haftanın ekonomik görünümü

EKONOMİK GÖRÜNÜM
İktisat Bölümü|EKOMER
Haftalık Ekonomi Bülteni
6 Nisan- 12 Nisan 2015
-
2015/dnm03
GEÇEN HAFTADAN...
Yurtiçi Gelişmeler
2014 4. Çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Açıklandı
GSYH değeri 2014 yılında sabit fiyatlarla %2,9 arttı
Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi
hasıla, 2014 yılında bir önceki yıla
göre sabit fiyatlarla %2,9’luk artışla
126 milyar 70 milyon TL, cari
fiyatlarla %11,6’lık artışla 1 trilyon
749 milyar 782 milyon TL oldu. Sabit
fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla, 2014
yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki
yılın aynı çeyreğine göre %2,6
artarak 32 milyar 104 milyon TL’ye
ulaştı. Cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi
hasıla, 2014 yılı dördüncü çeyreğinde
bir önceki yılın aynı çeyreğine göre
YILLIK BÜYÜME
10
8
6
4
2
0
-2
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
-4
-6
Kaynak: TÜİK
%9,8 artarak 446 milyar 366 milyon TL’ye ulaştı. Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla değeri
2014 yılında cari fiyatlarla 22 bin 753 TL, 2013 yılında ise 20 bin 607 TL oldu. Kişi başı GSYH
değeri 2014 yılında 10 bin 404 ABD doları, 2013 yılında ise 10 bin 822 ABD doları olarak
hesaplandı. (TÜİK)
2014 yılı ilk üç çeyrekteki büyüme oranlarının toplamda 0.4 puan yukarı yönlü
revize edildiği izlenmektedir.
Büyüme trendinde 2005 yılında ortaya çıkan aşağı yönlü kırılma devam
etmektedir. Bu durum özellikle uzun dönemli büyüme eğilimi konusunda
karamsar bir görünüm sunmaktadır.
1
Goldman Sachs, Türkiye için büyüme tahminini düşürdü
Yurtiçinde Orta Vadeli Programda öngörülen yüzde 3.3’lük büyüme oranının gerisinde
kalınmasının ve 2015 yılı risklerinin sürüyor olması nedeniyle ABD'li yatırım bankası Goldman
Sachs, 2015 yılında Türkiye'nin büyüme tahminini bir önceki tahmini olan yüzde 4'ten yüzde 2.8'e
düşürdü.
Dış Ticaret İstatistikleri Yayımlandı
İhracat %6, ithalat %7,2 azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan
geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat
2015 yılı Şubat ayında, 2014 yılının
aynı ayına göre %6 azalarak 12 milyar
272 milyon dolar, ithalat %7,2 azalarak
16 milyar 927 milyon dolar olarak
gerçekleşti.
Şubat ayında dış ticaret açığı %10,2
azalarak 5 milyar 186 milyon dolardan 4
milyar 656 milyon dolara düştü.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014
Şubat ayında %71,6 iken, 2015 Şubat
ayında %72,5’e yükseldi. (TÜİK)
DIŞ TİCARET
25000
20000
15000
10000
5000
0
İHRACAT
İTHALAT
Kaynak: TÜİK
Tüketici Fiyat Endeksi Açıklandı
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %7,61
TÜFE’de (2003=100) 2015 yılı Mart ayında
bir önceki aya göre %1,19, bir önceki yılın
Aralık ayına göre %3,03, bir önceki yılın
aynı ayına göre %7,61 ve on iki aylık
ortalamalara göre %8,70 artış gerçekleşti.
Aylık en yüksek artış %2,47 ile gıda ve
alkolsüz içecekler grubunda olurken, en
yüksek düşüş %0,03 ile haberleşmede
oldu. Yıllık en fazla artış ise %14,12 ile gıda
ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti
(TÜİK)
YILLIK TÜFE
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Kaynak: TÜİK
2
Yurtdışı Gelişmeler
Avro Bölgesi İş Güven Endeksi ile İşsizlik Oranları Açıklandı
Avro Bölgesindeki iş güven endeksi Şubatta 0.09 iken Mart ayında 0.23’e yükseldi. Nihai ürün
stoklarının değerinde değişme olmazken, işletmecilerin üretim beklentilerinde, sipariş defterleri ve
ithalat siparişlerinde gerçekleşen büyük ölçüdeki artış, iş güven endeksini son 4 ayın en yüksek
değerine ulaştırmıştır. (tradingeconomics)
Avro bölgesindeki işsizlik oranı ise Ocak ayındaki %11.40 orandan gerileyerek Şubat’da %11.30 olarak
gerçekleşti. Bu oran Mayıs 2012’den günümüze kadar olan süreçte yaşanan en düşük orandır. En
düşük işsizlik oranı Şubat 2015’te, Almaya (%4.8) ve Avusturya’da (%5.3) gerçekleşirken, en yüksek
işssizlik oranı ise Yunanistan (%26.0- Aralık 2014) ve İspanya’da (%23.2) yaşandı. (tradingeconomics)
ABD’de Tüketici Güven Endeksi, Mart Ayı İşsizlik Oranı ve Dış Ticaret Dengesi Açıklandı
ABD'li tüketicilerin eğilimlerini ölçen Conference Board'un açıkladığı verilerine göre, Tüketici Güven
Endeksi Martta önceki aya kıyasla 2,5 puan artarak 101,3'e ulaştı. Beklentilerin üzerinde değer alan
tüketici güven endeksi Reuters anketine katılan analistlerce 96,4 olarak tahmin ediyordu.
ABD işsizlik oranı bir önceki aya göre değişmeyerek %5.50’de kaldı. İstihdam Mart ayında Aralık
2013’ten bu yana en düşük artışı gösterdi. Bu duruma şirketlerin yılbaşında büyümesi yavaşlayan
ekonomiye ayak uydurmasının neden olduğu belirtildi. (bloombergHT)
Şubat 2015, ABD dış ticaret açığı 7.2 milyar dolar düşüşle 35.44 milyar dolar olarak gerçekleşti ve 5
yılın en düşük seviyesine geriledi.(paraekonomi.net)
BU HAFTANIN EKONOMİK GÜNDEMİ
Yurtiçinde salı günü açıklanacak Şubat ayı konut satışları verisi bir süredir devam etmekte olan “konut
balonu” tartışmaları açısından ilgi çekici olacaktır. Özellikle hedefin gerisinde kalan büyüme
rakamlarında inşaat sektöründeki göreli durgunluğun etkisi gözlenecektir. Geçtiğimiz haftalarda
açıklanan sanayi üretim endeksinde ve tüketici güven endeksindeki düşüş, inşaat ile de desteklenirse,
öncü göstergelerin makro ekonomik denge üzerindeki negatif etkisi şiddetlenebilecektir.
Yıllık enflasyondaki artış eğilimi Para Politikası Kurulu’nun faiz kararını etkileyebilecek nitelikte
gözükürken, Hindistan Merkez Bankası’nın açıklayacağı faiz oranı da Türkiye ve diğer “kırılgan
ekonomiler”de Merkez Bankalarını aktif kararlar almaya itebilir. Elbette, olası faiz artışları üzerinde
Fed’in beklenen faiz artışının etkisi de sürmektedir.
Genel olarak dünya ekonomisinin özelde de kırılgan ekonomilerin 2015 görünümü üzerinde en belirgin
olabilecek ülkeler arasında yer alan Çin’in bu hafta açıklanacak Dış Ticaret Dengesi (Mart ayı) dünya
ekonomisinin canlanma yönündeki hareketi için ipucu niteliğindedir.
3
HAFTANIN YORUMU
Doç.Dr. Mesut Eren
[email protected]
Piyasalar
Pariteler
DOLAR/TL
Euro-Bölgesi Ekonomisi toparlanıyor (mu?)
AB üyesi 19 ülkenin yer aldığı Euro-Bölgesi (EB)
ekonomisinden yavaş da olsa bazı olumlu işaretler gelmeye
başlamış görünüyor. EUROSTAT’ın bildirdiğine göre EB’nin
iki önemli ekonomik göstergesi işsizlik ve enflasyon’da
iyileşme görülüyor. Mart ayı sonunda açıklanan verilere göre
Şubat ayında iş arayanların sayısı 650 bin kişi azalmış ve
işsizlik oranı Mayıs 2012’den bu yana en düşük seviyesi olan
11,3’e gerilemiştir. Enflasyonda
ise fiyatlar genel
seviyesindeki düşüşün yavaşlaması olumlu karşılanıyor.
Aralık 2014’de -0,6 olan enflasyon oranı, Mart 2015’de -0,1’e
gerilemiştir. Zira EB’de egemen olacak bir deflasyon spirali
riski, tüketicileri ve yatırımcıları harcamalarını ertelemeye
iteceğinden toplam talepte düşüşe yol açacak ve buna bağlı
olarak da bölge tekrar bir ekonomik durgunluğa girebilecektir
Tüm bu haberler Türkiye için de son derece olumlu sonuçlar
doğuracaktır. Çünkü Türkiye ihracatının yarısına yakınını
Dünya’nın en yüksek satınalma gücüne sahip bu bölgesine
yapmaktadır.
Son söz: Avrupa tüketmezse, Türkiye üretemez.
H.
Önceki
hafta fiyatı Değ(%)
2,5700
2,6035 -1,29▼
Fiyat
EURO/TL
2,8180
2,8340 -0,57▼
EUR/USD
1,0971
1,0898 0,67▲
USD/JPY
119,0080
119,125 -0,01▼
GBP/USD
1,4917
1,4877 0,27▲
EUR/JPY
130,5860
129,815 0,06▲
USD/CHF
0,9510
0,9623 -1,2▼
Hisse Senedi Piyasaları
Seviye
BIST 100
82.994
BIST 30
101.945
Önceki
H.
hafta
Değ(%)
seviyesi
80.894
2,6▲
99.319
2,7▲
2.066,96
Önceki
H.
hafta
Değ(%)
seviyesi
2.061,02 0,29▲
19.435,08
19.285,63 0,78▲
BOVESPA 53.123,02
Shanghai
3.478,52
300
CAC Paris 5.074,14
50.094,66 6,05▲
Seviye
S&P 500
Nikkei
3.478,52
5.034,06
0,8▲
Haftanın Veri Takvimi
7 Nisan 2015
08:30
7 Nisan 2015
7 Nisan 2015
8 Nisan 2015
10:00
10:00
08:00
9 Nisan 2015
10 Nisan2015
11:30
04:30
10 Nisan2015
05:00
Hindistan Merkez Bankası Faiz Oranı Kararı –
Hindistan
Konut Satışları (Şubat) – Türkiye
Tüketici Kredileri Değişimi (Şubat) – ABD
Japon Merkez Bankası Faiz Oranı Kararı –
Japonya
Dış Ticaret Dengesi (Şubat) – İngiltere
Enflasyon Oranı (Mart) – Çin Halk
Cumhuriyeti
Dış Ticaret Dengesi (Mart)– Çin Halk
Cumhuriyeti
Emtia
ALTIN ONS
Fiyat
Önceki
H.
hafta fiyatı Değ(%)
1.203,00
1.199,30 0,31▲
HAM
PETROL
49,53
48,51
BAKIR
95,85
95,85
BRENT
55,07
56,14 -1,10▼
GÜMÜŞ
16,78
16,97 -1,12▼
2,10▲
Ekonomik Görünüm Haftalık Ekonomi Bülteni, TC İstanbul Kültür Üniversitesi, İktisat Bölümü ve Ekonomik ve Finansal Araştırmalar Merkezi
(EKOMER) tarafından hazırlanmaktadır. Bültende yer alan değerlendirmeler herhangi bir yatırım önerisi olmayıp görüş niteliğindedir.
4
Yayın Koordinatörü: Doç.Dr. Sinan Alçın
Editörler: Ar.Gör. Zehra Atik, Ar.Gör. Ady. Tuğba Aynacı
Yayın Kurulu: Prof.Dr. Durmuş Dündar, Prof.Dr. Zafer Tunca, Yrd.Doç.Dr. Mesut Eren, Yrd.Doç.Dr. Billur
Güner, Öğr.Gör.Dr. Deniz Dereli, Öğr.Gör. Raif Bakova, Ar.Gör. Özgür Atılgan, Ar.Gör. Ady. Deniz Çolak,
Ar.Gör.Ady. Nurdan Bozkurt Çakır, Nur Cin
İletişim: [email protected]