G. Senatosu B : 60 9 . 5 . 1962 O : 1 — 97

G. Senatosu
B : 60 9 . 5 . 1962 O : 1
tindedir. Şayet aksi yolda yürürse, bıı takdirde
Yüksek Senato Anayasa hükümlerini ihlâl etmiş
olur. Bu itibarla, demin Ferit Alpiskender arka­
daşımızın ifade ettiği gibi Yüksek Senatonun bu
mevzuda iki ayrı seçim yapar hali vardır. Birisi
üniversitenin gösterdiği üç adaydan birini -tercih
etmek suretiyle yapacağı seçim, ikincisi; kendi
kontenjanı içerisinden bir asıl ve bir yedek ad.-ıvı
Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçmesi. Binaen­
aleyh, kendisi serbestçe seçeceği bir aday ile bir
mukayyet olmaksızın bir asıl ve yedek üyeyi se­
çebilir. Üniversitenin gösterdiği adaylar, Anaya­
sanın gösterdiği evsafı haiz olanlar arasından ay­
rılmadığı için, bu adayları kabul etmiyeeek ve bu­
nu bir karara bağlıyacağız. Bu takdirde, üniver­
site eski kararında musir olduğu takdirde, Ana­
yasa Mahkemesine gitmek onlara düşer, kanaa­
tim budur.
Bu adayların, üniversiteden istenilen adayla­
rın, kanunun emrettiği adaylar olmadığı hulu­
sunda varılacak karar üzerine üniversite, bu ka­
rarın iptalini ancak Anayasa Mahkemesinden talebedebilir. Bendeniz işin böyle işi ivebileceği ka­
naatindeyim.
Sayın Artus'un bir noktai nazarına iştirak
edemiyorum. Bu sebeple huzurlarınızı işgal et­
miş bulunmaktayım. Filhakika, üniversitenin gös­
termiş olduğu bu üç şahsı diğer 14-15 kişilik
adaylar gibi doğrudan doğruya kendimizin, Se­
natonun serbestçe seçeceği bir asıl ve bir yedek
üye içinde mülâhaza edilmesine bir mâni yoktur.
Anayasa Mahkemesi Kuruluş Kanununda mut'âka dilekçe ile adaylıklarını koymuş olmaları diye
bir mecburiyet mevcut değildir. Binaenaleyh,
isim olarak gösterilmiş olan üç arkadaşı ben de
muhterem telâkki ediyorum.
iSayın Artus arkadaşımızın, Devlet Şûrası ve
Temyiz Mahkemesi kendi bünyeleri içerisinde --cçim yaparken bu adayların seçilemiyeceği husu­
sunu esbabı mucibe olarak zikretmiş olmasına
bendeniz iştirak etmiyorum. Diğer taraftan avu­
kat, hukukçu olarak müracaat ederek masaları­
mızın üzerinde isimleri bulunan adaylar gibi, Se­
natoda kendi hakkı olarak bir asıl ve bir yedek
üye seçebilme hususunda Senato üyesi arkadaş­
ların bu adaylara rey verebileceği kanaatini ira­
de etmek için huzurunuzu işgal etmiş •bulunuyo­
rum. Zaten üniversiteler kontenjanı için seçtiği­
miz üyeler bu adaylar arasına katılmıyaeaklardrr.
Diğer adaylar arasında mütalâa edilip seçil m el e-
— 97
rhıe bir engel yoktur. Yüksek huzurlarmızı işgal
ettim, teşekkürlerimi arz ederim.
BAŞKAN — Sayın Turhangil.
F İ K R E T TURHANGÎL (Aydın) — Say m
Başkan, muhterem arkadaşlarım. Bu mevzu üze­
rinde epeyce fikir sahibi olmanıza rağmen, ben
de konuşmak İhtiyacını duyduğum için hepiniz­
den özür dilerim. Ben, daha ziyade benden evvel
konuşan arkadaşlarımın temas etmedikleri husus­
lara temas etmek suretiyle vakitlerinizi tekrir larla işgal etmiyeceğim. Şimdi; buradaki konuş­
malarda «Üniversiteler, üniversiteler» deniliyor.
Muhterem arkadaşlarım, bunlar üniversitelerin
adayları değil, üniversitenin muayyen branşları­
nın profesörler kurulunun bize göndereceği aday­
lardır. Çünkü kanunda siyasi bilimler, iktisadi
bilimler ve hukuki bilimlerin Anayasa Mahke­
mesinin. teşkilinde ve buraya, gelecek, mevzu­
larda yardımcı olabileceği esas olması hasebiy­
le, bu mütehassısların Anayasa Mahkemesinde
bulunması halinin bir fayda temin edeceği nıü1 â haza olunmuştur.
Şimdi, bu maddenin müzakeresine ait zap­
tın 195 nci sayfasından bir paragraf okumak
istiyorum. Bunu okumaktaki maksadım şudur:
Biliyorsunuz ki, kanunun bir lâfzı, bir de ru­
hu vardır. Bu kürsüde çarpışan iki tezden biri
lâfza, diğeri de ruha hürmet etmektedir. Ruha
ehemmiyet veren tez. kanunun gütmüş olduğu
gayeyi esas aldığı için biz de kanunu bu mâ­
nada eh1 almaktayız. «Bu bakımdan Anayasa
Atalıkemesine veya aynı vazifeyi gören kurulla­
ra. intikal etmektedir. Devlet tasarruflarının
bâzı malî ve iktisadi hususlardaki dâvaları
Anayasa Mahkemesine intikal edecektir.» Bu
sebeple ikîisat profesörlüğü yapmış olan kim­
selerin de burada üye olması bu bakımdan kabul
edilmiştir.
(i ene 194 ııeii sahü'ede bir de, üniversite öğ­
retim üyeliğine seçilecek üyelerin sadece hukuk
alanında çalışan kimselerden olmasını ve ayrıca
bunlara noterlerin, de ilave edilmesini ist iyen
arkadaşlarımız da. bulundu.
(iene 195 nci sahil'ede hakimlerin tahsiseıı,
profesörlere ve avukatlara daha geniş yerler ve­
rilmek istenmektedir.
Muhterem arkadaşlar, bize verilen listede
profesör sıfatlın ihraz etmiş hiç kimse yoktur.
Danıştay temsil edilmiştir. Danıştaydan bir
aday gösterilmektedir. Yargıtay temsil edil-