,5
-1,9
-1,9
53,7
21. PORTEKİZ
Mali ve dış dengenin sağlanması süreci devam ediyor
olan işsizlik oranı % 14 seviyesine
2011 Yılında Ekonomik Faaliyetlerdeki
Gerileme Beklenenden Daha Ilımlı
ulaşmıştır. Şubat ayında % 15 seviyesine
tırmanan işsizlik oranının yıl içinde daha
da yükseleceği tahmin edilmektedir.
Reel GSYH 2011 yılında % 1,6 oranında
azalmıştır. Sonbahar öngörüsünden % 0,3
daha aşağıda olan bu gerçekleşme, ithalatın
öngörülenden fazla azalmasına karşılık,
ihracat ve özel tüketim harcamalarının
beklenenden
sonucudur.
daha
güçlü
Kısmen
olmasının
ithalattaki
güçlü
azalmaya bağlı olarak ve iç talepteki
düşüşe
paralel
şekilde,
cari
açığın
GSYH’ye oranı 2011 yılında % 3 oranında
gerilemiştir. AB dışına ihracattaki artışın
AB ülkelerine yapılan ihracattaki kaybı
2011 yılının son çeyreğinde tarihi düşük
kısmen telafi etmesiyle birlikte 2012
yılının
ilk
iki
ayına
ilişkin
seviyelere gerileyen güven endeksleri,
güçlü
daha sonra istikrara kavuşmuş ve hatta
göstergeler, ihracattaki artışın daha geniş
düşüş trendini kırarak yer yer yükselme
bir tabana dayanmaya başladığını teyit
eğilimine
etmektedir. Son dönemde görülen bazı
kayıp
henüz
sanayi
yaratmaktadır. Şubat ayında geçen yılın
dayalı rekabet gücünde son on yıllık
oluşan
Ancak,
üretiminde devam eden düşüş endişe
gelişmelere rağmen, dış ticarette fiyata
dönemde
girmiştir.
aynı ayına göre üretimin % 7 daha düşük
telafi
olduğu
edilememiştir.
sanayi
sektöründeki
güven
endeksinde geçtiğimiz aylarda neredeyse
hiçbir iyileşme kaydedilememiştir. Ayrıca,
İşgücü piyasasındaki durum, istihdamın bir
elverişsiz
önceki yılın aynı dönemine göre % 2,5
finansman
koşulları
devam
etmekte olup, finansal olmayan şirketlere
oranında gerilemesiyle 2011 yılının son
yönelik krediler 2011 yılının ortasından
çeyreğinde önemli ölçüde kötüleşmiş ve
itibaren azalmaya devam etmektedir.
2011 yılının üçüncü çeyreğinde % 12,7
81
Bozulan Dış Ekonomik Görünüm 2012
sınırlı kalmasını sağlarken, yetersiz iç talep
Yılında
fiyat artışlarını sınırlandıracaktır. Bununla
Ekonomi
Üzerinde
Baskı
birlikte, 2012 yılında % 3 seviyesine
Oluşturuyor
ulaşması beklenen tüketici enflasyonunda
ancak vergi artışlarının etkisinin ortadan
Ülkenin ana ihracat pazarını oluşturan bazı
AB
ülkelerinde
bozulan
kalkacağı 2013 yılında olumlu gelişmeler
ekonomik
olacağı öngörülmektedir. Birim işgücü
görünüm nedeniyle, 2012 yılında ihracat
maliyetlerinin 2012 yılında % 3, 2013
artışının % 2,5 seviyesine ineceği tahmin
yılında ise % 0,5 oranında azalacağı
edilmektedir. Bu nedenle ortaya çıkan
tahmin edilmektedir.
olumsuz ikincil etkiler neticesinde, özel
yatırım harcamalarının % 12 azalması
Tahminlere ilişkin riskler dengelenmeye
beklenmektedir. % 6 daralacağı tahmin
başlamıştır.
edilen özel tüketim harcamalarına paralel
sergilerken,
GSYH’nin 2012 yılında % 3,3 gerileyeceği
riskler
olumsuz
0,3
seviyesinde
öngörülmektedir.
AB
yönelik
kapsamında,
etki
Diğer
olumlu
Ekonomik
taraftan
etkiler
Uyum
Programının uygulanmasında kaydedilen
nedeniyle yıllık büyümenin zayıf kalarak
%
mevcuttur.
tahminlere
toparlanacağı tahmin edilmekle birlikte,
gelen
piyasasında
etkisiyle iç taleple ilgili olarak aşağı yönlü
devam edecektir. Ekonominin 2013 yılında
yılından
işgücü
beklenenden fazla gerçekleşen bozulmanın
işlemler
dengesindeki iyileşme azalarak da olsa
2012
paylarının
ilişkin tahminler ihtiyatlı bir görünüm
tahmini % 0,3 aşağı çekilmiş olup, reel
Cari
pazar
istikrar arz edeceği varsayımıyla ihracata
olarak reel GSYH artışına ilişkin Sonbahar
öngörülmektedir.
İhracat
sürekli ilerleme yatırımcı güven endeksinin
gerçekleşeceği
yükselmesini sağlayarak devlet borçlanma
ekonomisinin
faizlerinin daha da düşmesini ve ülkeye
güçlenmesi ve devam etmekte olan ücret
daha fazla yabancı sermaye girmesini
kısıtlamalarına bağlı olarak fiyata dayalı
sağlayabilecektir.
rekabet gücündeki iyileşme sonucu ihracat,
bir kez daha 2013 yılında büyümenin ana
Büyümenin
kaynağı olacaktır.
Dengesi
artışlarından
Bakımından
Kamu
Elverişsiz
Mali
Bir
Görünüm Arz Etmektedir
Ekonomik faaliyetlerin zayıflığı, dolaylı
vergi
Bileşenleri
kaynaklanan
enflasyonist baskıları dengelemeye devam
Bir defaya mahsus olmak üzere bankaların
edecektir. Yüksek işsizlik ücret artışlarının
bünyesindeki emeklilik fonlarının kamu
82
sosyal güvenlik sistemine devredilmesi ve
tabanının
böylelikle sermaye gelirlerinin ESA95
odaklanılmaktadır.
temelinde
GSYH’ye
oranının
%
genişletilmesine
3,5
artması sonucu, 2011 yılında % 5,9 olarak
Bütçe açığının GSYH içindeki payına
hedeflenen bütçe açığının GSYH içindeki
ilişkin 2012 yılı için belirlenen % 4,5’lik
payı % 4,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
hedef geçerliliğini korumaktadır. Ancak,
Ancak, büyük ölçekli tek seferlik işlemler
özel tüketim harcamalarındaki belirgin
ve geçici tedbirlere rağmen 2011 yılında
düşüş ve işgücü piyasalarındaki önemli
kamu maliyesini iyileştirme çabaları kayda
bozulmayla birlikte büyüme bileşenleri
değer seviyelerde olmuş ve bir defaya
içinde iç talebin ağırlığının giderek daha
mahsus
sonra
güçlü şekilde net ihracata doğru kaymaya
gerçekleşen faiz dışı (birincil) bütçe fazlası
başlaması sonucu, kamu maliyesine ilişkin
GSYH’nin % 3,75’ine ulaşmıştır.
tahminler
gelirler
netleştirildikten
üzerinde
genel
ekonomik
görünüme bağlı olumsuz etkiler görülmeye
mali
başlamıştır. Sonuç olarak, 2012 yılında
dengesini iyileştirme çabalarının tutarı
bütçe açığının 2011 tahminine göre % 0,2
GSYH’nin % 5’ini aşmıştır. Bu çabaların
daha
önemli bir bölümü, ücretler ve emeklilik
beklenmektedir. Ancak, Hükümet 2012 yılı
maaşları
sağlık
mali hedeflerine ulaşmakta kararlı olup, bu
harcama
kapsamada daha sıkı bir bütçe uygulaması
2012
yılında
Portekiz’in
başta
sektöründeki
olmak
kesintiler
kamu
üzere,
gibi
yüksek
gerçekleşeceği
öngörülmektedir.
azaltıcı tedbirlerden oluşmaktadır. Bunun
yanı sıra, kamu kesiminde istihdamı
azaltmaya ve bazı sosyal transferlere
2013
erişimi zorlaştırmaya yönelik tedbirlere
iyileştirilmesine
devam
yaklaşık % 2’si tutarında ilave tedbir,
edilmesi
gerekmektedir.
Gelir
yılı
için
kamu
maliyesinin
yönelik
GSYH’nin
artırıcı tedbirler kapsamında, 2012 yılında
Ekonomik
kamu
planları
taahhütlere uygun olarak Tahmine dahil
önemli ölçüde dolaylı vergi artışlarına
edilmiştir. Bu ilave tedbirler, büyük ölçüde
dayanmaktadır.
KDV
daha önce uygulanan harcama azaltıcı
yapısının değiştirilerek daha fazla mal ve
tedbirler ile vergi tabanının daha da
hizmetin
maliyesini
iyileştirme
Bu
çerçevede,
Uyum
Programındaki
ve
standart
genişletilmesine
kapsamına
alınması
derinleştirilmesine dayanmaktadır. 2013
öngörülmektedir. Doğrudan vergilendirme
yılı ve sonraki döneme ilişkin kamu
alanında, gerçek ve tüzel kişilere sağlanan
maliyesinin
indirim ve muafiyetlerin azaltılarak vergi
detayları 2012 Mali Strateji Belgesi ile
oranlardan
daha
vergi
yüksek
83
yönelik
iyileştirilmesi
önlemlerin
planlarının
düzenlenmiştir.
Planlanan tedbirler ve
Bütçe
gelirlerinin
GSYH’ye
oranının
2011-2013 dönemi için öngörülen GSYH
artması da bu düşüşe bir miktar katkı
büyümesi
sağlayacaktır.
dikkate
alındığında,
bütçe
2011-2013
döneminde
açığının 2010 yılında % 9,8 olan GSYH
yapısal dengedeki iyileşmenin GSYH’nin
içindeki
% 7 ‘si seviyesinde gerçekleşeceği tahmin
payının
seviyesine
2013
düşürülmesi
gerçekleşmesinin
harcamaların
düşmesine
yılında
edilmektedir.
2008
yılında
%
72
ölçüde
seviyesinde olan kamu borçlarının GSYH
payının
içindeki payının 2013 yılında % 117
söylemek
düzeyinde dengeleneceği öngörülmektedir.
içindeki
olduğunu
3
hedefinin
önemli
GSYH
bağlı
%
mümkündür.
Tablo II.21.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – PORTEKİZ
2010
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
172,7
Özel Tüketim
113,9
Kamu Tüketimi
37,3
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
34,1
Ekipman için
10,3
İhracat (mal ve hizmet)
53,6
İthalat (mal ve hizmet)
65,9
GSMG
167,0
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
66,0
21,6
19,8
5,9
31,0
38,2
96,7
92-07
2,2
2,4
2,4
2,1
3,7
6,0
6,0
2,0
2,6
0,2
-0,6
0,4
6,5
5,8
4,0
0,0
4,0
3,6
0,4
-10,3
-7,9
-5,8
-4,2
-4,4
55,9
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
84
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
0,0
-2,9
1,4
1,3
-2,3
2,1
0,3
4,7
0,9
-0,3
-8,6
-4,1
6,9 -13,0
-4,4
-0,1 -10,9
8,8
2,3 -10,0
5,4
-0,4
-3,4
2,3
0,9
-2,5
0,7
0,0
-1,1
0,1
-1,0
0,7
0,6
0,5
-2,6
-1,5
8,5
10,6
12,0
3,0
2,8
1,4
3,5
3,1
-1,5
1,9
2,2
-2,6
7,1
10,9
10,2
1,6
0,9
1,1
2,7
-0,9
1,4
-3,1
5,0
0,1
-12,9 -10,0 -10,0
-12,6 -10,8
-9,7
-11,4
-9,6
-8,3
-3,6 -10,2
-9,8
-3,6
-8,9
-9,1
-4,7
-8,6
-8,4
71,6
83,1
93,3
2011
-1,6
-3,9
-3,9
-11,4
-13,3
7,4
-5,5
-1,8
-5,6
-0,5
4,4
-1,5
12,9
-0,8
-0,8
-1,4
9,4
0,7
3,6
-2,0
-7,2
-6,5
-5,0
-4,2
-3,0
-6,2
107,8
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2012
-3,3
-6,1
-2,9
-11,8
-14,0
2,5
-6,9
-3,7
-6,8
-0,1
3,6
-3,3
15,5
-3,1
-3,1
-3,8
8,2
0,7
3,0
-0,5
-4,2
-3,6
-2,2
-4,7
-2,6
-3,0
113,9
2013
0,3
-1,0
-2,6
0,7
0,5
4,7
1,9
-0,1
-1,0
0,2
1,1
0,2
15,1
-0,6
-0,6
-1,8
8,3
1,3
1,1
0,2
-3,4
-2,9
-1,4
-3,1
-1,3
-1,3
117,1
22. ROMANYA
Ekonomide Canlanma İç Talepten Kaynaklanmaya Devam Ediyor
2011
Yılında
Beklentilerin Üzerinde Gerçekleşmiştir
Büyüme 2012 Yılında Yavaşlayacak
Fakat
Yatırımlar
Büyümeyi
Desteklemeye Devam Edecek
2008 yılından itibaren yaşanan olumsuz
Reel GSYH’nin, 2012 yılında ağırlıklı
gelişmeler ve GSYH’de toplam % 8’in
olarak iç talebin desteğiyle % 1,4 oranında
üzerinde gerçekleşen daralmanın ardından
büyüyeceği
tekrar canlanmaya başlayan ekonomi, 2011
Hanehalkı ve şirketlerin 2012 yılının ilk
yılında % 2,5 olan potansiyel büyüme
yarısında
oranının
dengelerini) ayarlamaya devam edeceği
biraz
Ekonomik
üzerinde
Büyüme
büyümüştür.
tahmin
edilmektedir.
bilançolarını
(gelir-gider
Büyüme esasen sanayi üretimindeki güçlü
beklenmekteyse
artıştan ve tarımdaki istisnai hasattan
enflasyonun yanı sıra istihdamda devam
kaynaklanmıştır.
cephesinde,
eden
brüt
harcanabilir
büyümenin
ana
Talep
unsurları
sabit
de,
iyileşme,
düşük
bu
seyreden
birimlerin
reel
gelirlerindeki
artışı
sermaye oluşumu ve yılın ikinci yarısında
destekleyecektir. Bu durum aynı zamanda
özel
2012 yılının ikinci yarısında özel tüketim
tüketim
harcamalarındaki
ılımlı
toparlanmadır.
harcamalarının tekrar canlanmasına katkı
sağlayacaktır. Ülkenin altyapısının kısmen
AB
fonlarından
modernizasyonu
ortak
ihtiyacı
finansmanla
göz
önüne
alındığında, yatırım harcamalarının 2012
yılında büyümenin önemli bir kaynağını
teşkil edeceği beklenmektedir.
Finans
piyasalarındaki belirsizliğe bağlı olarak,
2012
yılı
başı
için
öngörülen
bazı
yatırımların yılın ikinci yarısına veya 2013
yılına
ertelenmesi
yılında
olduğu
muhtemeldir.
gibi,
hanehalkı
2011
ve
şirketlerin bilançolarını düzeltmeye devam
etmeleri nedeniyle 2012 yılında kredi
85
genişlemesinin sınırlı bir düzeyde kalacağı
İşgücü Piyasasında Devam Eden Zayıf
tahmin edilmektedir.
Görünümün
Tahmin
Döneminde
İyileşmesi Bekleniyor
Romanya’nın
oluşturan
ihracatının
AB
%
pazarında
70’ini
kötüleşen
2011 yılında işgücü piyasasındaki zayıf
ekonomik görünüme bağlı olarak, dış
görünüm devam etmiş ve İşgücü Anketine
talebin 2012 yılında ekonomik büyüme
(LFS) göre, 2011 yılında 15-74 yaş
üzerinde olumsuz etkide bulunmaya devam
grubunda işsizlik oranı % 7,4 seviyesini
etmesi beklenmektedir. Zayıf dış talebin
ihracat
artışını
olumsuz
korumuştur. 25 yaş altı işgücü içinde
etkilemesine
işsizlik
karşın, iç talep destekli ithalattaki düşüş
beklenmekte
daha az olacaktır. Bunun sonucunda artan
yılı
için
yılında
2012
yılı
Tüketici
birlikte
düzeltme
riskler
İşgücü
hanehalkının
yapma
sıkılaşma
bütçesinde
ihtiyacı
%
58,5
piyasası
koşullarının
tahmin
dönemi boyunca iyileşeceği beklenmekte
dengelenmektedir.
kredilerindeki
seyrederek
ekonominin rekabet gücünü artırmıştır.
olumsuz etkiler ağırlık kazanmışsa da, orta
bu
düşük
% 3,7 düşen birim işgücü maliyetleri
için
büyümeye ilişkin ana senaryolara yönelik
vadede
son
seviyesinde gerçekleşmiştir. 2011 yılında
olarak % 2,9 seviyesine yükseleceği
edilmektedir.
yılının
gelişmedir. Genel istihdam oranı 2011
GSYH
büyümesinin iç talepteki canlanmaya bağlı
tahmin
2011
etmesi
yüksek seviyesine çıkması endişe verici bir
payının % 5 seviyesine çıkmasına yol
2013
olup,
devam
çeyreğinde genç işsizliğinin % 25,4 ile en
dış ticaret açığı, cari açığın GSYH içindeki
açacaktır.
artmaya
olup, işsizliğin 2012 yılında % 7,2 ve 2013
ile
yılında % 7,1 seviyesine düşeceği tahmin
ilave
edilmektedir.
duyması
dolayısıyla özel tüketim harcamalarının
Enflasyon 2012 Ve 2013 Yılında Ulusal
mevcut tahminlerden daha düşük seviyede
gerçekleşmesi,
ekonomik
yönelik
risk
oluşturmaktadır.
Buna
karşılık,
AB
fonlarının
fazla
Merkez Bankası’nın Hedeflediği Aralık
büyümeye
daha
İçinde Kalacak
kullanımı sonucu gerçekleşecek yatırımlar
Fiyat baskısının 2011 yılında önemli
ve seçim döneminde muhtemel mali
ölçüde
gevşemeye bağlı iç talep kaynaklı güçlü
enflasyondaki artış riski devam etmektedir.
katkı,
KDV bağlantılı olumlu baz etkisi ve gıda
ekonomik
büyümeyi
olumlu
hafiflemesine
rağmen,
fiyatlarındaki gevşeme sayesinde 2011 yılı
etkileyebilecektir.
Aralık ayında keskin bir düşüşle % 3,2
86
seviyesine gerileyen tüketici enflasyonu,
Bütçe açığının 2012 yılında GSYH’nin %
Merkez Bankasının belirlediği enflasyon
2,8’i düzeyine ineceği beklenmektedir.
aralığının2 orta noktasına yaklaşmıştır.
Kamu
Tüketici enflasyonu bir önceki yıl yüksek
kapsamında: (i) kamu kesiminde ücretlerin
seyreden gıda fiyatlarından gelen baz etkisi
dondurulması ve istihdamın azaltılması,
ile gerilemeye devam etmiş ve 2012 yılının
(ii) emeklilik maaşlarının dondurulması,
ilk çeyreğinde Euro Bölgesi ortalaması
(iii)
olan % 2,7 seviyesine yaklaşmıştır.
belirlenmesi, (iv) sigara ve mazotta özel
Emtia
oynaklıktan
tüketim vergisi artışı ve (v) kaynakların
kaynaklanan geçici gerilemenin kademeli
inşaat malzemeleri üretiminde kullanımı
olarak
fiyatlarındaki
terse
dönmesi
nedeniyle
mali
yeni
üzerinden
dengesini
sosyal
alınan
yardım
gayri
iyileştirmesi
kurallarının
maddi
hak
enflasyonun 2012 sonunda artacağı, ancak
bedelinde yapılan artış gibi tedbirler
Ulusal
alınmaktadır.
Merkez
Bankasının
belirlediği
Mevcut
politikalarda
aralık içinde kalacağı öngörülmektedir.
değişiklik olmayacağı varsayımıyla 2013
Orta vadede, yönetilen enerji fiyatlarındaki
yılında bütçe açığının GSYH’nin % 2,2
artış ihtimaline bağlı olarak enflasyondaki
seviyesine düşeceği tahmin edilmektedir.
görünümün bozulma riski bulunmaktadır.
2011 yılında GSYH’ye oranı % 3,3 olan
Buna karşılık, ekonomide beklenenden
yapısal dengenin, kamu maliyesindeki
yavaş canlanma enflasyon üzerinde azaltıcı
toparlanmanın etkisiyle tahmin dönemi
bir etki yapacaktır.
boyunca daha da iyileşerek 2013 yılında %
1,2
Kamu
Maliyesinin
Çabaları Devam Edecek
seviyesinde
gerçekleşmesi
beklenmektedir. Ekonomik kriz sürecinde
İyileştirilmesi
GSYH içindeki payı artan kamu borcunun
ise uzun yıllar sonra dengeye kavuşarak
2010 yılında GSYH içindeki payı % 6,8
2012-2013 döneminde % 34,6 seviyesinde
olan bütçe açığı, 2012 yılında % 5,2
gerçekleşeceği
seviyesine düşmüştür. Ancak, GSYH’nin
% 1,1’i düzeyindeki tek seferlik bir
harcama kalemi (2011 yılında kesinleşerek
geriye
dönük
uygulanan
mahkeme
kararlarından kaynaklanan yükümlülükler)
hesaplama dışında bırakılırsa bütçe açığı %
5’in oldukça altında gerçekleşecektir.
2
Ulusal Merkez Bankası, 2011 ve 2012 yılı için %
3 ± % 1; 2013 yılı için ise % 2,5 ± % 1 seviyesini
hedef enflasyon aralığı olarak belirlemiştir.
87
tahmin
edilmektedir.
Tablo II.22.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ROMANYA
2010
Milyar Rumen Leyi Cari Fiyatlarla
GSYH
522,6
Özel Tüketim
334,4
Kamu Tüketimi
85,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
125,2
Ekipman için
57,9
İhracat (mal ve hizmet)
185,5
İthalat (mal ve hizmet)
212,6
GSMG
516,3
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
64,0
16,4
24,0
11,1
35,5
40,7
98,8
92-07
2,6
5,4
0,5
9,5
10,4
11,1
13,8
2,5
6,5
-1,5
-2,1
-2,4
61,6
53,6
-1,2
55,5
1,5
-7,3
-5,4
-
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
88
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
7,3
-6,6
-1,6
9,0 -10,1
-0,4
7,2
3,1
-4,4
15,6 -28,1
-2,1
10,9 -27,7
6,0
8,3
-6,4
14,0
7,9 -20,5
11,9
8,1
-5,1
-1,5
11,9 -15,0
-1,6
-3,5
1,4
0,0
-1,0
7,0
0,0
0,0
-2,0
-1,4
5,8
6,9
7,3
31,9
-1,9
7,6
22,9
2,9
7,9
6,6
-1,2
1,8
-1,1
-1,3
-2,5
15,3
4,2
6,0
7,9
5,6
6,1
3,2
1,2
2,6
-13,6
-5,8
-4,8
-11,4
-4,2
-3,9
-11,0
-3,6
-3,7
-5,7
-9,0
-6,8
-8,8
-9,1
-5,9
-8,3
-9,6
-6,1
13,4
23,6
30,5
2011
2,5
1,3
-3,5
6,3
7,0
9,9
10,5
2,3
1,8
1,4
-0,8
0,4
7,4
3,7
1,7
-5,9
8,1
5,8
1,7
-5,5
-4,1
-4,0
-5,2
-4,4
-3,3
33,3
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2012
1,4
1,3
0,8
4,7
4,7
2,9
4,0
1,3
2,1
-0,1
-0,6
0,4
7,2
3,2
2,3
-1,2
3,5
3,1
-0,6
-6,4
-5,0
-4,9
-2,8
-1,7
-1,8
34,6
2013
2,9
2,6
2,5
6,4
7,5
5,8
7,4
2,8
3,6
0,4
-1,1
1,1
7,1
4,2
2,5
-1,3
3,9
3,4
2,8
-6,2
-5,0
-4,9
-2,2
-1,2
-1,2
34,6
23. SLOVENYA
Ekonomik Büyüme Euro Bölgesi Ortalamasının Altında Kalmaya Devam Edecek
İnşaat
Sektörü
ve
Harcamalarındaki
Döneminde
Özel
Tüketim
Daralma
Büyümeyi
Tahmin
Büyük ölçekli yeni altyapı yatırımları
Olumsuz
yapılmaması ve satılamayan yeni konut
stokunun
Etkiliyor
önemli
boyutlara
ulaşması
nedeniyle inşaat sektörünün 2012 yılında
bir kez daha daralacağı ve 2013 yılında bu
Slovenya 2009 yılından itibaren reel
daralmanın azalarak devam edeceği tahmin
GSYH büyümesi bakımından Euro Bölgesi
ortalamasının
altında
bir
edilmektedir.
performans
edeceği, ancak 2012 yılında artış hızının
temel etken yatırım harcamalarında devam
azalacağı
eden keskin azalmadır. Nitekim, 2011
güçlendirme sürecinden geçmekte olan
Özel tüketim harcamaları da 2011 yılında
Slovenya’da, özel sektör yönünden sıkı
reel olarak azalmıştır. Net ihracat 2011
finansman
yılında reel GSYH büyümesine büyük
görünümü
katkı sağlamıştır. Bununla birlikte, dış
açacağı ve 2013 yılında ise bu olumsuz
etkinin azalacağı öngörülmektedir.
altında kalan ekonomik büyümenin tahmin
dönemi boyunca aynı şekilde devam
edeceği beklenmektedir. 2011 yılında %
GSYH’nin
2012
ardından
yılında
da
reel
%
1,4
daralacağı,
ancak
2013
yılında
toparlanarak
%
artacağı
tahmin
0,7
Kamu
reel anlamda daha da düşmesine yol
artırmayı
Euro Bölgesi ortalamasının
düşüşün
etkilemektedir.
özel tüketim harcamalarının 2012 yılında
seviyesinin altında kaldığı halde, Slovenya
bir
yatırımlardaki
işten çıkarmalar ve azalan reel ücretlerin,
2011 yılında ihracat artışı 2010 yılı
0,2’lik
koşulları
sektöründeki gelişmelere bağlı olarak artan
ekonomik görünümdeki bozulma nedeniyle
başarmıştır.
Euro
ve bankacılık sektöründe sermaye yapısını
sektöründe üretim düşüşü yaşanmıştır.
paylarını
öngörülmektedir.
Bölgesinin en borçlu ülkelerinden biri olan
yılının bir çeyreğinde yalnızca inşaat
pazar
yatırımlarının
tahmin dönemi boyunca artmaya devam
sergilemektedir. Büyümeyi aşağı çeken
ihracatta
Teçhizat
edilmektedir.
89
edilmesi ile 2012 yılında bir miktar artarak
% 2,2 seviyesine yükseleceği, 2013 yılında
ise
enerji
fiyatlarındaki
artışın
dengelenmesi sonucu % 1,7 seviyesine
gerileyeceği öngörülmektedir. Gerek 2012
gerek 2013 yıllarında tüketici enflasyonu
Euro Bölgesi ortalamasının altında bir
seviyede kalmaya devam edecektir.
Euro
Bölgesinde
ekonomik
giderek
görünümünün
bozulan
2009 yılından itibaren düşmekte olan
etkisiyle
istihdamın tahmin dönemi boyunca bu
ihracattaki artışın 2012 yılında önemli
olumsuz
ölçüde hız keseceği tahmin edilmektedir.
beklenmektedir.
Ancak ithalattaki zayıf büyüme dikkate
seviyesini ikiye katlayarak, 2011 yılının
alındığında,
son
net
ihracatın
büyümeye
seyrini
sürdürmesi
İşsizlik 2008 yılındaki
çeyreğinde
%
8,7
düzeyine
katkısının 2011 yılında olduğu gibi yine
yükselmiştir. Üretim düşüşü olan inşaat
güçlü
edeceği
sektörü ve yakın zamanda asgari ücret
öngörülmektedir. 2013 yılında yatırım
artışları nedeniyle rekabet gücü kaybı
harcamaları
öngörülen
yaşanan emek yoğun sektörlerde işten
canlanmanın ithalattaki artışı yükseltmesi
çıkarmaların artması beklenmektedir. 2011
sonucu, büyümeye net ihracattan gelen
yılındaki gerilemenin ardından ortalama
katkı azalacaktır.
ücret artışının kamu kesimindeki ücret
olmaya
ve
devam
ihracatta
kesintilerine bağlı olarak 2012 yılında
Enflasyon Euro Bölgesi Ortalamasının
ılımlı bir düzeye ineceği, 2013 yılında ise
Altında Seyrederken, İstihdam Düşmeye
bir
Devam Ediyor
edilmektedir.
miktar
yükseleceği
Bankaların
tahmin
sermaye
yapılarının güçlendirilmesi süreci ile, şirket
Ekonomik
faaliyetlerdeki
iflaslarına ve yatırım harcamalarının daha
durağanlığı
da azalmasına yol açacak şekilde reel
yansıtacak şekilde, 2011 yılında ortalama
ekonominin
tüketici enflasyonu (% 2,1) Euro Bölgesi
Tüketici
gıda
fiyatları
tarafından
yaşadığı
risk oluşturmaktadır. Bugüne kadar emlak
enflasyonun
sektöründe
yükselen hizmet fiyatlarının önemli ölçüde
düşen
temininde
güçlükler, reel GSYH büyümesine yönelik
ortalamasının (% 2,7) altında bir seviyede
gerçekleşmiştir.
kredi
önemli
bir
ayarlama
yapılmadığı dikkate alındığında, konut
telafi
fiyatlarında
90
yaşanabilecek
keskin
bir
düşüşün bugünden tahmini güç pek çok
kısıtlamalar
olumsuz etkileri olacaktır. Diğer taraftan,
zamanda, yatırım harcamalarında 2011
kamu
yılına
mali
stratejisinin
dengesini
beklenenden
iyileştirme
göre
kesinti
Aynı
yapılmıştır.
Gelir
güçlü
tarafında, tütün ve alkol üzerindeki özel
olacağına dair oluşacak güven sonucu özel
tüketim vergisinde yapılan artışın olumlu
tüketim
etkisi,
harcamalarının
daha
öngörülmektedir.
daha
iyi
bir
doğrudan
vergi
indirimlerinin
görünüme kavuşabilecek olması, GSYH
(kurumlar vergisi oranında yapılan indirim
büyümesi
ve
üzerinde
olumlu
etki
yaratacaktır.
yatırımlara
sağlanan
indirimlerinin
genişletilmesinin) olumsuz etkisinden fazla
olmuştur. Faiz giderlerinin, artan kamu
2013 yılında Kamu Borçları GSYH’nin
borcu ve uzun vadeli kamu borçlanma
% 58’i Seviyesine Ulaşırken, Bütçe Açığı
faizlerinin
Gerileyecek
faizlerine kıyasla yüksek olması nedeniyle
Alman
devlet
tahvillerinin
güçlü bir yükseliş kaydedeceği tahmin
edilmektedir. 2012 yılı için bütçe açığı
2011 yılında, bütçe açığının GSYH’ye
tahmini taslak bütçenin dikkate alınması
oranı % 6,4 olmuştur. Sermaye desteği
nedeniyle
sağlama şeklinde bütçe açığını artırıcı
tahmininden
nitelikteki tek seferlik operasyonlar hariç
daha
büyük
bir
yapılan
gelir
tahminlerinden
2013 yılında, bütçe açığının daha da
azalarak GSYH’nin % 3,8’i düzeyinde
Bütçe açığının GSYH içindeki payının
gerçekleşeceği
2012 yılında % 4,3 seviyesine ineceği
edilmektedir.
çalışanların
tazminatları
ve
transferlerin
yanı
(endeksleme
sıra
2012
geniş
Bu
sonrasına
uzatan
kamu
mali
dengesine ilişkin yasa taslağı ile 2012
sosyal
bütçesinde alınan tedbirlerin etkilerinin
tam
uygulamalarının dondurulması dahil) ara
harcamalarında
öngörülmektedir.
tahmin, pek çok tedbirin uygulamasını
Harcamalar
yönünden, 2012 yılı bütçe taslağında
tüketim
GSYH
kaynaklanmıştır.
açık
kaydedilmiştir.
tahmin
düşüktür.
senaryoya bağlı olarak daha ihtiyatlı
sonbahar
tahminlerine kıyasla GSYH’nin % 0,7’si
oranında
Sonbahar
öngörülen daha olumsuz makroekonomik
Doğrudan ve dolaylı vergi gelirlerindeki
2011
daha
olan
ile Sonbahar tahmini arasındaki farklılık,
oranı % 5,4 seviyesine gerilemektedir.
nedeniyle,
5,3
içindeki payı % 3,5 olan bütçe açığı hedefi
tutulduğunda ise bütçe açığının GSYH’ye
zayıflama
%
olarak
2013
yılında
olmasına dayanmaktadır.
tabanlı
91
görülecek
Yapısal bütçe açığının GSYH içindeki
boyunca artarak 2013 yılında % 58
payının 2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla
seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir.
yaklaşık % 1,75 ve % 0,25 oranında
Taslak bütçe ve kamu mali dengesine
azalacağı öngörülmektedir.
ilişkin yasa henüz Parlamento tarafından
onaylanmamış
ve
müzakere
Brüt kamu borcu 2011 yılında GSYH’nin
edilmekteyken, çoğunluk hissesi devlete ait
%
ülkenin en büyük bankasına yapılacak
47,5’i
seviyesinde
gerçekleşmiştir.
Süregelen faiz dışı bütçe açığının, artan
transfer
faiz oranlarının ve düşük GSYH büyüme
tarafından yapılacak muhtemel sermaye
hızının bir sonucu olarak, kamu borcunun
destekleri ve garantilerin geri çağrılması
GSYH’ye
gibi gelişmeler, bütçe açığı ve kamu borcu
oranının
tahmin
dönemi
dahil
olmak
üzere
devlet
tahminlerine yönelik risk oluşturmaktadır.
Tablo II.23.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVENYA
2010
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
35,4
Özel Tüketim
19,8
Kamu Tüketimi
7,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
7,7
Ekipman için
3,0
İhracat (mal ve hizmet)
23,2
İthalat (mal ve hizmet)
23,0
GSMG
34,9
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
56,0
20,8
21,6
8,3
65,4
64,9
98,5
92-07
3,7
3,8
2,9
7,1
9,9
5,3
7,1
3,6
4,2
0,5
-1,0
17,2
0,8
-2,9
-0,5
-0,7
-
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
92
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
3,6
-8,0
1,4
3,7
-0,1
-0,7
6,1
2,9
1,5
7,8 -23,3
-8,3
3,1 -28,9
4,4
2,9 -17,2
9,5
3,7 -19,6
7,2
2,9
-7,3
2,0
5,2
-6,3
-2,0
-1,0
-4,0
1,9
-0,6
2,3
1,5
2,6
-1,8
-2,5
4,4
5,9
7,3
7,2
1,8
4,3
6,2
8,7
0,3
2,0
5,6
1,4
15,2
15,0
15,7
4,1
3,0
-1,1
5,5
0,9
2,1
-1,8
4,7
-4,7
-7,2
-2,1
-3,5
-7,0
-1,3
-0,8
-6,9
-1,3
-0,8
-1,9
-6,1
-6,0
-5,1
-4,4
-4,5
-5,1
-4,4
-4,5
21,9
35,3
38,8
2011
-0,2
-0,3
-0,9
-10,7
6,3
6,8
4,7
-1,2
-2,7
1,0
1,4
-1,7
8,2
2,0
0,4
-0,4
14,9
0,8
2,1
-1,6
-3,8
-1,1
-1,4
-6,4
-5,0
-3,9
47,6
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2012
-1,4
-1,5
-3,7
-4,6
1,2
2,2
0,4
-1,1
-2,5
-0,3
1,3
-1,7
9,1
0,5
0,2
0,0
13,9
0,3
2,2
-1,5
-3,7
-0,4
0,0
-4,3
-2,2
-2,2
54,7
2013
0,7
-0,4
-0,9
1,2
3,5
5,1
4,1
0,6
-0,2
0,0
0,8
-1,0
9,4
1,0
-0,7
-2,2
14,1
1,5
1,7
0,5
-2,7
0,7
1,2
-3,8
-1,9
-1,9
58,1
24. SLOVAKYA
Ekonomi 2011 Yılında Hala Güçlü Ancak Büyüme Hız Kaybediyor
ücret kesintileri gibi mali tedbirlerin
2011 Yılında Büyüme Devam Ediyor
etkisiyle reel harcanabilir gelirdeki düşüş
2011 yılında ekonomik faaliyetler güçlü
sonucu, hanehalkı tüketim harcamaları
görünüm sergilemeye devam etmiş olup,
azalmaya devam etmiştir. Hükümetin de
reel GSYH büyüme hızı % 3,3 seviyesinde
sermaye giderlerinde kesintiye gitmesi ile
gerçekleşmiştir.
birlikte,
2011
yılında
yatırım
güçlü
performans
net
ihracattan
harcamalarındaki güçlü performans, özel
kaynaklanmakta olup, stoklar büyümeyi
sektör (özellikle yeni üretim hatlarının
önemli ölçüde olumsuz etkilemiştir. 2011
açıldığı
yılının ikinci ve üçüncü çeyreğindeki
desteklenmiştir.
neredeyse
Bu
tamamen
otomotiv
sektörü)
tarafından
daralmanın ardından son çeyrekte özellikle
makine ve ulaşım ekipmanları başta olmak
üzere ihracatta kaydedilen güçlü artış,
geleceğe ilişkin devam etmekte olan
belirsizliklere rağmen, n stokların erimekte
olduğunu göstermektedir. Zayıf hanehalkı
talebi ile birlikte bu gelişme, GSYH içinde
mal ve hizmet kalemleri dış ticaret
dengesinin % 2,6 seviyesine ulaşmasını
sağlamıştır. Bankaların likidite durumunun
sağlıklı olması ve portföyünde az miktarda
riskli varlık bulunması nedeniyle, finans
İhracat
2012-2013
Döneminde
Büyümenin Motoru Olmaya Devam
Edecek
piyasaları sağlamdır.
İç talep, süregiden yüksek işsizlik ve bütçe
konsolidasyonu ortamında neredeyse yatay
Slovakya’nın
seyrini
ekonomik faaliyetlerde görülen yavaşlama,
korumuştur.
Durağan
işgücü
yılında
ana
%
ticaret
1,8’e
ortaklarında
piyasası koşulları ile özellikle standart
2012
gerileyeceği
KDV oranındaki artış ve kamu kesiminde
öngörülen büyümeyi aşağı çekecek temel
etken olacaktır. İmalat sanayindeki kayda
93
değer üretim artışı 2011 yılında ihracat
yavaşlayacağını ve konut fiyatlarındaki
pazar paylarında sürdürülebilir bir artışa
durgunluk nedeniyle yeni konut inşasına
işaret etmekteyken, 2012 için durum pek
yönelik yatırımların sınırlı kalmaya devam
parlak görünmemektedir. Toplam ihracatın
edeceğini
beşte dördü ekonomik faaliyetin durağan
olmayan şirketlerin karlılık oranları AB
olduğu Avrupa Tek Pazarına yapılmakta
içinde en yüksek sıralarda olup,
olup, ihracat artışının 2012 yılında uzun
yılında ertelenen yatırımların 2013 yılında
dönemli trendin altında gerçekleşmesi
gerçekleştirilmesi
beklenmektedir. AB ekonomisinin 2013
ulaştırma altyapısının inşaasına yönelik
yılında kademeli şekilde toparlanması ile
ihale
birlikte,
tamamlanmış olup, bu yatırımların tahmin
ihracat
artışının
ve
yatırım
göstermektedir.
2012
beklenmektedir.
sözleşmeleri
boyunca
Finansal
2011
harcamalarının 2013 yılında yükselerek
dönemi
sermaye
reel GYSH artış hızını % 2,9 seviyesine
desteklemesi beklenmektedir.
Ana
yılında
oluşumunu
çıkarması beklenmektedir.
Enflasyonist
İç Talep 2013 Yılında Yükselecek
2012
yılında
durgunluk
işgücü
İki yıl boyunca % 1 seviyesinin altında
hanehalkı
kaldıktan sonra enflasyon, büyük ölçüde
harcanabilir gelirindeki artışın sınırlı bir
enerji ve emtia fiyatları ile 2011 yılı Ocak
düzeyde kalması beklenmektedir. Kriz
ayında yapılan standart KDV oranı ve özel
öncesi beş yılda nominal olarak yaklaşık %
10
düzeyinde
olan
brüt
tüketim vergisi artışlarının etkisiyle, 2011
harcanabilir
yılında
gelirdeki yıllık ortalama artış hızı, 2009-
etkilemiştir.
2013
tekrar
büyümesi
yılında
ile
vergi
olumsuz
seviyesine
tırmanmış,
artışlarının
etkisinin
ortadan
kalkması ve ısınma, gaz ve elektrikte
ekonominin
birlikte,
4,1
kalmıştır. Tüketici enflasyonunun, dolaylı
2011 yılında reel bazda azalarak hanehalkı
harcamalarını
%
çekirdek enflasyon ise % 2,7 seviyesinde
2010 yıllarında % 3 seviyesine inmiş ve
tüketim
Hafiflemesi
Beklenmekte
piyasalarındaki
nedeniyle,
Baskıların
yönetilen fiyatların daha az artmasına bağlı
işgücü
olarak 2012 yılında % 2,9 seviyesine
piyasasında kademeli bir iyileşmenin yanı
ineceği
sıra tüketim harcamalarında da ılımlı bir
öngörülmektedir.
Enerji
ve
düzenlenen fiyatlardaki önemli düşüşün
canlanma beklenmektedir.
çekirdek enflasyonda meydana gelecek bir
miktar artışla dengelenmesi neticesinde,
2012 yılına hakim olan belirsizlik, özel
tüketici
sektör yatırım harcamalarının artış hızının
94
enflasyonunun
2013
yılında
yaklaşık % 2 seviyesinde gerçekleşeceği
programı,
kamuda
ücret
kesintileri,
beklenmektedir.
standart KDV oranının % 1 artırılması ile
gelir vergisi ve sosyal güvenlik katkı
İşgücü Piyasasında Durgunluk Devam
paylarında vergi tabanının genişletilmesini
Edecek
kapsamaktadır.
Ancak
gerçekleşmesi
diğer
program
faktörlerden
de
saatlerindeki
etkilenmektedir. Büyümenin yavaşlaması
keskin yükseliş neticesinde krize bağlı
nedeniyle vergi gelirlerindeki düşüş ve
işgücü
çeyrek
hastane ve demiryolu şirketlerinin borçları
dönemlik düşüşün ardından yıllık istihdam
nedeniyle bütçe dışı harcamalardaki artış,
artışının istikrara kavuştuğu 2010 yılının
bütçe dengesini olumsuz etkilemektedir.
son çeyreğinde durmuştur. İşsizlik oranı
Diğer taraftan, AB ortak finansmanı, faiz
2010 yılında % 14,4 ile zirve yaptıktan
ödemeleri, sosyal güvenlik ve sağlık
sonra, 2011 yılında iyileşme belirtileri
harcamaları öngörülenden daha düşük
göstermiş ve 1 puan düşerek % 13,5
düzeyde
seviyesinde
gerçekleşme
Verimlilikte
ve
çalışma
ayarlama
süreci,
yedi
gerçekleşmiştir.
Ancak
iken,
yerel
yönetimlerdeki
beklenenden
daha
iyi
olmuştur.
ekonomide potansiyelin altında kalacağı
tahmin edilen büyüme nedeniyle, işsizliğin
2012 yılında da yüksek seyrini sürdürmesi
2012 yılı için kamuda ücret, mal ve hizmet
ve % 13,2 seviyelerini muhafaza etmesi
harcamalarını azaltmaya yönelik bir dizi
muhtemeledir.
tedbir
Ekonomik
koşullardaki
onaylanmıştır.
tarafında,
artışın % 0,5 daha yüksek olmasını
genişletilmesi ve yeni bir banka vergisinin
sağlayarak
uygulamaya konulması planlanmaktadır.
oranının
%
13
ücret
vergisi
gelir
iyileşmenin, 2013 yılında istihdamdaki
işsizlik
kurumlar
Bütçenin
seviyesinin altına inmesine yol açacağı
Geçmişte
tahmin edilmektedir.
tedbirlerin tam anlamıyla uygulanamadığı
görüldüğünden,
kesintileri
tabanının
söz
gibi
konusu
bazı
tedbirler
Tahminlere kısmen dahil edilmiştir. 2012
Kamu Maliyesini İyileştirme Çabaları
yılında GSYH’ye oran olarak öngörülen
Devam Ediyor
bütçe açığı % 4,7 seviyesindedir. 2013 yılı
için açıklanan herhangi bir tedbir olmaması
Hükümet önemli bir başarı sağlayarak, bir
durumunda, bütçe açığının GSYH içindeki
önceki yıl GSYH’ye oranı % 7,7 olan
payının
bütçe açığını 2011 yılında % 4,8 seviyesine
düşürmüştür.
Mali
hafif
seviyesine
konsolidasyon
bir
yükselişle
yükseleceği
%
4,9
tahmin
edilmektedir. Tahmin dönemi boyunca
95
yapısal
dengede
öngörülen
iyileşme
%
GSYH’nin % 0,5’i düzeyindedir. Kamu
53,5
seviyesine
ulaşması
beklenmektedir.
borcunun GSYH’ye oranının 2013 yılında
Tablo II.24.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVAKYA
2010
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
65,7
Özel Tüketim
38,4
Kamu Tüketimi
12,7
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
14,6
Ekipman için
5,8
İhracat (mal ve hizmet)
53,4
İthalat (mal ve hizmet)
54,3
GSMG
64,8
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
58,5
19,4
22,2
8,9
81,2
82,6
98,6
92-07
-
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
96
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
5,8
-4,9
4,2
6,1
0,2
-0,7
6,1
6,1
1,1
1,0 -19,7
12,4
1,2 -26,6
17,2
3,1 -15,9
16,5
3,1 -18,1
16,3
6,9
-4,4
4,4
4,7
-3,7
2,4
1,1
-3,5
1,8
0,0
2,3
0,0
3,2
-2,0
-1,5
9,5
12,0
14,4
7,0
3,6
4,4
4,4
6,9
-1,3
1,5
8,2
-1,8
6,1
7,8
11,3
2,9
-1,2
0,5
3,9
0,9
0,7
-1,9
-0,7
-0,8
-1,6
1,1
-0,1
-6,3
-3,6
-3,6
-5,4
-2,7
-2,0
-2,1
-8,0
-7,7
-4,2
-7,5
-7,4
-4,4
-7,7
-7,3
27,9
35,6
41,1
2011
3,3
-0,4
-3,5
5,7
12,5
10,8
4,5
2,9
0,4
-1,9
5,1
1,8
13,5
0,9
-0,6
-2,2
11,0
1,6
4,1
-1,5
3,1
0,1
2,1
-4,8
-4,7
-5,1
43,3
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2012
1,8
0,2
1,3
3,2
3,6
3,1
2,7
1,6
1,1
0,3
0,4
0,5
13,2
2,3
1,0
-1,0
11,0
2,0
2,9
-0,4
3,3
0,2
1,6
-4,7
-4,3
-4,4
49,7
2013
2,9
1,6
1,3
4,8
5,5
6,1
5,5
2,4
2,2
0,0
0,6
0,7
12,7
2,6
0,4
-1,6
11,4
2,1
1,9
0,0
3,9
0,2
1,6
-4,9
-4,6
-4,6
53,5
25. FİNLANDİYA
Denk Bütçe Ufukta, İhracat ve İşgücü Piyasası Yapısal Dönüşümden Geçiyor
2012 Yılının İlk Yarısında Ekonomideki
ödemeleri
dahil)
ücretlerdeki
artış
Yavaşlama Devam Edecek
nedeniyle, ekonominin bütününde ücret
yükü 2012 yılı başında önemli ölçüde
artmıştır. Otomobil satışları, Nisan ayında
Finlandiya ekonomisi 2011 yılında % 2,9
büyüyerek
güçlü
bir
yürürlüğe giren araç tescil vergisindeki
performans
artış nedeniyle yılın ilk çeyreğinde % 34
sergilemiş, ancak büyüme son çeyrekte
yükselmiştir.
yavaşlayarak bir önceki çeyreğe göre %
0,1
olarak
kaydedilmiştir.
Tüketim
2013 yılında tüketim harcamalarının, Ocak
harcamaları yıl boyunca artmaya devam
ayından
etmiş, buna karşın ihracat üçüncü çeyrek
itibaren
yürürlüğe
gireceği
açıklanan % 1’lik KDV artışı ve istihdam
hariç bütün dönemlerde daralmıştır. Bu
üzerindeki
nedenle, 2011 yirmi yıldır ilk kez açık
vergilerdeki
Hanehalkının
tüketim
Ekonomik büyümenin 2012 yılının ilk
artıştan
düşünülmektedir.
etkileneceği
vermiştir.
ilave
2013
yılında
harcamalarını
yapacağı
2012
yılına
çekebilecek olması dolayısıyla bu sene
yarısında zayıf kalacağı, ancak izleyen
tüketim
dönemde kademeli olarak canlanmaya
harcamalarında
sıçrama
yaşanabilecek, 2013 yılında ise artış hızı
başlayacağı beklenmektedir. 2012 yılı
azalacaktır.
başında özel tüketim harcamaları güçlü bir
Tasarruflardaki
eğiliminin,
şekilde artmıştır. Ancak imalat sanayi ve
kamu
azalma
maliyesinin
iyileştirilmesi ve istihdamdaki istikrarın
ihracattaki gelişmeler üretim cephesindeki
etkisiyle düzelen güven ortamı neticesinde,
zayıflığı göstermektedir.
yavaşlayarak
da
olsa
devam
etmesi
beklenmektedir.
Tüketim Harcamaları Büyümenin Ana
Kaynağı
Yatırım Harcamaları Kademeli Olarak
Canlanacak
2012 yılı başlarında tüketim harcamaları
geçici faktörler tarafından desteklenmiştir.
Brüt sabit sermaye oluşumunun 2012
İstihdam
yılında
ve
(tek
seferlik
ikramiye
97
büyüme
üzerinde
baskı
oluşturacağı ve 2013 yılında kademeli
şekilde
toparlanacağı
öngörülmektedir.
Mali kısıtlar kamu yatırım harcamalarında
artışa imkân vermezken, özel sektörde
(özellikle inşaat sektöründe) de yatırım
harcamalarında azalma beklenmektedir. .
Buna
karşın,
anketlerden
üretim
kapasitesini yenileme isteği görülen imalat
sanayiinde yatırım harcamalarındaki artışın
2012 yılında devam edeceği ve sektörün
2013
yılında
ekonomide
canlanma
sağlayacağı beklenmektedir.
İşgücü Piyasası
Geçiriyor
Dış Ticaret Değişim Geçiriyor
döneminde
2011-2012
ekonomik
yılında
talep nedeniyle zayıflayan net ihracat
Sanayi
artış
kaynaklanmıştır.
güçlü
İhraç
iç
yerini
birlikte,
işgücü
kuşağının”
emekli
olacağı
öngörülmektedir. Çalışma çağındaki nüfus
ithalat
2012 ve 2013 yıllarında yavaşça azalmaya
talepten
mallarına
etmesiyle
patlaması
sürekli bir biçimde ihracatta pazar payı
hacmindeki
istihdamın
10 yıllık dönemde (2010-2020) “bebek
fiyat dışı rekabet gücü bozulduğu için
yılında
bir
miktar düzeleceği beklenmektedir.
sürecinden
geçmektedir. Finlandiya fiyata dayalı ve
2011
hafif
piyasasındaki durumun 2013 yılında bir
kolları kısa ve uzun dönem beklentileri
kaybetmektedir.
sektöründeki
devam
elektronik ve kağıt gibi bazı önemli sanayi
dönüşüm
oranında
hizmetler sektöründeki istihdamın almaya
kalemleri krizin etkilerini çabuk atlatırken,
bir
işsizlik
bozulmaya yol açacağı beklenmektedir.
kaynaklanmıştır.
İhracatın kimyevi ürünler ve makine
etkileyen
Dönüşüm
Yavaşlayan ekonomik büyümenin 2012
yavaşlama, ana ticaret ortaklarında azalan
performansından
Yapısal
olan
talebin ithal mallara göre daha yavaş
başlayarak
işgücü
Çalışanların
yarı
arzını
düşürecektir.
zamanlı
emekliliğe
girebilme yaşını artırma kararı, emeklilik
yükselmesi nedeniyle 2013 yılında mal
yaşını yükselterek önümüzdeki yıllarda
ticaretindeki dış dengenin daha da düşerek
azalan
GSYH’nin % - 0,9’u seviyesine gerilemesi
işgücünün
yarattığı
olumsuz
etkilerin giderilmesine katkı sağlayacaktır.
beklenmektedir.
98
Hükümet 2015 yılı itibarıyla istihdamda %
İlave
72 ve işsizlikte % 5 hedefine bağlı
Dengeye Yöneltecek
Tedbirler
Kamu
Maliyesini
kalmaktadır.
2011 yılında vergi gelirleri öngörülenden
Enflasyon 2012 Yılında da Yüksek
daha yüksek, bütçe harcamaları ise biraz
düşük gerçekleşmiştir. Bununla birlikte,
Tüketici enflasyonu 2011 yılında ortalama
geçen yıl yapılmayan bütçe harcamalarının
% 3,3 seviyesinde olup, bunun % 0,5’lik
bu seneye aktarılacağı beklenmektedir.
kısmının enerjideki vergi ve KDV ile alkol,
Merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ye
tütün ve şekerden alınan özel tüketim
oranı % - 3,1 iken, emeklilik fonları
vergisi artışlarından kaynaklandığı tahmin
gelirlerini de kapsayan genel yönetim
edilmektedir.
bütçe açığının oranı % -0,5 ile sonbahar
tahmini
2012 yılında dolaylı vergilerdeki ilave
beklentisinden
daha
düşük
seviyededir.
artışların, tüketici enflasyonunda önemli
ölçüde
gerilemesini
engelleyeceği
beklenmektedir.
Ayrıca
dünya
piyasalarında
petrol
fiyatlarının
artan
2012 yılı Mart ayında Hükümet, 2015
yılına kadar merkezi yönetim bütçesini
dengeye
ulaştırma
hedefini
enflasyon üzerinde yukarı yönlü bir baskı
gerçekleştirebilmek için ilave tedbirler
oluşturarak,
yılında
almıştır. Ocak 2013’ten itibaren KDV
çekeceği
oranı % 1 artırılacak, gelirden alınan vergi
beklenmektedir. Daha önce yapılan vergi
yükseltilecektir. Merkezi bütçeden daha az
artışlarının
kalkması
kaynak alacak olan Belediyeler 2013
sonucu enflasyonun 2013 yılında yavaşça
yılında yerel vergileri artıracaktır. Bu ilave
% 2,5 seviyesine gerilemesi, ancak bu
tedbirler zayıflayan ekonominin kamu
gerilemenin 2013 yılı için açıklanan %
maliyesi üzerinde yarattığı olumsuz etkileri
1’lik KDV artışı tarafından dengelenmesi
dengeleyerek, 2012-2013 döneminde daha
beklenmektedir. 2012 ve 2013 yıllarında
istikrarlı bir kamu dengesi oluşmasını
toplu ücret pazarlıkları ılımlı bir ücret artışı
sağlayacaktır. Yapısal fazlanın 2012 ve
sağlayarak sınırlı bir enflasyonist etki
2013
yaratacaktır.
seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir.
ortalama
enflasyonu
%
3
2012
seviyesine
etkisinin
ortadan
99
yıllarında
GSYH’nin
%
0,3’ü
Tablo II.25.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – FİNLANDİYA
2010
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
179,7
Özel Tüketim
98,9
Kamu Tüketimi
44,2
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
33,9
Ekipman için
8,3
İhracat (mal ve hizmet)
72,1
İthalat (mal ve hizmet)
70,5
GSMG
182,7
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
55,1
24,6
18,9
4,6
40,1
39,2
101,6
92-07
3,1
2,5
1,0
2,7
2,8
8,9
7,0
3,4
2,0
0,3
1,0
0,4
11,1
3,0
0,2
-1,4
9,4
1,6
1,6
-0,8
7,7
4,2
4,3
0,4
0,5
46,7
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
0,3
-8,4
3,7
1,9
-2,7
3,0
1,9
1,1
0,2
-0,6 -13,3
2,6
1,5 -11,8
-6,0
5,8 -21,5
7,8
7,5 -16,4
7,7
0,8
-7,4
3,8
1,2
-4,0
2,2
-0,6
-1,9
0,9
-0,4
-3,0
0,2
2,6
-2,6
-1,2
6,4
8,2
8,4
4,4
2,3
3,5
6,7
8,7
-1,3
3,7
7,2
-1,8
7,8
11,6
11,1
2,9
1,4
0,4
3,9
1,6
1,7
-2,1
2,8
-3,0
3,7
1,7
1,4
3,2
2,0
1,4
3,3
2,1
1,5
4,3
-2,5
-2,5
2,7
0,7
-0,6
2,7
0,8
-0,5
33,9
43,5
48,4
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
Not: İstatistiki farklılıklardan dolayı, bileşenleri toplamı GSYH büyümesi vermeyebilir.
100
2011
2,9
3,3
0,8
4,6
12,0
-0,8
0,1
2,3
2,9
1,3
-0,3
1,2
7,8
2,7
1,0
-2,5
8,9
3,6
3,3
-2,8
-0,5
-0,4
-0,3
-0,5
0,5
0,6
48,6
2012
0,8
1,7
1,0
-1,2
-1,1
1,9
2,3
0,6
0,9
0,0
-0,2
-0,1
7,9
3,3
2,3
-0,3
7,5
2,7
3,0
0,0
-0,7
-0,6
-0,5
-0,7
0,3
0,3
50,5
2013
1,6
1,0
0,9
2,8
2,5
4,8
3,9
1,4
1,3
0,0
0,3
-0,1
7,7
3,3
1,6
-0,6
7,0
2,1
2,5
-0,8
-0,9
-0,7
-0,6
-0,4
0,3
0,3
51,7
26. İSVEÇ
Sınırlı İyileşme ve Düşük İstihdam Artışı
Diğer taraftan, sanayi üretimine ilişkin son
2011 Yılı Daralma İle Sonuçlandı
veriler Şubat ayında % 5,2 oranında ciddi
İsveç ekonomisi 2008-2009 döneminde
bir daralma yaşandığını göstermektedir.
yaşanan durgunluktan hızlı bir şekilde
Benzer şekilde, yeni siparişlerin de Şubat
çıkmış ve 2010 yılında % 6,1 oranında
ayında
büyümüştür. 2011’in ilk üç çeyreğinde %
gözlemlenmiştir (önceki aya kıyasla % 5,5
0,8 oranında büyüyen İsveç ekonomisi son
oranında düşüş). Önceki üç aya kıyasla
çeyrekte % 1,1 oranında daralmıştır. Bu
sanayi üretimimin Aralık 2011/Şubat 2012
daralmada dış talepteki ciddi düşüş ile
döneminde % 1,2 oranında gerilediği
perakende
siparişlerin ise % 1 oranında arttığı
kalması
satışların
etkili
yetersiz
olmuştur.
seviyede
2011
yılı
ciddi
görülmektedir.
genelinde GSYH % 3,9 oranında artmıştır.
bazında
şekilde
Aynı
hizmet
bakıldığında,
düştüğü
zamanda,
sektörü
2011’in
çeyrek
verilerine
son
çeyreğinde
hizmetler sektöründe yaşanan daralmanın
Sınırlı Toparlanma Bekleniyor
2012’nin ilk çeyreğinde de devam edeceği
2012’nin ilk aylarında çeşitli göstergeler
tahmin
edilmektedir.
karışık sinyaller göndermiştir. Bir taraftan,
büyümeye ilişkin belirsizlikleri yansıtır
hem iş hem de tüketici güveni ciddi şekilde
biçimde
artmış, ekonomideki bütün sektörler ve
kısmını kaybetmiştir.
önceki
Borsa
kazançlarının
endeksi,
büyük
tüketiciler, işgücü piyasasındaki istikrar
kıymetler
Bu gelişmeler birlikte değerlendirildiğinde,
piyasasındaki olumlu gelişmelere bağlı
2012 yılında toparlanmanın kırılgan bir
olarak daha iyimser bir tavır almıştır.
seyir
Konut fiyatlarına ilişkin beklentiler de
Düşük kapasite kullanımı, zayıf talep artışı
düşen
ve daha güçlü bir Krona ile birlikte,
beklentileri
faiz
ve
menkul
oranlarına
bağlı
olarak
izleyeceği
tahmin
iyileşmiştir. 2011 yılının ikinci yarısında
yatırım
zayıf kalan perakende satışlar, 2012 yılının
şirketlerin kiralama planları aşağı yönlü
ilk çeyreğinde ciddi ölçüde toparlanmıştır.
revize edilmiştir. İhracat talebinin ancak
2013
planları
yılında
edilmektedir.
101
askıya
edilmektedir.
alınmış
toparlanacağı
Bu
durum,
ve
tahmin
tahmin
döneminde
istihdam
artışının
oldukça
Enflasyonist Baskılar Azalacak
sınırlı kalmasına neden olacak ve işsizlik
oranı tahmin dönemi boyunca büyük
2011 yılında % 1,4 oranında gerçekleşen
olasılıkla % 7,5’un üzerinde seyredecektir.
TÜFE’nin 2012 yılında % 1,1’e düşmesi
beklenmektedir. Bu gerilemede, emtia
Politika oranlarında son aylarda ardı ardına
fiyatlarındaki
yapılan 25 baz puanlık indirimlerle daha
2011’in
genişletici bir para politikası uygulanmaya
üzerinde düşen enflasyon etkili olacaktır.
başlanmış
1,5’a
Halihazırda devam eden ücret pazarlığının
Repo oranının önümüzdeki
son aşamasında ücretlerde ılımlı bir artış
ve
gerilemiştir.
dönemde
repo
nasıl
bir
oranı
seyir
%
izleyeceği
üzerinde
istikrarlı
son
çeyreğinde
anlaşılsa
da
belirsizdir. Genel olarak, GSYH artışının
oranında),
2012
2012
beklenen
yavaşlama
yılında
%
0,3
oranında
görünüm
beklenenin
(yıllık
yılında
ve
%
2,4
verimlilikte
birim
işgücü
gerçekleşmesi, 2013 yılında ise % 2,1’e
maliyetlerinin önemli ölçüde artmasına
yükselmesi beklenmektedir.
neden olacaktır. Enflasyonun 2012 yılı
büyümenin
temel
İç talebin
tetikleyicisi
olacağı
boyunca ılımlı seyretmesi beklenmekte ve
tahmin edilirken, net dış ticaretin ancak
düşük talep ve kapasite kullanımının
2013 yılında sınırlı miktarda pozitife
yüksek işgücü maliyetinden kaynaklanan
döneceği öngörülmektedir.
enflasyonist etkileri sınırlandıracağı tahmin
edilmektedir. Yılın ikinci yarısında, bir
miktar toparlanma ve istihdam artışı
yaşanmasının ardından maliyet baskılarının
artacağı ve enflasyonun aşamalı olarak
yükseleceği tahmin edilmektedir. 2013
yılında, TÜFE’nin % 1,5’a ulaşacağı
öngörülmektedir.
Riskler Aşağı Yönlüdür
Net Ticaret
Stoklar
İç talep, stoklar hariç
Üretim açığı (% GSYH)
GSYH artışı (y-o-y %)
Hanehalkının yüksek borç seviyesi göz
önünde bulundurulduğunda, tahminlerin
tüketici güvenini etkileyen şoklara karşı
duyarlılığı
102
artmaktadır.
Bir
yandan,
tüketici
güvenindeki
olarak
tüketiciler
düşürebilecek
ve
iyileşmeye
tasarruf
bu
bağlı
yavaşlamayla birlikte 2012 yılında genel
oranlarını
devlet dengesinin % 0,3 oranında açık
durum
vermesi
talebi
ve
2013
yılında
yaşanacak
tetikleyebilecektir. Diğer yandan, düşük
toparlanmaya bağlı olarak yeniden fazla
istihdam artışı, gerileyen konut fiyatları ve
vermesi beklenmektedir. Beklenen düşük
yüksek konut kredisi faiz oranları tüketim
istihdam artışı ve yüksek işsizlik oranı mali
harcamalarını olumsuz etkileyebilecektir.
dengedeki iyileşmeyi sınırlandırmaktadır.
2011 sonundan itibaren değerlenmeye
2011 yılında kötüleşen yapısal dengenin
başlayan Krona, GSYH ve enflasyon
tahmin
tahmini
öngörülmektedir.
üzerinde
aşağı
yönlü
risk
oluşturmaktadır.
artışa
döneminde
ve
Kamu
Maliyesi
Dengeye
Büyümede
GSYH’nin
gerçekleşmesi
toparlanacağı
beklenen
0,5’in
planlanan
oranında
özelleştirme
gelirlerine bağlı olarak, 2011 yılında
Yakın
GSYH’nin % 38’i seviyesinde olan brüt
Kalacaktır
kamu borcunun 2013 yılında GSYH’nin %
Genel
devlet
GSYH’nin
vermiştir.
%
dengesi
2011
0,3’ü
oranında
Ekonomik
34’üne gerilemesi beklenmektedir.
yılında
fazla
aktivitedeki
103
Tablo II.26.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - İSVEÇ
2010
Milyar SEK Cari Fiyatlarla
GSYH
3330,6
Özel Tüketim
1610,8
Kamu Tüketimi
891,3
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 602,518,1
Ekipman için
237,4
İhracat (mal ve hizmet)
1655,9
İthalat (mal ve hizmet)
1447,4
GSMG
3390,7
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
48,4
26,8
92-07
2,7
2,0
0,7
3,0
5,9
7,4
5,9
3,1
1,7
0,1
0,9
0,0
7,5
4,0
1,3
-0,4
8,1
1,7
1,8
-0,9
6,1
4,5
4,2
-1,7
-1,3
59,7
7,1
49,7
43,5
101,8
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
104
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-0,6
-5,0
6,1
0,0
-0,3
3,7
1,0
2,2
1,9
1,4 -15,5
7,7
5,5 -22,7
12,7
1,7 -13,8
11,7
3,5 -14,3
12,7
0,6
-6,5
6,3
0,5
-2,7
3,7
-0,5
-1,6
2,1
-0,6
-0,7
0,4
0,9
-2,4
1,1
6,2
8,3
8,4
1,5
1,6
3,0
3,1
4,4
-1,9
-0,1
2,3
-2,9
11,8
14,0
11,4
3,1
2,1
1,0
3,3
1,9
1,9
-1,2
2,2
-0,6
3,7
3,1
2,6
8,8
6,8
6,8
8,7
6,7
6,6
2,2
-0,7
0,3
1,8
2,5
1,1
1,5
2,5
1,1
38,8
42,6
39,4
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
3,9
2,1
1,8
5,8
2,3
6,8
6,1
3,9
2,6
0,7
0,7
2,2
7,5
0,8
-0,9
-1,8
13,1
1,0
1,4
-1,4
2,7
6,4
6,4
0,3
0,0
0,0
38,4
2012
0,3
1,1
1,0
1,1
1,5
1,3
2,2
0,3
1,0
-0,4
-0,3
0,1
7,7
2,9
2,7
1,7
13,2
1,0
1,1
-0,5
2,2
5,8
5,7
-0,3
0,3
0,3
35,6
2013
2,1
1,8
0,8
3,3
5,0
5,4
5,2
2,1
1,7
0,0
0,4
0,4
7,7
3,1
1,4
0,1
13,5
1,3
1,5
0,0
2,3
5,9
5,8
0,1
0,4
0,4
34,2
27. BİRLEŞİK KRALLIK
Büyüme Sınırlı Kalmakla Birlikte Daha Parlak Bir Görünüm Sergiliyor
birlikte gözardı edilemez gerilimlerden
2011 Yılında Zayıf Büyüme Performansı
olumsuz etkilenmiştir.
2011 yılında zayıf ve dengesiz bir seyir
izleyen büyüme yıl genelinde % 0,7 olarak
Kısa
gerçekleşmiştir. GSYH, ikinci çeyrekte %
Dönemde
Sınırlı
Büyüme
Görünümü
0,1 oranında daraldıktan sonra üçüncü
çeyrekte % 0,6 oranında artmıştır. Bununla
İlk çeyrek büyüme tahmini olan % -0,2, ilk
birlikte, son çeyrekte yaşanan % 0,3’lük
daralmanın
ardından
büyümenin
ikinci
sürdürülebilir
çeyrekte ekonominin bütün sektörlerinde
çeyrekteki
genişlemeye işaret eden birçok veri ile
olmadığı
örtüşmemektedir.
anlaşılmıştır.
Mart
ayında,
imalat
sektörü dört ay boyunca kesintisiz büyüme
2011
yılındaki
performansının
düşük
arkasında
kaydetmiş, inşaat sektöründe ise yeni
büyüme
yatan
siparişler son dört yılın en hızlı artışını
temel
göstermiştir. Hizmetler sektörüne ilişkin
neden dört çeyrek boyunca art arda daralan
hanehalkı
tüketim
veriler 2010’un ikinci çeyreğinden bu yana
harcamalarıdır.
en güçlü durumu yansıtmaktadır. 2012
Büyümeye pozitif katkı yapması beklenen
yatırım
harcamaları
2011’in
yılında
son
artan
oranında azalmıştır. Dış ticaret 2011
büyümenin
temel
tahmin
alım-satım
edilmekte,
imkanlarını
yılında % 1,2 oranında düşerken, inşaat ve
bunun
kısıtlayacağı
harcamalarını
hizmetler sektöründe üretim sırasıyla %
farklarının,
da
ve
kredi
yatırım
sınırlandıracağı
öngörülmektedir.
2,8 ve % 1,6 oranında artmıştır.
kuruluşlara
kredi
nedeniyle 2012’de bir miktar kapanacağı
katkı sağlamıştır. Sanayi üretimi 2011
olmayan
artış
bankaların artan finansman maliyetleri
tetikleyicisi
olmuş ve GSYH artışına % 1 oranında
Mali
kredilerinde
beklenmemektedir. Mali kriz başlangıcında
çeyreğinde % 0,6 ve yıl genelinde % 1,2
yılında
banka
2012 yılı için genel görünüm belirsiz
sağlanan
olmakla birlikte, reel ücretlerde öngörülen
krediler 2011 yılında azalmıştır. Bankacılık
artışın tüketim harcamalarını yılsonuna
sektörü, artan istikrardan faydalanmakla
doğru artıracağı ve ihracat pazarlarında
105
daha fazla istikrar sağlanacağı tahmin
2010’un son çeyreğinde % 6,8 olan
edilmektedir.
hanehalkı tasarruf oranı 2011’in son
Bu
çerçevede,
GSYH
artışının 2012 yılında % 0,5 olarak
çeyreğinde
gerçekleşmesi
artan
gerçekleşmiştir. İşsizlik oranlarındaki artış
yatırım harcamaları ile birlikte % 1,7’ye
tüketicileri harcama yapma konusunda
yükselmesi beklenmektedir.
daha dikkatli davranmaya sevk edecektir.
ve
2013
yılında
%
7,7
seviyesinde
Refah düzeyindeki gerileme ve yüksek
işsizliğin talebi sınırlandırması nedeniyle
Grafik II.27.1:Birleşik Krallık – Çıktı Açığı
ve büyümenin bileşenleri
tüketim harcamalarının 2012 yılında zayıf
kalacağı tahmin edilmektedir. Bununla
birlikte, 2012’nin ikinci yarısında ve 2013
yılında, düşen enflasyonun reel ücretleri
artırmasına
bağlı
olarak
tüketim
harcamalarının da artması beklenmektedir.
Çıktı Açığı
Net Dış Ticaret
Stoklar
İç talep, stoklar hariç
GSYH (y-o-y %)
Londra’da gerçekleştirilecek olimpiyatlar
da
tüketim
harcamalarının
artmasında
etkili olacaktır.
Zayıf Tüketim Harcamalarının Devam
Şirket Bilançolarındaki Fazla Yatırım
Etmesi Bekleniyor
Artışına Dönüşmüyor
2011 yılında tüketim harcamalarındaki
Şirket bilançolarındaki fazlaya rağmen,
artış negatif olmuştur. Bu durumda, yüksek
enflasyon,
hükümetin
kamu
yatırım
maliyesi
büyümeyi
tedbirleri, düşük nominal ücret artışı ve
ve
şekilde, tüketim harcamaları 2011’in son
kredi
kararlarını
kaynaklanmıştır.
imkanlarındaki
yetersizlik
erteleyeceği
tahmin
edilmektedir.
Bununla birlikte, ilk çeyrekteki negatif
büyüme göz önünde bulundurulduğunda,
Yılsonuna
söz konusu artışın 2012 yılında devam
mümkün
mümkün
konusunda dikkatli davranacağı ve yatırım
durum büyük olasılıkla yılbaşı öncesi
etmesi
pek
yılında
nedeniyle işletmelerin yatırım yapmak
çeyreğinde pozitife dönmüş olup, bu
indirimlerden
desteklemesi
2012
görünmemektedir. Zayıf ve belirsiz iç talep
yüksek işsizlik etkili olmuştur. Şaşırtıcı
yapılan
harcamalarının
doğru
hanehalkı
talebinin
artmasıyla birlikte, yatırımların da 2013
görünmemektedir.
106
yılında
artmaya
başlayacağı
sektöründe istihdam 2011 yılında % 4’ten
öngörülmektedir. Düşük faiz oranları ve
fazla düşmüştür. 2011’in son çeyreğine
iyileşen talep beklentilerinin 2013 yılında
ilişkin veriler işsizlik oranının 1995’ten bu
bu
yana kaydedilen en yüksek seviye olan %
büyümeyi
destekleyeceği
düşünülmektedir.
8,4’e yükseldiğine işaret etmektedir. Özel
sektörde yaratılan istihdam miktarı, kamu
Değişken Dış Ticaret
sektöründeki istihdam kaybını geçmekle
birlikte, ileriye dönük beklentiler özel
Net dış ticaret 2011 yılında büyümeye,
sektörde istihdam artışının yavaşlayacağı
tahmin edilenin altında olmakla birlikte
yönündedir. Bu nedenle işsizlik oranının
pozitif katkı yapmıştır. Euro Bölgesinde
2012 yılında % 8,5’a yükselmesi, 2013
devam
yılında ise % 8,4 olarak gerçekleşmesi
eden
belirsizlikler
imkânlarındaki
ve
sınırlamalar
kredi
beklenmektedir.
ihracatı
sınırlandırmaktadır. Bununla birlikte, AB
dışındaki
ülkelere
mal
ihracatı
Enflasyon Aşağı Yönlü Bir Eğilim
2007
yılından bu ayana % 50’den fazla artmıştır.
Sergiliyor
Azalan
düşük
Eylül 2011’de % 5,2’ye çıkan enflasyon
tüketim harcamaları ve baskı altındaki
oranı, Şubat 2012 itibarıyla % 3,4’e
yatırımlar gözönünde bulundurulduğunda,
gerilemiştir. Bu gerilemede, düşen enerji
2012
fiyatları, düşük nominal ücret artışı gibi
hükümet
yılında
harcamaları,
büyümenin
temel
tetikleyicisinin net dış ticaret olacağı ve
pek
2013 yılında dış ticaretin büyümeye olan
doğrultuda,
katkısının biraz daha artacağı tahmin
önemli ölçüde aşağı çekilmiştir. Enflasyon
edilmektedir. Sterlin’deki değer kaybı
oranının 2012 yılında % 2,9 ve 2012
ihracatçıların
yılında
fiyat
rekabet
avantajını
korumaya yardımcı olacaktır.
çok
faktör
etkili
enflasyon
%
olmuştur.
Bu
beklentileri
de
2,0’ye
gerilemesi
beklenmektedir. Bu tahmine yönelik en
önemli risk artan petrol fiyatlarından
Kısa
Dönemli
İstihdam
kaynaklanmaktadır.
Beklentileri
Zayıf Görünmektedir
2009’dan bu yana sabit kalan işsizlik oranı
2011’in ikinci yarısında artmış ve kamu
107
kredi planlarına ve altyapı yatırımlarına
Mali Sıkılaştırma Devam Ediyor
daha fazla finansman ayrılmıştır.
Mali
sıkılaştırma
planını
uygulamaya
2011-2012
devam eden Birleşik Krallık Hükümeti,
döneminde
ve harcama kesintilerini gerçekleştirmiştir.
açığı
ve
Hükümet
değişiklikler
ayrıca
tedbirlerini
mali
süresini
düşmesi beklenmektedir.
sıkılaştırma
karar
2011-2012 döneminde brüt borç stokunun
GSYH’ye
Bütçesi
vergi
teşvik
edilmesi
vergisi
ulaşacağı tahmin edilmektedir.
muafiyetinin
artırılması, 2 milyon Sterlinin üzerindeki
konut alımlarında % 7 oranında damga
vergisi alınması, artan vergi muafiyetleri,
ve
belirli
sektörlere
yönelik
86,8
olarak
2014 döneminde GSYH’nin % 94,7’sine
üzerine
azami vergi oranının % 45’e indirilmesi,
gelir
%
boyunca artmaya devam edeceği ve 2013-
odaklanmaktadır. Alınan önlemler arasında
bireysel
oranı
hesaplanmıştır. Bu oranın tahmin dönemi
sisteminin
basitleştirilmesi ve işletmelerin yatırım
yapmaya
gerilmesi
2014 döneminde bu açığın % 5,3’e
vermiştir.
2012
6,1’e
2012 döneminde % 6,9’a düşmüştür. 2013-
yapılmıştır.
uzatmaya
%
dönemindeki % 9,6 seviyesinden 2011-
suretiyle planın zamanlama ve bileşiminde
ufak
olarak
devam etmektedir. Yapısal açık 2009-2010
borç
oranlarına ilişkin hedeflere bağlı kalmak
bazı
8,4
beklenmektedir. Yapısal denge iyileşmeye
2011 yılı Kasım ayında yapılan Hükümet
bütçe
%
gerçekleşen bütçe açığının 2012-2013
bugüne kadar planlanan vergi artırımlarını
açıklamasında,
döneminde
Ar-Ge
kredileri yer almaktadır. Ayrıca, kredi
koşullarının iyileştirilmesi amacıyla ulusal
108
Tablo II.27.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler –BİRLEŞİK KRALLIK
2010
Milyar GBP Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
1463,7
100,0
Özel Tüketim
94,20
64,4
Kamu Tüketimi
337,4
23,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 218,214,9
Ekipman için
69,4
4,7
İhracat (mal ve hizmet)
440,9
30,1
İthalat (mal ve hizmet)
477,6
32,6
GSMG
1472,3
100,6
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
92-07
3,0
3,3
1,9
4,1
4,6
5,6
6,4
3,2
3,2
0,1
-0,3
0,7
6,6
4,3
2,0
-0,4
6,7
2,4
2,0
0,0
-3,4
-1,8
-1,7
-2,8
-3,1
43,7
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
109
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
-1,1
-4,4
2,1
-1,5
-3,5
1,2
1,6
-0,1
1,5
-4,8 -13,4
3,1
-5,1 -16,6
7,5
1,3
-9,5
7,4
-1,2 -12,2
8,6
-0,3
-5,1
1,1
-1,4
-4,5
1,6
-0,4
-1,0
1,3
0,7
1,1
-0,5
0,7
-1,6
0,2
5,6
7,6
7,8
1,7
2,7
3,6
3,6
5,7
1,7
0,5
4,0
-1,2
3,1
7,8
7,2
3,1
1,7
2,9
3,6
2,2
3,3
-0,6
0,1
-0,1
-6,6
-5,9
-6,7
-1,4
-1,5
-3,3
-1,2
-1,2
-3,1
-5,0 -11,5 -10,2
-5,4
-9,6
-8,9
-4,9
-9,4
-8,8
54,8
69,6
79,6
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
0,7
-1,2
0,1
-1,2
-1,9
4,6
1,2
1,5
-0,9
0,1
1,0
0,4
8,0
1,9
1,6
-0,7
7,4
2,3
4,5
-0,6
-6,6
-1,9
-1,7
-8,3
-6,9
-6,9
85,7
2012
0,5
0,3
0,3
-0,6
0,0
3,1
1,3
0,0
0,2
-0,3
0,5
0,4
8,5
2,4
2,3
-0,4
7,4
2,7
2,9
1,0
-5,9
-1,7
-1,5
-6,7
-5,1
-6,9
91,2
2013
1,7
1,0
-1,1
3,2
5,0
4,7
1,8
1,2
0,9
0,0
0,9
0,5
8,4
2,6
1,3
-0,9
7,3
2,3
2,0
0,1
-5,0
-1,0
-0,8
-6,5
-5,1
-5,1
94,6
TÜRKİYE
Yumuşak İniş
2011 Yılında Büyüme Tahmin Edilenin
Üzerinde
2010 yılında % 9,2’ye ulaşan yıllık GSYH
artışı, 2011 yılında Türkiye’nin başlıca
ihracat pazarlarındaki azalan talebe rağmen
(güçlü baz etkilerinin de yardımıyla) % 8,5
olarak gerçekleşmiştir. Bu performansta
yatırımlarda
devam
eden
canlılık
ve
2011’in ikinci yarısında net dış ticaretin
büyümeye
olan
pozitif
katkısı
etkili
2012 yılında büyümenin yavaşlaması
olmuştur. Bununla birlikte, ekonomi bazı
ısınma
işaretleri
göstermiştir.
bekleniyor
Dış
dengesizlikler hızlı bir şekilde artmış ve
enflasyonist
baskılar,
enflasyondaki
yönelik
ciddi
artış
belirsizlikler
2012 yılı sonuna kadar büyümede ciddi bir
çekirdek
yavaşlama
ve ihracata
beklenmektedir.
Tüketim
harcamaları 2011 yılında artan banka
nedeniyle
kredileri ve işgücü piyasasındaki dikkat
güçlenmiştir. Bu nedenle, 2012 yılında
çekici iyileşmeye bağlı olarak canlılığını
büyümenin daha sıkı bir para ve maliye
korumuş
politikası bileşimine bağlı olarak daha
olmakla
birlikte,
tüketicilere
sağlanan kredi artışında ciddi ölçüde
sürdürülebilir bir hızda devam etmesi
yavaşlama
beklenmektedir.
gözlenmektedir.
Çekirdek
enflasyondaki artış devam etmektedir. Bu
artışta, döviz kuru yansıması, görece
yüksek emtia fiyatları ve ekonomideki
azalan atıl kapasite etkili olmaktadır. Bu
durum
tüketicilerin
olumsuz etkileyecektir.
110
satınalma
gücünü
Bu dalgalanmaların sonucu olarak, tüketim
Dış
harcamalarındaki
Oluşturmakta
hızının
artış
2011
Dengesizlikler
Büyük
Risk
yılındaki % 7,7 seviyesinden 2012 ve 2013
yılında
%
3
beklenmektedir.
civarına
2011
gerilemesi
yılında
Son aylarda dış dengesizliklerde görülen
güçlü
düzelme
kalmayı başaran yatırım harcamalarının da
karşılanmakla
önümüzdeki dönemde gerileyeceği tahmin
beklentiler
edilmektedir. 2011 yılı sonundan itibaren
ılımlı
ileriye
kalmaya
dönük
devam
GSYH’nin % 9,3’üne ve 2013 yılında ise
oldukça yüksek seviyede gerçekleşmiştir.
% 8,7’sine gerilemesi beklenmektedir. Bu
Bu gelişme, borç krizi ile birlikte, iş
kararlarında
birlikte,
olarak gerçekleşen cari açığın 2012 yılında
kredi faiz oranları önceki seneye kıyasla
yatırım
memnuniyetle
etmektedir. 2011 yılında GSYH’nin % 11’i
kredi artışı ciddi ölçüde yavaşlamış ve
dünyasının
işaretleri
durum, küresel büyümenin sınırlı olduğu
daha
ve mali piyasalardaki kırılganlığın devam
tedbirli davranmasına yol açabilecektir.
ettiği bir dönemde yüksek dış finansman
2011 yılında % 18’in üzerinde gerçekleşen
ihtiyacına işaret etmektedir. Türk lirasının
yıllık yatırım harcamalarındaki artışın,
değerinin düzensiz olarak düşmesi riski
2012 yılında % 6’ya ve 2013 yılında % 5’e
ciddi
gerilemesi beklenmektedir.
şekilde
var
olmaya
devam
etmektedir.
Baskılanan iç talep ve daha rekabetçi bir
döviz kuruna bağlı olarak net ihracatın
Maliye Ve Para Politikasındaki İnce
2012 ve 2013 yıllarında da büyümeyi
Ayar Zorlayıcı Olabilir
desteklemeye
devam
edeceği
tahmin
edilmektedir. Bununla birlikte, Türkiye’nin
Türkiye’nin geçtiğimiz on yıldaki mali
en büyük ihracat pazarı olan AB’de talebin
sıkılaştırma süreci dikkat çekici bir başarı
zayıf kalması net ihracatın büyümeye
hikayesidir. 2001 mali krizi başlangıcında
katkısını
%
sınırlayacaktır.
İhracat
gerileyeceği
seviyesinde
olan
kamu
borç
stoku/GSYH oranı bugün % 40 civarına
hacmindeki artışın 2012 yılında % 4
seviyesine
75
düşürülmüştür.
tahmin
Kamu
maliyesi,
2009
edilmektedir. GSYH artışının 2012 yılında
yılında genişletici maliye politikalarının
% 3,3 ve 2013 yılında % 4,6 olarak
sonucu olarak bir miktar bozulmuş olmakla
gerçekleşmesi beklenmektedir.
birlikte, sonraki dönemde iyileşmiştir.
2011 yılında % 1,4 olan bütçe açığının
GSYH’ye oranının, 2013 yılında aşamalı
111
olarak GSYH’nin % 1,8’ine yükselmesi
durum
ve
Türk
bankalarının
dış
beklenmektedir.
finansmana olan ihtiyacı göz önünde
bulundurulduğunda, politika oranı çok da
önemli görünmemektedir.
İşgücü piyasası büyümedeki yavaşlamadan
ciddi ölçüde etkilenecektir. 2010 ve 2011
yıllarında % 6,5 civarında gerçekleşen
istihdam artışının yıllık % 1 seviyesine
gerilemesi beklenmektedir. 2009 yılındaki
% 12,5 seviyesinden 2012 yılında % 10’un
altına gerileyen işsizlik oranındaki düşüşün
daha yavaş bir hızda olmakla birlikte
2012 ve 2013 yılları enflasyon hedefi olan
devam edeceği tahmin edilmektedir.
% 5 oranının tutturulabilmesi için daha sıkı
politikaların uygulanmasına ihtiyaç vardır.
Ancak, küresel piyasalardaki olumsuz
112
Tablo II.33.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - TÜRKİYE
2010
Milyar TL Cari Fiyatlarla
GSYH
1098,8
Özel Tüketim
787,8
Kamu Tüketimi
157,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
207,8
Ekipman için
146,8
İhracat (mal ve hizmet)
233,1
İthalat (mal ve hizmet)
294,0
GSMG
1085,9
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Toplam işgücünün yüzdesi olarak
% GSYH
100,0
71,7
14,3
18,9
13,4
21,2
26,8
98,8
92-07
4,4
4,4
4,3
5,8
9,2
10,4
4,4
4,9
0,1
-0,5
0,5
7,9
47,2
41,6
-4,0
47,5
-0,3
-5,1
-1,8
-
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
113
Yıllık Yüzde Değişim
2008 2009 2010
0,7
-3,5
9,2
-0,3
-2,6
6,7
1,7
4,8
2,0
-6,2 -10,2
30,5
-5,6 -13,3
40,5
2,7
-8,1
3,4
-4,1
-8,0
20,7
0,6
-3,9
9,6
-1,6
-2,0
11,4
0,3
-0,5
2,3
1,9
-0,7
-4,5
2,2
-1,1
6,2
9,7
3,7
10,7
7,5
2,5
7,0
9,2
5,2
4,1
-2,5
5,6
-1,5
12,9
12,0
-0,4
5,7
10,4
1,0
8,6
-3,2
-1,0
-3,2
-6,8
6,2
-7,5
-5,7
2,9
6,4
-2,4
-2,8
-5,6
-2,6
-3,9
-3,9
39,5
60,8
39,4
(c) GSYH yüzdesi olarak
2011
8,5
7,7
4,5
18,3
30,3
6,5
10,6
8,5
10,3
-0,3
-1,5
6,7
8,8
-3,8
-5,4
-12,9
7,2
6,5
-3,9
-11,3
-10,0
-8,0
-1,4
38,4
2012
3,3
3,2
3,5
6,3
12,3
3,7
5,7
3,4
3,8
0,3
-0,8
1,1
8,4
5,7
3,5
-3,3
7,0
5,8
2,0
-11,1
-9,3
-7,3
-1,6
37,1
2013
4,6
3,3
4,6
5,0
7,0
8,2
4,9
4,7
3,9
0,3
0,4
1,7
8,2
5,8
2,8
-2,4
5,4
6,6
0,0
-10,3
-8,7
-6,7
-1,8
35,5