Hasta Bılgılendırme Formu 1 Türkçe Böbrek ve üreter taşi oluşma nedenlerı Altı çizili kelimeler sözlükte açıklanmıştır. Taş nedir? Taş, safra kesesinde, mesanede ve böbreklerde oluşabilen sert, katı bir kütledir. Bu tip taşlar faklı sebeplerle oluşur ve farklı yöntemlerle tedavi edilir. Böbrek ve üreter taşları hakkında gerçekler • Taş hastalığı sık görülür, toplumda her on kişiden birinde herhangi bir aşamada taş oluşur. • Yaşamınız boyunca %5-10 taş oluşturma riskiniz vardır. Bu broşür, böbrek ve üreter taşları hakkında bilgi vermektedir. Böbrekte oluşan taş yerinde kalabileceği gibi üretere de hareket edebilir (Şekil 1). • İdrarınızdaki minerallerin ve asit tuzlarının kristalize olmasıyla böbrek taşları oluşur. Çoğu taşlar, siz idrarınızı yaparken vücudunuzu terkeder. Ancak, bazen taşlar üreterde takılıp kalır ve normal idrar akışını engelleyerek tıbbi belirtilere yol açar. Taşlar böbrekten üretere düşemeyecek kadar büyük de olabilir. Her iki durumda da taşların uzaklaştırılması için tedaviye ihtiyacınız olabilir. • Erkekler, kadınlardan 3 kat daha fazla sıklıkta taş oluşturur. Bu fark, yaşam tarzındaki ve diyetteki değişiklikler nedeniyle artık azalmaktadır. En çok 30 ile 50 yaş arasında taş oluşma ihtimali bulunur. • Taş hastaları yaşamları boyunca bir defadan fazla taş oluşturur. Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek ve üreter taşi oluşma nedenlerı Sayfa 1 / 3 • Üriner sistemdeki enfeksiyon nedeniyle oluşan Sağ böbrek Sol böbrek taş • Taş oluşumuna yatkınlık oluşturan genetik bir durum Üreterlerde daralma Üreter ile böbreğin birleşme noktasında darlık • • Bazı ürolojik durumlar taş hastalığı riskini artırır: • Medüller sünger böbrek (doğumdan gelen bir kusur) Kist veya kalisiyel divertikül olarak adlandırılan durum Vezikoüreteral reflü (idrarın anormal bir şekilde üreter veya mesaneye geri akışı) Atnalı böbrek (doğumdan gelen bir kusur) Üreterlerinizden birinde üreterosel olarak adlandırılan şişlik Nefrokalsinozis (böbreklerdeki çok fazla kalsiyum bulunması) • • Üreterler • • • Mesane Diğer bazı durumlar taş hastalığı ile ilişkilidir. Bunlar: Üretra ©2017 patients.uroweb ALL RIGHTS RESERVED • Hiperparatiroidizm (paratiroid bezleriyle aşırı miktarda paratiroid hormonu üretimi) Gastointestinal hastalıklar (jejuno-ileal bypass, intestinal rezeksiyon, Crohn hastalığı, emilim bozukluğu durumları ve üriner akış sapması) Sarkoidozis (vücudunuzda çeşitli organlarınızda küçük hücre kümelerine sebep olan enflamasyon) • Şekil 1. İdrar yolları Neler böbrek taşına sebep olur Herhangi biri yaşamı boyunca böbrek taşı oluşturabilir. Vücudunuz idrar üretimi sırasında bir dengesizlik varsa taş oluşabilir. Taş oluşumu, ne kadar sıvı aldığınızla ve idrarınızda taş oluşumunu tetikleyen maddeler bulunup bulunmadığıyla bağlantılıdır. • Taş oluşumu ayrıca birçok ilaçla da ilişkilidir. Lütfen hekiminizin tavsiyesi olmadan reçete edilmiş hiçbir ilacı kullanmayı bırakmayınız. Taş oluşumunun başka sebepleri de bulunmaktadır. Bazı insanların taş oluşturma ihtimali daha fazladır. Aşağıdaki unsurları taşıyorsanız siz de yüksek risk grubundasınız: • Aile geçmişinde taş hastalığı olması • Bruşit, ürik asit veya ürat taşı Doktorunuzun kullabileceği terimler • Kalkül → taş • Böbrek kalkülü → böbreğinizdeki taşlar • Üreter kalkülü → üreterinizdeki taşlar • Ürolitiyazis → taş hastalığı Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek ve üreter taşi oluşma nedenlerı Sayfa 2 / 3 Bu bilgiler son olarak Haziran 2012’de güncellenmiştir. Bu broşür, EAU’nun böbrek ve üreter taşları hakkında hasta bilgilendirme serisinin bir parçasıdır. Taş hastalığı hakkında genel bilgiler içermektedir. Eğer kişisel tıbbi durumunuz hakkında herhangi bir özel sorunuz varsa doktorunuza veya profesyonel bir sağlık merkezine başvurunuz. Bu bilgiler Avrupa Üroloji Birliği (EAU) tarafından EAU Ürolitiyazis Bölümü (EULIS), EAU Genç Akademik Ürologlar Grubu’nun Ürolitiyazis Bölümü ve Avrupa Üroloji Hemşireleri Birliği (EAUN) ile işbirliği içinde hazırlanmıştır. Bu broşürdeki bilgiler, EAU Klavuzları ile uyumludur (EAU Guidelines). Katkıda bulunanlar: Dr. Thorsten Bach Hamburg, Almanya Dr. Murat Binbay İstanbul, Türkiye Ms. Nicola Dickens Londra, İngiltere Ms. Bente Thoft Jensen Århus, Danimarka Prof. Dr. Thomas Knoll Sindelfingen, Almanya Mr. André Mendes Castelo Branco, Portekiz Dr. Francesco Sanguedolce Barselona, İspanya Dr. Christian Türk Viyana, Avusturya Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek ve üreter taşi oluşma nedenlerı TÜD ile işbirliği içinde: Sayfa 3 / 3