Orta Vadeli Program (OVP) 2013–2015

HALKBANK Hazine Yönetimi
Orta Vadeli Program (OVP) 2013–2015
Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) hazırladığı, 2013-2015 dönemini kapsayan Orta
Vadeli Program (OVP) Bakanlar Kurulu’nca kabul edildi.
Yeni Orta Vadeli Program’a (OVP) göre özetle, 2012 yılı büyüme beklentisi % 4’ten
% 3.2’ye, merkezi yönetim bütçesinde öngörülen açığın GSYH’ye oranı % 1.5’den %
2.3’e revize edildi. 2013 içinse büyüme % 5’den %4’e revize edilirken, açığın milli
gelire oranı hedefi %1.4’den %2.2’ye yükseltildi.
Tablo 1: Temel Ekonomik Büyüklükler
Bir önceki OVP
ile fark
OVP 2013-2015
BÜYÜME VE İSTİHDAM
GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla)
GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla)
Kişi Başına Milli Gelir (GSYH,$)
GSYH Büyümesi (%)
İşsizlik Oranı (%)
DIŞ TİCARET
İhracat (FOB) (Milyar $)
İthalat (CIF) (Milyar $)
Dış Ticaret Dengesi (Milyar $)
Turizm Gelirleri (Milyar $)
Cari İşlemler Dengesi (Milyar $)
Cari İşlemler Dengesi/ GSYH (%)
ENFLASYON
TÜFE Yıl Sonu % Değişme (Tahmin)
2012
2013
2014
2015
2012
2013
1.435
799
10.673
3,2
9
1.571
858
11.318
4,0
8,9
1.740
919
11.982
5,0
8,8
1.933
998
12.859
5,0
8,7
9
-23
-300
-0,8
-1,4
-1
-30
-398
-1,0
-1,3
149,5
-239,5
-90,0
23,5
-58,7
-7,3
158,0
-253,0
-95,0
25,4
-60,7
-7,1
172,3
-272,2
-99,9
27,0
-63,6
-6,9
187,1
-291,2
-104,1
28,4
-64,7
-6,5
1,0
9,2
10,2
-2,5
6,7
0,7
-7,7
19,5
11,8
-3,6
6,3
0,4
7,4
5,3
5,0
5,0
2,2
0,3
Tablo 2: Kamu Finansmanına İlişkin Temel Büyüklükler
Bir önceki OVP
ile fark
OVP 2013-2015
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Milyar TL)
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (/GSYH,%)
Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (Milyar TL)
Merkezi Yönetim Bütçe Harcamaları (Milyar TL)
Toplam Kamu Faiz Dışı Fazlası
(Program Tanımlı) (Milyar TL)
Toplam Kamu Faiz Dışı Fazlası
(Program Tanımlı) (/GSYH,%)
Toplam Kamu Özelleştirme Gelirleri (Milyar TL)
Araştırma Bölümü
2012
-33,5
-2,3
329,2
362,7
2013
-33,9
-2,2
370,1
404
2014
-35,5
-2
401,4
436,8
2015
-34,3
-1,8
436,8
471,2
2012
-12,4
-0,8
-0,6
11,8
2013
-12,2
-0,8
10,7
22,9
15,5
19,1
19,5
23,2
-0,3
-0,7
1,1
1,2
1,1
1,2
0
-0,1
1,4
9,5
10,1
9,2
-11,1
-3,1
0216 503 53 48 - 94 - 95
1
HALKBANK Hazine Yönetimi
Büyüme beklentisi bu yıl %3.2’ye geriledi…
Programda, küresel ölçekteki belirsizlikler ve cari işlemler açığındaki artış
karşısında alınan önlemler sonucunda, ekonomik faaliyetler özellikle 2011 yılının
son çeyreğinden itibaren yavaşlama eğilimine girdiği ve söz konusu yavaşlamanın
2012 yılının ilk yarısında da devam ettiği ifade edildi. Öte yandan net ihracatın
büyümeye katkısının giderek artması sonucunda iç talep yavaşlamasının büyüme
oranı üzerinde olumsuz etkisinin sınırlı olduğu belirtilirken yılın son çeyreğinde ise
net ihracatın büyümeye katkısının azalması, iç talebin ise nispi olarak
toparlanmasıyla 2012 yılında büyümenin %3.2 olarak gerçekleşmesi
öngörülmektedir.
Programda, AB ülkeleri başta olmak üzere dış pazarlarımızdaki talep belirsizliği
nedeniyle 2013 yılında GSYH büyümesi %4 olarak öngörülmüş, 2014 ve 2015
yıllarında ise büyümenin potansiyel seviyesine yakınsayarak %5 seviyesinde
gerçekleşmesi hedef alınmıştır. Bu dönemde büyümeye dış talebin katkısının
sınırlı kalması, büyümenin esas itibarıyla yurtiçi talep kaynaklı olması
öngörülmektedir.
Cari fiyatlarla GSYH hedefinin 2012 yılı için 822 milyon $’dan 799 milyon $’a
revize edildiği OVP’de, buna göre kişi başına milli gelir hedefi de 2012 yılı için
10.973 $’dan 10.673 $’a düşürüldü.
Cari fiyatlarla GSYH hedefi TL bazında bu yıl için 1.435 milyar TL, 2013 için 1.571
milyar TL, 2014 için 1.740 milyar TL ve 2015 için 1.933 milyar TL olarak
belirlendi.
Bu verilerin hesaplamasında kullanılan ortalama dolar kurları da yıl bazında
sırasıyla şöyle olmuştur: 2012’de 1.7960, 2013’de 1.8310, 2014’de 1.8934,
2015’de 1.9369.
İşsizlik % 9’un altına gerileyecek…
İşgücüne katılım oranındaki %2.4’lük artışa rağmen işsizlik oranının kriz öncesi
seviyelerin altına gerilediğinin belirtildiği OVP’de, işsizlik oranının bu yıl % 9, 2013
yılında % 8.9, 2014’de % 8.8 ve 2015’te %8.7 olarak hedeflendiği açıklandı.
Cari açığın GSYH’a oranında beklentiler iyileşirken bu yılki hedef %7.3…
Makro tedbirlerin yanı sıra cari açığın orta-uzun vadede kalıcı olarak düşürülmesi
için yapısal reformlara ve sektörel bazda tedbirlerin alınmasına devam
edileceğinin belirtildiği OVP’de cari açık, bu yıl 58.7 milyar $, 2013’de 60.7 milyar
$, 2014’de 63.6 milyar $ ve 2015’de 64.milyar $ öngörülüyor.
Cari işlemler açığının GSYH’ye oranı 2012 için %8’den %7.3 gerilemesi
beklenirken, bu oran 2013 için 7.1, 2014 için 6.9 ve 2015 için 6.5 olarak
öngörülüyor.
Program döneminde ticaret ortaklarımızın büyümesinin ılımlı seyredeceği,
ihracatta pazar ve ürün çeşitlenmesinin artacağı tahmin edilirken ihracat ve enerji
dışı ithalat fiyatlarının birbirine yakın seviyelerde ve düşük oranda artacağı ve
böylece dış ticaret hadlerinde kayda değer bir değişim olmayacağı öngörülüyor.
Araştırma Bölümü
0216 503 53 48 - 94 - 95
2
HALKBANK Hazine Yönetimi
OVP’de dış ticaret dengesinde de belirgin bir iyileşmenin görülmesi bekleniyor.
Dış ticaret açığı bu yıl için 90 milyar $ olarak öngörülürken, 2013 yılı için açık 95
milyar $, 2014 için 99.9 milyar $, 2015 için 104.1 milyar $ olarak bekleniyor.
Dönem boyunca parasal olmayan altın ihracat ve ithalatının geçmiş yıllar
seviyesine dönmesi bekleniyor.
Enflasyonun orta vadede %5 seviyesine gerilemesi bekleniyor…
OVP’ye göre yıl sonunda TÜFE yıllık artış hızının bir önceki OVP tahmini olan
%5,2’nin üzerinde %7,4 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Bu gelişmede,
2012 yılında yüksek seyreden enflasyonun fiyatlama davranışlarına olumsuz
etkisi, petrol fiyatlarının öngörülen seviyelerin üzerinde seyretmesi ve Eylül ve
Ekim aylarında yapılan fiyat ayarlamaları etkili olmuştur.
Gıda enflasyonunun yüzde 7 civarında dalgalanması ve Brent tipi ham petrol
fiyatlarının 110 dolar seviyesinde kalması beklenmektedir.
2013 ve 2014 yılı enflasyon tahminleri de sırasıyla %5.3 ve %5.4.
Bütçe açığının GSYH’ya oranı %2’nin üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor…
OVP’ye göre, bütçe açığı bu yıl 22.2 milyar TL’den 33.5 milyar TL’ye revize
edilirken, 2013’de bütçe açığı 33.9 milyar TL, 2014’te 35.5 milyar TL ve 2015’te
34.3 milyar TL olarak öngörüldü.
Bu kapsamda bütçe açığının GSYH’ye oranı 2012’de % 2.3, 2013’de % 2.2,
2014’te % 2.0, 2015’te % 1.8 olacak.
Bu yıl program tanımlı faiz dışı fazla 15.5 milyar TL olarak öngörülürken (GSYH’a
oranı % 1.1), 2013’de faiz dışı fazla 19.1 milyar TL(GSYH’a oranı %1.2), 2014’te
19.5 milyar TL (GSYH’a oranı %1.1), 2015’te 23.2 milyar TL (GSYH’a oranı %1.2)
öngörülüyor.
Toplam kamu özelleştirme gelirleri de bu yıl 1.4 milyar TL, 2013’de 9.5 milyar TL
olarak programda yer aldı.
Araştırma Bölümü
0216 503 53 48 - 94 - 95
3