ÖN SÖZ Günümüzde kentleşme ve sanayileşme sürecinde oluşan çevre sorunları, doğadaki ekolojik dengeleri bozacak bir düzeye gelmiştir. Bu noktada binanın iç konfor koşullarını sağlamak üzere, tüketilen enerjinin en aza indirilmesi ile çevre kirliliğinin önlenmesi “Bina tasarımı” konusunun ayrılmaz bir parçası olarak görülmektedir. Yapıda çevre ve enerji konusu kapsamında ele alınan enerji etkin bina tasarımı; pencere, duvar ve döşeme gibi yapı bileşenlerinin birer araç olarak iklimlendirmenin çözümünde kullanılmasıdır. Böylece iklim ve güneş ışınımı ile doğal olarak sağlanan iç konfor ortamı ile yapma iklimlendirme yükü en aza indirilerek enerji verimliliği elde edilir. Çevreye uyumlu veya enerji etkin bina tasarımında; yapı bileşenlerindeki ısı geçişleri, malzeme, iklim ve enerji temini gibi birçok konu ve bunlarla ilgili standartlar bir arada değerlendirilir. Bu açıdan enerji etkin bina tasarımı yapı ile ilgili bir dizi biçimsel çözümler ve hesaplamaların kullanılmasını gerektiren zaman alan bir çalışmadır. Bu durum tasarımcının konuya yeterince eğilmemesine neden olmaktadır. Bu noktada mimarlık alanında yapıda çevre ve enerji konusunda belirgin bir bilgi boşluğu olduğu açıkça görülebilir. Dolayısı ile enerji etkin bina tasarımı, yeşil mimarlık, ekolojik veya sürdürülebilir mimarlık gibi yaklaşık aynı anlama gelen çözümlerin hem güncel hem de uygulama alanlarının pek fazla olmadığı gözlenebilir. Yapıda çevre ve enerji konusu binanın enerji verimliliğinin ve ısıl konforunun sınandığı tek katlı bir konutun tasarım ilkelerini incelemekten çok; yapıyı etkileyen tüm çevre öğelerinin değerlendirildiği ve her türlü binaya uygulanabilen çözümleri içerir. Dolayısı ile her iklim ve yerel veriler farklı çözümlerin oluşmasına etken olmakta ve tasarımı biçimsel olarak zenginleştirip özgün kılmaktadır. Bu çerçevede mimarlar çevre ile bütünleşik tasarımlar yaratabilmeli ve CAD tabanlı yazılımları sadece çizim için değil, aynı zamanda enerji çözümlemesi yapmak için de kullanabilmelidir. Burada mimardan beklenen yapma iklimlendirme düzeneklerinin tasarımı değil, binada enerjinin korunmasına yönelik biçimsel altyapıyı kurgulayabilmesidir. Bu kitapta, enerji etkin bina tasarımı konusu işlenmiştir. Bu çerçevede güneş ve iklim etkilerine karşı binada uygulanabilecek sistemler önce geleneksel yöntemler ve örnek uygulamalarla açıklanarak, konunun temel mantığı saptanmıştır. Daha sonra da bu temel bilgiler eşliğinde bilgisayar destekli enerji etkin bina tasarımı ve uygulamaları incelenmiştir. Bu kitabın, “Mimarlık ve Mühendislik” alanlarında aşağıda açıklanmış olan girişimlere alt yapı olabileceği ümit edilmektedir: Yapıda çevre ve enerji konusunda yapılan bilimsel ve deneysel çalışmalar ve araştırmalar, Yeni tasarlanan ve tarihi binalar dâhil her türlü mevcut yapıda ısıl konfor sağlanması ve iyileştirme projeleri, Herhangi bir yerleşim için iklim ve enerji çözümleme ve binaya uygulama çalışmaları, Bilgisayar destekli enerji etkin bina tasarımı, Enerji Performansı Yönetmeliği ve ilgili diğer yasaların bina tasarımına doğru uygulanması ve enerji kimlik belgesinin (EKB) düzenlenmesi. Kitap ile ilgili öneri ve eleştirilerinizi yazara iletebilirsiniz. Doç. Dr. Nilgün Sultan YÜCEER [email protected] 0cak 2015, Adana v